Türk Dili Gramer Konuları
42 Questions
0 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Aşağıdaki dillerden hangisi Güney-Batı (Oğuz) Türkçesinin bugünkü dillerinden biri değildir?

  • Azeri Türkçesi
  • Kazak Türkçesi (correct)
  • Türkiye Türkçesi
  • Gagavuz Türkçesi
  • Türkmen Türkçesi

............Kuzey-Batı (Kuman-Kıpçak) Türkçesinin bugünkü şiveleri arasında yer almaktadır. Türk kökenli Museviler tarafından Polonya ve Litvanya civarında konuşulmaktadır.

Karayim

Aşağıdaki Türk dillerinden hangisi Aral-Hazar kolunda yer almaktadır?

  • Karakalpak (correct)
  • Gagavuz
  • Nogay
  • Kumuk
  • Başkurt

Aşağıdaki Türk dillerinden hangisi Ural kolunda yer almaktadır?

<p>Tatar (A)</p> Signup and view all the answers

Yukarıdaki şiirin ses özelliklerine bakıldığı zaman hangi Türk dili ile yazıldığı söylenebilir?

<p>Azerbaycan Türkçesi (E)</p> Signup and view all the answers

Yukarıdaki atasözünün ses özelliklerine bakıldığı zaman hangi Türk dili ile yazıldığı söylenebilir?

<p>Özbek Türkçesi (E)</p> Signup and view all the answers

Yukarıdaki bahsedilen Türk dili hangisidir?

<p>Özbek Türkçesi (B)</p> Signup and view all the answers

Türk lehçelerinin Kıpçak grubuna bağlı bir dildir. Aynı aileden bir şive olan Kırım Tatarcasından ayırmak için ........olarak da adlandırılır.

<p>Kazan Tatarcası</p> Signup and view all the answers

Orta Asya'nın en eski Türk boylarından biri olan ve Tiyanşan (Tanrı Dağı) vadisi ve dağları arasında yaşayan ........ dili ve edebiyatı başlangıçta sözlü olarak doğmuş ve 19. yüzyılın sonlarına kadar devam etmiştir.

<p>Kırgız</p> Signup and view all the answers

Aşağıdaki dillerden hangisi Ural-Altay dil ailesinden değildir?

<p>Tibetçe (E)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi Orta Türkçe (Karahanlı Türkçesi) Dönemi eserlerinden değildir?

<p>Dîvânü Lugâti’t-Türk (B)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi Türklerin kullandığı alfabelerden biri değildir?

<p>İskandinav Alfabesi (B)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi Güney-Batı (Oğuz) Türkçesinin bugünkü şivelerinden değildir?

<p>Yakut Türkçesi (B)</p> Signup and view all the answers

Kelimelerin kökenini inceleyen bölümüne ....... adı verilmektedir.

<p>Etimoloji</p> Signup and view all the answers

Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde düz ünlüler doğru olarak verilmiştir?

<p>a, e, o, ö (D)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde geniş ünlüler doğru olarak verilmiştir?

<p>a, e, u, ü (C)</p> Signup and view all the answers

Kalın, yuvarlak ve dar nitelik taşıyan ünlü harf hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?

<p>u (C)</p> Signup and view all the answers

Dudak bölgesinde boğumlanan ünsüzler hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?

<p>p, ç, t, k, b (A)</p> Signup and view all the answers

Buna göre aşağıda verilen ünsüzlerden hangisi süreksiz olarak nitelendirilmektedir?

<p>k (D)</p> Signup and view all the answers

Buna göre aşağıda verilen ünsüzlerden hangisi bu kategoride değerlendirir?

<p>p, ç, t, k, b, c, d, g (C)</p> Signup and view all the answers

Buna göre aşağıda verilenlerden hangisi akıcı ünsüzlerden biri değildir?

<p>ş (B)</p> Signup and view all the answers

Aşağıda verilen ünsüzlerden hangisi Türkçe kökenli bir sözcüğün başında bulunamaz?

<p>s (E)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde bu tarz bir istisnaya örnek teşkil edecek bir sözcük bulunmaktadır?

<p>Dükkân (E)</p> Signup and view all the answers

Eski Türkçe'de bulunan "edgü" sözcüğü Eski Anadolu Türkçesi'nde karşımıza nasıl çıkar?

