Veterinary Terminologie: Latijnse Wortels en Prefixen

Latin Roots and Prefixes

• Many veterinary terms originate from Latin roots and prefixes
• Understanding these roots and prefixes can help decipher unfamiliar terms
• Examples:
  • Root: "card-" (heart)
  • Prefix: "endo-" (within)
  • Suffix: "-itis" (inflammation)

Latin Suffixes

• Suffixes are added to the end of a root to form a new word
• Common suffixes in veterinary terminology:
  • -itis (inflammation): e.g., gastritis (inflammation of the stomach)
  • -osis (condition or disease): e.g., hypnosis (a state of trance)
  • -oma (tumor): e.g., carcinoma (cancerous tumor)

Latin Terms for Body Parts

• Many Latin terms are used to describe body parts and systems
• Examples:
  • Head: caput
  • Eye: oculus
  • Heart: cor
  • Liver: hepatis
  • Skin: cutis

Latin Terms for Veterinary Procedures

• Many veterinary procedures have Latin names
• Examples:
  • Blood test: venipuncture
  • Urine test: urinalysis
  • Surgery: laparotomy
  • X-ray: radiography

Latin Terms for Diseases and Conditions

• Many diseases and conditions have Latin names
• Examples:
  • Rabies: lyssa
  • Distemper: morbus contagiosus
  • Heartworm: dirofilariasis
  • Cancer: carcinoma

Latin Terms for Medications

• Many medications have Latin names
• Examples:
  • Antibiotic: antibioticum
  • Anesthetic: anestheticum
  • Vaccine: vaccinum
  • Anti-inflammatory: anti-inflammatoryium

Latijnse Wortels en Voorvoegsels

• Veel veterinaire termen ontstaan uit Latijnse wortels en voorvoegsels
• Het begrijpen van deze wortels en voorvoegsels kan helpen bij het ontcijferen van onbekende termen
• Voorbeelden:
  • Wortel: "card-" (hart)
  • Voorvoegsel: "endo-" (binnen)
  • Achtervoegsel: "-itis" (ontsteking)

Latijnse Achtervoegsels

• Achtervoegsels worden toegevoegd aan het einde van een wortel om een nieuwe woord te vormen
• Gemeenschappelijke achtervoegsels in veterinaire terminologie:
  • -itis (ontsteking): bijv. gastritis (ontsteking van de maag)
  • -osis (conditie of ziekte): bijv. hypnose (een staat van trance)
  • -oma (tumor): bijv. carcinoom (kankergezwel)

Latijnse Termen voor Lichaamsdelen

• Veel Latijnse termen worden gebruikt om lichaamsdelen en systemen te beschrijven
• Voorbeelden:
  • Hoofd: caput
  • Oog: oculus
  • Hart: cor
  • Lever: hepatis
  • Huid: cutis

Latijnse Termen voor Veterinaire Procedures

• Veel veterinaire procedures hebben Latijnse namen
• Voorbeelden:
  • Bloedtest: venipunctie
  • Urine-test: urinalyse
  • Chirurgie: laparotomie
  • Röntgenfoto: radiografie

Latijnse Termen voor Ziekten en Aandoeningen

• Veel ziekten en aandoeningen hebben Latijnse namen
• Voorbeelden:
  • Rabiës: lyssa
  • Hondenziekte: morbus contagiosus
  • Hartworm: dirofilariasis
  • Kanker: carcinoom

Latijnse Termen voor Medicijnen

• Veel medicijnen hebben Latijnse namen
• Voorbeelden:
  • Antibioticum: antibioticum
  • Anestheticum: anestheticum
  • Vaccin: vaccinum
  • Anti-inflammatoire: anti-inflammatoireum

Anatomie

• Wortels:
  • Carn- (vlees)
  • Derm- (huid)
  • Oste- (been)
  • Neuro- (zenuw)
  • My- (spier)
• Prefixen:
  • Endo- (binnen)
  • Exo- (buiten)
  • Peri- (omheen)
• Suffixen:
  • -itis (ontsteking)
  • -oma (tumor)
  • -ectomie (verwijdering)
  • -algia (pijn)

