Podcast
Questions and Answers
Wat werd er in 1954 ingevoerd dat de grondslagen van de nieuwe rechtsorde van het Koninkrijk der Nederlanden bevatte?
Wat werd er in 1954 ingevoerd dat de grondslagen van de nieuwe rechtsorde van het Koninkrijk der Nederlanden bevatte?
- De Ethiek van de Politiek
- De Koninklijke Ordonnantie
- De Grondwet van Nederland
- Het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden (correct)
Welke van de volgende uitspraken over het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden is waar?
Welke van de volgende uitspraken over het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden is waar?
- Alle landen hebben een gelijkwaardige stem in de Koninkrijksregering.
- Het Statuut waarborgt volledige autonomie voor elk van de landen.
- Het Statuut is alleen van toepassing op Nederland.
- Nederland heeft een overhand op de andere landen binnen het Statuut. (correct)
Hoe verschilt het Koninkrijk der Nederlanden van een typische federatie?
Hoe verschilt het Koninkrijk der Nederlanden van een typische federatie?
- De Caribische landen hebben geen eigen overheidsinstellingen. (correct)
- De landen worden altijd gelijk behandeld in besluitvorming.
- Het Koninkrijk heeft een gezamenlijke wetgevende macht.
- Er is een federale president voor het Koninkrijk.
Wat is een gevolg van de consensuswetten zoals opgenomen in artikel 38 lid 2 van het Statuut?
Wat is een gevolg van de consensuswetten zoals opgenomen in artikel 38 lid 2 van het Statuut?
Wat waarborgt het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden?
Wat waarborgt het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden?
Wat is de rol van de Hoge Raad in het Koninkrijk der Nederlanden?
Wat is de rol van de Hoge Raad in het Koninkrijk der Nederlanden?
Wat betekent 'gelijkwaardigheid' in de context van de landen binnen het Koninkrijk?
Wat betekent 'gelijkwaardigheid' in de context van de landen binnen het Koninkrijk?
Wat typeert de historische ontwikkeling van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814?
Wat typeert de historische ontwikkeling van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814?
Wat wordt bedoeld met de onafhankelijkheid van rechters?
Wat wordt bedoeld met de onafhankelijkheid van rechters?
Welke rol speelt hoger beroep in de controle op rechters?
Welke rol speelt hoger beroep in de controle op rechters?
Wat houdt de motiveringsplicht van rechters in?
Wat houdt de motiveringsplicht van rechters in?
Op welke manier kan de wetgever invloed uitoefenen op de rechterlijke macht?
Op welke manier kan de wetgever invloed uitoefenen op de rechterlijke macht?
Waarom is openbaarheid belangrijk in de rechterlijke uitspraken?
Waarom is openbaarheid belangrijk in de rechterlijke uitspraken?
Wat betekent het legaliteitsbeginsel binnen de strafrechtspraak?
Wat betekent het legaliteitsbeginsel binnen de strafrechtspraak?
Wie heeft het monopolie op vrijheidsbenemende straffen?
Wie heeft het monopolie op vrijheidsbenemende straffen?
Wat is een voorbeeld van een minder ingrijpende straf die door bestuursorganen kan worden opgelegd?
Wat is een voorbeeld van een minder ingrijpende straf die door bestuursorganen kan worden opgelegd?
Wat is vereist voor een verdachte om recht te hebben op een eerlijk proces?
Wat is vereist voor een verdachte om recht te hebben op een eerlijk proces?
Wanneer kan beroep worden aangetekend tegen een bestuurlijke boete?
Wanneer kan beroep worden aangetekend tegen een bestuurlijke boete?
Welke instantie kan strafbeschikkingen opleggen?
Welke instantie kan strafbeschikkingen opleggen?
Wat gebeurt er als een verdachte verzet aantekent tegen een strafbeschikking?
Wat gebeurt er als een verdachte verzet aantekent tegen een strafbeschikking?
Welke wet introduceert de mogelijkheid van een strafbeschikking?
Welke wet introduceert de mogelijkheid van een strafbeschikking?
Wat is het legaliteitsbeginsel in de context van strafrecht?
Wat is het legaliteitsbeginsel in de context van strafrecht?
Wie is verantwoordelijk voor het opleggen van straffen volgens de wet?
Wie is verantwoordelijk voor het opleggen van straffen volgens de wet?
Wat is een kenmerk van tuchtrechtspraak?
