Төле би туралыquiz
54 Questions
0 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Төле бидің өмір сүрген жылдары қайсы?

  • 1683-1776 жж
  • 1663-1756 жж (correct)
  • 1673-1766 жж
  • 1653-1746 жж

Төле би қай ханның тұсында «Билер кеңесінің» мүшесі болды?

  • Тәуке хан (correct)
  • Жолбарыс хан
  • Әбілмәмбет хан
  • Абылай хан

Төле бидің қандай еңбегі ел бірлігін нығайтуға бағытталған?

  • Ақтабан шұбырындыдан кейінгі қазақ қауымын біріктіру
  • Қазақ хандығын күшейтуге атсалысу (correct)
  • Жеті жарғы заңдар жинағын құрастыру
  • Ресеймен қарым-қатынас орнату

Төле бидің шын аты кім және ол кімнің баласы?

<p>Әлібекұлы, Құдайбердінің баласы (B)</p> Signup and view all the answers

Төле бидің «Қарлығаш әулие» атануының себебі неде?

<p>Өзбек халқының құрметіне байланысты (A)</p> Signup and view all the answers

Төле бидің «Адамның басшысы – ақыл...» деп басталатын нақыл сөзінде адамның несі ең қымбат деп айтылған?

<p>ар-намыс сақтау (D)</p> Signup and view all the answers

Төле бидің ерекше қамқорлығына ие болған жас бала кім?

<p>Сабалақ (Әбілмансұр) (A)</p> Signup and view all the answers

Төле би қандай тілдердегі кітаптарды оқыған?

<p>Араб, парсы тілдерінде (A)</p> Signup and view all the answers

Төле бидің әкесі Құдайберді би кімді қолдаған?

<p>Есім ханды (A)</p> Signup and view all the answers

Төле би қандай жасынан бастап билік жүргізіп, шешім қабылдай бастады?

<p>15 жасынан (A)</p> Signup and view all the answers

Төле би жоңғарлардың әлсіреуіне қалай ықпал етті?

<p>Жоңғар билеушілері арасындағы тақ таласын қолдады (A)</p> Signup and view all the answers

Жоңғарлар қолына түсіп қалған Абылай ханды босатуға кім белсенділік танытты?

<p>Төле би (A)</p> Signup and view all the answers

Төле би мемлекеттік істердің оң шешілуіне қандай үлес қосты?

<p>Жыл сайынғы бүкілхалықтық жиынды ұйымдастыруға қатысты (C)</p> Signup and view all the answers

Төле бидің бауырлас елдермен одақ құрудағы негізгі мақсаты не болды?

<p>Жоңғар шапқыншылығына қарсы күш біріктіру (B)</p> Signup and view all the answers

Қазыбек би Төле бидің қайтыс болғаны туралы естігенде қандай сөз айтты?

<p>Төле өлді дегенше, дүниеден әділет өлді десейші (B)</p> Signup and view all the answers

Қазыбек бидің Төле биге қойған еліңізге өсиет ретінде не қалдырасыз деген сұрағына, Төле би не деп жауап берді?

<p>Жүзге бөлінгендердің жүзі қара (C)</p> Signup and view all the answers

Төле би қай жерде жерленген?

<p>Ташкентте (D)</p> Signup and view all the answers

Төле би неше жасында қайтыс болды?

<p>93 (B)</p> Signup and view all the answers

Төле бидің әкесі оған қандай өсиет айтты?

<p>Елді ауызбірлікке шақыра біл деді (D)</p> Signup and view all the answers

Төле бидің шыбықтар туралы мысалының негізгі мәні неде?

<p>Күштің басы біріккенде (C)</p> Signup and view all the answers

Шу өзенінің жайылымы үшін болған дауды Төле би қалай шешті?

<p>Өзеннің оң жағын үйсінге, сол жағын арғынға берді (B)</p> Signup and view all the answers

Төле бидің 15 жасындағы шешендік сөзіндегі негізгі ойы қандай?

<p>Орданың мәртебесі (B)</p> Signup and view all the answers

Төле би неліктен «Қарлығаш әулие» атанды?

<p>Жоңғарлардың шапқыншылығы кезінде үйінен таймағандығы үшін (D)</p> Signup and view all the answers

Мамай би Төле бидің шешендігін байқағаннан кейін не істеді?

