2.Solunum Fizyolojisi: Basınçlar ve Süreçler

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Ekspirasyon sırasında hangi olay gerçekleşir?

Dışarıya hava gönderilir.

Diyafram ve ekternal interkostal kaslar gevşer. (correct)

Diyafram kasılır.

Akciğer hacmi artar.

Sakin solunum anında soluk verme nasıl bir süreçtir?

Göğüs kafesinin genişlemesi ile olur.

Pasif bir olaydır. (correct)

Aktif bir olaydır.

Sadece diyaframın çalışması ile gerçekleşir.

Hangi durum ekspirasyon sırasında akciğerlerde gerçekleşmez?

Hava akciğerlere girmeye devam eder. (correct)

Göğüs kafesi hacmi azalır.

Diyaframın hareketi durur.

Akciğerler havayı dışarı verir.

Hava nasıl bir basınç farkı oluşturur ve akciğerlere dolup boşalmasına nasıl katkı sağlar?

Yüksek basınç olan alandan düşük basınç olan alana doğru hareket eder. Signup and view all the answers

Ağız basıncı ile alveoler basınç arasındaki ilişki nedir?

Glottis kapalıyken ağız basıncı sıfırdır. Signup and view all the answers

Akciğerlerin genişlemesi ile ilgili hangi ifade doğrudur?

Inspirasyon sırasında genişleme gerçekleşir. Signup and view all the answers

Vücut yüzey basıncı ile atmosfer basıncı arasındaki fark nedir?

Vücut yüzey basıncı, atmosfer basıncına eşittir. Signup and view all the answers

Diyaframın rolü hangi durumda doğru tanımlanmıştır?

Soluk verme sırasında gevşer. Signup and view all the answers

Akciğerlere hava dolumu sırasında hangi faktör en kritik öneme sahiptir?

Alveoller arasındaki basınç farkı. Signup and view all the answers

Atmosfer basıncı normalde hangi değere sahiptir?

1 atm olarak kabul edilir. Signup and view all the answers

İnspirasyon sırasında alveolar basınç ile atmosfer basıncı arasındaki ilişki nedir?

Alveolar basınç atmosfer basıncının altındadır. Signup and view all the answers

Transpulmoner basınç formülü aşağıdaki hangi şekilde doğru ifade edilir?

Ptp = Palv - Ppl Signup and view all the answers

Heimlich manevrası sırasında uygulanan doğru basınç hareketi nedir?

Aşağıdan yukarıya doğru sürekli baskı uygulamak. Signup and view all the answers

Pnömotoraks terimi neyi ifade eder?

Göğüs duvarında meydana gelen yaralanma ile hava girişi. Signup and view all the answers

Ekspirasyon sırasında meydana gelen basınç değişikliği hakkında aşağıdaki hangisi doğrudur?

Alveolar basınç, atmosfer basıncını aşar. Signup and view all the answers

Akciğer kompliyansı hangi faktörler tarafından etkilenmez?

Kan basıncı Signup and view all the answers

Sürfaktan eksikliğinin etkisi nedir?

Alveollerin kollapsına ve akciğer ödemine yol açar Signup and view all the answers

Amfizem hastalığında görülen değişiklikler nelerdir?

Kompliyans artar Signup and view all the answers

Yüzey gerilimi hangi faktörden kaynaklanmaz?

Alveollerin şekli Signup and view all the answers

Fibrozis hastalığında akciğer kompliyansı ile ilgili doğru ifade hangisidir?

Kompliyans azalır Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi akciğerlerde genişleme sağlamak için daha fazla enerji harcamasına neden olur?

Düşük akciğer kompliyansı Signup and view all the answers

Akciğer kompliyansı hesaplaması için doğru formül hangisidir?

Kompliyans = 1 / Elastik direnç Signup and view all the answers

Akciğerlerde düşük yüzey geriliminin sağlanmasında hangi madde etkilidir?

Sürfaktan Signup and view all the answers

Sürfaktanın alveollerdeki etkisi nedir?

Hava akımını dengeler. Signup and view all the answers

Solunum yollarındaki direncin en büyük kısmı hangi bölgede oluşur?

İletim bölgesi Signup and view all the answers

Normal solunum sırasında hava akımına karşı oluşan direncin %80'i hangi çapta hava yollarında oluşur?

Çapı 2 mm'den büyük Signup and view all the answers

Küçük hava yollarının toplam akciğer direncine etkisi nasıldır?

Hiç etkisi yoktur. Signup and view all the answers

Akciğer hacminin artması hava akımına karşı direnci nasıl etkiler?