Wat is een kenmerk van tuchtrechtspraak?
Wat staat er in art. 112 lid 1 van de Grondwet?
Wat staat er in art. 112 lid 1 van de Grondwet?
Wat is de rol van de Raad voor de Rechtspraak?
Wat is de rol van de Raad voor de Rechtspraak?
Wat legt art. 114 Gw vast?
Wat legt art. 114 Gw vast?
Wat regelt de Algemene wet bestuursrecht (Awb)?
Wat regelt de Algemene wet bestuursrecht (Awb)?
Wat is een belangrijk aspect van de onafhankelijkheid van rechters?
Wat is een belangrijk aspect van de onafhankelijkheid van rechters?
Wie behoort tot de rechterlijke macht volgens de Wet op de rechterlijke organisatie?
Wie behoort tot de rechterlijke macht volgens de Wet op de rechterlijke organisatie?
Wat is het doel van het cassatiehof?
Wat is het doel van het cassatiehof?
Wat betekent het dat de burgerlijke rechter ook bevoegd is over publiekrechtelijke vorderingen?
Wat betekent het dat de burgerlijke rechter ook bevoegd is over publiekrechtelijke vorderingen?
Wat is een kenmerk van de staande magistratuur?
Wat is een kenmerk van de staande magistratuur?
Wat kan een belanghebbende doen tegen een beslissing van de officier van justitie?
Wat kan een belanghebbende doen tegen een beslissing van de officier van justitie?
Wat beschrijft art. 116 lid 4 van de Grondwet?
Wat beschrijft art. 116 lid 4 van de Grondwet?
Wat is de belangrijkste functie van de Hoge Raad in het rechtsstelsel?
Wat is de belangrijkste functie van de Hoge Raad in het rechtsstelsel?
Welke grondslag beperkt de rechter in zijn toetsingsbevoegdheid over wetten?
Welke grondslag beperkt de rechter in zijn toetsingsbevoegdheid over wetten?
Wat is de rol van de Tweede Kamer in de benoeming van de leden van de Hoge Raad?
Wat is de rol van de Tweede Kamer in de benoeming van de leden van de Hoge Raad?
Welk type wetgeving kan de rechter toetsen aan de Grondwet?
Welk type wetgeving kan de rechter toetsen aan de Grondwet?
Welk principe in de staatsstructuur garandeert dat de wetgever zelf de overeenstemming met de Grondwet waarborgt?
Welk principe in de staatsstructuur garandeert dat de wetgever zelf de overeenstemming met de Grondwet waarborgt?
Wat is een gevolg van de invoering van algemene bestuursrechtspraak in Nederland?
Wat is een gevolg van de invoering van algemene bestuursrechtspraak in Nederland?
Wat kan de Hoge Raad doen als er sprake is van schending van het recht door lagere rechters?
Wat kan de Hoge Raad doen als er sprake is van schending van het recht door lagere rechters?
Wat houdt een beschikking in binnen het bestuursrecht?
Wat houdt een beschikking in binnen het bestuursrecht?
Welke grond is niet een basis voor cassatie door de Hoge Raad?
Welke grond is niet een basis voor cassatie door de Hoge Raad?
Wie heeft het laatste woord over de beoordeling of wetgeving in lijn is met de Grondwet?
Wie heeft het laatste woord over de beoordeling of wetgeving in lijn is met de Grondwet?
Wat moet de rechter buiten beschouwing laten als het in strijd is met internationale verplichtingen?
Wat moet de rechter buiten beschouwing laten als het in strijd is met internationale verplichtingen?
Wat betekent de term 'beginselen van behoorlijk bestuur' in de rechtsbescherming?
Wat betekent de term 'beginselen van behoorlijk bestuur' in de rechtsbescherming?
Welke instantie biedt rechtsbescherming tegen overheidsbesluiten?
Welke instantie biedt rechtsbescherming tegen overheidsbesluiten?
Wat is een essentieel kenmerk van de rechtsmachtverdeling tussen rechters?
Wat is een essentieel kenmerk van de rechtsmachtverdeling tussen rechters?
Welke rol heeft de openbaarheid bij rechterlijke uitspraken?
Welke rol heeft de openbaarheid bij rechterlijke uitspraken?
Waarom is motiveringsplicht belangrijk voor rechters?
Waarom is motiveringsplicht belangrijk voor rechters?
