Veri ve Ağ Güvenliğine Giriş

Veri ve Ağ Güvenliğine Giriş

• Bilgisayarlaşmanın artmasıyla dosyaları ve diğer bilgileri korumak gerekir.
• Paylaşımlı sistemlerde veri güvenliği çok önemlidir.
• Bir bilgisayar güvenlik sistemi, veriyi korumak ve saldırganları engellemek için tasarlanmıştır.

Ağ Güvenliğinin Önemi

• Dağıtık sistemlerde haberleşme olanaklarının güvenliğe etkileri büyüktür.
• Ağ güvenliği, verinin iletimi sırasında korunmasını esas alır.
• İş yerleri, devlet ve akademik kuruluşlar veri işleme birimlerini ağ ile bağladıkları için koruma ağdaki bütün birimleri kapsamalıdır.

Güvenlik İhlalleri

• Yetkisiz kullanıcılar hassas içerikli dosyaları kopyalayabilir.
• Ağ yöneticisine gönderilen mesajlar değiştirilebilir.
• Yetkisiz kullanıcılar, sahte mesajlar göndererek yetkilendirme dosyasını güncelleyebilirler.
• Borsa aracısına gönderilen sahte mesajlar, para kaybına neden olabilir.

Saldırılar, Servisler ve Mekanizmalar

• Güvenlik saldırısı, bir kuruluşun bilgi güvenliği itibarını azaltır.
• Güvenlik saldırıları: Engelleme, Dinleme, Değiştirme ve yeniden oluşturma.
• Güvenlik mekanizması, bir güvenlik atağını tanımayı, korunmayı veya onarmayı içerir.
• Veri işleme ve iletim sisteminin güvenliğini artırma servisi güvenlik servisidir.
• Servis, güvenlik saldırılarını engeller ve çeşitli güvenlik mekanizmaları kullanır.

Güvenlik Servis Özellikleri

• Gizlilik, iletilen verinin pasif saldırılardan korunması anlamına gelir.
• Yetkilendirme, haberleşmenin yetkili kişilerce yapılmasını sağlar.
• Bütünlük, mesajın tamamının değişmemesini temin eder.
• İnkar edememezlik, gönderici veya alıcının mesajı inkar etmemesini sağlar.
• Erişim denetimi, ağdaki erişimi sınırlandırır ve her kişiye erişim hakkı verilmesini içerir.
• Kullanıma hazırlık, sistemin sürekli kullanılabilir olmasını hedefler.

Güvenlik Mekanizmaları

• Bilgi ve ağ güvenliğini sağlamak için kriptografik teknikler ve şifreleme benzeri dönüşümler kullanılır.

Saldırılar

• Tehdit, güvenlik işlevini engelleyen potansiyel bir güvenlik bozucusudur.
• Saldırı, sistemin güvenlik servislerini etkisiz hale getirmeyi amaçlayan akıllı bir tehdittir.

Örnek Saldırılar

• Yetkisiz erişimin elde edilmesi.
• Başka bir kullanıcının yetkilerini alma.
• Yasal lisansın genişletilmesi.
• Haberleşme hattının dinlenilmesi veya engellenmesi.
• İletilen bilgilerin içeriğinin değiştirilmesi.

OSI Güvenlik Mimarisi

• X.800 OSI güvenlik mimarisi, güvenlik organizasyonlarını düzenlemeyi hedefler.
• Güvenlik servisleri, mekanizmalar ve saldırılara odaklanır.

Güvenlik Servisleri (OSI)

• Kimlik doğrulama (Authentication)
• Erişim denetimi (Access Control)
• Veri gizliliği (Data Confidentiality)
• Veri bütünlüğü (Data Integrity)
• İnkar edememe (Non-repudiation)

Güvenlik Mekanizmaları(OSI)

• Kendine özgü güvenlik mekanizmaları şifreleme ve sayısal imzaları içerir.
• Kendine özgü olmayan güvenlik mekanizmaları güvenli fonksiyonellik ve güvenlik etiketini içerir.

Güvenlik Saldırıları(OSI)

• Pasif saldırılar mesaj içeriğinin ifşa edilmesi ve trafik analizini içerir.
• Aktif saldırılar, gizlenme, geri gönderme ve hizmeti durdurma gibi eylemleri içerir.

Ağ Güvenliği Modeli

• Model, gönderici ve alıcının mesajlarını gizli iletmesini ve üçüncü bir şahsın gizli bilgileri dağıtmasını içerir.