<p>eyü (D)</p> Signup and view all the answers

Eski Türkçe'de bulunan "edgü" sözcüğü Osmanlı Türkçesi'nde karşımıza nasıl çıkar?

<p>iyi (A)</p> Signup and view all the answers

Eski Türkçe'de bulunan "kirü" sözcüğü Türkiye Türkçesi'nde karşımıza nasıl çıkar?

<p>geri (A)</p> Signup and view all the answers

Eski Anadolu Türkçesin'de bulunan "bunar" sözcüğü Türkiye Türkçesi'nde karşımıza nasıl çıkar?

<p>pınar (B)</p> Signup and view all the answers

Yukarıdaki verilen bilgilere göre aşağıda verilen sözcüklerden hangisinde büyük ünlü uyumu kuralı aranmamalıdır?

<p>sorgu (D)</p> Signup and view all the answers

Yukarıdaki verilen bilgilere göre aşağıda verilen sözcüklerden hangisinde bu tarz bir aykırılık görülmemektedir?

<p>gidiyoruz (D)</p> Signup and view all the answers

Buna göre aşağıda verilen sözcüklerden hangisinde bu kurala aykırı bir nitelik taşımaktadır?

<p>yamuk (A)</p> Signup and view all the answers

Yukarıdaki verilen cümlelerden hangisinde bu tarz bir örnek görülmemektedir?

<p>Delikanlının bağrı aşkla yanıyordu. (B)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu iki duruma da örnek teşkil edebilecek birer sözcük bulunmaktadır?

<p>Arabanın ışığı da artık sönerken kaza için onu suçlamak istemiyordu. (C)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde ünsüz düşmesi hadisesi yaşanmıştır?

<p>Tipiden kurtulduktan sonra sıcacık bir eve sığınmak gibisi yoktu. (E)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz benzeşmesi görülmemektedir?

<p>Ayılar doğadaki hem etçil hem de otçul canlılardandır. (A)</p> Signup and view all the answers

Bu cümlede altı çizili sözcüklerde görülen ses olayları sırasıyla aşağıdaki seçeneklerden hangisinde verilmiştir?

<p>Ünsüz Değişimi – Ünsüz Benzeşmesi (A)</p> Signup and view all the answers

Aşağıda verilen cümlelerin hangisinde ünsüz değişimi hadisesi görülmez?

<p>Bu tepenin yüksekliği elli metre bile yoktu. (C)</p> Signup and view all the answers

Bu cümlede aşağıdaki ses olaylarından hangisi görülmektedir?

<p>Ünlü düşmesi (E)</p> Signup and view all the answers

Bu cümledeki altı çizili sözcükte görülen ses olayı aşağıdakilerden hangisidir?

<p>Ünlü daralması (C)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdaki kelimelerden hangisindeki ses olayı farklıdır?

<p>azıcık (D)</p> Signup and view all the answers

Hangisinde kelime-ses olayı yanlış eşleştirilmiştir?

<p>oynuyor- ünsüz türemesi (E)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdaki sözcüklerin hangisi bu kurala aykırı bir örnektir?

<p>Maç (C)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisinde ünlü daralması yoktur?

<p>Nedense, durmadan herkesi karalıyordu. (B)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Türkiye Türkçesi

Güney-Batı (Oğuz) Türkçesinin günümüzde konuşulan lehçelerinden biridir. Türkiye, Azerbaycan ve Türkmenistan başta olmak üzere birçok ülkede konuşulur.

Azeri Türkçesi

Güney-Batı (Oğuz) Türkçesinin günümüzde konuşulan lehçelerinden biridir. Azerbaycan'da resmi dildir.

Gagavuz Türkçesi

Kuzey-Batı (Kuman-Kıpçak) Türkçesinin günümüzde konuşulan lehçelerinden biridir. Gagavuzlar tarafından Moldova'da konuşulur.

Kazak Türkçesi

Kuzey-Batı (Kuman-Kıpçak) Türkçesinin günümüzde konuşulan lehçelerinden biridir. Kazakistan'da resmi dildir.

Signup and view all the flashcards

Kırgız Türkçesi

Kırgızistan'da konuşulan bir Türk dilidir.

Signup and view all the flashcards

Özbek Türkçesi

Özbekistan'da konuşulan bir Türk dilidir. Çağatay Türkçesinin devamı olarak kabul edilir.