Welke mogelijkheid van controle op rechters wordt niet genoemd?
Welke mogelijkheid van controle op rechters wordt niet genoemd?
Wat kan de wetgever doen als hij ontevreden is met de rechtspraktijk?
Wat kan de wetgever doen als hij ontevreden is met de rechtspraktijk?
Wie heeft de exclusieve bevoegdheid om vrijheidsbenemende straffen op te leggen?
Wie heeft de exclusieve bevoegdheid om vrijheidsbenemende straffen op te leggen?
Wat kan een verdachte doen als hij het niet eens is met een strafbeschikking?
Wat kan een verdachte doen als hij het niet eens is met een strafbeschikking?
Wat wordt verstaan onder bestuurlijke boetes?
Wat wordt verstaan onder bestuurlijke boetes?
Wat bepaalt artikel 17 over het recht op een eerlijk proces?
Wat bepaalt artikel 17 over het recht op een eerlijk proces?
Hoe kan iemand in beroep gaan tegen een bestuurlijke boete?
Hoe kan iemand in beroep gaan tegen een bestuurlijke boete?
Wat is een belangrijke functie van de officier van justitie in het strafrecht?
Wat is een belangrijke functie van de officier van justitie in het strafrecht?
Wat wordt bedoeld met checks & balances in het strafrecht?
Wat wordt bedoeld met checks & balances in het strafrecht?
Wie kan in Nederland vrijheidsbenemende straffen opleggen?
Wie kan in Nederland vrijheidsbenemende straffen opleggen?
Wat bepaalt art. 115 Gw met betrekking tot publiekrechtelijke zaken?
Wat bepaalt art. 115 Gw met betrekking tot publiekrechtelijke zaken?
Wat is een belangrijk kenmerk van de Hoge Raad?
Wat is een belangrijk kenmerk van de Hoge Raad?
Wat beschrijft art. 112 lid 2 Gw over de burgerlijke rechter?
Wat beschrijft art. 112 lid 2 Gw over de burgerlijke rechter?
Wat staat er in art. 114 Gw over de doodstraf?
Wat staat er in art. 114 Gw over de doodstraf?
Hoe wordt de onafhankelijkheid van rechters gewaarborgd?
Hoe wordt de onafhankelijkheid van rechters gewaarborgd?
Wie is verantwoordelijk voor het toezicht op de rechtspraktijk in Nederland?
Wie is verantwoordelijk voor het toezicht op de rechtspraktijk in Nederland?
Wat is een functie van tuchtrechtspraak?
Wat is een functie van tuchtrechtspraak?
Welke functie heeft de procureur-generaal bij de Hoge Raad?
Welke functie heeft de procureur-generaal bij de Hoge Raad?
Wat is een belangrijk aspect van de strafrechtsysteem in Nederland?
Wat is een belangrijk aspect van de strafrechtsysteem in Nederland?
Wat is een belangrijke functie van de Hoge Raad in het Nederlandse rechtsstelsel?
Wat is een belangrijke functie van de Hoge Raad in het Nederlandse rechtsstelsel?
Waar kan de rechter niet op toetsen volgens het toetsingsverbod?
Waar kan de rechter niet op toetsen volgens het toetsingsverbod?
Welke van de volgende beweringen over de bevoegdheden van de Hoge Raad is juist?
Welke van de volgende beweringen over de bevoegdheden van de Hoge Raad is juist?
Wat betekent het toetsingsverbod voor rechters in Nederland?
Wat betekent het toetsingsverbod voor rechters in Nederland?
Wat is de rol van de burgerlijke rechter in de rechtsbescherming tegen de overheid?
Wat is de rol van de burgerlijke rechter in de rechtsbescherming tegen de overheid?
Welke instantie heeft de mogelijkheid om besluiten van de overheid te toetsen aan beginselen van behoorlijk bestuur?
Welke instantie heeft de mogelijkheid om besluiten van de overheid te toetsen aan beginselen van behoorlijk bestuur?
Welke uitspraak is correct over de bevoegdheden van de Hoge Raad?
Welke uitspraak is correct over de bevoegdheden van de Hoge Raad?
Wat impliceert de aanwezigheid van een toezicht door de Hoge Raad op lagere rechters?
Wat impliceert de aanwezigheid van een toezicht door de Hoge Raad op lagere rechters?
Welke soort regelgeving mag de rechter toetsen aan de Grondwet?
