Türk Dili Grameri Konuları
30 Questions
0 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde düz ünlüler doğru olarak verilmiştir?

  • a, e, o, ö
  • a, e, u, ü
  • a, e, ı, i (correct)
  • o, ö, u, ü

Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde geniş ünlüler doğru olarak verilmiştir?

  • a, e, ı, i
  • a, e, o, ö (correct)
  • o, ö, u, ü
  • a, e, u, ü

Kalın, yuvarlak ve dar nitelik taşıyan ünlü harf aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

  • ı
  • o
  • ö
  • ü (correct)

Aşağıdakilerden hangisi ünlü harflerin sınıflandırılmasında doğru bir kriter değildir?

<p>Dikleşme durumu (B)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdaki ünlü harflerden hangisi hem kalın hem de yuvarlak bir yapıdadır?

<p>u (C)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdaki cümlelerden hangisi ötümlüleşme özelliği taşımamaktadır?

<p>Gölün dibindeki kirliliği görünce yüzmekten vazgeçtim. (B)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdaki cümlelerden hangisinde bir eylem durumu ifade edilmektedir?

<p>Adam, ağaçların üzerindeki meyveleri toplamak istiyordu. (A)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdaki cümlelerden hangisinde olumsuz bir ifade bulunmaktadır?

<p>Bu yanıtı ondan başka biri hayatta bilemez. (D)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdaki cümlelerden hangisi bir zaman zarfı içermektedir?

<p>Kar sabaha karşı çiselemeye başladı. (B)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdaki cümlelerden hangisi bir durumu ifade etmektedir?

<p>Dışarıda yağmur yağıyor. (A)</p> Signup and view all the answers

Aralarında ortak nitelik bulunan iki varlık ya da kavramdan, güçlü olandan zayıf olana aktarma işlemi ne olarak adlandırılır?

<p>Teşbih (C)</p> Signup and view all the answers

Bir benzerlik gösteren sanat türü hangisidir ve minimum kaç öğe içerir?

<p>Teşbih - 2 öğe (C)</p> Signup and view all the answers

Sadece bir öğe ile gerçekleşen benzetme işlemi için hangi terim kullanılır?

<p>Teşbih (D)</p> Signup and view all the answers

Zayıf olan kavram ya da varlığa yaptığı aktarma için hangi terim kullanılır?

<p>Teşbih (C)</p> Signup and view all the answers

İki kavram arasında benzerlik kurarken hangi sanat türünden yararlanılmaz?

<p>Cinas (C)</p> Signup and view all the answers

Yukarıdaki boşluğa hangisi getirilmelidir?

<p>Terim (C)</p> Signup and view all the answers

Bir dilde belirli bir meslek veya bilim dalına özgü kelimelere ne ad verilir?

<p>Jargon (B)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdaki kelimelerden hangisi küçük ünlü uyumu kuralına aykırıdır?

<p>çocuk (D)</p> Signup and view all the answers

Hangi durumda 'argo' kelimesi doğru bir şekilde kullanılmaktadır?

<p>Belirli bir grup insanın kullandığı özel dil veya terimler. (D)</p> Signup and view all the answers

Küçük ünlü uyumu kuralına göre hangi kelimenin hece yapısı doğrudur?

<p>bülbül (B)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi 'kavram' kelimesinin doğru tanımıdır?

<p>Bir fikrin veya düşüncenin genel anlamı. (A)</p> Signup and view all the answers

Küçük ünlü uyumu kuralına göre A harfi ile başlayan bir kelimede hangi ünlü harf kullanılmaz?

<p>u (B)</p> Signup and view all the answers

Hangi terim, bir dilin özelleşmiş ve farklılaşmış hallerini ifade etmek için kullanılır?

<p>Jargon (A)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdaki kelimelerden hangisi, ikinci hecesinin ünlüsü küçük ünlü uyumu kuralına uygun olmayan bir kelimedir?

<p>rüzgar (C)</p> Signup and view all the answers

Hangi kelime küçük ünlü uyumu kurallarına en iyi örnektir?

<p>yıldız (C)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdaki cümlelerden hangisinde dolaylılık bildiren ek kullanılmıştır?

<p>Ninemin çok sevdiği kiliminin üstünde pis ayaklarımla gezdim. (B)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdaki cümlelerden hangisi tekillik ve çoğulluk bakımından diğerlerinden farklıdır?

<p>dağ (A)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdaki cümlelerden hangisi imlâ kurallarına dikkat edilmediğini gösterir?

<p>Ödevi hazırlarken imlâ kurallarına dikkat etmedi. (C)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdaki cümlelerden hangisi geçmiş zamana atıfta bulunmamaktadır?

<p>Soruları yanıtlarken çok fazla zorlanmayacaksınız artık. (D)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdaki cümlelerden hangisi dolaylı tümlece içermemektedir?

<p>Geçen seneden beri toplamda sekiz kilo vermeyi başardım. (B)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Jargon

Bir meslek veya alandaki kişilerin kullandığı özel kelimeler.

