Maddenin Yoğunluğu ve Hacim Ölçümü

Maddenin Yoğunluğu

• Maddenin yoğunluğunu bulmak için kütlesinin hacmine bölünmesi gerekir.
• Yoğunluk formülü: d = m/v
• Şekli belirsiz olan katı cisimlerin hacimlerini ölçmek için dereceli silindir kullanılır.

Hacim Ölçümü

• İlk önce dereceli silindire bir miktar sıvı konularak sıvının hacmi ölçülür (ilk hacim).
• Sonra katı cisim dereceli silindir içine atılır ve hacim tekrar ölçülür (son hacim).
• Son hacimden ilk hacim çıkarıldığında katı cismin hacmine ulaşılmış olunur.

Kütle ve Hacim İlişkisi

• Kütle ve hacim doğru orantılıdır.
• Hacim arttığı zaman kütle artar, hacim azaldığı zaman kütle azalır.
• Kütle ya da hacmin artması veya azalması yoğunluğu değiştirmez.

Maddenin Su Üzerinde Yüzebilmesi

• Bir cismin su üzerinde yüzebilmesi için yoğunluğunun sudan az olması gerekir.
• Tahta, yağ, petrol, buz gibi maddelerin yoğunlukları suyun yoğunluğundan daha azdır.

Sıvılar ve Yoğunluk

• Birbiri içinde çözünmeyen sıvılar, aynı kap içerisinde bulunduklarında yoğunluğu büyük olan sıvı en altta, yoğunluğu küçük olan sıvı ise en üstte kalır.

Uygulamalar

• Gemi yapımında kullanılan maddenin suyun yoğunluğundan az olması sayesinde geminin su üzerinde kalması.
• Uçak yapımında kullanılan alüminyumun gibi yoğunluğu az olan metaller kullanılması.
• Bina yapımında gaz beton (binanın hafif olmasını sağlar) kullanılması.

Suyun Özelikleri

• Suyun en yoğun olduğu sıcaklık 4˚C’tur.
• Suyun sıcaklığı 4˚C ‘un altına indiğinde yoğunluk azalmaya başlar.
• Buzun yoğunluğu (0,9 g/cm³) suyun yoğunluğundan (1 g/cm³) az olduğu için buz su yüzeyinde yüzmeye başlar.

Buzun Oluşumu

• Hava sıcaklığı düştükçe suyun yüzeyi buz ile kaplanır ve buz tabakası gittikçe kalınlaşır.
• Buz tabakası ısıyı iyi iletmediğinden dolayı hava sıcaklığı düşüş gösterse bile buz, altındaki su kütlesinin sıcaklığını 0 ˚C’ un üzerinde korumaya devam eder.
• Su daima yüzeyden donmaya başlar çünkü su, donmaya başladığında yoğunluğu da azalmaktadır.

Maddenin Yoğunluğu

• Maddenin yoğunluğunu bulmak için kütlesinin hacmine bölünmesi gerekir.
• Yoğunluk formülü: d = m/v
• Şekli belirsiz olan katı cisimlerin hacimlerini ölçmek için dereceli silindir kullanılır.

Hacim Ölçümü

• İlk önce dereceli silindire bir miktar sıvı konularak sıvının hacmi ölçülür (ilk hacim).
• Sonra katı cisim dereceli silindir içine atılır ve hacim tekrar ölçülür (son hacim).
• Son hacimden ilk hacim çıkarıldığında katı cismin hacmine ulaşılmış olunur.

Kütle ve Hacim İlişkisi

• Kütle ve hacim doğru orantılıdır.
• Hacim arttığı zaman kütle artar, hacim azaldığı zaman kütle azalır.
• Kütle ya da hacmin artması veya azalması yoğunluğu değiştirmez.

Maddenin Su Üzerinde Yüzebilmesi

• Bir cismin su üzerinde yüzebilmesi için yoğunluğunun sudan az olması gerekir.
• Tahta, yağ, petrol, buz gibi maddelerin yoğunlukları suyun yoğunluğundan daha azdır.

Sıvılar ve Yoğunluk

• Birbiri içinde çözünmeyen sıvılar, aynı kap içerisinde bulunduklarında yoğunluğu büyük olan sıvı en altta, yoğunluğu küçük olan sıvı ise en üstte kalır.

Uygulamalar

• Gemi yapımında kullanılan maddenin suyun yoğunluğundan az olması sayesinde geminin su üzerinde kalması.
• Uçak yapımında kullanılan alüminyumun gibi yoğunluğu az olan metaller kullanılması.
• Bina yapımında gaz beton (binanın hafif olmasını sağlar) kullanılması.

Suyun Özelikleri

• Suyun en yoğun olduğu sıcaklık 4˚C’tur.
• Suyun sıcaklığı 4˚C ‘un altına indiğinde yoğunluk azalmaya başlar.
• Buzun yoğunluğu (0,9 g/cm³) suyun yoğunluğundan (1 g/cm³) az olduğu için buz su yüzeyinde yüzmeye başlar.

Buzun Oluşumu

• Hava sıcaklığı düştükçe suyun yüzeyi buz ile kaplanır ve buz tabakası gittikçe kalınlaşır.
• Buz tabakası ısıyı iyi iletmediğinden dolayı hava sıcaklığı düşüş gösterse bile buz, altındaki su kütlesinin sıcaklığını 0 ˚C’ un üzerinde korumaya devam eder.
• Su daima yüzeyden donmaya başlar çünkü su, donmaya başladığında yoğunluğu da azalmaktadır.

Maddenin yoğunluğunu hesaplamak için kütlesinin hacmine bölünmesi gerekir. Dereceli silindir kullanılarak katı cisimlerin hacimleri ölçülmekte.