Welke soort regelgeving mag de rechter toetsen aan de Grondwet?
Wat gebeurt er met besluiten van de overheid indien deze in strijd zijn met fundamentele rechtsbeginselen?
Wat gebeurt er met besluiten van de overheid indien deze in strijd zijn met fundamentele rechtsbeginselen?
Wat is de relatie tussen de Hoge Raad en de Tweede Kamer wat betreft benoemingen?
Wat is de relatie tussen de Hoge Raad en de Tweede Kamer wat betreft benoemingen?
Wat beschrijft de functie van het hoger beroep in vergelijking met de Hoge Raad?
Wat beschrijft de functie van het hoger beroep in vergelijking met de Hoge Raad?
Welke van de volgende beschrijvingen betreft de aard van beschikkingen door de overheid?
Welke van de volgende beschrijvingen betreft de aard van beschikkingen door de overheid?
Wat waarborgt de Grondwet over de taken van de rechtbanken in Nederland?
Wat waarborgt de Grondwet over de taken van de rechtbanken in Nederland?
Flashcards
Het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden
Het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden
Het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden is de hoogste staatsregeling die de vier landen (Nederland, Aruba, Curaçao en Sint-Maarten) bindt. Het lijkt op een federatie maar verschilt in belangrijke opzichten, zoals de gecentraliseerde machtsstructuur en de dominantie van Nederland.
Dekolonisatie
Dekolonisatie
Het dekolonisatieproces begon in de 20e eeuw toen Nederland het overheidsgezag in zijn koloniën geleidelijk overdroeg aan de lokale bevolking. Dit proces werd versneld na de Tweede Wereldoorlog.
Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden: Inwerkingtreding
Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden: Inwerkingtreding
Na de Tweede Wereldoorlog werd het dekolonisatieproces versneld en in 1954 trad het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden in werking. Dit statuur definieerde de nieuwe rechtsorde en werd sindsdien meerdere keren gewijzigd.
Het Koninkrijk als 'federatie': Verschillen
Het Koninkrijk als 'federatie': Verschillen
Signup and view all the flashcards
Gelijkwaardigheid vs. Gelijkheid in het Koninkrijk
Gelijkwaardigheid vs. Gelijkheid in het Koninkrijk
Signup and view all the flashcards
De Koninkrijksregering
De Koninkrijksregering
Signup and view all the flashcards
Consensuswetten en Zelfstandigheid
Consensuswetten en Zelfstandigheid
Signup and view all the flashcards
Caribische Zelfstandigheid
Caribische Zelfstandigheid
Signup and view all the flashcards
Het legaliteitsbeginsel (strafrecht)
Het legaliteitsbeginsel (strafrecht)
Signup and view all the flashcards
Monopolie van de rechterlijke macht (straf)
Monopolie van de rechterlijke macht (straf)
Signup and view all the flashcards
Bestuurlijke boetes
Bestuurlijke boetes
Signup and view all the flashcards
Strafbeschikking
Strafbeschikking
Signup and view all the flashcards
Beroep tegen een strafbeschikking
Beroep tegen een strafbeschikking
Signup and view all the flashcards
Taken van de rechtspraak
Taken van de rechtspraak
Signup and view all the flashcards
Recht op een eerlijk proces
Recht op een eerlijk proces
Signup and view all the flashcards
Wetboek van Strafvordering
Wetboek van Strafvordering
Signup and view all the flashcards
Onafhankelijke rechters
Onafhankelijke rechters
Signup and view all the flashcards
Controle door hoger beroep
Controle door hoger beroep
Signup and view all the flashcards
Wetgever controleert rechtspraak
Wetgever controleert rechtspraak
Signup and view all the flashcards
Openbaarheid en motiveringsplicht
Openbaarheid en motiveringsplicht
Signup and view all the flashcards
Wetgever grijpt rechtstreeks in
Wetgever grijpt rechtstreeks in
Signup and view all the flashcards
Legaliteitsbeginsel
Legaliteitsbeginsel
Signup and view all the flashcards
Verdeling van macht in strafrecht
Verdeling van macht in strafrecht
Signup and view all the flashcards
Taak van de rechterlijke macht in de burgerlijke rechtspraak
