Veiligheid en Gezondheid op de Werkplek

Veiligheid en kwaliteit

• De presentatie behandelt arbeidsongevallen en kwaliteit, met focus op veiligheid.

Arbeidsongeval

• Een arbeidsongeval is elk ongeval dat een werknemer tijdens of door de uitvoering van een arbeidsovereenkomst overkomt en letsel veroorzaakt.

Noodzakelijke elementen van een arbeidsongeval

• Plotselinge gebeurtenis
• Minstens één uitwendige oorzaak
• Letsel

Plotselinge gebeurtenis (bv)

• Korte tijdspanne (geen beroepsziekte)
• Elektrische schokken, vallen, stoten

Uitwendige oorzaak (bv's)

• Extern aan slachtoffer (bv: vallende doos)
• Niet extern: hersenschudding, epilepsie

Letsel (bv)

• Lichamelijk (bv: breuk) en mentaal

Tijdens arbeidsovereenkomst

• Vanaf werkzaamheden (door werkgever in gezag)
• Geen beperkte werkuren (ook pauze en personeelsfestiviteiten)
• Niet alleen werkvloer (ook telewerken)

Uitvoering arbeidsovereenkomst (bv)

• Ruzie tussen arbeiders door professionele reden
• Niet professionele ruzie (bv: over voetbal)

Arbeidswegongeval

• Elementen: plotselinge gebeurtenis, uitwendige oorzaak, letsel, normale werkroute.
• Normale werkroute: van woonplaats naar werk en terug (bv: omwegen voor kinderen ophalen)

Kosten arbeidsongeval

• Directe kosten: permie verzekering, loonverlies
• Indirecte kosten: tijdverlies collega's, stilstand werkpost en kost van medische zorg, materiële schade, misgelopen orders.

Basisredenen veiligheid (6)

• Humanitair: leden willen leiden te besparen (menselijke)
• Wettelijk: strafrechtelijke aansprakelijkheid
• Opdracht directie: vanuit management, verleden ongevallen en redenen
• Sociaal maatschappelijk: leden willen veilig naar huis
• Financieel: winst, werkgelegenheid bewaren
• Imago: aantrekken nieuwe mensen, interesses klanten en investeerders

Welzijn op werk (7 factoren)

• Arbeidsveiligheid: voorkomen ongevallen met machines of gereedschappen
• Gezondheid: beschermen werknemers van beroepsziekten/ jaarlijkse controle
• Psychologische aspecten: beleid tegen pesten
• Ergonomie: werk en werkplekken aanpassen aan werknemers
• Arbeidshygiëne: wassen van handen
• Verfraaiing arbeidsplaats: aantrekkelijke, verzorgde omgeving en sanitair
• Milieu: verlagen van milieuimpact (bv. afvalinzameling)

Betrokken personen bij welzijnsbeleid

• Eindverantwoordelijke (werkgever)
• Uitvoerders (hiërarchische leiding)
• Advies en bijstand (interne preventieadviseur of externe preventiedienst)
• Betrokkenheid werknemer

Taken hiërarchische leiding (bv)

• Verantwoordelijkheid voor collega's
• Richtlijnen, onderzoek en voorstellen
• Controle, adviezen vragen, bekwaamheid werknemers
• Instructies begrijpen, neerschrijven en nieuwe medewerkers onthalen

Taken de preventieadviseur/ externe preventiedienst (bv)

• Adviseren en bijstaan
• Opmaken verslagen, onderzoeken van arbeidsongevallen.
• Contactpersoon voor externe dienst

Taken werknemers (bv)

• Actief meewerken: zorg dragen voor eigen en andere veiligheid
• Juist gebruik arbeidsmiddelen en beschermingsmiddelen
• Veiligheidsvoorzieningen in orde houden en preventieadviseur op de hoogte brengen
• Bijstand verlenen

Veiligheid voor wie?

• Niet enkel de preventieadviseur maar voor iedereen

Toepassingsgebied welzijnwet

• Op alle plaatsen waar arbeid wordt verricht (bv. werkplaats, magazijn, kantoor, wegenwerken, bij klanten)
• Werkgever en werknemer, jobstudenten, stagairs en bezoekers

IDPBW en EDPBW

• Elke werkelijke met 1+ werknemer mag zelf zijn functie uitvoering.
• Indien deskundige niet intern is dan een externe dienst (bv. ergonomische).

Indeling bedrijven (IDPBW)

• Groep A: preventieadviseur niveau 1
• Groep B: preventieadviseur niveau 2
• Groep C: preventieadviseur niveau 3
• Groep D: preventieadviseur niveau 3

NACE-code

• Code van de Europese Unie voor de activiteiten in België.

