Ses Fiziği Dalgalar I - 4. Hafta
60 Questions
0 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Enine dalgaların özelliklerinden hangisi doğrudur?

  • Tüm dalga tiplerinde geçerlidir.
  • Dalga hareketi, parçacıkların dalga yayılma doğrultusu ile dik olduğunda oluşur. (correct)
  • Yalnızca sıvılarda meydana gelirler.
  • Dalga hızına paralel olarak hareket ederler.

Boyuna dalgalarda sıkışma bölgesi nasıl oluşur?

  • Yayın iki ucunun birden çekilmesi ile.
  • Yayın dışına itilen bir kuvvet tarafından.
  • Yayın tamamen gevşemesi ile.
  • Yayın bir ucunun sağa itilmesi ve ardından sola çekilmesi ile. (correct)

Sıkışma bölgesi yay boyunca nasıl ilerler?

  • Yayın uçlarından uzaklaşarak.
  • Yayın gevşeyen bölgelerini takip ederek. (correct)
  • Sadece sabit bir konumda kalır.
  • İlk hareket noktalarına geri dönerek.

Hangi dalga tipi, parçacıkların hareket yönü ile dalga ilerleyiş yönü arasındaki ilişki ile karakterize edilir?

<p>Boyuna dalgalar ile. (A)</p> Signup and view all the answers

Dalga hareketinde, 'yayılma doğrultusu' nedir?

<p>Parçacıkların dalga yayılmasını izledikleri yoldur. (B)</p> Signup and view all the answers

Yüzeydeki su moleküllerinin hareket şekli nasıldır?

<p>Dairesel yollar boyunca hareket ederler. (D)</p> Signup and view all the answers

Dalga geçtiğinde, dalganın yayılma yönünde hareket eden su molekülleri nerede bulunur?

<p>Dalga tepe noktalarında. (D)</p> Signup and view all the answers

Bir depremin olduğu yerden ilerleyen dalgaların türleri nelerdir?

<p>İkisi de enine ve boyuna dalgalar. (D)</p> Signup and view all the answers

Çukurlarındaki su molekülleri, dalganın yayılma doğrultusuna nasıl hareket eder?

<p>Yayılma doğrultusuna ters yönde ilerlerler. (A)</p> Signup and view all the answers

Su moleküllerinin yüzeydeki hareketlerini etkileyen faktörlerden biri nedir?

<p>Yüzey gerilimi. (A)</p> Signup and view all the answers

Sismograf kullanarak dalgaların oluştuğu noktanın sismografa uzaklığı nasıl hesaplanabilir?

<p>Dalgaların gelme süreleri arasındaki zaman aralığı ile (B)</p> Signup and view all the answers

Gerilmiş bir sicim üzerindeki dalganın özelliklerinden hangisi doğrudur?

<p>Dalga hızı sabittir ve sağa doğru ilerler (A)</p> Signup and view all the answers

Bir-Boyutta ilerleyen dalgaların hangi koordinatları dikkate alınır?

<p>X ve y koordinatları (A)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdaki ifadelerden hangisi, dalgaların zamanla ilişkisini tanımlar?

<p>Atmanın konumu zamanla değişir (C)</p> Signup and view all the answers

Sismografda kaydedilen dalgaların gelme süreleri, ne tür bir bilgi sağlar?

<p>Dalga kaynağının yerini hesaplayabilir (C)</p> Signup and view all the answers

Verilen dalga fonksiyonu $y = 2x + 3$ olduğuna göre, $t = 0$ anında dalga hareketi ne olacaktır?

<p>Dalgada maksimum genlik 2 metredir. (A)</p> Signup and view all the answers

Dalga, 4.5 m/s hızla ilerlediğine göre, t = 2s için dalga fonksiyonu nasıl olacaktır?

<p>y = 2(x - 9) + 3 (A)</p> Signup and view all the answers

Dalga pozitif x yönünde ilerlerken, x değerinin 4 olması durumunda t = 0 için y değeri nedir?

<p>11 (B)</p> Signup and view all the answers

Dalgada negatif x yönünde hareket olsa, y'nin nasıl bir şekil alması beklenir?

