Van Oudheid naar Moderne Tijd: Een Overzicht
40 Questions
0 Views

Van Oudheid naar Moderne Tijd: Een Overzicht

Created by
@DeliciousEpiphany1782

Podcast Beta

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Wat is een kenmerk van de Renaissance?

  • Toename van de scholastische denkwijze
  • Vermindering van de stedelijke bevolking
  • Herleving van de klassieke cultuur (correct)
  • Afname van artistieke creativiteit

    • Welke periode behoort tot de Nieuwe Tijd?

  • 1688-1789
  • 1780-1880
  • 1543-1700 (correct)
  • 1350-1550

    • Wat wordt er bedoeld met de term 'optimistisch mensbeeld' in de context van opvoeding?

  • De mens is een product van zijn omgeving zonder vrije wil.
  • De mens is intrinsiek goed en kan zelfstandig handelen. (correct)
  • De mens is niet in staat om redelijke keuzes te maken.
  • De mens is onderworpen aan autoriteit.

    • Wat was een belangrijk idee van Averroes tijdens de bloei van de Arabische wereld?

    <p>De wereld moet met behulp van rede bestudeerd worden.</p> Signup and view all the answers

    Welke uitspraak betreft de fundamentele verschuiving in het mensbeeld van de Oudheid naar de Moderne Tijd?

    <p>De mens staat centraal als fundament van de werkelijkheid.</p> Signup and view all the answers

    Wat was een uitkomst van de pedagogische inslag van de Renaissance?

    <p>Verzet tegen de scholastische denkwijze.</p> Signup and view all the answers

    Welk aspect staat centraal in de periode van de Verlichting?

    <p>Het gebruik van rede en verstand.</p> Signup and view all the answers

    Wat was een gevolg van de groeiende stedelijke bevolking tijdens de Renaissance?

    <p>Expansie van ontdekkingsreizen.</p> Signup and view all the answers

    Wat betekent de term 'Renaissance'?

    <p>De wedergeboorte van de Griekse en Romeinse cultuur</p> Signup and view all the answers

    Welke uitspraak weerspiegelt de verschuiving in denken tijdens de Renaissance vergeleken met de Middeleeuwen?

    <p>De mens ontwikkelde een groter innerlijk bewustzijn.</p> Signup and view all the answers

    Wat was de rol van Francesco Petrarca in de Renaissance?

    <p>Hij verzamelde handschriften uit de Oudheid.</p> Signup and view all the answers

    Wat stelt Pico della Mirandola over de waardigheid van de mens?

    <p>De mens kan zijn levensvorm zelf bepalen.</p> Signup and view all the answers

    Welke uitspraak over Machiavelli is waar?

    <p>Hij hoopte zijn ideeën te verkopen aan de Medici.</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijk kenmerk van de kunst in de Renaissance?

    <p>Het legde de nadruk op innerlijke belevingswereld.</p> Signup and view all the answers

    Hoe verschilde de benadering van Aristoteles in de Renaissance van die in de Middeleeuwen?

    <p>Hij werd met nieuwe perspectieven bekeken.</p> Signup and view all the answers

    Wat stimuleerde de nieuwsgierigheid naar wat een mens beweegt tijdens de Renaissance?

    <p>Het vertrouwen in menselijke rede.</p> Signup and view all the answers

    Wat is de belangrijkste reden waarom Machiavelli vindt dat de heerser soms moet afzien van rechtvaardigheid?

    <p>Uiteindelijk moet het staatsbelang voorop staan.</p> Signup and view all the answers

    Wat is een kenmerk van Machiavelli's politieke denken?

    <p>Amorele visie en realisme.</p> Signup and view all the answers

    Welk aspect van de heerser benadrukt Machiavelli met het begrip 'virtù'?

    <p>Vernuft en besluitvaardigheid in handelen.</p> Signup and view all the answers

    Hoe wordt Erasmus' methode in zijn werk gekarakteriseerd?

    <p>Debat, kritiek en open einde.</p> Signup and view all the answers

    Wat is het motto van Erasmus in 'Etiquette'?

    <p>Zelf mag men in niets tekort schieten, maar anderen moeten vergeven worden.</p> Signup and view all the answers

    Wat is een gevolg van de opkomst van de moderne natuurwetenschap volgens de tekst?

    <p>Verlies van autoriteit in de zoektocht naar waarheid.</p> Signup and view all the answers

    Wat is de kern van het rationalisme van René Descartes?

    <p>De rede is de basis van alle kennis.</p> Signup and view all the answers

    Wat weerspiegelt de relatie tussen empirische kennis en scepsis in de Nieuwe Tijd?

    <p>Toename van empirische kennis gaat gepaard met meer scepsis.</p> Signup and view all the answers

    Wat is het uitgangspunt waar Descartes absoluut aan twijfelt?

    <p>Het bestaan van het denkende ik</p> Signup and view all the answers

    Wat is een van de redenen die Hume noemt voor het probleem van causaliteit?