Terim

Bir kavram, bir düşünce, bir konu hakkında konuşurken kullanılan, genel olarak anlaşılır kelimeler veya ifadeler.

Kavram

Bir düşünce, fikir veya kavramı temsil eden soyut bir yap

Argo

Özel bir gruba ait, günlük konuşmalarda kullanılan argo kelimeler.

Signup and view all the flashcards

Literatür

Bir alandaki yazılmış çalışmaların tamamı.

Signup and view all the flashcards

Fonetik

Türkçede seslerin yapı ve düzenini inceleyen dilbilim dalı.

Signup and view all the flashcards

Morfoloji

Türkçede sözcüklerin yapısını ve değişimlerini inceleyen dilbilim dalı.

Signup and view all the flashcards

Semantik

Türkçede sözcüklerin anlamlarını inceleyen dilbilim dalı.

Signup and view all the flashcards

Etimoloji

Türkçede sözcüklerin kökenlerini inceleyen dilbilim dalı.

Signup and view all the flashcards

Düz Ünlü

Türkçede a, e, ı, i, o, ö, u, ü harflerinin hepsi düz ünlüdür.

Signup and view all the flashcards

Küçük Ünlü Uyumu

Bir sözcükte, ilk hecenin ünlüsü ile ikinci hecenin ünlüsü arasındaki uyum.

Signup and view all the flashcards

Küçük Ünlü Uyumu Kuralı (1)

İlk hecesi "a, e, ı, i" ile başlayan sözcüklerin ikinci hecesinde de "a, e, ı, i" ünlülerinden biri kullanılır.

Signup and view all the flashcards

Küçük Ünlü Uyumu Kuralı (2)

İlk hecesi "o, ö, u, ü" ile başlayan sözcüklerin ikinci hecesinde "ya, u, ü" ya da "a, e" ünlülerinden biri kullanılır.

Signup and view all the flashcards

"Yeşilimtrak" kelimesi bu kurala uyuyor mu?

"Yeşilimtrak" kelimesinde ilk hece "ye" ile başlıyor ve ikinci hece "şi" ile devam ediyor. Bu kurala göre, ikinci hece "ya, u, ü" veya "a, e" ile başlamalıydı.

Signup and view all the flashcards

Küçük Ünlü Uyumu Kuralına Aykırı Sözcük

Bu kurala uymayan sözcükler...

Signup and view all the flashcards

Dolaylılık Bildiren Ek

Bir cümlede belirtilen eylemin doğrudan değil, dolaylı olarak gerçekleştiğini ifade eden ekdir. Genellikle '-e', '-a', '-de', '-da' gibi ekler bu görevi üstlenir.

Signup and view all the flashcards

Benzetme (İstiare)

İki varlık veya kavram arasındaki ortak niteliği, güçlü olandan zayıf olana aktarma işlemidir. Örneğin, "Aslan gibi yürekliymiş" cümlesinde, cesaretin güçlü bir simgesi olan aslanın cesareti, kişinin cesaretine aktarılmıştır.

Signup and view all the flashcards

Dolaylılık Ekleri

Bir cümlede, bir eylemin kim veya ne tarafından yapıldığına dair belirsizlik yaratan ektir. Cümleye dolaylılık kazandırır.

Signup and view all the flashcards

Teşbih

Bir varlığı veya kavramı başka bir varlığa benzeterek, aralarındaki benzerliği vurgulamak için kullanılan bir sanat biçimidir.

Signup and view all the flashcards

İstiare

Teşbihte olduğu gibi en az iki öğe (benzeyen, benzetilen) bulunur fakat sadece birisi, bunlar arasında yer alır. Örneğin, "O, bir aslan gibiydi." cümlesinde sadece "aslan" zımnen benzetilendir.

Signup and view all the flashcards

Tekillik-Çoğulluk

Bir cümlede adı geçen varlığın tekil mi yoksa çoğul mu olduğunu belirten ektir. Örneğin 'kitap' tekil, 'kitaplar' çoğul.

Signup and view all the flashcards

Tecâhül-i Ârif

Konuşmacının, kendisini bilgisiz gibi göstererek bir şeyi vurgulama sanatıdır.

Signup and view all the flashcards

Tekillik-Çoğulluk

Bir cümlede adı geçen varlığın tekil mi yoksa çoğul mu olduğunu ifade eder.

Signup and view all the flashcards

Çoğul Kelimeler

Birden fazla varlığı ifade eden kelimelerdir.

Signup and view all the flashcards

Tevriye

Bir düşünceyi veya kavramı, tersine çevirerek ifade etme sanatıdır.

Signup and view all the flashcards

Ötümlüleşme

Cümledeki kelimelerin ses uyumuna göre bir araya geldiği ve sözcüklerin birbirleriyle uyumlu hale getirildiği bir dil bilgisi kuralıdır.