<p>Aşağı doğru bir çizgi haline gelmesi. (A)</p> Signup and view all the answers

Dalgaya etki eden enine dalga fonksiyonunun temel özellikleri neler olmalıdır?

<p>Sabit hız ve sabit genlik. (C)</p> Signup and view all the answers

Dalga hareketinin doğrultusu hangi yöndedir?

<p>X ekseni boyunca (B)</p> Signup and view all the answers

Dalganın hızı ne olarak belirtilmiştir?

<p>4.5 km/s (A), 7.8 km/s (B)</p> Signup and view all the answers

Bir deprem sismograf istasyonu, S ve P dalgalarını ne kadar aralıkla alır?

<p>17.3 s (A)</p> Signup and view all the answers

Sismometrenin deprem merkezine uzaklığını bulmak için hangi bilgilerin kullanılması gereklidir?

<p>S dalgasının hızı ve P dalgasının hızı (B)</p> Signup and view all the answers

Deprem merkezine göre sismometrenin uzaklığı hangi etkenlere bağlı değildir?

<p>Dalgaların frekansı (C)</p> Signup and view all the answers

Dalga hızını hesaplamak için hangi formül kullanılır?

<p>$v = \frac{dx}{t}$ (A), $v = \frac{dx}{dt}$ (C)</p> Signup and view all the answers

Verilen dalga denklemi $y(x, t) = \frac{2}{x - 3t} + 1$ ifadesinde $x$ ve $y$ hangi birimlerde ölçülmektedir?

<p>santimetre (C)</p> Signup and view all the answers

Dalga tepe hareketini takip etmek için kullanılması gereken ilk formül nedir?

<p>$x_0 = x - vt$ (A)</p> Signup and view all the answers

Dalga tepe pozisyonu zamanla nasıl değişir, $dx$ ifadesi nedir?

<p>$dx = vdt$ (B)</p> Signup and view all the answers

$t = 0$ zamanında $x$ pozisyonunun değerinin ne olduğu belirtilmiştir?

<p>$x = x_0$ (B)</p> Signup and view all the answers

İki dalga, birbiri içinden geçerken hangi özelliği gösterir?

<p>Dalgalar birbirlerinden bağımsız hareket ederler. (D)</p> Signup and view all the answers

İki çakıl taşı bir havuza atıldığında su yüzeyinde gözlenen desen neden oluşur?

<p>Dalgaların birbirinden bağımsız genişlemesiyle oluşur. (C)</p> Signup and view all the answers

İki kaynaktan çıkan ses dalgalarının havada hareketi nasıl bir etki yaratarak devam eder?

<p>Ses dalgaları birbirinin içinden geçmeye devam eder. (D)</p> Signup and view all the answers

Havuzda çakıl taşlarının yaratmış olduğu dairesel dalgalar ne tür bir etkiye sahiptir?

<p>Dalga desenleri aslında iki bağımsız dalganın birleşimidir. (C)</p> Signup and view all the answers

Çakıl taşları havuza atıldığında ortaya çıkan dalgalarda hangi durum geçerlidir?

<p>Dalgalar birbiri ile etkileşime girmeden yayılır. (B)</p> Signup and view all the answers

Dalganın periyodu T, aşağıdaki hangi ifadeyi temsil eder?

<p>Dalga boyunun tamamlanması için geçen süre (C)</p> Signup and view all the answers

Dalga hızı ile dalga boyu arasında hangi ilişki doğrudur?

<p>V = λ / T (B)</p> Signup and view all the answers

Dalganın genliği A nedir?

<p>Yer değiştirme maksimum değeridir (C), Yer değiştirme sıfırdan en yüksek noktaya kadar olan ölçüdür (D)</p> Signup and view all the answers

Dalga boyu λ, hangi durumda kendisini tekrar eder?

<p>x λ'nın tam katları şeklinde artarsa (A)</p> Signup and view all the answers

Dalga hareketinde, x değeri λ'nın tam katları olarak değiştiğinde ne olur?