Signup and view all the flashcards

Tatar Türkçesi

Kuzey-Batı (Kuman-Kıpçak) Türkçesinin günümüzde konuşulan lehçelerinden biridir. Tataristan'da resmi dildir.

Signup and view all the flashcards

Güney-Batı (Oğuz) Türkçesinde hangisi yok?

Güneybatı (Oğuz) Türkçesi, Azeri Türkçesi, Kazak Türkçesi, Kırgız Türkçesi, Özbek Türkçesi, Tatar Türkçesi... Bu lehçelerden hangisi Türkiye Türkçesi değildir?

Signup and view all the flashcards

Müşterek Orta Asya Türkçesi

Türk dilleri, Türkistan'da konuşulan ortak bir dilden evrimleşmişti.Bu ortak dil, günümüzdeki pek çok Turk dilinin atası kabul edilir.

Signup and view all the flashcards

Sızıcı Ünsüz

Ünsüzlerin ağız boşluğunda hiçbir engele takılmadan, sadece ses yolunun kısmen daralmasıyla çıkışına denir.

Signup and view all the flashcards

Akıcı Ünsüz

Ünsüzlerin ağız boşluğunda hiçbir engele takılmadan, hava akımı ile ses çıkarılmasına denir.

Signup and view all the flashcards

Patlayıcı Ünsüz

Ünsüzlerin ağız boşluğunda bir engele çarparak çıkışına denir.

Signup and view all the flashcards

Süreksiz Ünsüz

Ağız boşluğunda, ses yolunun tamamen kapanması ve ciğerlerden gelen havanın bu engele çarpması ile oluşan ünsüze denir.

Signup and view all the flashcards

Ötümlü ünsüz

Ses tellerinin titreşerek çıkarılan seslere denir.

Signup and view all the flashcards

Tonsuz ünsüz

Ses tellerinin titreşmeden çıkarılan seslere denir.

Signup and view all the flashcards

Ünlü Daralması

Türkçedeki bazı sözcüklerde, bir ünlü harfin, bir başka ünlü harfle değiştirerek okunmasına denir.

Signup and view all the flashcards

Ünsüz Değişimi

Türkçedeki sözcüklerde, bir ünsüz harfin, ses değimi bakımından bir başka ünsüz harfle değiştirilerek okunmasına denir.

Signup and view all the flashcards

Hece Düşmesi

Bir hece düşmesi yaşanması sonucu oluşan ses olayıdır.

Signup and view all the flashcards

Ünsüz Benzeşmesi

Türkçedeki sözcüklerde, bir ünsüz harfin başka bir ünsüze dönüşerek okunmasına denir.

Signup and view all the flashcards

Ünlü Düşmesi

Bir kelimedeki ünlü harf düşmesi sonucu oluşan ses olayıdır.

Signup and view all the flashcards

Ünsüz Türemesi

Bir kelimenin, sözcük yapısına yeni bir ünsüz eklenerek okunması ile oluşan ses olayıdır.

Signup and view all the flashcards

Ünsüz Yumuşaması

Bir kelimedeki ünsüz ses, bir başka ünsüze dönüştürülerek okunması ile olan ses olayıdır.

Signup and view all the flashcards

Ünsüz Sertleşmesi

Bir kelimedeki ünsüz ses, bir başka ünsüze dönüştürülerek okunması ile oluşan ses olayıdır.

Signup and view all the flashcards

Yapım Eki

Bir kelime köküne eklenen, kelimenin anlamını ve türünü değiştiren eklerdir.

Signup and view all the flashcards

Çekim Eki

Bir kelimenin köküne eklenen, kelimenin çekim veya türünü değiştiren eklerdir.

Signup and view all the flashcards

Mecaz Anlam

Bir sözcüğün, gerçek anlamından başka bir anlamda kullanılmasına denir.

Signup and view all the flashcards

Yan Anlam

Bir kelimenin, gerçek anlamına yakın bir anlamda kullanılmasına denir.

Signup and view all the flashcards

Esas Anlam

Bir sözcüğün, ilk akla gelen ve gerçek anlamına en yakın olan anlamıdır.

Signup and view all the flashcards

Çağrışımsal Anlam

Bir sözcük, ilgili olduğu bir başka kavramın yerine kullanıldığında kazanılan anlamdır.