<p>Төле биді ұлысқа би қылды (C)</p> Signup and view all the answers

Неліктен Төле биді ел аузынан шыққан шешен деп айтуға болады?

<p>Себебі ол әділетті сөзімен әрқашан елді тыңдатып, таңқалдырған (D)</p> Signup and view all the answers

Төле бидің қарлығаш туралы айтқан сөздері ненің символы болып табылады?

<p>Мейірімділік (C)</p> Signup and view all the answers

«Жеті жарғы» қандай тарихи кезеңде құрылды?

<p>Тәуке ханның тұсында (C)</p> Signup and view all the answers

Данагүлдің әкесі кім?

<p>Алакөз (A)</p> Signup and view all the answers

Төле би «әйелі жақсы болмай, ел оңбайды» деп нені меңзейді?

<p>Әйелдің орнының маңыздылығы (C)</p> Signup and view all the answers

Төле бидің Данагүлмен кездесуінің негізгі мәні неде?

<p>Ақылды қызды таңдау (A)</p> Signup and view all the answers

Төле бидің «Бар, хандарыңа осы сөзімді жеткізіңдер!» деген сөзі не үшін айтылды?

<p>Адамды қорғау үшін (D)</p> Signup and view all the answers

Данагүл Төле би мен кездескенде не деді?

<p>Тосып тұрмыз (D)</p> Signup and view all the answers

Төле бидің қандай титулды алғаны белгілі?

<p>Әулие би (C)</p> Signup and view all the answers

Төле би Ташкентте қанша жыл билік етті?

<p>6 жыл (C)</p> Signup and view all the answers

«Би түскендей үй болу – әйелден» деген пікірде не айтылған?

<p>Үйдің тірегі әйел (B)</p> Signup and view all the answers

Ертеде топан су кезінде қай құс Нұқ пайғамбардың кемесін сақтап қалған?

<p>Қарлығаш (B)</p> Signup and view all the answers

Төле би түркімен елінде қандай жағдайда болды?

<p>Дау шешу үшін келген (D)</p> Signup and view all the answers

«Ер сыйлаған есікте қалмас» деген сөздің мағынасы неде?

<p>Үлкендермен араласу маңызды (D)</p> Signup and view all the answers

Оқиғаның шарықтау шегінде Данагүлдің қандай қабілеті байқалады?

<p>Жұмбақ шешуі (B)</p> Signup and view all the answers

«Шебер айтылған ақыл, нақыл сөздер» деген пікірдің авторы кім?

<p>Б. Адамбаев (D)</p> Signup and view all the answers

Төле бидің Алакөздің үйіне тоқтауының себебі неде?

<p>Кедейлерге әділет көрсету үшін (B), Ол байға ғана тартылмау үшін (C)</p> Signup and view all the answers

Төле бидің Данагүлге құлақ пен таңдай ұсыну себебі неде?

<p>Оны ауылдың билеушісі ету үшін (C), Данагүлді өзіне ұл ретінде қабылдау үшін (D)</p> Signup and view all the answers

Төле би мен оның атқосшысы шөлмен жүріп қандай шешімге келді?

<p>Шөлмен тартуға (D)</p> Signup and view all the answers

Төле би қырық қарақшыға қандай сауал қойды?

<p>Сендерге жан керек пе, мал керек пе? (A)</p> Signup and view all the answers

Данагүлдің Төле бидің хатындағы жұмбағын шешуі неге негізделген?

<p>Төле бидің берген айтылу мәні жайлы ұғымы бар (B)</p> Signup and view all the answers

Төле би Данагүлді үйіне келін етіп түсірді. Бұл актінің маңызы қандай болды?

<p>Ағайын-туғанның байланысын нығайту (A)</p> Signup and view all the answers

Төле бидің хатын алған қарақшылар не істеді?

<p>Тезірек ауылға оралды (A)</p> Signup and view all the answers

Төле бидің қатысушыларға қойған сауалы: «Сендерге не керек?» Деген сұраққа қайсысы дұрыс жауап емес?

<p>Ақша қажет (A), Асыл зат қажет (B)</p> Signup and view all the answers

Төле би Алакөзге келгенде, оның үйі қалай көрінді?

<p>Кедей және ескірген (A)</p> Signup and view all the answers

Төле би мен жолдасы алға тартқан стратегияның мақсаты қандай болды?

