Teoryang Ibaba-Pataas at Interaktibo

Teoryang Ibaba-Pataas at Interaktibo

• Teoryang Ibaba-Pataas (Bottom-Up): Pag-unawa na nagsisimula sa mga detalye at umuusad patungo sa kabuuan.
• Batay ito sa teoryang behaviorist; ang isipan ay itinuturing na blangkong papel na dapat punuin ng impormasyon.
• Teoryang Interaktibo: Nagkakaroon ng interaksyon sa pagitan ng mambabasa at teksto gamit ang personal na kaalaman at estruktura ng wika.

Teoryang Iskema

• Iskema: Sistema ng pag-iimbak ng impormasyon na nakakaimpluwensya sa pag-unawa ng mambabasa.
• Lahat ng karanasan at natutuhan ay nakaimbak sa isipan, binubuo ang basehan ng kaalaman.

Antas ng Pagbasa

• Primarya: Pinakamababang antas, naglalaman ng tiyak na impormasyon.
• Mapagsiyasat: Nauunawaan ang kabuuan ng teksto at nakapagbibigay ng mga hinuha.
• Analitikal: Pagsusuri ng kahulugan at layunin ng manunulat gamit ang kritikal na pag-iisip.
• Sintopikal: Paghahambing ng iba't ibang teksto na may magkakaugnay na tema.

Iba't Ibang Uri ng Pagbasa

• Iskaning: Paggalugad sa materyal upang makahanap ng partikular na impormasyon.
• Iskiming: Mabilisang pagbasa para makuha ang pangkalahatang ideya.
• Previewing: Pagsusuri ng kabuuan at estilo ng sulatin bago ang aktwal na pagbasa.
• Kaswal: Di-regular na pagbasa, madalas bilang pampalipas-oras.
• Pagbasa pang-impormasyon: Nakatuon sa pagkuha ng kaalaman.
• Muling Pagbasa / Pre-reading: Pagsusuri bago ang aktwal na pagbasa upang mapabuti ang pag-unawa.

Tekstong Persuweysib

• Layunin: Makapanghikayat sa tagapakinig gamit ang opinyon at datos.
• Ethos: Kredibilidad ng manunulat.
• Pathos: Paggamit ng emosyon upang mahikayat ang mambabasa.
• Logos: Pagsasalaysay ng lohika at opinyon bilang batayan ng panghihikayat.

Mga Propaganda Devices

• Name Calling: Nagbibigay ng negatibong taguri sa produkto.
• Glittering Generalities: Magaganda at nakasisilaw na pahayag para sa produkto.
• Transfer: Paggamit ng sikat na personalidad upang makuha ang tiwala.
• Testimonial: Tuwa at pagtataguyod mula sa taong konektado sa produkto.
• Plain Folks: Pagpapakita bilang ordinaryong tao.
• Bandwagon: Hinihikayat na sumali sa agos ng masang gumagamit ng produkto.
• Card Stacking: Pagpapakita ng magagandang aspeto ng produkto, ngunit hindi nababanggit ang mga negatibo.

Tekstong Argumentatibo

• Layunin: Ipagtanggol ang posisyon sa isang usapin gamit ang ebidensya.
• Proposisyon: Pahayag upang talakayin o pag-debatihan.

Istratehiya sa Interaktib na Pagbasa

• Pagtatanong: Pagkilala sa mga katanungan ukol sa binabasa.
• Paghuhula: Paghahaka sa mga susunod na mangyayari.
• Paglilinaw: Pagsusuri upang maunawaan ang mga konsepto.
• Pag-uugnay: Pagsasama ng dating kaalaman sa bagong impormasyon.
• Paghuhusga: Pagsusuri ng halaga o katotohanan ng mga impormasyon.

Katotohanan at Opinyon

• Katotohanan: Maaaring mapatunayan sa pamamagitan ng karanasan o pananaliksik.
• Opinyon: Pahayag batay sa personal na paniniwala.

Tekstong Impormatibo at Deskriptibo

• Tekstong Impormatibo: Layuning magbigay kaalaman at paliwanag; maaaring magsalaysay ng sanhi at bunga, paghahambing, o pagbibigay depinisyon.
• Tekstong Deskriptibo: Nagbibigay ng detalyadong impormasyon tungkol sa tao, lugar, o pangyayari; maaaring obhetibo o subhetibo.

Katangian ng Tekstong Deskriptibo

• May pangunahing impresyon na nilikha para sa mga mambabasa.
• Maaaring ipahayag ang normal na katotohanan o saloobin mula sa manunulat.

Alamin ang mga teoryang ibaba-pataas at interaktibo na ginagamit sa pagbasa. Tuklasin ang iba't ibang antas ng pagbasa at ang kahalagahan ng iskema sa pag-unawa ng teksto. Mahalaga ang mga konseptong ito para sa mas epektibong pag-unawa at pagsusuri bilang mambabasa.