Modelin Temel İşlevleri

• Güvenlik ilişkili dönüşümler için algoritma tasarımı.
• Gizli bilgi üretimi.
• Gizli bilgi dağıtımı.
• Güvenlik algoritması ve servisi sağlayacak gizli bilgi kullanımını belirleme.

Güvenlik Gereksinimleri ve Korunacak Varlıklar

• Bilgisayar ağlarındaki hizmetler zarar görebilir.
• Güvenliği ön plana almak hızı azaltabilir.

Korunacak Varlıklar

• Veriler, kaynaklar ve itibar korunmalıdır.

Verilerin Özellikleri

• Gizlilik, bütünlük ve erişilebilirlik sağlanmalıdır.

Kaynaklar

• Bilgisayar kaynaklarının yetkisiz kullanımını engellemek önemlidir.

İtibar

• Kişi veya kurumların itibarı korunmalıdır, kötü reklamdan kaçınılmalıdır.

Bilgisayar Ağına Saldırı

• İnternetin hızlı büyümesi, bazı güvenlik sorunlarını beraberinde getirmiştir.
• Güvenlik, her bilgisayar ağında öncelikli olmalıdır.

Saldırganlar (Hacker)

• Saldırganlar, sisteme yetkisiz erişip zarar veren kişilerdir.
• Genellikle sistemin açıklıklarından ve yöneticinin bilgisizliğinden faydalanırlar.
• Saldırıların çoğu firma içinden yapılmaktadır.

Saldırgan Türleri

• Kötü niyetli saldırganlar (Malicious hacker)
• Kötü niyeti olmayan saldırganlar

Kötü Niyetli Saldırganlar

• Sisteme zarar vermek amacıyla girerler ve ekip halinde çalışırlar.

Kötü Niyetli Olmayan Saldırganlar

• Genellikle eğlenmek için saldırır ve sistemin zayıf noktalarını belirten notlar bırakırlar.

Saldırganların Araçları, Amaçları

• Bilgisayar korsanları bilgi bozma ve finansal kazanç hedefler.
• Casuslar bilgi çalma ve politik kazanç hedefler.
• Teröristler hizmet çalma ve sosyal statüye meydan okuma hedefler.
• Meraklılar hizmet önleme ve zevk için saldırırlar
• Profesyonel suçlular veri dinleme ile sistemlere zarar verebilir.

Saldırı Türleri

• En sık kullanılanlar sisteme yetkisiz erişim ve veri silme/değiştirme saldırılarıdır.

Saldırı Sınıflandırmaları

• Süreçsel Sınıflandırma: - Engelleme -Dinleme -Değiştirme -Oluşturma

• İşlemsel Sınıflandırma : -Araçlar, erişim, sonuçlar

CERT Gruplandırması(Saldırı Türleri)

• Probe/Scan/Scam: Sistem taraması ve portlardan hizmetlere yönelik saldırılar.
• Prank: Kullanıcı hesabı hatalarından kaynaklanan saldırılar.
• Email Spoofing: Başka bir kullanıcı adına e-posta gönderme.
• Email Bombardment: Bir adrese çok sayıda e-posta gönderme.
• Sendmail Attack: Smtp portuna saldırı.
• Break-in: Hizmetleri devre dışı bırakmaya yönelik saldırılar.
• Intruder Gained Root Access: Süper kullanıcı yetkisini ele geçirme.
• Intruder Installed Trojan Horse: Gizlice sisteme ajan programı yerleştirme.
• Intruder Installed Packed Sniffer: Hedef makinaya paket dinleyici yerleştirme.
• NIS Attack: Ağ kullanıcı yönetimine saldırı.
• NFS Attack: Ağ dosya yapısına saldırı.
• Telnet Attack: Uzaktan erişim protokolüne saldırı.
• Rlogin/Rsh Attack: Uzaktan erişim servislerine saldırı.
• Cracked Password: Parola tahmini veya sözlük saldırısı.
• Anonymous FTP Abuse: Anonim FTP sunucularına saldırı.
• IP Spoofing: IP adresi yanıltması.
• Configuration Error: Programlardaki konfigürasyon hataları.
• Misuse of Hosts Resources: Yanlış konak kaynak kullanımı.
• Worm/Virus: Habersiz çalışan zararlı programlar.

İletişim Protokollerini Kullanan Saldırılar

• IP Sahteciliği (IP Spoofing): Kaynak IP'yi değiştirme.
• TCP Dizi Numarası Saldırısı: TCP sequence number attack Ölümcül Ping: Ölümcül Ping ve daha fazlası...

