Вируси и нивната градба

Вируси

• Вирусите се на границата помеѓу живиот и неживиот свет.
• Немаат карактеристики на живи организми, но имаат генетски материјал кој им помага да се размножуваат во клетката домаќин.
• Се честички со неклеточна градба.
• Можат да се размножуваат само во живи клетки.
• Тие се внатреклеточни паразити на микроорганизмите, растенијата, животните и човекот.
• Името "вирус" доаѓа од латинскиот збор за отров.
• Големина: од 15 до 300 нанометри (види со електронски микроскоп).
• Немаат клеточна градба и сопствен метаболизам.
• Ги имаат биолошките својства: размножување, наследување и променливост.
• Слободната вирусна честичка се нарекува вирион.
• Изградена е од протеинска обвивка (капсид) и наследниот материјал (нуклеинска киселина).

Градба на вирусите

• Капсидот го штити наследниот материјал на вирусот. Може да биде едноставен или сложен.
• Изграден е од голем број протеински единици (капсомери).

Размножување на вирусите

• Вирусите ги напаѓаат живите клетки.
• Паразитираат во нив и ги искористуваат за размножување.
• Кога вирусот влегува во клетката, се ослободува нуклеинската киселина.
• Клетката почнува да произведува нови вирусни протеини и нуклеински киселини.
• Новите вируси напуштаат клетката, правејќи ја таа да умре.

Бактериофаги

• Вируси кои напаѓаат бактерии.
• Имаат посложена структура, со глава, јака и опашка.
• Ја разложуваат обвивката на бактеријата и вметнуваат свој генетски материјал.
• Новите бактерии стануваат фабрики на бактериијата, создавајќи нови вируси.

Вирусни заболувања

• Вирози - заболувања предизвикани од вируси.
• Се пренесуваат директно или преку посредник.
• Примери кај луѓето: грип, кивавица, сипаници, детска парализа, заушки, херпес, хепатит, менингит, СИДА.