    <p>Kennis van oorzaak en gevolg kan niet volledig worden afgeleid uit ervaring</p> Signup and view all the answers

    Welke methode gebruikt Descartes om tot ware kennis te komen?

    <p>De hypothetische twijfel</p> Signup and view all the answers

    Wat wordt door Descartes als probleem gezien met betrekking tot lichaam en geest?

    <p>Hun verband is ondoorgrondelijk voor het verstand</p> Signup and view all the answers

    Welke term beschrijft Hume's idee dat kennis van oorzaak en gevolg moeilijk te verifiëren is?

    <p>Scepticisme</p> Signup and view all the answers

    Wat zijn volgens Hume de twee stadia in de opbouw van menselijke kennis?

    <p>Impressies en ideeën</p> Signup and view all the answers

    Wat is een voorbeeld van een geldige redenering volgens de modus ponens?

    <p>Als het regent, dan is de straat nat. Het regent, dus de straat is nat.</p> Signup and view all the answers

    Wat is volgens Descartes een voorbeeld van een aangeboren idee?

    <p>De wetten van de wiskunde</p> Signup and view all the answers

    Wat is de structuur van een disjunctief syllogisme?

    <p>A of B. Niet A. Dus B.</p> Signup and view all the answers

    Welke drogredenering houdt zich bezig met ongeoorloofde omkering?

    <p>Ex consequentia-redenering</p> Signup and view all the answers

    Wat is een voorbeeld van een argumentum ad hominem?

    <p>Aanvallen op de persoon in plaats van het argument.</p> Signup and view all the answers

    Welk voorbeeld beschrijft een vals dilemma?

    <p>Je moet kiezen tussen A of B, terwijl C ook een optie is.</p> Signup and view all the answers

    Wat impliceert een petitio principii?

    <p>Het cirkelvormig redeneren zonder echte ondersteuning.</p> Signup and view all the answers

    Wat is de betekenis van 'post hoc propter hoc'?

    <p>Er wordt aangenomen dat als iets vóór iets anders komt, het ook de oorzaak is.</p> Signup and view all the answers

    Wat is een voorbeeld van een argumentum ad misericordiam?

    <p>Een nadruk leggen op het lijden van een individu om begrip te vragen.</p> Signup and view all the answers

    Wat is de essentie van argumentum ad ignorantiam?

    <p>Claimen dat iets waar is omdat het niet is weerlegd.</p> Signup and view all the answers

    Study Notes

    Van Oudheid naar Moderne Tijd

    • In de Oudheid en Middeleeuwen lag de ware werkelijkheid buiten de mens
    • In de Moderne Tijd ligt de basis van alle kennis in het subject, de mens zelf
    • De focus op de mens als centrum van de werkelijkheid begint in de Renaissance

    De Moderne Tijd: tijdvakken

    • Renaissance: ongeveer 1350-1550, herontdekking van de mens
    • De Nieuwe Tijd: 1543-1700, zoektocht naar zekere kennis
    • De Verlichting: 1688-1789, verstand en rede centraal
    • De Romantiek: 1780-1880, gevoel en authenticiteit centraal

    De Renaissance

    • Tijdvak van 1350-1550
    • Groei van stedelijke bevolking, boekdrukkunst, ontdekkingsreizen, artistieke bloei
    • Herleving van klassieke cultuur, met pedagogische invloed
    • Verzet tegen scholastisch denken en de bemiddelende rol van de kerk
    • Focus op de 'ontdekking' van het individu

    Renaissancekunst en Innerlijkheid

    • Kunst toont de innerlijke belevingswereld
    • De focus ligt op 'het vangen van het moment van bewustwording'
    • Verhoogde nieuwsgierigheid naar wat een mens beweegt

    Francesco Petrarca: De Eerste Moderne Mens

    • Leefde van 1304-1374
    • Verzamelen van handschriften uit de Oudheid
    • Aandacht voor het innerlijke
    • Ontdekking van de mens, vanuit het 'ik'

    Pico Della Mirandola: De Menselijke Waardigheid

    • Leefde van 1463-1494
    • De mens heeft de vrijheid om zelf zijn leven vorm te geven en waarde te bepalen
    • De waardigheid van de mens moet door de mens zelf gerealiseerd worden
    • Humanistisch vertrouwen in het vermogen van de mens om zelfstandig te oordelen

    Machiavelli: Politiek en Macht

    • Leefde in het onrustige Florence van de Medici
    • Politieke carrière gecombineerd met literaire en politieke studies
    • Schreef "Il Principe" (De Heerser)
    • Rechtvaardigheid is niet het belangrijkste doel van een staat
    • De heerser moet (soms) afzien van rechtvaardigheid
    • De ethische regels kunnen wijken voor het staatsbelang
    • Machiavelli's visie op de mens is pessimistisch