Farmacologie

• Wortels:
  • Pharm- (geneesmiddel)
  • Toxic- (gif)
  • Ther- (behandeling)
• Suffixen:
  • -ine (stof)
  • -ol (alcohol)
  • -id (stof)
• Prefixen:
  • Anti- (tegen)
  • Pro- (voor)

Pathologie

• Wortels:
  • Path- (ziekte)
  • -osis (toestand)
  • Dys- (abnormaal)
• Suffixen:
  • -itis (ontsteking)
  • -oma (tumor)
  • -ectasis (uitbreiding)
• Prefixen:
  • Hyper- (overmatig)
  • Hypo- (tekort)
  • Meta- (verandering)

Chirurgische termen

• Wortels:
  • Surg- (chirurgie)
  • -otomie ( insnijding)
  • -ectomie (verwijdering)
• Suffixen:
  • -plastiek (reparatie)
  • -stomie (opening)
  • -pexie (vastzetting)
• Prefixen:
  • Endo- (binnen)
  • Exo- (buiten)
  • Lapar- (buik)

Diagnostische terminologie

• Wortels:
  • Diagn- (diagnose)
  • -osis (toestand)
  • -gram (registratie)
• Suffixen:
  • -logie (studie)
  • -metrie (meting)
  • -scopie (onderzoek)
• Prefixen:
  • Tele- (ver)
  • Macro- (groot)
  • Micro- (klein)

Anatomische Termen

• Gebaseerd op Latijnse en Griekse wortels, prefixes en suffixes
• Gebruikt om lichaamsdelen, structuren en systemen te beschrijven
• Voorbeelden:
  • Craniaal (betrekking hebbend op de schedel)
  • Myocardiaal (betrekking hebbend op de hartspier)
  • Neuraal (betrekking hebbend op zenuwen)
  • Osteaal (betrekking hebbend op botten)
  • Vasculair (betrekking hebbend op bloedvaten)

Farmacologische Terminologie

• Gebruikt om medicijnen, doseringen en toedieningsroutes te beschrijven
• Voorbeelden:
  • Anti- (tegen of tegenovergesteld) bijv. antibacterieel, antiviraal
  • -cide (doden) bijv. bactericide, virucide
  • -gen (produceren van) bijv. allergen, antigen
  • -lytisch (afbreken of vernietigen) bijv. hemolytisch, cytolytisch
  • -statisch (stoppen of controleren) bijv. bacteriostatisch, fungistatisch

Chirurgische Terminologie

• Gebruikt om chirurgische ingrepen, technieken en instrumenten te beschrijven
• Voorbeelden:
  • -ectomie (verwijdering van) bijv. mastectomie, hysterectomie
  • -ostomie (chirurgische aanmaak van een opening) bijv. colostomie, urostomie
  • -plastiek (herstel of reconstructie) bijv. rhinoplastiek, osteoplastiek
  • -scopie (onderzoek of visualisatie) bijv. endoscopie, arthoscopie
  • -tomie (incisie of insnijding) bijv. laparotomie, thoracotomie

Pathologische Terminologie

• Gebruikt om ziekten, aandoeningen en abnormaliteiten te beschrijven
• Voorbeelden:
  • -algie (pijn) bijv. neuralgie, arthralgie
  • -ase (conditie of toestand) bijv. hypnose, psychose
  • -emie (bloedtoestand) bijv. anemie, leukemie
  • -itis (ontsteking) bijv. artritis, hepatitis
  • -oom (tumor of zwelling) bijv. carcinoma, fibroom

Anatomie

• Richtings-termen:
  • Craniaal (naar het hoofd)
  • Caudaal (naar de staart)
  • Dorsaal (naar de rug)
  • Ventraal (naar de buik)
  • Lateraal (naar de zijde)
  • Mediaal (naar de middellijn)
• Lichaamsdelen:
  • Cephalisch (hoofd)
  • Thoracaal (borst)
  • Abdominaal (buik)
  • Pelvisch (bekken)
  • Lumbaal (lagere rug)

Farmacologie

• Farmaceutische suffixen:
  • -ol (anti-inflammatoir)
  • -mycine (antibioticum)
  • -azool (antimycoticum)
  • -stat (cholesterol-verlagend)
• Toedieningsweg:
  • Oraal (PO)
  • Topisch (TOP)
  • Subcutaan (SC)
  • Intramuskulair (IM)
  • Intraveneus (IV)

