Questions and Answers
Түркі қағанатының негізін салған кім?
Мұқан қаған қай жылдар арасында билік құрды?
Түркі қағанатының алғашқы әскери жетістіктері қандай елдерге қарсы болды?
Бумынның інісі кім?
Signup and view all the answers
Иштемидің жорықтары қай бағытқа бағытталды?
Signup and view all the answers
Ефталит патшалығын басып алу қай жылдар арасында жүзеге асырылды?
Signup and view all the answers
Түркілердің жорықтары қай сауда жолының иелігін алуға ықпал етті?
Signup and view all the answers
Соғыс жорықтары кезінде түріктердің кіммен одақтасқанын анықтаңыз.
Signup and view all the answers
Түркі қағанатының әлсіреуіне не себеп болды?
Signup and view all the answers
Керчь түбегін кім басып алды?
Signup and view all the answers
Түрік этнонимі алғаш рет қай жылы аталды?
Signup and view all the answers
Түріктердің ғұндардың ұрпақтары деп есептелуі қай мәдениеттің көзқарасына сәйкес?
Signup and view all the answers
Көк түріктер мен Осман түріктерінің айырмашылығы неде?
Signup and view all the answers
Түркі қағанаты қай ғасырда құрылды?
Signup and view all the answers
Ұлы қоныс аудару дәуірі Қазақстанның картасын қандай кезеңдерде өзгертті?
Signup and view all the answers
Түркі этносының қалыптасуы қай аймақтарда кезең-кезеңмен өтті?
Signup and view all the answers
Жужан мемлекеті қай жылы жаңа құрылған мемлекетті бақылай бастады?
Signup and view all the answers
Түрік этнонимінің жасанды сөзі болып табылатыны қай халыққа қатысты?
Signup and view all the answers
Көшпелі және мәдени бірлестік ретінде түріктердің қайда орналасты?
Signup and view all the answers
Study Notes
Түрік этнонимы
- «Түрік» этнонимі алғаш рет 542 жылы қытай жылнамаларында кездеседі.
- Қытайлар түріктерді ғұндардың ұрпақтары деп есептеген.
- Түріктер Вэй кінәздігінің солтүстік өңірлеріне шапқыншылық жасап, оларға қауіп төндірген.
Түрік этнонимінің тарихы
- Түрік этнонимі ежелгі Көк түріктеріне тән, түркиялық түріктерді Осман түріктері деп атаған жөн.
- "Түркі" сөзі жасанды термин, Ресей ғалымдары тюрк сөзін ойлап тапқан, қазақ ғалымдары оны түркі деп аударған.
Қалыптасуы
- Ұлы қоныс аудару дәуірі (II — V ғасырлар) Орта Азия, Қазақстан және Шығыс Еуропаның этникалық картасын өзгертті.
- V ғасырда түркі тілдес теле тайпалары Солтүстік Моңғолиядан Шығыс Еуропаға дейін қоныстанды.
Түркі қағанаты
- Түркі қағанаты 552 жылы құрылды, оны Бумын қаған негізін салды.
- Бумын 553 жылы қайтыс болды, оның інісі Қара-Ескенің билігі кезінде қағанат күш қуатты түрде дамыды.
- Мұқан қаған (553-572 жылдары) кезінде Түркі қағанаты Орта Азияда үстемдікке ие болды.
Заңды жорықтар
- Түркілердің енисейдегі қырғыздар мен Маньчжуриядағы қидандарды жеңуі олардың әскери қуатын арттырды.
- Түркілер 563-567 жылдары эфталит патшалығын басып алып, жерлері Каспий теңізінен Солтүстік Индияға дейін созылды.
Әскери кампаниялар
- Иштеми қағанатының әскери қолбасшысы батысқа жорықтар жасаған, 552-553 жылдары соғыс жорықтары басталған.
- Византиямен одақ құрып, Иранға қарсы күрес жүргізген.
- Түріктер 571 жылы Солтүстік Кавказды басып алып, Керчь түбегіне шықты.
Қиындықтар
- Иштемінің баласы Түріксанф 576 жылы Қырымға шабуыл жасады, бірақ Иштеми өлгеннен кейін өзара қырқыс басталды.
- Өзара қырқыс пен әлеуметтік қайшылықтар қағанатты әлсіретті, Иран 588 жылы түріктерді жеңді.
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Description
Бұл тестте түрік этнонимінің тарихы мен пайда болуы жайлы сұрақтар қарастырылған. Сіз түріктердің Қытай жылнамаларында алғаш рет аталуы, ғұндармен байланысы және тарихи оқиғалар туралы біліміңізді тексере аласыз.
