Türkçe Cümle Yapısı

Study Notes

Turkish sentences typically follow the Subject-Object-Verb (SOV) word order.
The sentence structure can change depending on the context and emphasis.
There are two main types of sentences:
- Simple sentences ( Basit cümle ): One independent clause.
- Compound sentences ( Birleşik cümle ): Two or more independent clauses.

Adverbial phrases (Zamir zamiri ) function as adverbs, providing information about time, place, manner, etc.
They typically consist of a preposition + a noun phrase or a verb phrase.
Examples:
- Zaman (time): "bu sabah" (this morning), "geçen hafta" (last week)
- Yer (place): "evin önünde" (in front of the house), "şehir merkezinde" (in the city center)
- Şekil (manner): "yavaş yavaş" (slowly), "çok hızlı" (very fast)

Adjective clauses (Sıfat cümleciği ) provide additional information about a noun.
They typically begin with a relative pronoun (ilişkisel zamir):
- kim (who)
- hangi (which)
- ne (what)
Examples:
- "Kitap hangi kitabın?" (Which book is it?)
- "O, kimin arkadaşısın?" (Whose friend is he?)

Verb phrases (-Fiil tamlaması ) consist of a main verb and its auxiliaries.
Auxiliaries can be:
- Modal verbs (kipi fiil): "olmalı" (should), "gerek" (must)
- Tense auxiliaries (zaman fiil): "oluyor" (is being done), "olacaktı" (was going to be done)
Verb phrases can express:
- Tense: "Bugün sinemaya gidiyoruz." (We're going to the cinema today.)
- Aspect: "Okumaya devam ediyorum." (I'm continuing to read.)
- Modality: "Olmalı çalışıyoruz." (We should work.)

Zamir zamirleri (Zamir zamiri) zaman, yer, şekil vb. hakkında bilgi sağlar.
Genellikle bir ön ek + isim parçası veya fiil parçası içerir.
Örnekler:
- Zaman (time): "bu sabah" (bu sabah), "geçen hafta" (geçen hafta)
- Yer (place): "evin önünde" (ev önünde), "şehir merkezinde" (şehir merkezinde)
- Şekil (manner): "yavaş yavaş" (yavaş yavaş), "çok hızlı" (çok hızlı)

İsim tamlamaları (İsim tamlaması) bir ana isim ve onun değiştiricilerinden oluşur.
Değiştiriciler şunlar olabilir:
- Sıfatlar (sıfat): "kızıl elma" (kırmızı elma)
- İyelik sıfatları (iyelik sıfatı): "benim kitabım" (benim kitabım)
İsim tamlamaları şunlar olarak işlev görür:
- Özne: "Ev çok büyüktür." (Ev çok büyüktür.)
- Nesne: "Kitabımı oku." (Kitabımı oku.)

Sıfat cümlecikleri (Sıfat cümleciği) bir isim hakkında ekstra bilgi sağlar.
Genellikle bir ilişkisel zamir ile başlar:
- kim (who)
- hangi (which)
- ne (what)
Örnekler:
- "Kitap hangi kitabın?" (Kitap hangi kitabın?)
- "O, kimin arkadaşısın?" (O, kimin arkadaşısın?)

Fiil tamlamaları (-Fiil tamlaması) bir ana fiil ve onun yardımcı fiillerinden oluşur.
Yardımcı fiiller şunlar olabilir:
- Kipi fiiller (kipi fiil): "olmalı" (olmalı), "gerek" (gerek)
- Zaman fiiller (zaman fiil): "oluyor" (oluyor), "olacaktı" (olacaktı)
Fiil tamlamaları şunlar hakkında ifade edebilir:
- Zaman: "Bugün sinemaya gidiyoruz." (Bugün sinemaya gidiyoruz.)
- Aspect: "Okumaya devam ediyorum." (Okumaya devam ediyorum.)
- Modality: "Olmalı çalışıyoruz." (Olmalı çalışıyoruz.)