<p>Ауылға жылдам жету (D)</p> Signup and view all the answers

Данагүл қырық қарақшыға қонақ болу кезінде не істеді?

<p>Оларды дәм таттырды (D)</p> Signup and view all the answers

Төле били Данагүлден не талап етті, оны ат man's an attempt to test her intelligence?

<p>Ауылдағы билік ету (B)</p> Signup and view all the answers

Данагүлдің анасының тұқымы кім?

<p>Қожа (A), Тектұрмас (C)</p> Signup and view all the answers

Төле би кедейлерді қорғау үшін қандай принциптерді орындайды?

<p>Әділдік сақтау (A), Мейірімді болу (D)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Төле би кім?

Әз Тәуке ханның ұлысын басқарған, «Жеті жарғы» заңдар жинағын құрастыруға ат салысқан, әділдігімен ел таныған тарихи тұлға.

Төле би қай жерде туған?

Қазақ хандығының тарихи тұлғасы Төле би дүниеге келген жер.

"Болат хан" кім?

Төле бидің тұсында хан болған адамдардың бірі. Ұлы жүздің ханы.

Құдайберді би кім?

Төле бидің атасы, Есім ханды қолдаған кісі.

Signup and view all the flashcards

Құдайберді би кімді қолдады?

Құдайберді бидің Есім хан мен Тұрсын хан арасындағы алауыздықта қолдаған хан.

Signup and view all the flashcards

Төле би қанша жасында билікке келген?

Төле бидің ел танып, билікке келген кезеңі.

Signup and view all the flashcards

Төле би қандай міндеттер атқарды?

"Ақтабан шұбырынды" оқиғасынан кейін қазақ халқын біріктіріп, әділдікпен билігін жүргізген кісі.

Signup and view all the flashcards

Төле би қай жүзді басқарды?

Төле бидің Тәуке ханнан кейін басқарған жүз.

Signup and view all the flashcards

Төле бидің жіберген елшісі кім?

Төле бидің Ресеймен қарым-қатынасты күшейту үшін жіберген елші.

Signup and view all the flashcards

Төле бидің атақты сөзі қандай?

Төле бидің атақты сөзі.

Signup and view all the flashcards

Төле бидің жоңғарларға деген саясаты қандай болды?

Жоңғар хандығындағы тақ таласын қолдап, жауын әлсіретуге ықпал еткен қазақ биі.

Signup and view all the flashcards

Төле бидің қазақтарды біріктіруге қосқан үлесі қандай?

Қазақ хандығының біртұтас болуына ықпал еткен, үш жүз ұлыстарын бір орталыққа бағындыруға ұмтылған, Жоңғар шапқыншылығына қарсы бауырлас халықтардың бірлігін құруға тырысқан би.

Signup and view all the flashcards

Төле бидің жоңғар хандығының құлауына қатысы қандай?

Абылай ханмен бірге жоңғар хандығының құлауына ықпал еткен атақты би.

Signup and view all the flashcards

Төле би Абылай ханды қалай қолдады?

Абылай ханды жоңғарлардың тұтқынынан босатуға белсенділік көрсеткен қазақ биі.

Signup and view all the flashcards

Төле би кім еді?

Қазақстан тарихындағы ең атақты билердің бірі, әділеттілігі мен даналығымен танылған.

Signup and view all the flashcards

Төле бидің атымен аталатын қай елді мекен бар?

Қазақстандағы елді мекеннің аты.

Signup and view all the flashcards

Қазақстандағы қай аудан Төле бидің атымен аталады?

Қазақстандағы бір ауданның аты.

Signup and view all the flashcards

Төле бидің ерекше қасиеттері қандай еді?

Халық биі, ел ішіндегі дау-жанжалдарды шешуде шебер болып, шешендікпен танылған.

Signup and view all the flashcards

Төле би қандай кеңестің мүшесі болды?

«Билер кеңесінің» мүшесі ретінде, мемлекеттік істердің шешіміне үлес қосқан.

Signup and view all the flashcards

Төле би қандай батырлармен бірге күресті?

Қабанбай, Бөгенбай, Жәнібек батырлармен бірге, халықты біріктіріп, азаттық жолында күрес жүргізген би.

Signup and view all the flashcards

Қазыбек би Төле бидің өлімі туралы не деді?

