Vagovagale Reflexen en de N.vagus

Vagus en Vagusreflexen

• Vagus zenuw is voornamelijk sensorisch en betrokken bij het detecteren van fysiologische stimuli.
• Signalen worden doorgestuurd naar de Nucleus tractus solitarius in de hersenstam voor integratie en responsie.
• Reflexen van de vagus kunnen leiden tot zowel contractie als relaxatie van de darm, afhankelijk van het type neuron dat wordt geactiveerd.
• Voorbeelden van vagovagale reflexen zijn:
  • Adaptieve relaxatie van de maag bij voedselinname
  • Stimulatie van maagzuursecretie
  • Inhibitie van maagontlediging bij vetten in de twaalfvingerige darm.

Sympathische Sensorische Innervatie

• Splanchnische sensorische zenuwvezels hebben cellichamen in de dorsale wortelganglia en synapsen in de dorsale hoorn van het ruggenmerg.
• Mediëren spinale reflexen en detecteren intestinale sensaties, inclusief pijn.
• Pijnprikkels in de darm kunnen worden veroorzaakt door:
  • Distentie van de darm, vooral snelle distentie
  • Krachtige darmcontracties
  • Tractie aan het mesenterium
  • Ontsteking
  • Ischemie.

Motiliteit van de Darm

• Normale nuchtere motiliteit omvat het Migrerende Motor Complex (MMC) met cycli van 60-90 minuten.
• Fases van MMC:
  • Fase 1: geen activiteit
  • Fase 2: willekeurige contracties
  • Fase 3: maximale activiteit gedurende enkele minuten.
• MMC zorgt voor het schoonvegen van het darmlumen om bezoarvorming en bacteriële overgroei te voorkomen.
• Geïnitieerd door het intestinale hormoon ghreline.

Sensorische Innervatie van de Darm

• Extrinsieke innervatie bevat de Nervus vagus (sensibele neuronen in ganglion nodosum) en sympathische banen.
• Intrinsieke innervatie wordt uitgevoerd door het enterisch zenuwstelsel (ENS) met intrinsieke primaire afferente neuronen (IPAN).

Soorten Sensorische Receptoren in het Maag-Darmkanaal

• Mechanoreceptoren: detecteren stretch, spanning en lengte.
• Chemoreceptoren: reageren op zuur, osmotische druk, aminozuren, lipiden en glucose.
• Thermoreceptoren en pijnreceptoren ook aanwezig.

Peristaltische Reflex

• De peristaltische reflex, beschreven door Bayliss en Starling in 1899, is essentieel voor de voortbeweging van de darminhoud.
• Reflex wordt geïnitieerd door mechanische prikkeling (distentie) van de darmwand.
• Enterochromaffiene cellen (EC cellen) in de darmwand detecteren de voedselbolus en geven serotonine vrij, wat bijdraagt aan de reflex.

Enterisch Zenuwstelsel (ENS)

• Het ENS, ook wel "de kleine hersenen van de darm" genoemd, bestaat uit meer dan 100 miljoen zenuwcellen.
• Reguleert cruciale gastro-intestinale functies onafhankelijk van het centrale zenuwstelsel.
• Neuronen kunnen excitatorisch (bijvoorbeeld met acetylcholine) of inhibitorisch zijn (zoals met stikstofoxide en vasoactieve intestinale peptide).

Anatomie van de Intrinsieke Innervatie

• Structureel bestaat het enterisch zenuwstelsel uit lagen:
  • Mucosa
  • Muscularis mucosae
  • Submucosa
  • Myenterische en submucosale plexussen.