IP Saldırıları

• IPV4'teki güvenlik eksikliklerinden yararlanarak yapılan saldırılar.
• Örnekler: Out of Band Nuke, Land, Teardrop, Boink vb.

İşletim Sistemine Özel Saldırılar

• Exploit olarak bilinir, sisteme özel çalışır (örneğin, Unix exploit'i Windows'ta çalışmaz).
• Örnekler: Windows Null Session Exploit, PHF Exploit vb.

Uygulama Katmanı Saldırıları

• DNS, SMTP, MIME, NFS, NTP saldırıları.
• Uzaktan giriş (hacking) ile saldırılar.
• Bilgi sızdıran saldırılar.
• URL sahteciliği (URL Spoofing).
• CGI saldırıları.
• X-Windows sistem saldırıları.
• Kötü amaçlı Java ve ActiveX uygulamaları.
• Sistem log seli

Bazı Saldırı Yöntemleri

• İletişim protokollerinin zayıflıklarından yararlanılan saldırılar.

IP Aldatması (IP Spoofing)

• IP paketlerinin kaynak adresini değiştirmeyi içerir.
• Böylece, hedef sistem paketin saldırgandan değil, güvendiği birinden geldiğini düşünür.

###TCP SYN Paketi Akışı Saldırıları

• TCP/IP servislerini devre dışı bırakmayı hedefler.
• TCP'nin üç yollu el sıkışma mekanizmasını kötüye kullanır.
• Sunucu, tamamlanmamış bağlantı istekleriyle dolup yeni isteklere cevap veremez hale gelir.

TCP Sıra Numarası Tahmini Saldırıları

• IP adresi yanıltması ile birlikte kullanılır.
• Saldırgan, sıra numarasını tahmin ederek yetkili gibi davranmaya çalışır.
• El sıkışma mekanizmasındaki sıra numarası (sequence number) açıklığı nedeniyle gerçekleşir.

IP Servis Durdurma Saldırısı (Smurf)

• Hedefin IP'si kaynak adres olarak kullanılır, yayın (broadcast) adresine ICMP echo isteği gönderilir.
• Ağdaki tüm cihazlar hedefe yanıt gönderir, hedef aşırı yüklenir.

UDP Portlarından Saldırı

• UDP paketleri kullanılarak smurf benzeri saldırı yapılır.
• Bağlantısız olduklarından, UDP servisleri bu tür saldırılara karşı savunmasızdır.

NFS'e Yönelik Saldırılar

• NFS (Network File System), dosyaları paylaşmaya yarayan bir protokoldür.
• Güvenlik önlemleri, NFS servislerine ait paket geçişlerini engellemeyi veya internet erişimini kısıtlamayı içerir.

Ağ Güvenliği

• Düğümlerin farklı özelliklere sahip olması durumunda güvenliği sağlamak zor olacaktır.
• Ağdaki makinaların ve erişimlerin kontrol edilmesi gerekmektedir.

Güvenlik Çözümleri

• En iyi güvenlik çözümü ağ bağlantısını kesmektir; fakat bu mümkün değildir.
• Güvenlik duvarları, iç ve dış ağ arasında koruma sağlar.

Firewall Kullanımı

• Komple güvenlik çözümünün bir parçasıdır, diğer esaslar şunlardır;
• Güvenlik politikasının belirlenmesi
• Fiziksel güvenlik
• Erişim kontrolü
• Kimlik onaylama
• Şifreleme
• Takip

Fiziksel Güvenlik

• Ağ güvenliği fiziksel güvenlikle bağlantılıdır.

Erişim Kontrol

• Gelen her ağ paketinin içeriye alınıp alınmayacağına karar verilir.

Kimlik Doğrulama

• Yetkili personel ve bölümlerin serbestçe haberleşmelerini sağlarken izinsiz erişimi engellemektedir.

Şifreleme

• Veri bütünlüğünü garantileyebilir ve güvenli hatlardan yollanan bilgiyi koruyabilir.

Takip

• Sistem parçaları ve personelin güvenlik politikasına uygunluğunun periyodik olarak kontrol edilmesi gerekmektedir

Elektronik Posta Güvenliği

• Verilerin güvenli bir şekilde yol alması amacıyla değişik uygulamalar değişik protokolleri kullanmaktadır.

Ağ Yönetim Güvenliği

• Ağ yönetim sistemlerindeki güvenlik problemi de çözülmeli, önem kazanmıştır.

İşletim Sistemlerinin Güvenliği

• Güvenlik önemli olduğunda işletim sistemi seçilirken dikkatli olunmalıdır.