Questions and Answers
Темучинды кім сатқындық жасау туралы айыптады?
Темучин шайқас барысында қандай әрекеттер жасады?
Темучин қай жылы керейлердің әскери қосынына жетті?
Тұғырыл хан жеңіске жеткен жағдайда не істеді?
Signup and view all the answers
Найман хандығының шекарасында Тұғырыл хан қалай қаза болды?
Signup and view all the answers
Темучин қарсыласын кіммен тас-талқан етті?
Signup and view all the answers
Сенгумның соңғы fate-і неде болды?
Signup and view all the answers
Жамұха мен Тұғырыл хан арасында не болды?
Signup and view all the answers
Тұғырыл хан мен Темучин кайсы тайпаларга каршы жорыкка чыкты?
Signup and view all the answers
Темучин жорык вакытында нинди яра алды?
Signup and view all the answers
Темучин шайқаста җиңгәннән соң нигә татарларны юк итәргә карар кылынды?
Signup and view all the answers
Темучинның беренче зур җиңгәне кайчан булды?
Signup and view all the answers
Кем Темучинның әскеренә кушылган соңгы яктан кеше булды?
Signup and view all the answers
Тұғырыл хан нигә Темучин белән сугышмады?
Signup and view all the answers
1202 елда Темучин ниләр турында команда бирде?
Signup and view all the answers
Темучинга каршы кайсы милләтләр берләште?
Signup and view all the answers
Кем Темучинның хәрби советы җыенында махсус булмаган?
Signup and view all the answers
Жырғодайга нинди исем бирелде?
Signup and view all the answers
Study Notes
Тұғырыл хан һәм Темучинның жорығы
- 1200 елда Тұғырыл хан һәм Темучин тайшуыттарға каршы берләшкән жорықка чыга.
- Тайшуытларга меркітләр ярдәмгә килә.
- Жорық вакытында Темучин иығынан яралана, Зелме аны төн ядкәреп дәвалый.
- Икенче көндә тайшуытлар күп кешеләрен калдырып кача, Сорғаншыра һәм Жырғодай калганнар арасында була.
- Жырғодай Темучинның әскеренә кереп Жебе исеме ала.
- Тайшуытларга каршы куылар килгән адәмнәр күпчелеге шайқаста һәлак була, калганнары үзләре бирелә.
- Бу жорық Темучинның беренче зур җиңүе була.
Монгол племеларның Берләшүе
- 1201 елда татар, тайшуыт, меркіт, ойрат племелары Темучингә каршы берләшә.
- Алар Жамұхага адал булырга ант биреп, аны гүрхан дәрәҗәсенә китерәләр.
- Темучин Тұғырыл ханга хәбәр җибәрә, Тұғырыл хан һәм аның армиясе Темучинга кушыла.
Татарларга Каршы Жорық
- 1202 елда Темучин татарларга каршы жорықка чыга.
- Жорық алдыннан Темучин, уңышны җайга салу турында боерык бирә.
- Шайқас катланучы була, Темучин җиңеп чыга.
- Шайқастан соң Темучин татарларның бөтенләе белән юкка чыгу карарын кабул итә.
- Бу карар татарларның монгол идарәсенә карата үтә аяусыз булган җинаятьләре өчен мәҗбүр була.
Керейләрның Тарханымы
- 1203 елда Темучин, Жамұха һәм Тұғырыл хан арасында Халахалджин-Элэт җирендә зур шайқас була.
- Тұғырыл хан Темучин белән сугышырга теләмәсә дә, улы Нилха-Сенгум аны сугышка этәрә.
- Темучин дипломатик сәясәтләр алып бара, Тұғырыл хан белән Жамұха арасында каршылашуларны тудырырга омтыла.
- Барысы да сугышучы племелар Тұғырыл хан һәм Темучингә каршы берләшә.
- Тұғырыл хан каршылашкан племеларга беренче булып һөҗүм итә, ләкин Темучин төнне көчле һөҗүм ясый.
- 1203 елда Темучин Керей ханының армиясен тар-мар итә, Керей хандыгы югала.
- Тұғырыл хан һәм улы качып китә, ләкин Тұғырыл хан Найман ханы чикләрендә үлә.
- Сенгум качып киткән, әмма соңрак Үйгырлар кулыннан һәлак була.
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Description
1200 елда Тұғырыл хан белән Темучин тайшуытларга каршы берләшеп хәрби хәрәкәтләр үткәрделәр. Бу жорыйның барышында Темучин күптән килгән яралар белән бавый, әмма җиңүгә ирештеләр. Шагыйрьләр һәм батырлар арасында һичшиксез ярышка корылган геройлар да бар иде.