Externe veiligheidsactoren

• Externe dienst voor preventie en bescherming op werk (EDPBW)
• Technische controle dienst (EDTC)

Preventie hiërarchie

• Identificeer, alternatief, beoordeel, elimineer
• Collectieve en persoonlijke maatregelen

Voorbeelden organisatorische maatregelen

• EHBO post
• Evacuatieplan
• Brandblussers
• Absorptiekorrels
• Pictogrammen

PDCA-cirkel

• Dynamisch risicobeheersysteem
• Vaststellen preventiemaatregelen, uitvoeren beoordelen, bijsturen
• Verschillende stappen: Plan, Do, Check, Act

CE-markering

• Vrij verkeer veilige goederen in Europese gebied
• Productveiligheid en -gezondheid

Werkvergunning

• Nauwkeurige omschrijving (werkmethoden)
• Efficiënte en veilige werkmethoden
• Doel: veiligheid

Risicovol werk

• Aanvullende werkvergunning voor bepaalde vergunningen

Inhoud werkvergunning

• Werkzaamheden, wie, maatregelen en geldigheidsduur

Vuurvergunning

• Brandgevaarlijk werk (slijpen, branden, lassen)

Signalisatie Doel

• Veiligheid aangeven (bord, kleur, licht, geluid)
• Verboden-/ Gebodsborden (rond wit/roodrand, blauw/rond)

Signalisatie (bv)

• Verbodsborden
• Gebodsborden
• Waarschuwingsborden
• Aanwijzingsborden
• Vaste markeringen

Gevaar/risico

• Waarschijnlijkheid (gebeurt kans?) en ernst (ernstig?)

Onderverdeeld in klassen: Gevaar

• Dood/ernstige letsel
• Ernstig letsel zonder blijvende gevolgen
• Beperkte letsels

Risico

• Gebeurtenis/schade
• Botsen, pletten, vallen, breuken, snijwonden, brandkortsluiting

Soorten schade

• Materiële schade (bv. afrusting/product)
• Mensen schade (lichamelijk/geestelijk)

Bepaling groote van risico

• Ernst blootstelling waarschijnlijkheid

MUOPO (alle risicofactoren)

• Mens, uitrusting, omgeving, product, organisatie

Verschillende factoren

• Kansen op schade verhoogt/ risicofactoren

MUOPO organisatie en toepast

• proactief (risico's detecteren)
• reactief (ongevallen onderzoeken)

Ishikawa (visgraatmethodiek)

• Oorzaken in kaart brengen

Def (Ishikawa)

• Oorzaken en gevolgen diagram

Voordelen/nadelen Ishikawa

• Veel mogelijke factoren, gestructureerd overzicht
• Geen logische relatie tussen M's, betrouwbaarheid moeilijk

Feitenboomanalyse

• Opsporen ongevallen en rangschikken

Feitenboom- analyse fase

• Definitie, verzamelen, opbouw, evaluatie neerschrijven

Psychologische risico analyse (5A's)

• Arbeidsorganisatie, arbeidsinhoud, arbeidsvoorwaarden, arbeidsomstandigheden, arbeidsverhouding

Brandrisico evaluatie

• Brandrisico's vaststellen
• Risico evaluatie
• Interne brandbestrijdingsdienst

Brandlast, brandbaarheid, energie,zuurstof, brandrisico

• Waarschijnlijkheid brandbaar product/kans branden/mogelijke ontstekingsbron

Bepalen van het brandrisico

• Brandrisico x factor x factor

Detectietijd, afstand, evacuatieoefening

• Status personen, afstand uitgang, al geoe oefening?, aantal uitgangen?, tijd tot veilige plaats

Bepalen van het evacuatie risico

• Evacuatie risico x factor x factor/ factor

Brandbestrijdingsdienst

• Dienst aanwezig?/middelen aanwezig?

Brandbestrijdingsdienst Risico factor

• Brandbestrijdingsdienst x factor

Vuur driehoek

• Brandbare stoffen, warmte, zuurstof

4 fasen verloop brand

• Ontstaan, vlamoverslag, quasi-stationaire toestand, doven

Vlampunt, sds fiche, zelfontbranding, temperatuur, brandweerstand

• Minimale temperatuur voor ontbranding, veiligheidsinformatieblad, temperatuur tot ontbranding

Brandweerstand REI

• Stabiliteit, vlamdichtheid, thermische isolatie

Passieve veiligheid (hardware) vs actieve (software)

• Structuur vs bv. branddetectie

Blussen brand door

• Weghalen zuurstof, brandbare stoffen, temperatuur

Classificatie brandklassen (A t/m F)

• Vaste stoffen, vloeistoffen, gassen, metalen, elektrische, vetten

Brandklassen blusprincipes

• Water, bluspoeder, deken, schuim, gastoevoer afsluiten, droog zand, CO2, sproeischuim, vetblussers

