Terapia Par: Bliskość, Miłość i Pułapki

Terapia Poznawczo-Behawioralna Par – Kluczowe Zagadnienia

• Terapia poznawczo-behawioralna par skupia się na wsparciu partnerów w budowaniu większej bliskości i satysfakcji.
• Kluczowe elementy terapii to wywiad, kontrakt terapeutyczny i etapy zmiany.
• Ważny jest protokół poznawczo-behawioralny oraz praca z parami w sytuacjach zdrady.

Miłość

• Miłość jest definiowana jako "najważniejsze wydarzenie między narodzinami a śmiercią człowieka".
• Teoria Sternberga wyróżnia trzy składniki miłości: namiętność, intymność i zaangażowanie.
• Namiętność to silne emocje, intymność to pozytywne uczucia i przywiązanie, a zaangażowanie to decyzje i działania mające na celu trwałość związku.

Pułapki w Związku

• Pułapka dobroczynności – ofiarowywanie dobra, zamiast sprawiania przyjemności, wzajemnie sprawia ból.
• Pułapka bezkonfliktowości – unikanie konfliktów prowadzące do zaniku wspólnoty.
• Pułapka obowiązku – działania postrzegane jako obowiązek, a nie wynik uczuć.
• Pułapka sprawiedliwości – domaganie się sprawiedliwości sprowadza się do odwzajemniania negatywnych zachowań.

Etapy Rozwoju Związku

• Symbioza – partnerzy są zakochani i otwarci na wzajemne potrzeby.
• Różnicowanie – uznawanie różnic między partnerami i szukanie sposobów na rozwiązywanie konfliktów.
• Praktykowanie/eksploracja – Rozwój autonomii i koncentracja na osobistych potrzebach.
• Zbliżenie – powrót otwartości i wrażliwości, komfort z własną indywidualnością.
• Wzajemna zależność – zdolność do uszanowania odrębności i wzajemny szacunek.

Strategie Radzenia Sobie z Niezadowoleniem

• Wyjście oznacza aktywne niszczenie związku.
• Dialog oznacza próby usunięcia problemu.
• Lojalność to cierpliwe przeczekiwanie problemu.
• Zaniedbanie to ignorowanie partnera.

Czterej Jeźdźcy Apokalipsy wg. Johna Gottmana

• Krytyka
• Postawa Obronna
• Pogarda
• Mówienie do ściany" - czyli mur obojętności

Terapia Par – Wskazania

• Terapia par jest proponowana w celu uzyskania większej bliskości i akceptacji wzajemnych potrzeb, ale tylko, gdy para chce pozostać w związku.
• Terapia nie jest polecana w procesie rozwodu, zalecana jest wtedy mediacja rozwodowa.

Cele Terapii Par

• Ustalenie przyczyn kryzysów i umiejętności terapeuty par
• Poprawę komunikacji werbalnej i niewerbalnej między partnerami.
• Pomoc partnerom w uświadomieniu sobie wzajemnych oczekiwań i potrzeb.
• Określenie zasad funkcjonowania związku.

Przyczyny Kryzysów w Parze

• Problemy komunikacyjne, kłótnie i przemoc
• Zazdrość i kryzysy rodziny
• Brak partnerstwa, władza i wpływ osób trzecich
• Żałoba i zdrada
• Rozbieżności w gospodarowaniu pieniędzmi.

Wskazania do Terapii Par

• Dążenie partnerów do poprawy relacji.
• Pokonywanie negatywnych doświadczeń np. złych relacji rodzinnych w dzieciństwie jednego z partnerów.
• Chęć niedopuszczenia do rozpadu związku.

Umiejętności Terapeuty Par

• Umiejętność płynnego kojarzenia faktów i przekazywania informacji.
• Umiejętność okazywania empatii.
• Znajomość zagadnień intra- i interpersonalnych.

Cele Terapii Par

• Rozpoznawanie źródeł konfliktu w związku i ich konstruktywne rozwiązywanie.
• Wsparcie w podjęciu decyzji- czy kontynuować związek, czy się rozstać.

Terapia Poznawczo-Behawioralna Par – Przebieg

• Zazwyczaj sesje odbywają się raz w tygodniu lub raz na dwa tygodnie i trwają od 12 do 22 sesji.
• Na początku każdej sesji ustalana jest lista celów na sesję.

Terapia Poznawczo-Behawioralna Par – Fazy

• Wstępna Konsultacja – rozpoznanie i diagnoza problemów oraz szans
• I faza - Rozpoznanie – wstęp do terapii.
• II faza - Kontraktu – wzajemna zgoda na terapię.
• III Faza – Wprowadzanie Zmian.

