Untitled Quiz

• Osteoloji (Kemik bilimi), kemikleri inceleyen anatomi dalıdır. Aynı zamanda sümük bilimi olarak da bilinir.

Anatomiye Giriş

• Anatomi, canlıların yapısını inceleyen bilim dalıdır; bitki, hayvan ve insan anatomisi gibi çeşitli alanları vardır.
• İnsan anatomisi, insan vücudunun normal şekil ve yapısı ile organlar arasındaki ilişkileri inceler.
• Anatomist, anatomi ile uğraşan kişiye denir.
• Hekimlerin, hastalıkları teşhis edebilmesi için öncelikle normal insan yapısını bilmesi önemlidir.

Anatominin Dalları

• Anatomi, sistematik anatomi gibi çeşitli dallara ayrılır.
• Sistematik anatomi organ sistemlerini inceler, bu sistemler şunlardır:
• Systema locomotorium (hareket sistemi)
• Vasorum (dolaşım sistemi)
• Digestorium (sindirim sistemi)
• Respiratorium (solunum sistemi)
• Urogenitale (urogenital sistem)
• Endocrinologia (endokrin sistem)
• Nervosum (sinir sistemi)
• Organa sensuum (duyu organları sistemi)
• Sistematik anatomi, belirtilen sistemleri ayrı ayrı inceler.

Anatomik Duruş

• Anatomik duruş (Situs), organ ve yapıların normal şekil ve komşuluklarının tarif edildiği pozisyondur.

• Bir kemiği anatomik duruşa getirmek, onu karşıdaki anatomik duruşta duran kişideki pozisyona getirmek anlamına gelir.

• Kürek kemiğinin (scapula) anatomik duruşu, çeşitli açılardan ve detaylarla incelenir.

• Anatomi yönlendirmeleri için kullanılan terimler arasında cranialis (baş tarafı), medialis (orta hat), lateralis (yan taraf), destra (sağ), ve interna (iç taraf) bulunur.

Hareket Sistemi

• Hareket sistemi, canlıların yer değiştirmesini sağlayan sistemdir.
• Bu sistem, amipten kuşlara kadar farklı canlılarda farklı yapılarla sağlanır.
• Canlıların hareketi üç anatomik yapının uyumlu çalışmasıyla ortaya çıkar ve bu yapılar osteoloji (kemikler), artroloji (eklemler) ve miyoloji (kaslar) tarafından incelenir.
• Osteoloji (Kemik Bilimi): Kemikleri inceler.
• Os: Kemik, Ossa: Kemikler, Ossiculum: Kemikcik, Ossificatio: Kemikleşme demektir.

Kemiklerin Yapısı

• Kemikler genellikle fildişi veya sarımtırak pembe renktedir.

• Organik ve inorganik maddelerden oluşurlar.

• İnorganik tuzlar kemiğe sertlik verir.

• Kemiklerde %60 oranında anorganik maddeler (kalsiyum fosfat, kalsiyum karbonat, kalsiyum florit, magnezyum fosfat) bulunur.

• Kemiklerin %30-40'ı organik maddelerden oluşur.

• Kemikler mezenşim hücrelerinden (osteoblast) oluşur.

• Kemik dokusunda osteoblast, osteosit ve osteoclast hücreleri bulunur.

• Kemikler iki şekilde meydana gelir: intramembranöz (bağ dokusu kaynaklı) ve intrakartilaginöz kemikleşme.

• Kemik, çevrede substantia ossea, merkezde medulla olmak üzere iki kısımda incelenir.

• Periosteumun dış tabakası stratum fibrosum, iç tabakası ise stratum osteogenicum olarak adlandırılır ve kemikte enine büyümeyi sağlar.

• Kemikler dışta substantia compacta (kompak kemik), içte substantia spongiosa (spongios kemik) içerir.

• Medulla osseum rubra kırmızı, medulla osseum flava ise sarı kemik iliğidir.

• Kemik iliği numunesi genellikle sternumdan alınır.

• Uzun kemiklerin uçlarına epiphysis, gövdelerine diaphysis denir.

• Epifiz ve diafizin arasında metaphysis bulunur ve kemiğin uzunlamasına büyümesini sağlayan hücreler buradadır.

• Foramen nutricium, kemikleri besleyen damarın kemiğe girdiği deliktir ve bir veya birkaç tane olabilir.

Kemiklerin Görevleri

• Destek
• Koruma
• Hareket
• Mineral deposu
• Kan hücrelerinin meydana getirilmesi
• Kemikler uzunluklarına, kalınlıklarına ve şekillerine göre sınıflandırılır:
• Uzun kemikler (Os longum): femur gibi.
• Kısa kemikler (Os breve): el bileği kemikleri gibi.
• Yassı kemikler (Os planum): kafatasındaki kemikler gibi.
• Düzensiz kemikler (Ossa irregularia): omurlar gibi.
• Sesamoid kemikler (Os sesamoideum): patella gibi.
• İlave kemikler (Ossa accessoria): herkeste bulunmayan kemikler.
• Havalı kemikler (Os pneumaticum): Os maxilla, Os frontale gibi.

İskeletin Kısımları

• İnsan vücudundaki kemikler bir bütün olarak iskeleti (skeletum) oluşturur.

• İskelet, anatomik duruşa göre tarif edilir ve insanın dik durmasını, organların korunmasını ve pozisyonlarını sağlar.

• İskeletin kısımları:

• Aksiyal iskelet (Skeleton axiale): kafatasından başlayıp pelvisin alt kısımlarında biter.

• Cranium (Baş): viscerocranium ve neurocranium olmak üzere iki kısımda incelenir, 22 kemikten oluşur.

• Columna Vertebralis (Omurga): 26 kemikten meydana gelir.

• Göğüs Kafesi (Compages thoracis): 25 kemikten meydana gelir.

• Taraflar iskeleti (Skeleton appendiculare): üst ve alt taraflardır.

• Üst taraf kemikleri (Ossa Membri Superioris): 64 kemikten meydana gelir.

• Cingulum Membri Superioris: Scapula – Clavicula

• Pars libera Membri Superioris: Humerus, Radius, Ulna

• Ossa Manus: El iskeleti

• Alt taraf kemikleri (Ossa membri İnferioris): 62 kemikten meydana gelir.

• Cingulum Membri İnferioris: Os Coxae

• Pars Libera membri İnferioris: Femur, Tibia, Fibula

• Ossa Pedis: Ayak iskeleti

• Erişkin bir insanda 206 kemik bulunur.

• Yeni doğanlarda kemik sayısı daha fazladır (yaklaşık 270), çünkü bazı kemikler embryolojik gelişim sırasında birleşir.

• Os coxa (kalça kemiği), embryonal dönemde ilium, ischium ve pubis olmak üzere 3 parçayken erişkinde tek bir kemiktir.

• Osteophoroz (kemik erimesi): kemik metabolizmasındaki bir bozukluk sonucunda kemikteki protein örgüsünün seyrelmesiyle iskelette ortaya çıkan ve kemiklerin çok kolay kırılabilmesine sebep olan bir hastalıktır.

• Kemik kırılması durumunda, kırılan parçaların arasında callus dokusu oluşur, bu doku parçaların kaynaşmasını sağlar.

• Kemik uzatma işlemi callus dokusunun uzatılmasıyla gerçekleştirilir.