Pathologie

• Ziekte-suffixen:
  • -itis (ontsteking)
  • -oom (tumor)
  • -ose (conditie of ziekte)
  • -algie (pijn)
• Cel- en weefseldingen:
  • Hyper- (verhoogd)
  • Hypo- (verlaagd)
  • An- (zonder)
  • Dys- (abnormaal)

Chirurgische Termen

• Chirurgische suffixen:
  • -ectomie (verwijdering)
  • -ostomie (creatie van een opening)
  • -otomie (incisie)
  • -plastiek (reparatie)
• Chirurgische procedures:
  • Biopsie (weefselmonsterneming)
  • Debridement (verwijdering van dood weefsel)
  • Amputatie (verwijdering van een ledemaat)

Diagnostische Terminologie

• Diagnostische suffixen:
  • -gram (registratie of beeld)
  • -metrie (meting)
  • -scopie (onderzoek)
• Diagnostische procedures:
  • Endoscopie (inwendig onderzoek)
  • Radiografie (röntgenfoto)
  • Ultrasonografie (echo)

Anatomie

• Direction terms:
  • Craniaal: richting het hoofd
  • Caudaal: richting de staart
  • Rostraal: richting de neus
  • Dorsaal: richting de rug
  • Ventraal: richting de buik
• Lichaamsholten:
  • Craniale holte: bevat de hersenen
  • Thoracale holte: bevat het hart en de longen
  • Abdominale holte: bevat de darmen en andere organen
  • Pelvische holte: bevat de voortplantingsorganen
• Lichaamsdelen:
  • Cephalisch: hoofd
  • Thoracisch: borst
  • Abdominaal: buik
  • Pelvisch: bekken
  • Lumbaal: lage rug
  • Sacraal: lage ruggengraat
  • Coccygeaal: staartbeen

Farmacologie

• Geneesmiddel suffixen:
  • -ol of -ole: geeft aan dat het een chemische verbinding is (bv. fenol)
  • -ine: geeft aan dat het een alkaloïde is (bv. morfine)
  • -mycine: geeft aan dat het een antibioticum is (bv. erytromycine)
• Dosering en frequentie:
  • SID (semel in die): eenmaal per dag
  • BID (bis in die): twee keer per dag
  • TID (ter in die): driemaal per dag
  • QID (quater in die): vier keer per dag
• Toedieningswegen:
  • PO (per os): oraal
  • IV (intraveneus): via een ader
  • IM (intramusculair): in een spier
  • SC (subcutaan): onder de huid

Chirurgische Termen

• Chirurgische suffixen:
  • -ectomie: verwijdering van een orgaan of weefsel (bv. mastectomie)
  • -ostomie: creatie van een opening (bv. colostomie)
  • -plastiek: herstel of reconstructie (bv. rhinoplastiek)
• Chirurgische instrumenten:
  • Scalpel: een snijdend instrument
  • Pincet: een grijpinstrument
  • Retractor: een spreidingsinstrument
• Chirurgische procedures:
  • Laparotomie: een incisie in de buikholte
  • Thoracotomie: een incisie in de thoraxholte
  • Amputatie: verwijdering van een ledemaat

Diagnostische Terminologie

• Diagnostische suffixen:
  • -ose: een aandoening of ziekte (bv. tuberculose)
  • -itis: ontsteking (bv. artritis)
  • -oom: een tumor (bv. carcinoma)
• Diagnostische tests:
  • Radiografie: röntgenbeeldvorming
  • Echografie: echografie
  • Endoscopie: visualisatie van inwendige structuren
• Diagnostische terminologie:
  • Afwijking: een afwijking van normale structuur of functie
  • Laesie: een gelokaliseerde plek van ziekte of letsel
  • Syndroom: een verzameling symptomen

Pathologie

• Pathologische suffixen:
  • -pathie: een ziekte of aandoening (bv. neuropathie)
  • -sis: een aandoening of ziekte (bv. psychose)
• Ziekte categorieën:
  • Infectie: invasie door een pathogeen
  • Ontsteking: respons op weefselbeschadiging
  • Neoplasie: abnormale celgroei
• Pathologische terminologie:
  • Hyperplasie: overmatige celgroei
  • Hypertrofie: overmatige weefselgroei
  • Dysplasie: abnormale celgroei