<p>Yer değiştirme kendisini tekrar eder (B)</p> Signup and view all the answers

Sicimin her parçacığı hangi tür hareket yapmaktadır?

<p>Basit harmonik hareket (A)</p> Signup and view all the answers

Dalganın hızı hangi doğrultuda ilerlemektedir?

<p>X doğrultusunda (B)</p> Signup and view all the answers

Sicimi titreten jiletin yaptığı hareketin frekansı, sicimin hangi kısmına eşittir?

<p>Her parçacığın frekansına (B)</p> Signup and view all the answers

Enine dalga tanımında önemli olan hangi özellik vurgulanmaktadır?

<p>Dalga ve parçacık hareketinin yönü (B)</p> Signup and view all the answers

Sicimdeki her parçacık, düşey doğrultuda salınırken nasıl kabul edilmektedir?

<p>Basit harmonic oscillator olarak (A)</p> Signup and view all the answers

Atmanın yanında bulunan referans sisteminin özellikleri nelerdir?

<p>Atma durgun görünür. (A)</p> Signup and view all the answers

Atmanın sağında bulunan tel parçası ile ilgili doğru ifade hangisidir?

<p>Tel parçası yukarı doğru hareket eder. (D)</p> Signup and view all the answers

Durgun ya da sabit hızla hareket eden referans sistemlerinde hangi durum geçerlidir?

<p>Newton kanunu uygulanabilir. (B)</p> Signup and view all the answers

Bir tel parçasının atmaya göre hareketi sonucunda hangi özelliği taşır?

<p>Tel parçası atmanın şeklini takip eder. (D)</p> Signup and view all the answers

Belli bir uzunluğa sahip olan ∆𝑠 sicimi hangi yapıyı oluşturur?

<p>Yay (D)</p> Signup and view all the answers

Hafif ip üzerinde ilerleyen atma, ağır ip ile hafif ip arasındaki sınırda nasıl bir davranış sergiler?

<p>Atma kısmen yansır ve kısmen geçer. (D)</p> Signup and view all the answers

Yansıyan atmanın özelliği nedir?

<p>Genliği gelen atmadan daha küçüktür. (D)</p> Signup and view all the answers

Ağır ip üzerinde ilerleyen atma, hafif ip ile ağır ip arasındaki sınırda nasıl bir davranış sergiler?

<p>Kısmen yansıma, kısmen geçme olur. (B)</p> Signup and view all the answers

Atma hafif ipten ağır ip üzerine geçtiğinde hangi özellik taşır?

<p>Atmanın yönü değişmez. (A)</p> Signup and view all the answers

Kısmen yansıyacak ve kısmen geçecek olan atmanın hangi bölümü ters çevrilir?

<p>Yansıyan kısım. (B)</p> Signup and view all the answers

0.3 kg kütleli homojen bir cismin, 2 kg kütle ile asıldığı durumda sicim üzerindeki ivme değeri neye eşittir?

<p>$5 , m/s^2$ (D)</p> Signup and view all the answers

T gerilme kuvvetinin yatay bileşenleri ile ilgili olarak hangisi doğrudur?

<p>Yatay bileşenler birbirini yok eder. (B)</p> Signup and view all the answers

Sicim üzerinde meydana gelen tek bir atmanın hızı aşağıdakilerden hangisidir?

<p>T gerilme kuvvetine bağlı olarak değişir. (B)</p> Signup and view all the answers

Bir puls sicimin bağlı olduğu sabit uca doğru ilerlerken, hangisi doğru bir gözlemdir?

<p>Puls, sabit uca çarptıktan sonra geri yansır. (B)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdaki durumlardan hangisi bir ucunda kütle asılı sicimde gözlemlenen ivmeyi etkileyen faktör değildir?

<p>İki kütle arasındaki mesafe (C)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Enine Dalga

Parçacıklar dalga hızına dik olarak hareket eden ilerleyen bir dalgadır.

Boyuna Dalga

Yayın parçacıkları dalga yayılma doğrultusunda hareket eder.

Sıkışma

Yayın ani olarak sıkışması

Yayın parçacıkları

Yayın titreşen kısımları

Signup and view all the flashcards

Dalga yayılma doğrultusu

Dalganın yayıldığı yön

Signup and view all the flashcards

Surface water movement

Water molecules on the surface move roughly in circular paths.