    Deugd van de Heerser

    • Machiavelli gebruikte de term 'virtù' (deugd)
    • De heerser moet kunnen handelen in het belang van zichzelf of de staat

    Erasmus en het Humanisme

    • Leefde van 1469-1536
    • Bekend filoloog met grote invloed op de publieke opinie
    • Pleitte een vorm van godsdienstige hervorming
    • Bespotte de scholastiek
    • Schreef "De Vorstenspiegel": een pedagogisch en politiek pamflet
    • Erasmus gebruikte debat, kritiek en open einde in zijn werk

    De Nieuwe Tijd: Rationalisme en Empirisme

    • Middeleeuwen: kennis gekoppeld aan het gezag van de Kerk
    • Moderne natuurwetenschap is 'los van God'
    • Verlies van het autoritaire zegel van de waarheid
    • Groeiende empirische kennis gaat gepaard met twijfel
    • Zoektocht naar zekere kennis

    René Descartes: Rationalisme

    • Leefde van 1596-1650
    • Alle kennis start met de rede
    • Aangeboren ideeën zoals God, ziel, substantie
    • Kennis wordt opgebouwd vanuit de rede
    • Wiskunde als voorbeeld

    Doel en Methode van Descartes' Filosofie

    • Doel: ware kennis in de plaats van 'meningen'
    • Methode: 'methodische' of 'hypothetische' twijfel

    De Twijfel van Descartes

    • Twijfelen aan alles wat we denken te weten
    • Zintuiglijke waarneming kan bedrieglijk zijn
    • Alles in onze geest kan een droom zijn
    • Redeneringen kunnen gebaseerd zijn op fouten
    • Descartes zoekt naar een onbetwijfelbaar uitgangspunt

    Het Cogito: 'Ik Denk, Dus Ik Ben'

    • Descartes' onbetwijfelbaar uitgangspunt
    • Dit uitgangspunt garandeert kennis over het bestaan van het denkende ik

    Grenzen van het Cogito

    • Het denkende ik kan moeilijk kennis verwerven over de wereld buiten ons
    • Descartes zocht een verbinding tussen lichaam en geest in de pijnappelklier: dit werkte niet

    David Hume: Empirisme

    • Leefde van 1711-1776
    • Ervaring is de enige bron van kennis
    • Elementaire waarnemingen (impressies') vormen de basis
    • Op deze waarnemingen gebaseerde kennis ('ideeën')

    Probleem van Causaliteit

    • Hume stelt vraagtekens bij de betrouwbaarheid van empirische regelmatigheden
    • Is kennis van oorzaak en gevolg (causaliteit) wel mogelijk?
    • Hume concludeert met een sceptische positie

    Geldige Redeneringen

    • Modus ponens, Modus tollens, Disjunctief syllogisme, Hypothetisch syllogisme

    Drogredenen

    • Drogredenen zijn onjuiste redeneringen
    • Ex consequentia-redenering (ongeoorloofde omkering)
    • Argumentum ad hominem (op de vrouw/man spelen)
    • Argumentum ad baculum (machtsmisbruik)
    • Argumentum ex silentio (relevante feiten weglaten)
    • Argumentum ad misericordiam (medelijden)
    • Argumentum ad ignorantiam (onwetendheid)
    • Petitio principii (cirkelredenering)
    • Post hoc propter hoc (van correlatie naar causaal verband)
    • Vals dilemma (onterecht uitgesloten derde)

    Presentatieopdracht

    • Eigen evaluatie van een debat/ vraag/ probleem/ dilemma in de Pedagogische Wetenschappen
    • Eigen standpunt innemen over een thema
    • Gebruik filosofische bronnen en analyse om het debat 'verder te brengen'
    • Opzet, uitwerking en argumentatie zijn belangrijk

    Presentatie Structuur

    • Inleiding: korte introductie van het thema, vraagstelling, samenvatting betoog, eigen standpunt
    • Middenstuk: argumentatie ter onderbouwing van eigen standpunt
    • Gebruik filosofische perspectieven, zoals Socrates (Plato) en de Sofisten
    • Analyseer verborgen aannames in het debat
    • Conclusie: beantwoord de vraagstelling
    • Discussie: minimaal drie stellingen

    Doel van de Presentatie

    • Laten zien dat je relevante filosofische bronnen en analyses kunt gebruiken om een pedagogisch debat 'verder te brengen'

    Studying That Suits You

    Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

    Quiz Team

    Related Documents

    College HC5 Filosofie Voor Pedagogen PDF

    Description

    Deze quiz biedt een inzichtelijke verkenning van de overgang van de Oudheid naar de Moderne Tijd, met een focus op belangrijke tijdvakken zoals de Renaissance, de Verlichting en de Romantiek. Ontdek hoe de mens centraal kwam te staan in de kennis en cultuur gedurende deze periodes.

    More Like This

    Use Quizgecko on...
    Browser
    Open
    Browser
    Browser