Direnci azaltır. Signup and view all the answers

Aşağıdaki seçeneklerden hangisi bronşiyal düz kasların kasılmasının bir sonucudur?

Hava yolu direncinin artması. Signup and view all the answers

Rezidüel hacim içinde hangi tür hava bulunur?

Kollaps havası Signup and view all the answers

Hava yollarında direnci artıran bir faktör nedir?

Mukus ve ödem oluşumu. Signup and view all the answers

İnspirasyon yedek hacmi neyi ifade eder?

Zorlayarak alınan ek hava miktarı. Signup and view all the answers

Akciğerlerdeki rezidüel hava ne kadar olabilir?

1,200 ml Signup and view all the answers

Study Notes

Solunum ile İlgili Basınçlar

Hava diğer sıvılar gibi yüksek basınçlı alandan düşük basınçlı alana doğru hareket eder.
Atmosfer basıncı ile alveoller arasındaki basınç farkı akciğerlere havanın girip çıkmasını sağlar.
Ağız basıncı üst solunum yollarında bulunan basınçtır. Glottis kapalıyken hava akımı olmadığı için basınç sıfırdır ve alveoler basınca eşittir.
Vücut yüzey basıncı atmosfer basıncına eşittir ve sıfır olarak kabul edilir.
Vücut yüzey basıncının sıfır kabul edilmesi akciğerlerin daha kolay genişlemesini sağlar.

Ekspirasyon

Ekspirasyon göğüs kafesi ve akciğer hacminin azalmasıyla akciğerlerden havanın dışarı çıkmasıdır.
Ekspirasyonda diyafram ve eksternal interkostal kasların kasılması durur.
Sakin solunum anında soluk verme pasif bir olaydır. Bu durumda intrapulmoner basınç 20-30 mm-Hg olabilir.

İnspirasyon

İnspirasyon sırasında alveolar basınç atmosfer basıncının altına (- 1), ekspirasyon sırasında ise atmosfer basıncının üzerine (+ 1) çıkarak hava akışını yönlendirir.
Bu basınç farklılıkları, göğüs kafesi ve diyaframın hareketiyle inspirasyon sırasında akciğer hacminin artması ve ekspirasyon sırasında azalmasıyla sağlanır.
Akciğerlerin genişlemesine bağlı olarak pulmoner (alveoler) basınç hafifçe negatif olur (-1) ve hava akciğerlere dolar.

Transpulmoner Basınç

Alveoler basınç ile plevral basınç arasındaki farktır.
Trans pulmoner basınç akciğerlerin içi (alveol) ile dışı arasındaki basınç farkını ifade eder.
İnspirasyonda yüksek, ekspirasyonda ise düşüktür.

Heimlich Manevrası

Solunum yoluna kaçan yabancı cismi çıkarmak için kullanılır.
Hasta arkasından kucaklanır, bir el yumruk yapılarak sternumun altına ve göbeğin üstüne yerleştirilir, diğer elle yumruk sıkıca kavranır.
Ani hareketle karnın üst bölümüne, aşağıdan yukarıya doğru basınç uygulanır.
Artan abdominal basınç, diyaframı toraks içine iterek torakal hacmi azaltır ve alveolar basıncı artırır.

Pnömotoraks

Göğüs duvarının yaralanması sonucu plevral boşluğa hava girmesine pnömotoraks adı verilir.
Pnömotoraks iki şekilde oluşur;
- Açık pnömotoraks: Plevra boşluğu ile dış ortam arasında bir bağlantı oluşur.
- Kapalı pnömotoraks: Plevra boşluğu ile dış ortam arasında bir bağlantı yoktur.
Pnömotoraksın oluşmasında üç faktör etkilidir;
- Akciğerlerin genişlemesi
- Birbirine bağımlılık (interdependence)
- Toraks içi negatif basınç

Pulmoner Kompliyans

Üzerine etkili faktörler;
- Akciğer hacmi
- Solunum sayısı
- Yaşlanma
- Bronşiyal düz kas tonusu
- Hastalıklar
Akciğer kompliyansının azalması; akciğerlerde genişleme sağlanması için daha fazla enerji harcanmasına neden olur (inspirasyon kasları daha güçlü kasılır).
Bu nedenle akciğer kompliyansı düşük kişiler, hızlı ve yüzeysel solurlar.