Signup and view all the flashcards

Wave propagation

As a wave passes, surface water particles move forward-backward; crests forward, troughs backward.

Signup and view all the flashcards

Earthquake waves

Earthquakes produce 3D waves travelling from beneath the surface.

Signup and view all the flashcards

Types of Earthquake Waves

Earthquake waves come in two main types: transverse and longitudinal.

Signup and view all the flashcards

Longitudinal Wave

A wave in which the oscillations are along the direction of the wave's propagation.

Signup and view all the flashcards

Seismic Wave Travel Time

The time difference between the arrival times of different types of seismic waves.

Signup and view all the flashcards

Sismograph Measurement

The instrument used to record the arrival times of seismic waves.

Signup and view all the flashcards

Epicenter Distance Calculation

Using the time difference between seismic waves to determine the distance of the earthquake's origin from the measuring station.

Signup and view all the flashcards

Wave Propagation Speed

The constant speed at which a wave travels along a stretched string.

Signup and view all the flashcards

Transverse Wave on a String

A wave traveling along a string, where the particles move perpendicular to the direction of wave propagation.

Signup and view all the flashcards

Wave Speed

The rate at which a wave travels; calculated as the change in displacement (dx) over the change in time (dt).

Signup and view all the flashcards

Wave Equation

A mathematical formula that describes the relationship among displacement(x), time(t), and velocity(v), describing the motion of a wave.

Signup and view all the flashcards

Position Calculation

Determining the position of a point on a wave at a given time using the wave speed and initial position

Signup and view all the flashcards

Example Wave Equation

A specific formula representing waves moving along the x-axis, including variables for position (𝑥), time (𝑡), and wave displacement/amplitude (𝑦).

Signup and view all the flashcards

Wave Displacement

The change in position, or the distance a point on a wave moves from its equilibrium position.

Signup and view all the flashcards

Wave function at t=0

Equation describing the shape of a transverse wave at time t=0

Signup and view all the flashcards

Wave function at t=2s

Equation describing shapes of the wave in a certain moment (t=2s)

Signup and view all the flashcards

Transverse wave

Wave where particle motion is perpendicular to wave direction

Signup and view all the flashcards

Wave speed (v)

The rate at which the wave propagates (in m/s)

Signup and view all the flashcards

Wave equation 𝑦(𝑥,𝑡)

Mathematical formula representing the wave's displacement (y) at any position (x) and time (t)

Signup and view all the flashcards

Wave direction

The direction in which a wave travels.

Signup and view all the flashcards

Wave speed

The rate at which a wave propagates.

Signup and view all the flashcards

Earthquake wave arrival time difference

The difference in time between the arrival of different earthquake waves at a seismograph.

Signup and view all the flashcards

Epicenter distance calculation

Determining the distance between an earthquake's source and a seismograph station using the arrival times of different earthquake waves.

Signup and view all the flashcards

Wave equation

A mathematical equation that describes a wave's displacement over time and position.

Signup and view all the flashcards

Independent Wave Propagation

Waves can pass through each other without changing or disrupting each other.

Signup and view all the flashcards

Superposition Principle (waves)

Two or more waves in the same medium can be superimposed, and the resultant wave's displacement at any point is the algebraic sum of individual displacements at that point.

Signup and view all the flashcards

Wave interference

The interaction of multiple waves resulting in a resultant wave pattern

Signup and view all the flashcards

Passing waves.

Waves can overlap without mixing.

Signup and view all the flashcards

Independent wave trains.

Waves from different sources can travel through each other without affecting each other’s shape.

Signup and view all the flashcards

Atma and Reference Frame

Choosing a reference frame moving at the same speed as the wave (atma) is helpful because the wave appears stationary in this frame. This allows Newton's laws to apply in stationary or constant-speed reference frames.

Signup and view all the flashcards

Wave and String Movement

A part of a string on the right side of the wave moves upwards and to the left, following the shape of the wave and then continues moving to the left.