Nadelen blusmiddelen

• Waterschade, elektrisch geleid, milieuschade
• Verbannen zicht/ opkuiswerk
• Niet goed milieu, bevriezing, verstikkende werking, vriesschade, koekt aan/ Dicht bij brand staan

Plaatsing brandblusser

• Jaarlijks controleren door gespecialiseerde firma
• Goed zichtbaar en bereikbaar, aangepast risico's lokaal

Minimale aantal brandblussers

• 1 blus eenheid per 150 m

Primaire, secundaire, tertiaire bluswatervoorziening

• Watertoevoer

Wat doen bij brand? (3 stappen)

• Brand melden, proberen blussen, evacueren

Evacuatieplan

• Bezoekers, brandweer
• Kortste vluchtweg, preventiemiddelen

Als geen toegangs personen maar goederen

• Muting van lichtscherm, aan strenge voorwaarden voldoen, veiligheidsbesturing

Enkel als muting nodig

• Beperkingen voor proces, geschikte momenten bedrijfscyclus, veiligheid, automatische starten stopt

Blanking lichtscherm

• Meer lichtstralen niet gebruiken als blokkeren

Veiligheidsinstructies (8 stappen)

• Voorbereiding, scheiden, vergrendelen, controleren, aarden, afbakenen, vrijgeven, krachtbronnen terug inschakelen

Stappen herinschakelen

• Deblokkeren, aarding kortsluiting, isolatie, afbakening, ontgrendelen, inschakelen en bedrijf
• zetten

LOTO

• Proces beheersing energy, plaatsen vergrendeling, garandeert apparatuur niet bediend kan worden

Gevaarlijke energie vormen

• Elektrisch, aardgas, etc

Elektrische veiligheidscomponenten (bv. noodstop)

• Noodstopknop, mechanisme, elk bedieningsstation, richtlijnen schrijven, veilige situaties, vuistslagknop

Stoptijd noodstop (bv)

• Bereiktijd, remtijd

Reset noodstop (actie)

• Handbediende actie, garanderen operationeel, geen beweging starten

Trekkoord

• Voor noodtop gebruiken

Tweehandsbediening bij toepassing als beveiliging

• Niet voldoende afgeschermd is (bij bv. persen)
• Niet beide knoppen voor bediening

Bedieningsystemen

• Zichtbaarheid, herkenbaarheid (Wit, grijs, zwart/groen), Startknop nooit rood, uitknop nooit groen

Kleur betekenis/verklaring/voorbeeld toepassingen

• Rood: gevaar/noodsituatie
• Geel: abnormale toestand
• Blauw: ingrepen
• Groen: normale toestand
• Wit: algemeen
• Grijs: geen specifieke betekenis
• Zwart: geen specifieke betekenis

Bedieningsorganen

• Hoofdbedieningspost, zichtbaarheid, inschakeling automatisch
• Werknemers in zone

Stopfunctie

• Stop altijd voorrang op start

Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM)

• Risico beperken, vastgehouden of gedragen

Verschillen risico's, gebruik

• Risico's: vallende voorwerpen, stoten, chemische producten
• Gebruik: continu/af en toe (bouw, bosbouw, hoogte)

Hoofdbescherming

• Vangt 70%, beperkte levensduur

Samenstelling hoofdbescherming

• Helmschaal, harnas, harnasbevestiging, hoofdband, zweetband, vizier, kinband

Levensduur PBM

• Bepaald door fabrikant
• Vroegtijdig vervangen als zware schok/barsten/verkleuring

Oog en gelaatsbescherming

• Wegvliegende deeltjes, stoffen, spattingen/dampen, zonlicht

Typen brillen en glazen

• Open/gesloten, krasbestendig, chemischbestendig, hard, kleurloos/geel/donker-UV

Geluid

• Afhankelijk van bron in trilling, sterkte van toonhoogte

Decibel

• Optellen en aftrekken, 2 machines 80dB(A) = +3dB(A)

Geluidsbelasting werknemer

• Dagelijkse blootstelling, 80dB(A)(8 uur) veilig, moet laag mogelijk beperkt worden

Onderste/bovenste actiewaarde, grenswaarde

• Dagelijkse blootstelling

Maatregelen lawaai (3 vlakken)

• Verspreiding, weerkaatsing, trillingen

Toepassing preventie hiërarchie (PBM)

• Persoonlijke beschermingsmiddelen, schuimproppen, oplastieken
• Organisatorische maatregelen (bv. werkorganisatie, aantal blootgestelde mensen beperken), signalisatie (lasvoorbereiding scheiden)

Ademhalingsbescherming

• Product/stof, concentratie, grenswaarde, korte tijdswaarden

(Meer info van pagina's ontbreekt)