Podcast Beta
Questions and Answers
Sahibkarın vəzifələrinə hansı cavab daxildir?
Sahibkarlıq və biznes fəaliyyətinin birləşdirən ümumi cəhətlərə aid olmayan hansı seçimdir?
Sahibkar kimdir əyrıntılı şəkildə izah edin?
Sahibkar, yeni insanlar qrupuna daxil olmuş, məhsulu müəyyən qiymətə alaraq bazarda özəlmək məqsədilə məhsulu satan və beləliklə risk edən novator bir şəxsdır.
İqtisadiyyatda iri sahibkarlığın çatışmazlığına hansı aiddir?
Signup and view all the answers
İri sahibkarlığın fərqli cəhətlərindən biri hansıdır?
Signup and view all the answers
İqtisadiyyatda iri biznesin aparıcı roluna hansı aiddir?
Signup and view all the answers
Sahibkarlıq fəaliyyətinin tarixi bir kateqoriya olmasını müəyyən edən amillər arasında ___ üzərində mülkiyyət forması və xüsusi mülkiyyətlə sıx əlaqə var.
Signup and view all the answers
Bazar iqtisadiyyatının əsas fərqləndirici cəhətləri arasında şəxsi maraq yer alır.
Signup and view all the answers
C.Helbreyt kiçik sahibkarı necə xarakterizə edib? Kiçik sahibkar müstəqil bir adam kimi məşhurdur.
Signup and view all the answers
Kiçik müəssisələrin orta və iri müəssisələrə nisbətən üstünlüyü hansı sahəyə aiddir?
Signup and view all the answers
Sahibkarlıq fəaliyyətini həyata keçirən təşkilati-təsərrüfat vahidlərinə hansılar aiddir?
Signup and view all the answers
"Mənfəət əldə edilməsi sahibkarlıq fəaliyyətinin əsası deyil, ikinci dərəcəli məqsədidir" fikri kimə məxsusdur?
Signup and view all the answers
K kimyə sahibkar kimdir?
Signup and view all the answers
A.Smitə görə sahibkar kimdir?
Signup and view all the answers
Sahibkar kimdir?
Signup and view all the answers
Sahibkarlıq riskini hansı qruplara bölmək məqsədəuyğundur?
Signup and view all the answers
İşgüzar fəaliyyətin risklə bağlı olmaq cəhətini aşağıdakılardan hansılar qəbul etmişdir?
Signup and view all the answers
Sahibkarlıq fəaliyyəti hansı şəraitdə baş verir?
Signup and view all the answers
Tarixi təkamül baxımından sahibkarlıq fəaliyyətini hansı fəaliyyətlərə bölmək olar?
Signup and view all the answers
Sahibkarın innovasiya ilə bağlı fəaliyyəti haqqında təlim ilk dəfə kim tərəfindən yaradılmışdır?
Signup and view all the answers
Biznes fəaliyyətində səmərəli qərarlar qəbul edilməsi zamanı sahibkar hansı keyfiyyətlərə malik olmalıdır?
Signup and view all the answers
Maliyyə sahibkarlığının obyektinə aid olanı seçin:
Signup and view all the answers
Birjanın yerinə yetirdiyi əməliyyatlara aid olmayanı seçin:
Signup and view all the answers
Birjanın yerinə yetirdiyi əməliyyatlara aid olanı seçin:
Signup and view all the answers
Birjanın mənfətinə aiddir:
Signup and view all the answers
Kommersiya sahibkarlığına məxsus xüsusiyyətləri seçin:
Signup and view all the answers
Yaponiyada innovasiya sahibkarlığının əsas xüsusiyyətlərinə aşağıdakılardan hansı aiddir?
Signup and view all the answers
İnnovasiya sahibkarlığının təşkilati-hüquqi forması olan biznes inkubatorların məqsədi nədir?
Signup and view all the answers
“Vençur kapitalı” anlayışı ilk dəfə nə vaxt meydana gəlmişdir?
Signup and view all the answers
Vençur kapitalla (risklə bağlı maliyyələşdirmə) bağlı ilk addımlar harda atılmışdır?
Signup and view all the answers
“Vençur” sözü mənşəcə hansı dildən götürülmüşdür?
Signup and view all the answers
Dövlətin antiinhisar tənzimləmə tədbirlərinin həyata keçirilməsində dövlət orqanlarının vəzifələrinə aid olanı seçin:
Signup and view all the answers
Təsərrüfat subyektləri bazardakı hakim mövqelərini qoruyub saxlamaq üçün hansı qeyri-qanuni üsullardan istifadə edirlər?