Signup and view all the flashcards

Terim

Bir bilim, meslek veya sanat dalına ait özel ve teknik anlamlı sözcüklere denir.

Signup and view all the flashcards

İstiare

Bir sözcüğün gerçek anlamını bırakıp, başka bir varlık veya kavramla ilişkilendirilmesi ile oluşan mecaz anlam türüdür.

Signup and view all the flashcards

Mecaz-ı Mürsel

Bir sözcük, hem gerçek hem de mecaz anlamını birlikte taşıyarak kullanılır.

Signup and view all the flashcards

Kinaye

Bir sözcük, gerçek anlamından uzaklaşarak, belirli bir duyguyu, düşünceyi ya da durumu ifade etmek için kullanılır.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Türk Dili Gramer Konuları

  • Türkçe Dilbilgisi: Birçok alt konu içerir.
  • Güney-Batı (Oğuz) Türkçesi: Azeri, Türkmen, Gagavuz gibi dilleri kapsar.
  • Kuzey-Batı (Kuman-Kıpçak) Türkçesi: Karaçay, Nogay, Kumuk gibi dilleri kapsar.
  • Aral-Hazar kolu: Başkurt ve Karakalpak gibi dilleri içerir.
  • Ural-Altay kolu: Tatar dili bu kola örnek verilebilir.
  • Türkçedeki ses olayları: Birçok farklı ses olayı vardır. Bu konuda; sesli ünsüzler, sessiz ünsüzler, ünlü daralması, ünlü düşmesi, ünsüz düşmesi, ünlü uyumu, ünsüz benzeşmesi, ünsüz yumuşaması gibi detaylı alt konular vardır.
  • Türkçe'de Ünlüler: Kalın ünlüler (a, ı, o, ö, u, ü), dar ünlüler, süreksiz ünlüler, sürekli ünlüler.
  • Türkçe'de Ünsüzler: Patlayıcı ünsüzler, sızıcı ünsüzler, akıcı ünsüzler.
  • TÜRKÇE'DE BÜYÜK ÜNLÜ UYUMU: Açıklanan kurallar ile örnekler.
  • TÜRKÇE'DE KÜÇÜK ÜNLÜ UYUMU: Açıklanan kurallar ile örnekler.
  • Türkçe Kelime Oluşturma: Türemiş kelimeler, bileşik kelimeler, ekler.
  • Türkçe Cümle Yapısı: Özne, yüklem, nesne, tümleç.
  • Türkçe Dilbilgisi: Ağırlıklı olarak kelime ve cümle türlerini ve eylemleri içeren kurallar.
  • Türkçe'de kullanılan yazım kuralları: Özellikle yazım ve noktalama işaretlerine ait kurallar.
  • Eski Türkçenin bugünkü Türkçeye etkisi: Eski Türkçe'deki bazı kelimelerin veya gramer kurallarının günümüz Türkçesine nasıl yansıdığı.
  • Kelime kökenleri ve anlamları: Kelime çiftleri, kelime aileleri.
  • Edebiyat Örnekleri: Türk edebiyatındaki bazı örnekler, hangi dillerden etkilendiği ve hangi anlatım biçimlerini kullandığı.
  • Dilbilgisi Terimleri: Kinaye, istiare, teşbih ve bu gibi edebiyat terimlerinin açıklamaları.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Description

Bu quiz, Türk dili gramer konularına derinlemesine bir bakış sunar. Türkçe dilbilgisi, ses olayları ve ünlü-ünsüz uyumu gibi çeşitli alt konuları kapsamaktadır. Türkçenin farklı lehçeleriyle ilgili bilgilerle, dilin yapısal özelliklerini keşfedeceksiniz.

More Like This

Turkish Grammar Quiz: Error Analysis
4 questions

Turkish Grammar Quiz: Error Analysis

SharperSitar avatar
SharperSitar
Turkish Future Tense
14 questions

Turkish Future Tense

InvincibleChrysanthemum avatar
InvincibleChrysanthemum
Turkish Grammar and Sentence Structure
16 questions

Turkish Grammar and Sentence Structure

HumourousNashville avatar
HumourousNashville
Overview of the Turkish Language
8 questions

Overview of the Turkish Language

SmoothestZeal avatar
SmoothestZeal
Use Quizgecko on...
Browser
Open
Browser
Browser