تحولات پیش از انقلاب اسلامی ایران

دیدگاه‌ها و تحولات پیش از انقلاب اسلامی ایران

• آل احمد، شیعه را ایدئولوژی مناسبی برای بسیج سیاسی می‌دانست.
• شریعتی، از گرایش دانشجویان به مارکسیسم جلوگیری کرد و با طرح "بازگشت به خویشتن" مسیر جدیدی را در پیش گرفت.
• امام خمینی (ره) در سال ۱۳۴۸، نظریه حکومت اسلامی را مطرح کرد و بیداری اسلامی را به مرحله جدیدی رساند.
• روی کار آمدن دموکرات‌ها در آمریکا در سال ۱۳۵۴، فضای مساعدی برای جنبش بیداری اسلامی در ایران ایجاد کرد، چرا که دموکرات‌ها بر حقوق بشر تأکید داشتند و این زمینه را برای فشار بر شاه فراهم می‌کرد.
• الگوی پیشرفت، بر پایه معرفت‌شناسی و انسان‌شناسی اسلامی و استقلال از بیگانگان استوار بود.
• آغاز انقلاب در ایران، ۱۷ دی ماه ۱۳۵۶، همزمان با چاپ مقاله توهین‌آمیز رشیدی مطلق علیه امام خمینی (ره) بود.

دلایل روی‌آوری مردم به مخالفت با نظام

• شاه هیچ‌گاه به مردم اجازه فعالیت سیاسی نداده و هیچ پیوندی بین رژیم و طبقات اجتماعی برقرار نکرده است.
• توان روحانیان در بسیج مردم بسیار زیاد بود. این توان، حاصل دیدگاه احیاگرانه اسلامی آنان بود.
• وجود رهبری، فرمانش برای مردم در حکم واجب شرعی بود و سبب می‌شد که در راه تحقق سخنانش از هیچ کوششی دریغ نکنند.

مراحل گسترش تظاهرات

• از مرداد تا مهر سال ۱۳۵۷، مرحله گسترش تظاهرات مردمی در سراسر کشور بود.
• از جمله وقایع مهم این دوره، آتش‌سوزی سینما رکس در ۲۸ مرداد و کشتار میدان ژاله در ۱۷ شهریور بود.
• فاجعه کشتار میدان ژاله، از مهم‌ترین وقایع دوران انقلاب بود و به موج تظاهرات گسترده و تضعیف جایگاه رژیم انجامید.

حزب‌های سیاسی در زمان انقلاب

• در زمان پیروزی انقلاب، چندین حزب در داخل کشور وجود داشتند که موافق یا مخالف انقلاب اسلامی بودند.
• گروه مؤتلفه اسلامی از طرفداران انقلاب بودند.

این آزمون به بررسی تحولات و دیدگاه‌های کلیدی پیش از انقلاب اسلامی ایران می‌پردازد. موضوعاتی مانند نقش روحانیان، نظریه حکومت اسلامی امام خمینی و تأثیر سیاست‌های دموکرات‌ها بر جنبش بیداری اسلامی از جمله مباحث مورد بحث خواهد بود.