Tekstong Persuweysib: Ethos, Logos, Pathos

Tekstong Persuweysib

• Layunin nito na hikayatin o kumbinsihin ang mambabasa na baguhin ang kanilang pananaw.
• Nagtataglay ng personal na opinyon at paniniwala ng may-akda, kaya't ito ay nasa subhetibong tono.
• Ipinapasa ng may-akda ang kanyang paniniwala sa mga mambabasa.

Paraan ng Manunulat para Makapanghikayat (Ayon kay Aristotle)

• Ethos: Tumutukoy sa kredibilidad ng manunulat, na nakabatay sa kanyang paniniwala, saloobin, damdamin, pag-uugali, at ideolohiya. Mahalaga ang kalinawan sa pagsulat upang maiwasan ang kalabuan.
• Logos: Tumutukoy sa pagiging rasyunal ng manunulat. Kinakailangan ang tiyak at rasyunal na katibayan upang makahikayat gamit ang piling-piling salita.
• Pathos: Ang paggamit ng emosyon o damdamin upang mahikayat ang mambabasa, tulad ng galit, saya, o pangungutya.

Mga Elemento sa Pagbuo ng Isang Mahusay na Tekstong Nanghihikayat

• Pagbuo ng makatotohanang isipan.
• Pagtukoy ng damdamin o saloobin na may kaugnayan sa interes ng mga mambabasa.
• Pagkakasunod-sunod ng mga kaisipang may katotohanan at damdamin.
• Pagbuo at pagpapahayag ng kongklusyon.
• Mapaniwala ang mambabasa na ang kongklusyon ay mula sa napagkasunduang katotohanan.
• Magkaroon ng tiwala sa sarili.

Mga Hakbang sa Pagsulat ng Tekstong Nanghihikayat

• Piliin ang posisyon, alamin ang layunin at posibleng solusyon.
• Pag-aralan ang mga mambabasa at kanilang posibleng reaksyon.
• Saliksikin ang paksa upang maglahad ng tiyak at kongkretong ebidensya.
• Buuin ang teksto na isinasaalang-alang ang layunin, mambabasa, at paksa.

Propaganda Devices sa Tekstong Persweysib

• Name Calling: Pagbibigay ng hindi magandang taguri upang hindi tangkilikin.
• Glittering Generalities: Magaganda at nakasisilaw na pahayag na tumutugon sa paniniwala at pagpapahalaga ng mambabasa.
• Transfer: Paggamit ng isang sikat na personalidad upang mailipat ang kasikatan sa produkto o tao.
• Testimonial: Direktang pag-endorso ng isang sikat na personalidad.
• Plain Folks: Pagpapakita ng mga kilalang tao bilang ordinaryong tao.
• Card Stacking: Pagpapakita ng magagandang katangian lamang ng produkto.
• Bandwagon: Panghihikayat kung saan hinihimok ang lahat na gamitin ang isang produkto dahil ang lahat ay sumali na.

Tekstong Argumentatibo

• Pangunahing layunin ay makapaglahad ng katuwiran at maipagtanggol ang posisyon sa isang paksa o isyu.
• Nangangailangan ng masusing pagkalap ng datos o ebidensya.

Bahagi ng Tekstong Argumentatibo

• Panimula o Simula
• Gitna o Katawan
• Wakas o Kongklusyon

Hakbang sa Pagsulat ng Tekstong Argumentatibo

• Pumili ng paksang angkop para sa tekstong argumentatibo.
• Itanong sa sarili kung ano ang panig na nais mong panindigan at ano ang mga dahilan mo sa pagpanig dito.
• Mangalap ng ebidensya.
• Gumawa ng burador.
• Isulat na ang draft o burador ng iyong tekstong argumentatibo.
• Basahing muli ang isinulat upang maiwasto ang mga pagkakamali sa gamit ng wika at mekaniks.
• Muling isulat ang iyong teksto taglay ang anumang pagwawasto. Ito ang magiging pinal na kopya.

Mga Halimbawa ng Tekstong Argumentatibo

• Tesis: Hinihikayat ang mambabasa patungkol sa isang problema at solusyon.
• Posisyong Papel: Naglalahad ng kuro-kuro hinggil sa isang paksa.
• Petisyon: Humihiling ng makatotohanang impormasyon para patunayan ang isang phenomenon.
• Papel Pananaliksik: Isang pormal na hakbang kung saan naghahanap ng makatotohanang impormasyon para patunayan ang isang phenomenon.
• Editoryal: Pangunahing-tudling ng kuro-kuro ng isang pahayagan.

Mga Uri ng Tekstong Argumentatibo

• Puna: Nag-uugnay ng mga pangyayari, bagay at mga ideya sa pansariling pag-iisip, paniniwala, tradisyon at pagpapahalaga.
• Sayantific: Nag-uugnay sa mga konsepto sa isang tiyak nasistemang karunungan at pag-iisip upang ang kinalabasang proposisyon ay mahinuha o mapatunayan.

Dalawang Elemento ng Teksong Argumantatibo

• Argumento: Paglalatag ng mga dahilan at ebidensya.
• Proposisyon: Pahayag na inilalahad upang pagtalunan o pag-usapan.

Katangian at Nilalaman ng Mahusay na Teksto ng Argumentatibo

• Mahalaga at napapanahon ang paksa.
• Maikli ngunit malaman at malinaw na pagtukoy sa tesis sa unang talata ng teksto.
• Malinaw at lohikal na transisyon sa pagitan ng mga bahagi ng teksto.
• Maayos ang pagkakasunod-sunod ng mga talatang naglalaman ng mga ebidensya ng argumento.
• Matibay na ebidensya para sa argumento.

Pagkakaiba ng Tekstong Persuweysib at Tekstong Argumentatibo

• Ang tekstong persuweysib ay nakabatay sa opinyon at emosyon, samantalang ang tekstong argumentatibo ay nakabatay sa totoong ebidensya at lohika.

Sampung Uri ng Lihis na Pangangatwiran (Fallacy)

• Estratehiya sa argumento upang malinlang ang katunggali.

1. Argumentum ad Hominem: Argumento laban sa karakter.
2. Argumentum ad Baculum: Paggamit ng pwersa o pananakit.
3. Argumentum ad Misericordiam: Paghingi ng awa.
4. Argumentum ad Numeram: Batay sa dami ng naniniwala sa argumento.
5. Argumentum ad Ignorantium: Kawalan ng sapat na ebidensya.
6. Non Sesuitur: Walang kaugnayan.
7. Paikot-ikot na Pangangatwiran: Paulit-ulit ang pahayag at walang malinaw na punto.
8. Padalos-dalos na Paglalahat: Paggawa ng panlahatang pahayag batay sa iilang patunay.

Mga Paraan ng Pangangatwiran

• Pabuod: Mula sa maliliit na ideya tungo sa pangunahing kaisipan.
• Pasaklaw: Mula sa pangunahing kaisipan tungo sa mga sumusuportang ideya.
• Lohikal: Naaayon sa risonableng inaasahan.
• Siloohismo: Pangunahing premis, pangalawang premis, at konklusyon.
• Sanhi at Bunga: Pagtalakay sa mga kadahilanan at epekto.