Vormen van Dementie

Study Notes

Alzeimer

Meest voorkomende vorm van dementie (70%)
Oorzaken:
- Amyloïd stapeling (eiwit tussen zenuwcellen)
- Tau eiwitkluwen (verstoord transport voedingsstoffen)
- Overactieve gliacellen (uitputting hersenweefsel)
- Bloed-hersenbarrière verwerkt amyloïd minder goed (opstapeling)
Symptomen:
- Geheugenklachten (hippocampus)
- Afasie (taalproblemen)
- Agnosie (dingen herkennen)
- Apraxie (handelen)
- Gedragsveranderingen
Beloop:
- Vroege fase: kleine veranderingen
- Midden fase: duidelijkere symptomen, hulp nodig
- Late fase: afhankelijk van anderen
Medicatie (tijdelijke):
- Donepezil, galantamine en rivastigmine (remming acetylcholinesterase)
- Memantine (antagonist glumaatreceptoren)
Levensverwachting: 3 tot 20 jaar, gemiddeld 8 tot 10 jaar

Vasculaire Dementie

Oorzaak: problemen met doorbloeding
Symptomen: afhankelijk van waar CVA heeft plaatsgevonden

Frontotemporale Dementie

Vaak voor de 65e levensjaar
Oorzaak: beschadiging frontale en temporale kwab (eiwitstapeling)
Symptomen en beloop:
- Gedrag, persoonlijkheid en emoties veranderen
- Taalvaardigheid neemt af
- Motoriek wordt beïnvloed

Lewy Body Dementie

Kan door Parkinson worden veroorzaakt
Oorzaak: Lewy bodies (eiwitafzettingen) in de hersenen, voornamelijk hersenschors
Symptomen:
- Aandacht, concentratie en alertheid neemt af
- Parkinsonsymptomen
- Hallucinaties/wanen/depressiviteit
- Overgevoelig voor antipsychotica
- Sterke cognitieve schommelingen

Overeenkomsten Lewy Body Dementie en Parkinson

Beide hebben Lewy bodies
Dementie voor of binnen een jaar na Parkinson: Lewy body met Parkinsonverschijnselen
Lewy body dementie: voornamelijk hersenschors en subcorticaal
Parkinson: voornamelijk substantia nigra
Parkinson medicatie werkt niet/verergert bij Lewy body dementie

Dementie: Neurocognitieve Stoornis

Schade in 1 of meer cognitieve domeinen
Cognitieve domeinen:
- Executieve functies (plannen, feedback)
- Leren en geheugen (kortetermijn)
- Perceptueel-motorisch (waarnemen en handelen)
- Complexe aandacht (inschatten, focus, verdelen)
- Taal (benoemen, vloeiendheid)
- Sociaal cognitief (emoties herkennen)

Diagnostiek Dementie

Geheugenpoli:
- Heteroanamnese (informatie van familie/vrienden)
- Lichamelijk onderzoek (neurologische verschijnselen, CVA, Parkinsonisme)
MMSE/Kloktekentest
Aanvullend onderzoek:
- CT/MRI/PET
- Bloedonderzoek (andere oorzaken uitsluiten)

Delier

Acute verwardheid, cognitieve problemen
Bewustzijnsverandering
Aandachtsstoornis
Incoherent denken
Desoriëntatie
Snel ontstaan (uren tot dagen)
Ernst fluctueert

Oorzaken Delier

Somatische stoornis:
- Infectie
- Metabole ontregeling
- Medicatie
- Pijn
- Urine retentie
- Obstipatie
- Gehoor- en zichtbeperkingen
- Slaaptekort
- Omgevingsveranderingen
Cognitieve stoornis/dementie

Vormen Delier

Hyperactieve vorm:
- Motorische onrust, agitatie
- Rusteloosheid
- Hyperalert
Hypoactieve vorm:
- Bewegingsarmoede
- Minder en langzamer
- Passief
- Verlaagde aandacht
- Apathisch

Aandachtspunten Communicatie en Verzorging Delier

Oriëntatie- & herkenningspunten
Regelmatig benoemen: persoon, plaats, dag, tijd
Rustig en in korte simpele zinnen spreken
Korte, gesloten vragen
Zo min mogelijk alleen laten
Beperk bezoek
Beperk prikkels
Bril en hoortoestel gebruiken
Continue verlichting
Hallucinatie en wanen: empathie tonen, ga niet mee in waanideeën
Normaal dagritme stimuleren: eten, drinken, slapen

Medicatie Delier

Haloperidol (Parkinson en LB dementie: geen werking/averechts effect)

Description

Test je kennis over de verschillende vormen van dementie zoals Alzheimer, vasculaire dementie, en frontotemporale dementie. De quiz behandelt oorzaken, symptomen en medicatie. Perfect voor iedereen die meer inzicht wil krijgen in dit belangrijke onderwerp.