Taak van de rechterlijke macht in de burgerlijke rechtspraak
Signup and view all the flashcards
Overheid onderworpen aan de rechterlijke macht
Overheid onderworpen aan de rechterlijke macht
Signup and view all the flashcards
Uitzondering op burgerlijke rechtspraak
Uitzondering op burgerlijke rechtspraak
Signup and view all the flashcards
Bestuursrechtspraak
Bestuursrechtspraak
Signup and view all the flashcards
Rol van de rechter in bestuursrechtspraak
Rol van de rechter in bestuursrechtspraak
Signup and view all the flashcards
Gerechten in Nederland
Gerechten in Nederland
Signup and view all the flashcards
Rechterlijke ambtenaren
Rechterlijke ambtenaren
Signup and view all the flashcards
Het Openbaar Ministerie
Het Openbaar Ministerie
Signup and view all the flashcards
Onafhankelijkheid van Rechters
Onafhankelijkheid van Rechters
Signup and view all the flashcards
Benoeming en ontslag van rechters
Benoeming en ontslag van rechters
Signup and view all the flashcards
Bevoegdheden Raad voor de Rechtspraak
Bevoegdheden Raad voor de Rechtspraak
Signup and view all the flashcards
De Hoge Raad
De Hoge Raad
Signup and view all the flashcards
Cassatie
Cassatie
Signup and view all the flashcards
Benoeming Hoge Raad
Benoeming Hoge Raad
Signup and view all the flashcards
Toetsing Hoge Raad
Toetsing Hoge Raad
Signup and view all the flashcards
Cassatiebevoegdheid Hoge Raad
Cassatiebevoegdheid Hoge Raad
Signup and view all the flashcards
Toetsingsverbod
Toetsingsverbod
Signup and view all the flashcards
Toetsing Grondwet
Toetsing Grondwet
Signup and view all the flashcards
Uitzonderingen Toetsingsverbod
Uitzonderingen Toetsingsverbod
Signup and view all the flashcards
Toetsing Wetgevingsproces
Toetsing Wetgevingsproces
Signup and view all the flashcards
Beschikkingen
Beschikkingen
Signup and view all the flashcards
Rechtsbescherming tegen overheid
Rechtsbescherming tegen overheid
Signup and view all the flashcards
Beginselen behoorlijk bestuur
Beginselen behoorlijk bestuur
Signup and view all the flashcards
Burgerlijke rechter en overheid
Burgerlijke rechter en overheid
Signup and view all the flashcards
Hoge Raad en Rechtseenheid
Hoge Raad en Rechtseenheid
Signup and view all the flashcards
Hoge Raad en Rechtsvorming
Hoge Raad en Rechtsvorming
Signup and view all the flashcards
Bevoegdheden van de rechter
Bevoegdheden van de rechter
Signup and view all the flashcards
Toetsingsverbod en lagere regelgeving
Toetsingsverbod en lagere regelgeving
Signup and view all the flashcards
Wat stelt het legaliteitsbeginsel in het strafrecht?
Wat stelt het legaliteitsbeginsel in het strafrecht?
Signup and view all the flashcards
Wie heeft het monopolie om iemand gevangen te zetten?
Wie heeft het monopolie om iemand gevangen te zetten?
Signup and view all the flashcards
Wat zijn bestuurlijke boetes?
Wat zijn bestuurlijke boetes?
Signup and view all the flashcards
Waar is het Openbaar Ministerie (OM) ondergeschikt aan?
Waar is het Openbaar Ministerie (OM) ondergeschikt aan?
Signup and view all the flashcards
Heeft Nederland juryrechtspraak?
Heeft Nederland juryrechtspraak?
Signup and view all the flashcards
Welke gerechten vormen de rechterlijke macht in Nederland?
Welke gerechten vormen de rechterlijke macht in Nederland?
Signup and view all the flashcards
Waarom is de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht belangrijk?
Waarom is de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht belangrijk?
Signup and view all the flashcards
Hoe lang worden rechters benoemd?
Hoe lang worden rechters benoemd?
Signup and view all the flashcards
Wat doet de Raad voor de Rechtspraak?
Wat doet de Raad voor de Rechtspraak?
Signup and view all the flashcards
Wat is de Hoge Raad?
Wat is de Hoge Raad?
Signup and view all the flashcards
Wat is cassatie?
Wat is cassatie?
Signup and view all the flashcards
Mogen rechters wetten veranderen?
Mogen rechters wetten veranderen?
Signup and view all the flashcards
Mag de rechter formele wetten toetsen aan de Grondwet?