Signup and view all the flashcards

String Segment Length

A small segment of the string, with a length of ∆s, forms a portion of the wave's arc/path with a radius of R.

Signup and view all the flashcards

Newton's Laws in Reference Frame

Newton's laws of motion are valid when the reference frame is stationary or has a constant velocity.

Signup and view all the flashcards

Stationary Wave Appearance

The wave appears to be stationary from a reference frame moving with the same speed.

Signup and view all the flashcards

Centripetal Acceleration

The acceleration of an object moving in a circular path.

Signup and view all the flashcards

Tension on string

The force pulling on the string, maintaining circular motion.

Signup and view all the flashcards

Wave speed on a string

The rate at which a wave moves along a taut string.

Signup and view all the flashcards

Wave pulse on a string

A short burst of energy traveling through a string.

Signup and view all the flashcards

Fixed end reflection

How a wave reflects when hitting a fixed end of a string.

Signup and view all the flashcards

Wave reflection

When a wave encounters a boundary between different mediums, some of the wave energy is reflected back.

Signup and view all the flashcards

Reflection type (heavy to light string)

Wave reflected between a heavy and light string flips over (inverted).

Signup and view all the flashcards

Reflection type (light to heavy string)

A wave reflected between a light and heavy string remains the same.

Signup and view all the flashcards

Partial transmission

Some wave energy passes through the boundary.

Signup and view all the flashcards

Wave intensity decrease (reflection)

Reflected wave is weaker (lower amplitude) than the incoming wave.

Signup and view all the flashcards

Wave speed

Rate at which a wave travels, calculated using wavelength and period.

Signup and view all the flashcards

Wave period (T)

Time it takes for a wave to travel one wavelength.

Signup and view all the flashcards

Wavelength (λ)

Distance between two consecutive points in a wave that are in the same phase.

Signup and view all the flashcards

Wave amplitude (A)

Maximum displacement of a wave from its equilibrium position.

Signup and view all the flashcards

Wave function

Mathematical description of a wave's shape at a specific time.

Signup and view all the flashcards

Transverse Wave

A wave where particle motion is perpendicular to the wave's direction of travel.

Signup and view all the flashcards

Simple Harmonic Motion (SHM)

A type of periodic motion where the restoring force is directly proportional to the displacement from equilibrium.

Signup and view all the flashcards

Wave Speed on a String

The rate at which a wave propagates along a taut string.

Signup and view all the flashcards

Wave Frequency

The number of wave cycles that pass a given point per unit of time.

Signup and view all the flashcards

Wave Propagation in x direction

A wave moving along the x-axis. Wave's particles oscillate perpendicularly to the direction of propagation

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Konu: Dalgalar I

  • Hafta
  • Dalgaların iki ana türü vardır: Elektromanyetik Dalgalar ve Mekanik Dalgalar
  • Elektromanyetik dalgalar yayılmak için ortama ihtiyaç duymazlar
    • Örnek: Işık
  • Mekanik dalgalar yayılmak için ortama ihtiyaç duyarlar
    • Örnek: Ses ve su dalgaları
  • Ses dalgaları, hava molekülleri gibi titreşen parçacıklar yoluyla yayılır
  • Mekanik dalgaların sınıflandırılması
    • Ses dalgaları
    • Su dalgaları
    • Tanecik dalgaları
  • Dalga kavramı oldukça soyuttur
  • Su yüzeyine bakarken, su dalgası olarak gördüğümüz olay, su yüzeyinin yeni bir düzene geçme halidir
  • Su olmasa, dalga da olmayacaktır
  • Sarmal yay olmazsa, üzerinde ilerleyen bir dalga da yoktur
  • Ses dalgası için hava molekülleri şarttır