Қазыбек бидің, "Төле дүниеден өтті дегенді естіп, қандай сөз айтқаны?

Signup and view all the flashcards

Төле би өзінің өсиеті ретінде не айтты?

Қазыбек, Көкі, Мәлік, Ержан билерге қандай өсиет айтқаны?

Signup and view all the flashcards

Төле бидің зираты қайда?

Төле би қай жерге жерленген?

Signup and view all the flashcards

Төле би қанша жасында дүниеден өтті?

Төле би қандай жаста қайтыс болды?

Signup and view all the flashcards

Қарлығаш әулие

Төле бидің қарлығаш ұясына деген құрметі мен оның қасиеттілігі туралы айтатын ертегі. Бұл оқиғада Төле бидің адамгершілігі, әділдігі және елге деген сүйіспеншілігі көрінеді.

Signup and view all the flashcards

«Жеті жарғы» қандай заң?

«Жеті жарғы» – Тәуке хан тұсында қабылданған қазақ халқының дәстүрлі әдет-ғұрып заңдарының жинағы. Төле би мен Қазыбек би, Әйтеке билердің де қатысуымен құрастырылған бұл жинақ казақ елінің әділетті қоғамдық қағидаларын белгілеген.

Signup and view all the flashcards

Төле би келін таңдауы

Төле бидің келін таңдауы туралы әңгіме. Данагүлдің тәрбиесі мен ақылдылығы, әйел рөлінің маңыздылығын көрсетеді.

Signup and view all the flashcards

Данагүл кім?

Данагүл Төле бидің келіні, тәрбиелі, ақылды қыз. Ол түркімен дауында ақылдылығымен еленген.

Signup and view all the flashcards

Төле би Алакөзбен қалай танысты?

Төле би Түркімен елінде келіннің тәрбиесі мен ақылдылығын көріп, оның әкесі Алакөзбен танысады.

Signup and view all the flashcards

Қырық қарақшымен болған оқиға

Төле би және Данагүлдің ақылдылығы мен тәрбиесі арқыلاً құтылған оқиға. Билігі мен даналағын көрсетеді.

Signup and view all the flashcards

Төле би не үшін Сыйқым ауылына ат шаптырды?

Төле бидің Сыйқым ауылына ат шаптырған себебі, ол хал-жайын тексеріп, қайта оралуды жоспарлаған.

Signup and view all the flashcards

Алакөз кімнің қызметінде жүрді?

Алакөз байдың қызметінде жылқышы болып жүреді.

Signup and view all the flashcards

Алакөздің үйі қандай еді?

Алакөздің үйі — қырық жамаулы, тесік-тесік, қараша үй болатын.

Signup and view all the flashcards

Төле би қонақ болып қайда тоқтады?

Алакөз Төле бидің үйіне қонақ етіп, өзінің қараша үйін ұсынды.

Signup and view all the flashcards

Төле би байдың үйіне неге түспеді?

Төле би байдың үйіне түспей, Алакөздің кедей үйіне қонақ болуын әділеттілікпен, кедейлерді ойлаумен түсіндірді.

Signup and view all the flashcards

Данагүл қай тектен?

Данагүл Қожа тектұрмас әулетінен шыққан.

Signup and view all the flashcards

Төле би Данагүлге не ұсынды?

Төле би Данагүлге бір құлақ пен таңдай ұсынды.

Signup and view all the flashcards

Төле би Данагүлге неге құлақ пен таңдай ұсынды?

Төле би құлақ пен таңдайды Данагүлге беру себебі сол арқылы оның ақылдылығын және сырын сақтау қабілетін жүргізгісі келгенін білдіреді.

Signup and view all the flashcards

Төле би Данагүлді не етіп тағайындады?

Төле би Данагүлді өзінің үйін, ауылдың ақылшысы және шаруаны басқарушы етіп қойды.

Signup and view all the flashcards

Төле бидің жолдасы не сұрады?

Төле бидің жолдасы — атқосшысы — қай жолмен жүру керек деп сұрады.

Signup and view all the flashcards

Төле би неге шөлмен жүруді ұсынды?

Төле би шөлмен жүруді қиыншылыққа төтеп беру арқылы қадірді бағалауды білдіреді.

Signup and view all the flashcards

Төле би кімге тап болды?

Төле би шөл жолымен келе жатқанда қырық қарақшыларға тап болды.