Mag de rechter formele wetten toetsen aan de Grondwet?
Signup and view all the flashcards
Wat is de rol van de Hoge Raad bij de rechtseenheid?
Wat is de rol van de Hoge Raad bij de rechtseenheid?
Signup and view all the flashcards
Toetsen volgens de Hoge Raad
Toetsen volgens de Hoge Raad
Signup and view all the flashcards
Cassatie door de Hoge Raad
Cassatie door de Hoge Raad
Signup and view all the flashcards
Beginselen van behoorlijk bestuur
Beginselen van behoorlijk bestuur
Signup and view all the flashcards
Toetsen aan de Grondwet?
Toetsen aan de Grondwet?
Signup and view all the flashcards
Uitzonderingen op het toetsingsverbod
Uitzonderingen op het toetsingsverbod
Signup and view all the flashcards
De rechter en wetgevingsproces
De rechter en wetgevingsproces
Signup and view all the flashcards
Rechtsbescherming tegen de overheid
Rechtsbescherming tegen de overheid
Signup and view all the flashcards
De Hoge Raad en rechtsvorming
De Hoge Raad en rechtsvorming
Signup and view all the flashcards
Study Notes
Staatsvorm van het Koninkrijk der Nederlanden
- Het Koninkrijk der Nederlanden bestaat sinds 1814 en omvat naast Nederland, ook overzeese gebieden.
- De overheidsgezag in de overzeese gebieden ontwikkelde, van direct door de koning uitgeoefend, later via de Staten-Generaal.
- De dekolonisatie begon met 'ethische politiek' en versnelde na WOII.
- Het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden, dat de grondslagen van de nieuwe rechtsorde biedt, kwam in 1954 in werking en is herhaaldelijk gewijzigd.
- Het Koninkrijk bestaat momenteel uit Nederland, Aruba, Curaçao en Sint-Maarten.
- Decentralisatie van overheidsgezag naar provincies en gemeenten begon in 1814 en werd verder uitgewerkt in 1848 met de Provinciewet en de Gemeentewet.
De Federatie en Organisatie
- Het Statuut is de hoogste wet van het Koninkrijk.
- Het Statuut lijkt op een federatie, maar verschilt er wezenlijk van.
- Het Statuut voorziet niet in een aparte overheidsorganisatie.
- Nederland heeft een overheersende rol, hoewel de andere landen gelijkwaardig zijn.
- Alleen Nederlandse ministers zitten in de Koninkrijksregering.
- Er is een gezamenlijk Hof van Justitie, maar de Hoge Raad is de hoogste rechterlijke instantie.
- De Caribische landen hebben een grote mate van zelfstandigheid behouden.
- Consensuswetten (art. 38 lid 2 Statuut) hebben de zelfstandigheid enigszins beperkt.
- De BES-eilanden (Bonaire, Sint Eustatius en Saba) hebben een vergelijkbare bestuurswijze als gemeenten in Nederland (art. 132a GW).
Staatsrecht in de Caribische landen
- Het staatsrecht in Curaçao, Sint-Maarten en Aruba is in hoofdzaak gebaseerd op de eigen Staatsregelingen (grondwetten).
- Deze staatsregelingen lijken op het Nederlandse staatsrecht.
Rechtspraak
-
Rechtspraak omvat strafrecht, privaatrecht en bestuursrecht, deze zijn gescheiden.
-
Het legaliteitsbeginsel (art. 89 en 113 Gw) vereist dat strafbare feiten en straffen in wetten zijn vastgelegd. Sinds 2022 is elke verdachte recht op een eerlijk proces binnen een redelijke termijn voor een onafhankelijke en onpartijdige rechter, art. 17.
-
Vrijheidsontneming alleen door de rechter.
-
Bestuursorganen kunnen minder ingrijpende straffen opleggen (bijvoorbeeld bestuurlijke boetes), opgelegd volgens bijzondere wetten, bijvoorbeeld in sociale en economische wetgeving of de Huisvestingswet.
-
Strafbeschikkingen mogelijk voor de meeste strafbare feiten (geldboetes, taakstraffen). Dit kan door officieren van justitie, opsporingsambtenaren en gespecialiseerde toezichthouders.
-
Bestuurlijke boetes en strafbeschikkingen zijn te betwisten bij de bestuursrechter of rechtbank. Beschikkingen kunnen door de verdachte worden aangevochten, en vervolgens worden voorgelegd aan de rechtbank.