I Faza – Rozpoznanie

• Udział obojga partnerów
• Testy i kwestionariusze diagnostyczne
• Spotkania indywidualne

Cele Pierwszych Spotkań

• Nawiązanie kontaktu i budowanie relacji
• Zdefiniowanie problemu i wybór techniki terapeutycznej.
• Obniżenie nierealnych oczekiwań.

Pierwsza Rozmowa

• Okoliczności poznania się partnerów
• Aktualne miejsce zamieszkania (czy razem) oraz staż związku.
• Informacje o dzieciach (z obecnych lub poprzednich związków) oraz ogólna sytuacja.
• Powody zgłoszenia się na terapię, z jakimi problemami boryka się para.

Kwestionariusze – Cel

• Zebranie danych o partnerach
• Pomagają ocenić patologię
• Ocena przebiegu terapii

Test Dostosowania w Małżeństwie (Lock – Williamson)

• Pytania pomagają zdiagnozować stosunek do partnera
• Należy skupić się na pierwszej myśli i marzeniu oraz pisać je jak najszczerzej
• Nie należy opuszczać poszczególnych pytań

Wywiady Indywidualne

• Identyfikacja różnic w kontaktach indywidualnych
• Rozszerzenie zakresu wiedzy o sprawy niezwiązane z terapią.
• Odkrycie motywacji do uczestnictwa w terapii.

II Faza- Zawarcie Kontraktu Terapeutycznego

• Jest to następny krok, po rozmowach indywidualnych.
• Zawiera rozpoznanie problemu, hipotezy odnośnie źródeł problemu oraz cel terapii.
• Proponowane leczenie, ustalenie kontaktów telefonicznych oraz orientacyjny czas trwania terapii.

Pytanie o cud

• Opisanie tego, jak będzie wyglądało życie po przebytym cudzie
• Opisanie konkretnych sytuacji z życia
• Skupienie się na zmianę we własnym zachowaniu

Psychoedukacja

• Zapoznanie z tpb par
• Zastosowanie zasady współpracy
• Przejęcie odpowiedzialności za zmianę

Dane z rodzin z pochodzenia

• Korzystna percepcja związku z rodzicami ma dobry wpływ na związek małżeński.
• Rodzina pochodzenia kształtuje przekonania, wzorce zachowań.

Konceptualizacja

• Może wpływać na emocje i zachowania oraz organizuje własny świat.

III Faza - Wprowadzenia zmian

• Wymiana behawioralna
• Lista przyjemności
• Dialog Sokratejski

Odkrywanie Ukrytych Przekonań

• Sytuacja
• Co się dzieje naprawdę
• Ukryte przekonanie

Zniekształcenia Poznawcze w Parach

• Czytanie w myślach
• Arbitralne wnioskowanie
• Selektywne abstrahowanie
• Nadmierna generalizacja
• Maksymalizowanie i minimalizowanie
• Myślenie dychotomiczne
• Etykietowanie
• Widzenie tunelowe
• Stronnicze wyjaśnienia

Testowanie i Przekształcanie Automatycznych Myśli

• Technika strzałki w dół
• Pytania sokratejskie
• Ćwiczenia w komunikacji
• Eksperymenty behawioralne

Gniew

• Magiczne 5 godzin – trening J.Gottman (Poświęcenie zaledwie 5 godzin w tygodniu na regularny kontakt, może podnieść jakość relacji)
• Komunikacja – Mówcie o tym, czego chcecie, a nie czego nie chcecie.Okazujcie o słowa partnera i aktywnie słuchajcie.
• Strategie dla osoby mówiącej i osoby słuchającej- Mów uważnie i unikaj krzyżowego ognia pytań.

Kiedy sytuacja jest nabrzmiała

• Określcie maksymalny czas rozmowy
• Nie przerywajcie sobie
• Określcie ile czasu każde z was będzie mówiło
• Ustalcie, że każde z was może poprosić o przerwę

Rozpoznanie

• Należy skonsultować się z obojgiem partnerów, zawrzeć relację i przeanalizować problem z obojgiem partnerów.
• Nawiązanie relacji, psychoedukacja

Faza leczenia

• Pracuje się nad obniżeniem negatywnego napięcia i automatycznymi myślami
• Rozwija się pozytywne zachowania, pomaga w treningu komunikacji i rozwiązaniu problemów oraz pracy z ukrytymi przekonaniami.