Signup and view all the flashcards

Ötümlüleşme

Bir cümledeki kelimelerin ses yapılarının birbirleriyle uyum içinde olmasıdır. Örneğin, "Yazılıdan önce bir kalem satın aldım." cümlesinde "yazılıdan", "kalem" ve "satın" kelimelerinin son hecelerinde "ı" sesi bulunmaktadır ve bu ses uyumu cümleye güzel bir akıcılık kazandırmaktadır.

Signup and view all the flashcards

Ötümlüleşmenin Görülmediği Durum

"Acıktıysanız acilen size göre bir sipariş hazırlayalım." cümlesinde "acıktıysanız" kelimedeki "ı" ve "acilen" kelimedeki "e" sesi birbirleriyle uyumlu değildir. Bu nedenle bu cümlede ötümlüleşme görülmez.

Signup and view all the flashcards

Ötümlüleşmenin Görüldüğü Durum

"Çardağı boş görünce oturup dinlenmek istedi." cümlesinde, "çardağı", "boş", "oturup", "dinlenmek", "istedi" kelimelerinin son hecelerinde 'ı' sesi bulunmaktadır. Bu nedenle bu cümlede ötümlüleşme görülmektedir.

Signup and view all the flashcards

Ötümlüleşmenin Önemi

Cümlelerde kelimelerin ses uyumuna göre bir araya gelmesi, cümlenin güzel ve akıcı bir şekilde okunmasını sağlar.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Türk Dili Grameri Konuları

  • Türkçenin Tarihsel Gelişimi: Güney-Batı (Oğuz) Türkçesi, Azeri Türkçesi, Türkmen Türkçesi, Türkiye Türkçesi, Gagavuz Türkçesi, Kazak Türkçesi gibi dillerin kökenleri ve sınıflandırması
  • Türk Dil Grupları: Aral-Hazar ve Ural kollarındaki Türk dilleri, bunların özellikleri ve dağılımları
  • Türk Lehçeleri: Kıpçak, Kuman-Kıpçak gibi farklılıklar gösteren veya benzerlik gösteren lehçeler
  • Türkçe Yazıları: Göktürk, İskandinav, Uygur, Arap, Latin alfabeleri
  • Türkçe Şiiri: Ses özelliklerine göre şiirlerin hangi lehçeye ait olabileceği
  • Türk Atasözleri: Başka dillerle ses özellikleri benzerlik ve farklılıkları
  • Türkçe Ses Bilgisi: Düz ünlüler, geniş ünlüler, kalın yuvarlak ve dar nitelikli ünlü harfler, dudak bölgesinde boğumlanan ünsüzler, süreksiz ve sürekli ünsüzler
  • Türkçedeki Ekler: Yapım ekleri, çekim ekleri ve diğer ekler, bunların kelimeler üzerindeki etkileri, anlam değişiklikleri ve tür değişiklikleri
  • Türkçedeki Anlam Olayları: Esas anlam, mecaz anlam, yan anlam, kinaye, teşbih, çağrışımsal anlam, terim anlamı. Bu anlam olaylarının kullanım örnekleri
  • Dil Bilgisi Konuları: Kelimelerin kökenlerine göre sınıflandırılması
  • Türk Dili Özellikleri: Büyük ünlü uyumu, ünlü düşmesi, ünsüz benzeşmesi, ünsüz yumuşaması, ünsüz değişimi vs gibi Türk dilindeki temel özelliklerin yer aldığı konular.
  • Türkçe Eserler: Orta Türkçe (Karahanlı Türkçesi) eser örnekleri (Irk Bitig, Dîvân-ı Hikmet, Atebetü'l- Hakâyık, Dîvânü Lugâti't-Türk vs.), kelime anlamları
  • Dil Bilgisi: Ünlü ve ünsüzlerin sınıflandırılması, kelime yapısı, eklerin tür ve görevleri (yapım ekleri, çekim ekleri), tamlamalar, ikilemeler, sözcük türleri(isim, sıfat, fiil, zarf...)
  • Dil Tarihi: Türkçenin gelişim tarihi (eski-orta-yenı), kelimelerin kökeni ve anlamları.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Description

Bu quiz Türk dili gramerinin temel konularını kapsamaktadır. Türkçenin tarihsel gelişimi, lehçeleri, ses bilgisi ve ekler gibi çeşitli unsurları içermektedir. Türkçe ile ilgili her yönü keşfetmek için bu sınavı çözebilirsiniz.

More Like This

Turkish Grammar Quiz: Error Analysis
4 questions

Turkish Grammar Quiz: Error Analysis

SharperSitar avatar
SharperSitar
Turkish Future Tense
14 questions

Turkish Future Tense

InvincibleChrysanthemum avatar
InvincibleChrysanthemum
Turkish Grammar and Sentence Structure
16 questions

Turkish Grammar and Sentence Structure

HumourousNashville avatar
HumourousNashville
Use Quizgecko on...
Browser
Open
Browser
Browser