Tiểu sử Nguyễn Du

Tiểu sử Nguyễn Du

• Nguyễn Du (1765-1820), còn được biết đến với tên tự là Tố Như và hiệu là Thanh Hiên, sinh ra tại làng Tiên Điền, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh.
• Thân phụ là Nguyễn Nghiễm (1708 – 1776), từng giữ chức Tể tướng triều Lê.
• Thân mẫu là Trần Thị Tần (1740 – 1778), quê ở Kinh Bắc (nay là huyện Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh).
• Mất cha năm 10 tuổi và mẹ năm 12 tuổi, Nguyễn Du sống nhờ người anh cùng cha khác mẹ là Nguyễn Khản.
• Năm 1783, đỗ tam trường (Tú tài) và làm quan nhỏ dưới triều Lê.
• Thời Tây Sơn, sống cuộc đời lưu lạc.
• Sau đó, làm quan cho triều Nguyễn, lên đến chức Hữu Tham tri bộ Lễ.
• Qua đời ở tuổi 55 (16 tháng 9 năm 1820), sau một cuộc đời nhiều biến động và trải nghiệm.

Sự nghiệp văn học

• Sáng tác của Nguyễn Du bao gồm chữ Hán và chữ Nôm.

Sáng tác chữ Hán

• Thanh Hiên thi tập: 78 bài, viết từ khi còn chìm nổi đến khi làm quan ở Bắc Hà (1786 – 1804).
• Nam trung tạp ngâm: 40 bài, sáng tác khi làm quan ở Quảng Bình và Huế (1805 – 1813).
• Bắc hành tạp lục: 131 bài, sáng tác trên đường đi sứ Trung Quốc (1813 – 1814).

Sáng tác chữ Nôm

• Truyện Kiều (Kim Vân Kiều tân truyện/Đoạn trường tân thanh): Sáng tác khi làm quan ở Huế hoặc trước đó.
• Văn tế thập loại chúng sinh (Văn chiêu hồn): Sáng tác vào đầu thế kỷ XIX.

Giá trị thơ chữ Hán

• Thơ chữ Hán của Nguyễn Du thường sâu sắc, thâm trầm và giàu chiêm nghiệm.
• Tập thơ Bắc hành tạp lục phong phú và để lại nhiều dư vang nhất.
• Trong 14 tháng đi sứ Trung Quốc, Nguyễn Du đã thăm nhiều nơi, tìm hiểu lịch sử, văn hoá và chiêm nghiệm về con người, đời sống.
• Ông đồng cảm với những người dân Trung Hoa khốn khổ, vượt lên trên những định kiến quốc gia.

Giá trị sáng tác chữ Nôm

• Sáng tác chữ Nôm của Nguyễn Du không nhiều nhưng đều là các tác phẩm có giá trị.
• Truyện Kiều và Văn chiêu hồn là những tác phẩm bất hủ.
• Truyện Kiều được xem là "khúc Nam âm tuyệt xướng".
• Nội dung Truyện Kiều đặt ra câu hỏi về "phận đàn bà" và số phận con người nói chung, đặc biệt khi giá trị và nhân cách bị chà đạp.
• Nguyễn Du đã nâng thể loại truyện thơ Nôm và ngôn ngữ văn chương dân tộc lên một tầm cao mới qua Truyện Kiều.
• Ông mượn cốt truyện Kim Vân Kiều truyện của Thanh Tâm Tài Nhân, nhưng đã sáng tạo nên một kiệt tác qua việc bổ sung, thay đổi tình tiết và sử dụng ngôn ngữ thơ lục bát.

Di sản và sức sống

• Các tác phẩm của Nguyễn Du có sức sống vượt thời gian, mang lại những bài học sâu sắc về tình yêu thương, nghị lực sống và ý thức sáng tạo.

Điểm nhìn trong truyện thơ

• Truyện thơ thường sử dụng điểm nhìn ngôi thứ ba toàn tri.
• Đôi khi sử dụng điểm nhìn ngôi thứ ba hạn tri từ một số nhân vật, ví dụ như Thúy Kiều trong Truyện Kiều.

Nhân vật và đối thoại, độc thoại nội tâm

• Nhân vật được khắc họa qua miêu tả ngoại hình, hành động, ngôn ngữ giao tiếp và đời sống nội tâm.

Bút pháp miêu tả nội tâm

• Miêu tả nội tâm nhân vật trong truyện thơ Nôm có thể thực hiện qua:
  • Lời đối thoại, độc thoại của nhân vật
  • Miêu tả phong cảnh thiên nhiên
  • Kể, tả về hành vi, cử chỉ
  • Nhận xét, phân tích trực tiếp của người kể chuyện
• Ví dụ, tâm lý của Từ Hải được miêu tả qua nhận xét của người kể chuyện và độc thoại nội tâm của nhân vật.