Akciğer Kompliyansının Oluşması

Akciğer dokusunun kendisinde bulunan elastik güçler (doku elastikiyeti-elastik direnç) tarafından (elastik ve kollagen fibriller), Kompliyans: 1/elastik direnç
Yüzey gerilimi (sürfaktan)

Yüzey Gerilimi

Bir sıvı ve bir gaz arasındaki sınırdan kaynaklanır.
Alveollerde 70-100 m2’lik bir gaz değişim alanı üzerinde yüzey gerilimi etkili olur.
Alveollerdeki düşük yüzey gerilimi, alveollerin içini kaplayarak yüzey gerilimini azaltan fosfolipit yapısındaki sürfaktan’a bağlıdır.
Sürfaktan, alveol hücresinde bulunan Tip II epitel hücreleri tarafından sentezlenir ve eksositozla salgılanır.
Sürfaktan eksikliği kompliyansı azaltarak, alveollerin kollapsına yol açar ve akciğer ödeminin oluşmasına neden olabilir.

Sürfaktan'ın Önemi

Sürfaktan doğumda önemlidir. Sürfaktan, gebeliğin 24. haftasında oluşmaya başlar ve 35. haftada yeterli düzeye ulaşır.
Sürfaktan, küçük alveollerin kolaps olmasını ve büyük alveollerin daha da genişlemesini önler.
Sürfaktan'ın olmadığı durumda alveol çapı azalınca, yüzey gerilimi değişmez ve buna bağlı olarak basınç artar.
Dar çaplı alveolde basınç fazla olduğundan, hava buradan geniş çaplı alveole doğru akar.

Solunum Yolu Direnci

Solunum yollarında hava akımına karşı oluşan dirençtir.
Solunum yollarında oluşan direncin büyük bir bölümü iletim bölgesinde (trachea, bronşlar) oluşur.
Solunum yollarında direnci belirleyen başlıca faktör, yarıçaptır.
Bronş ağacı boyunca direncin başlıca yerleşim yeri orta büyüklükteki bronşlardır.
Hava yolları dallara ayrıldıkça, paralel olarak bağlanır ve bu da küçük hava yollarında toplam direnci düşürür.
F (akım hızı) = ΔP (Pağız-Palveol) / R

Hava Yolu Direnci Önemi

Normal solunum sırasında hava akımına karşı oluşan direncin yaklaşık olarak % 80’i çapı 2 mm’den daha büyük hava yollarında oluşur.
Küçük hava yollarının ise toplam akciğer direncine çok az etkisi vardır.
Bu nedenle hava yolu direnci ölçümü küçük hava yolu tıkanmasını saptamada zayıf bir testtir.
Ancak hastalık koşullarında durum değişir. Hastalık durumunda;
- Bronkokonstriksiyon,
- Duvarlarında ödem oluşması,
- Lümenlerinde mukus birikmesi sonucu tıkanmalarıyla hava akımına direnci belirlemede daha büyük rol oynarlar.

Diğer Etkiler

Akciğer hacminin artması hava akımına karşı direnci azaltır.
Bu nedenle hava yolu direnci artmışlarda daha yüksek hacimlerde solunum görülür.
Hava yolunda mukus ve ödem oluşması veya bronşiyal düz kasların kasılması hava yolu direncini artırır.
Bronşiyal düz kasların gevşemesi ise hava yolu direncini azaltır.

Akciğer Hacim ve Kapasiteleri

Normal Solunum Hacmi (Tidal Volüm): Normal bir inspirasyonla solunum sistemine giren (veya normal bir ekspirasyonla solunum sisteminden çıkan) hava miktarıdır (500 ml).
İnspirasyon Yedek Hacmi: Normal bir inspirasyondan sonra yapılan en zorlu inspirasyonla akciğerlere giren hava hacmidir (3.300 ml).
Ekspirasyon Yedek Hacmi: Normal bir ekspirasyondan sonra yapılan en zorlu ekspirasyonla akciğerlerden çıkarılan hava hacmidir (1.000 ml).
Rezidüel Hacim: En zorlu bir ekspirasyondan sonra bile akciğerlerde kalan hava hacmidir (1.200 ml).
Rezidüel hava;
- Kollaps Havası: Pneumotoraks oluşturularak rezidüel havanın bir kısmı (800 ml) akciğerlerin dışına çıkarılabilir.
- Fonksiyonel Rezidüel Kapasite: (FRC) Normal bir ekspirasyondan sonra akciğerlerde kalan hava miktarıdır. (2.200 ml) FRC, solunum sisteminin elastik gerginliğinin ve akciğerlerin dinlenme durumunun belirlenmesinde kullanılır.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Description

Bu quiz, solunum fiziolojisi ile ilgili temel basınçları ve süreçleri kapsamaktadır. Hava akımının nasıl gerçekleştiği, ekspirasyon ve inspirasyon arasındaki farklar ele alınmaktadır. Solunum sırasında meydana gelen basınç değişikliklerini daha iyi anlamanızı sağlayacak sorular yer almaktadır.