-
Tuchtrechtspraak voor (beroeps)groepen ontstaat wanneer sancties kunnen worden opgelegd vanwege overtredingen van specifieke regels (art. 113 lid 2 Gw).
-
Nederlandse strafrecht kent geen jury rechtspraak.
-
Doodstraf is verboden (art. 114 Gw).
-
Burgerlijke rechter behandelt geschillen over burgerlijke rechten en schuldvorderingen (art. 112 lid 1 Gw). Overheid is onderworpen aan rechtsmacht van de onafhankelijke rechter.
-
Burgerlijke rechter bevoegd voor publiekrechtelijke vorderingen, maar toevertrouwd aan gerechten buiten de rechterlijke macht is mogelijk (art. 112 lid 2 Gw).
-
Administratief beroep mogelijk bij andere bestuursorganen (art. 1:5 lid 2 Awb).
-
Bestuursrechtspraak ontstond mede door het Benthem-arrest en vergelijkbaarheid met EHRM rechtspraak.
-
Algemene wet bestuursrecht (Awb) (1994) leidde tot meer rechterlijke rechtspraak in eerste aanleg.
-
Hoger beroep in bestuursrecht meestal door instanties buiten de rechterlijke macht (Raad van State, CBb, CRvB).
-
Rechterlijke ambtenaren zijn de leden van de rechterlijke macht, staande magistratuur (officier van Justitie, OM). OM is ondergeschikt aan de minister van Justitie en Veiligheid.
-
Parket bij de Hoge Raad (procuur-generaal).
-
Rechterlijke onafhankelijkheid gewaarborgd door benoeming voor leven (art. 117 lid 1 Gw).
- Ontslag mogelijk door regering (leeftijd 70, of ontslag als zelf gewenst), of door de Hoge Raad (disciplinair).
-
Raad voor de Rechtspraak heeft overkoepelende bevoegdheden (art. 94 en 95 Gw).
-
Hoge raad is het laatste cassatiestadium, na hoger beroep.
-
Leden benoemd door regering op voordracht van Tweede Kamer, en voordracht door de Hoge Raad zelf, (checks & balances).
-
De Hoge Raad toetst de schendingen van het recht van lagere rechters, en vernietigt uitspraken die dit overtreden.
-
Beperkte cassatiebevoegdheid, alleen op basis van vormverzuim of schending van het recht.
-
Hoge Raad draagt bij tot rechtseenheid door een uniforme interpretatie te geven.
-
Toetsingsverbod (art. 120 Gw): Rechter mag formele wetten en verdragen niet toetsen aan de Grondwet. Rechter mag wel formele wetten toetsen aan grondrechten uit verdragen, maar er is een verbod op toetsing aan de Grondwet voor formele wetgeving.
-
Toetsing wel mogelijk voor lagere regelingen (bijvoorbeeld AMvB's, provinciale/gemeentelijke verordeningen). Rechterlijke toetsing enkel op aangenomen en bekrachtigde formele wetten en verdragen (publicatie in Staatsblad).
-
Toetsing niet mogelijk als formele wet in strijd met fundamentele rechtsbeginselen, verdragen, of internationale verplichtingen.
-
Rechtsbescherming tegen overheid is belangrijk.
-
Overheidsbesluiten (beschikkingen) vaak specifiek gericht tot een persoon of zaak (art. 1:3 Awb).
-
Verschillende vormen van rechtsbescherming, toezicht en rechtsmiddelen door de overheid.
-
Ontwikkeling rechtsbescherming tegen overheidsbesluiten in de vorige eeuw.
-
Algemene beginselen van behoorlijk bestuur (abbb’s) worden toegepast.
- Burgerlijke rechter kan een rol spelen wanneer bestuursrechter niet bijdraagt.
-
Controle op rechter van belang via hoger beroep en openbaarheid van uitspraken (art. 121 Gw).
-
Gemotiveerde vonnissen en openbare terechtzittingen bevorderen controle.
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Description
Dit quiz behandelt de staatsvorm van het Koninkrijk der Nederlanden, inclusief de overzeese gebieden en de rol van Nederland in de federatieve structuur. Belangrijke elementen, zoals het Statuut en de ontwikkeling van de overheid, worden besproken. Test je kennis over de geschiedenis en organisatie van het Koninkrijk.