Signup and view all the flashcards

Төле би қарақшыларға не ұсынады?

Төле би қарақшыларды бір шал мен жігітті өлтіруге немесе өзінің малын алуға таңдау береді.

Signup and view all the flashcards

Төле би қарақшыларды қалай алдады?

Төле би қарақшыларға өзі бай екенін және өзінен басқа ешкім білмейтін құпияны ашу арқылы мал айырбастауды ұсынады.

Signup and view all the flashcards

Төле бидің хаты қандай болды?

Төле би шөлмен тартқанда кезіккен қарақшыларға барған хат, Данагүлдың жұмбақ сөздерімен жазылған.

Signup and view all the flashcards

Данагүл қарақшылармен не істеді?

Данагүл қарақшыларды екі күн қонақ етіп, содан кейін жолға шығарып жіберіп, өзі арттарынан ілесе келе жатты.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Төле би Әлібекұлы туралы оқу материалдары

  • Өмірбаяны:

    • 1663-1756 жылдары өмір сүрген.
    • Жамбыл облысы, Шу ауданында туған.
    • Ел басқарушысы, ірі қоғам қайраткері.
    • Төле би тұсындағы хандар: Тәуке, Болат, Әбілмәмбет, Жолбарыс, Абылай.
    • Ескіше оқыған және араб, парсы тілдеріндегі тарихи кітаптарды, аңыз, қиссаларды оқыған.
    • 15 жасынан билік жүргізіп, кесім айтқан.
    • 93 жасында Ақбұрқан күзеуінде қайтыс болған.
    • Ташкентте жерленген (Жүніс хан мазарының маңында).
    • Есімімен Жамбыл облысы мен Оңтүстік Қазақстан облысындағы бір аудан аталады.

  • Қоғамдық қызметі:

    • Тәуке ханның «Билер кеңесі» мүшесі болған.
    • Атақты шешен.
    • Ұлы жүздің төбе биі.
    • "Жеті жарғы" заңдар жинағын құрастырған.
    • Тәуке ханның негізгі кеңесшісі болған.
    • Ел бірлігін нығайтуға еңбек сіңірген.
    • Түркістанды Қазақ хандығының астанасы қылуға, үш жүзді бір орталыққа бағындыруға, Қазақ хандығын күшейтуге белсене қатысқан.
    • Жоңғар шапқыншылығына қарсы бауырлас қырғыз, қарақалпақ, өзбек халықтарының одағын құруға қатысқан.
    • Ресеймен қарым-қатынасты қалыптастыруға ықпал еткен.
    • Жоңғар билеушілерінің арасындағы тақ таласын өршіте отырып, жауды әлсіретуді қамтамасыз еткен.
    • Абылай ханмен бірлесе жоңғар хандығының құлауына ықпал еткен.
    • Қазыбек, Әйтеке билермен бірігіп, Төле би үш жүз ұлыстарын бір орталыққа бағындыруға, Қазақ хандығын нығайтуға белсенді атсалысқан.

  • Төле бидің шешендік сөздері:

    • Ел бірлігі мен ынтымақ маңызы туралы шешендік сөздер айтқан.
    • "Бүтін билікке Төле би жеткен" деген сөзін қалдырған.
    • Қазақ халқының дәстүрлері мен құндылықтарына байланысты сөздер айтқан
    • Төле бидің "Қарлығаш әулие" атануына әсер еткен сөздер.

  • Төле би мен әйелдер туралы түсінік:

    • Төле бидеги әйел қадірі туралы идеясы, әйелдердің қоғамдық рөліне қатысты пікірлері.
    • Данагүл образы арқылы әйелдердің қадірін көрсеткен.

  • Тарихшылардың пікірлері:

    • Орыс тарихшысы А.Левшин Төле бидің Ташкентті билеуі және арық қаздыруы туралы жазған.
    • Қазақстан тарихы оқулығында "Жеті жарғы" туралы мәліметтер келтірілген.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Description

Бұл тест Төле бидің өмірі мен қызметі туралы маңызды сұрақтарды қамтиды. Сұрақтар Төле бидің тарихи рөлі, еңбектері және оның ел үшін атқарған қызметіне қатысты. Төле бидің нақыл сөздері мен ол туралы қызықты деректерді зерттеңіз.

More Like This

Use Quizgecko on...
Browser
Open
Browser
Browser