Сейітқұлдың Торғайдағы өмірі

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Сейітқұл егінді жыл сайын күшейтті.

True (A)

Сейітқұлдың ағасы жаңа мекенге көшкен жоқ.

True (A)

Сейітқұл Торғай төріндегі Қабырға өзенінің бойында тоқтады.

True (A)

Сейітқұл кедейлерді жазға дейін көшірмей қалдырды.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Сейітқұл өзінің жаңа мекенінде тек барымта жасап байыды.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Сейітқұл бай болған кезде, оған басқа халықтар қызыққан жоқ.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Сейітқұл жәрмеңкелерді жылда өткізді.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Сейітқұлдың елі алғашында 400 үй болды.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Сейітқұл малдарына бақташы қойған жоқ.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Сейітқұл егін үшін арық қазып су жіберді.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Сейітқұлдың кедейлерді байыту мақсаты

Қоғамдағы кедейлердің жағдайын жақсарту мақсатында, Сейітқұл отыз үйлі кедейлермен бірге егіншілікпен айналысуды шешті.

Қабырға өзенінің жанындағы жаңа мекен

Сейітқұл Торғай тересінің жанындағы Қабырға өзенінің жанына келіп, сол жерді жаңа мекені ретінде таңдады. Бұл жердің Үргеніш, Қоқаннан да, қалмақтан да шетте орналасқанын біліп, жаманшылық болса, Қыпшақ руына жақын болғанын ескерді.

Сейітқұл мен ағасының көзқарастарының айырмашылығы

Сейітқұлдың ағасы барымта мен ұрлықты әдет еткен және жаңа мекенге көшуден бас тартқан. Сейітқұлдың ұрлыққа қарсы көзқарасы мен еңбек етуге деген құштарлығы оның ағасынан ерекшеленеді.

Сейітқұлдың егіншілікпен айналысуы

Жаңа мекенге келгеннен кейін Сейітқұл жерді егін егуге дайындап, су арығын қазып, егіншілікпен айналыса бастады. Бұл іс оның еңбекқорлығы мен егіншілікке деген білімін көрсетеді.

Signup and view all the flashcards

Сейітқұлдың егіншілігі және байытуы

Жаңа жерді мекендеп отырып, Сейітқұл егіншілікті жыл сайын жақсартып, су шығару үшін шығыр салып, артық астықты төңіректегі көшпелі елге айырбастап, байыды.

Signup and view all the flashcards

Сейітқұл елінің қалыптасуы

Сейітқұлдың еңбекқорлығы мен адалдығы жайлы хабар естіген көшпелі халықтың жарлы-жақыбайлары Сейітқұлға қосылып, Сейітқұл елі деген төрт жүз үйлі топ қалыптасты.

Signup and view all the flashcards

Сейітқұлдың қорғаныс шаралары

Сейітқұл өзінің байлығын жаулардан, ұрылардан және даладағы бөрілерден қорғау үшін, жұрттың кеңесімен шымнан биік қорған салдырды. Бұл оның жұрттың қауіпсіздігіне деген алаңдаушылығын көрсетеді.

Signup and view all the flashcards

Сейітқұл еліндегі жәрмеңке

Сейітқұл жұртының қауіпсіздігін қамтамасыз еткеннен кейін, олар Бұқара мен Қоқанға мал айдап, кенттерден тауар алдыртып, жыл сайын егін жиналған уақытта қорғанда жәрмеңке ұйымдастырды. Бұл іс Сейітқұл елінің экономикалық қуатын көрсетеді.

Signup and view all the flashcards

Сейітқұлдың жетістіктері

Сейітқұл отыз үйлі кедейлерді еңбекқорлықпен байытып, елге қосып, өзі де байыды. Одан кейін жұрттың қауіпсіздігін қамтамасыз етіп, экономикалық байланысты дамытты. Осылайша, Сейітқұл елдің ағасына айналды.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Сейітқұлдың Торғайдағы мекендеуі

  • Сейітқұл отыз үйлі кедейлермен бірге, жұрттың барымтасын пайдаланып, байыту мақсатында Торғай тересіндегі Қабырға деген өзен-судың бойына келді.
  • Ол жердің қалың қыпшақ руына жақындығы мен жамандықтан алыс екеніне көз жеткізді.
  • Қысты өткізіп, жазында кедейлерді Қабырға бойына көшірді, бұған Сейітқұлдың ағасының ұрлық-барымтаға бейім болуы кедергі болмады.

Егіншілік өндірісін дамыту

  • Сейітқұл қолына кетпен алып, кедейлерге де беріп, жер тегістеп, егін егуге кірісті.
  • Судан арық қазып, егінге су жіберіп, егіннің артығын сатып, мал алды.
  • Егінді жылдан жылға күшейтіп, арық басына шығыр салып, суды басқарып, астықтың (бидай, тары, арпа) артығын малға ауыстырып, кедейлерді байытуға жетістіктер көрсетті.
  • Сейітқұлдың айналасына көшпелі бөтен жұрттар да қосылды, және оларды жұмысқа алу арқылы бес-алты жылда төрт жүз үйге жетті.

Қорғаныс және сауда дамуы

  • Сейітқұл көбейген жұртының адал еңбегімен тапқан байлығын ұрылардан, жаулардан және даладағы бөрілерден қорғауды ойлады.
  • Судың қолайлы жеріне шымнан қорған салдырды, малдарын бақташылармен қорғады және қару-жарақты қарауылшылармен қамтамасыз етті.
  • Сейітқұлдың жұрты бекінген соң сырттағы көшпелі халықтар батып келе алмады.
  • Бұқара мен Қоқаннан мал айдатты және тауар алдырды.
  • Жыл сайын егін жинау кезеңінде қорғанда жәрмеңке болды және көшпелі халық сауда жүргізді.
  • Осы екі әдіспен (егіншілік пен сауда) Сейітқұлдың жұрты бай болды.

Ағасының өлімі және тұрақтылық

  • Сейітқұлдың ағасы аттаныс-түсіспен жұрттың малын ұрлап бай болуға тырысып, бірақ Қоңырат жағында қолға түсіп, өлтіріліп кетті.
  • Малын Түркістан әкімдері талап алды, жамағат Сейітқұлға көп сүйенді, оның құрметті аты Тілеу Сейдалин сұлтанның айтуы бойынша 1830 жылдарда болды.
  • Қабырға бойында егіншілік дамып, кедейлердің жағдайы жақсарған.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

More Like This

Use Quizgecko on...
Browser
Browser