Dalga Hareketinin Temel Değişkenleri

  • Dalgaların yüksek bölümleri dalga tepesi, alçak bölümler dalga çukuru olarak adlandırılır
  • Ardışık iki dalga tepesi veya çukuru arasındaki mesafeye dalga boyu denir
  • Dalga boyu, genellikle A ile gösterilir
  • Dalga boyu, nm, Å, µm birimleriyle ifade edilir
  • Periyot, bir tam titreşim için geçen süredir; birimi saniyedir (s)
  • Frekans, birim zamanda belirli bir noktadan geçen dalga sayısıdır, birimi Hertz'dir (Hz)
  • Genlik, ortamın bir parçacığının maksimum yer değişimi miktarıdır
  • Su dalgalarında, genlik, dalgalar ilerlerken suyun durgun yüzeyi ile titreşen yüzeyi üzerindeki su moleküllerinin en büyük yer değiştirmesidir

Parçacığın Yer Değiştirme Doğrultuları

  • Gerilmiş bir sicimde, bir ucun hareket etmesiyle dalga oluşur ve belli bir hızla ilerler
  • Dalga atması, x ekseni boyunca hareket eder
  • Sicimin enine hareketi y koordinatı ile ölçülür

Titreşim Doğrultularına Göre Dalgalar

  • Enine dalgalar
    • Dalga atması, ip boyunca ilerlerken, sarsılan ipin her parçası dalga hareketine dik bir doğrultuda hareket eder
    • İpte, dalga doğrultusunda bir hareket görülmez
    • Ortamın parçacıkları, dalga hızına dik bir şekilde hareket ettiği zaman enine dalgalar oluşur
    • Bu, örneğin bir ipteki dalgalar veya ışığın türüdür
  • Boyuna dalgalar
    • Dalganın hareket doğrultusuna paralel hareket eden ortam parçacıkları boyuna dalgaları oluşturur
    • Örnek: Ses dalgaları (hava moleküllerinin sıkışma ve genleşme hareketi)

Ses dalgaları

  • Ortamın sarsıntıları sonucu oluşan boyuna dalgalardır
  • Maddi bir ortamda veya havada belirli bir hızla ilerleyen bir sarsıntı, yüksek ve düşük basınç bölgeleri yaratır
  • Doğadaki bazı dalgalar, enine ve boyuna hareketlerin birleşimidir
    • Örnek: Su yüzeyindeki dalgalar
  • Yüzeydeki su molekülleri yaklaşık olarak dairesel yollar boyunca hareket eder
  • Boyuna yer değiştirmede dalga, su yüzeyini terk ettiğinde yüzeyin üzerindeki moleküller dalgalanan yönde harekete geçer ve çukurlar ters yönde hareket eder

Depremlerden Dalgalar

  • Bir depremin olduğu yerde oluşan dalgalar, hem enine hem de boyuna iki tiptir
    • Boyuna dalgalar (P dalgaları), diğer dalgalardan daha hızlı ilerler
    • Enine dalgalar (S dalgaları), daha düşük hızda ilerler

Uygulamalar

  • Bir depremden P ve S dalgalarının sürelerine bakarak, depremin merkezine olan uzaklığı ölçmek için kullanılabilir

Kaynaklar

  • R. Serway, R. Beichner, (K. Çolakoğlu), Fen ve Mühendislik için Fizik, Palme Yayıncılık, 2007
  • P. Fishbane, S. Gasiorowicz, S. Thornton, (C. Yalçın), Temel Fizik, Arkadaş Yayınevi, 2009
  • Örnek Problemler (Sayfa 29-33)
  • Dalga denklemleri ve grafikler mevcut

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

Description

Bu quiz, Ses Fiziği dersinin 4. haftasında ele alınan dalgaların türleri üzerinde durmaktadır. Elektromanyetik ve mekanik dalgalar arasındaki farklar ve ses dalgalarının özellikleri gibi temel konulara odaklanmaktadır. Dalgaların hareketinin temel değişkenleri de incelenmektedir.

More Like This

Waves and Sound MCQ 1
12 questions

Waves and Sound MCQ 1

PrudentRainforest avatar
PrudentRainforest
Waves and Their Types
40 questions

Waves and Their Types

PalatialSugilite7672 avatar
PalatialSugilite7672
Vibration and Wave Types
15 questions

Vibration and Wave Types

AccomplishedBixbite avatar
AccomplishedBixbite
Mechanical Waves Overview
38 questions
Use Quizgecko on...
Browser
Browser