Signup and view all the answers
Inhisarçılığın yaranması və inkişafı bazar iqtisadi sistemində necə bir prosesdir?
Signup and view all the answers
Dövlətin atiinhisar tənzimləmə tədbirlərini kimlər həyata keçirir?
Signup and view all the answers
Dövlətin müasir antiinhisar tənzimlənməsi tədbirlərinə aid deyil?
Signup and view all the answers
Antiinhisar qanunvericiliyi hansı mənada başa düşülə bilər?
Signup and view all the answers
Antiinhisar haqqında qanun hansı problemlərin həllinə yönəldilib?
Signup and view all the answers
Sosializm sistemi dağıldıqdan sonra inhisarçılıq əleyhinə qanunlar hansı ölkələrdə qəbul edilmişdir?
Signup and view all the answers
Study Notes
Sahibkarlıq fəaliyyəti və onun xarakterik cəhətləri
- Sahibkarlıq gəlir əldə etmək, risk etmək və yenilikçilik kimi əsas funksiyaları yerinə yetirən praktiki-iqtisadi fəaliyyət növüdür
- Sahibkarın əsas vəzifələri: işgüzar müqavilələrdən irəli gələn tələbləri yerinə yetirmək, bazarda yerini qorumaq, mənfəət əldə etmək
- Sahibkarlığın obyektinə iqtisadi fəaliyyət, istehsal vasitələri və prosesləri daxildir
- Sahibkarlıq və biznes fəaliyyəti:
- Ümumi cəhətləri - hər ikisinin reallaşdırılması bazar vasitəsilə baş verir, məqsədi mənfəət əldə edilməsidir
- Fərqli cəhətləri - kəmiyyət və keyfiyyət fərqləri, biznesin spesifikliyi, yaranma şərtləri
- Sahibkarlığa münasibət liberalizm və institusional iqtisadiyyatla bağlıdır
- Sahibkarlıq fəaliyyəti daim inkişaf edən, mürəkkəb bir prosesdir
Bazar iqtisadiyyatı və sahibkarlıq
- Bazar iqtisadiyyatının xarakterik cəhətləri: xüsusi mülkiyyət, azad sahibkarlıq və azad seçim, şəxsi maraq, rəqabət, bazar qiymətləri, iqtisadiyyatda dövlətin məhdud rolu
- Bazar iqtisadiyyatını fərqləndirən şərtlər: cəmiyyətin hər bir üzvünün və hər bir təsərrüfat vahidinin iqtisadi azadlığı
- Sahibkarlıq bazar münasibətləri şəraitində real məzmun alır, bazarla əlaqəli olur
- Sahibkarlıq fəaliyyəti iqtisadi, hüquqi, sosial, psixoloji məsələləri əhatə edir
Sahibkarlığa dair nəzəri yanaşmalar
- Klassik iqtisadi məktəblərdə sahibkarlıq: R.Kantilyon - risk edən şəxs, A.Smit - öz istehsalını planlaşdıran və təşkil edən şəxs, J.Say - mənfəət götürmək məqsədi ilə risk edən şəxs
- Y.Şumpeter - sahibkarı novator adlandırıb, onun yenilikçi fəaliyyətini vurğulayıb
- V.Zombart - sahibkarlığı ağıl və fantaziyanın vəhdəti hesab edib
- K.Marks - sahibkarla kapitalist arasında fərqi görmürdü
- C.Keyns - sahibkarlıq riskini ön plana çəkib
Müasir baxışlar
- A.Şapiro - sahibkarlıq mövcud maddi və intelektual resurslardan faydalanmaq üçün mexanizmlərin təşkili və yenidən qurulmasıdır
- R.Xizric - sahibkarlıq dəyərə malik yeni bir şeyin yaradılması prosesidir
- P.Druker - sahibkarlıq yenilikçiliyin təşkilidir
- F.Hayek - sahibkarlıq yeni iqtisadi imkanların axtarışıdır
- A.Busiqin - sahibkarlıq obyektiv iqtisadi və subyektiv psixoloji cəhətlərin vəhdətidir
Azərbaycanda sahibkarlıq
-
Akademik Z.Səmədzadəyə görə, sahibkarlıq iqtisadi artımın strateji resursu, S.Səfərova görə isə iqtisadi inkişafın təməl daşıdır
-
Ə.Əlirzayev sahibkarlığı keçid iqtisadiyyatının ilkin şəraiti hesab edir
-
R.Quliyev sahibkarlığı səmərəli və rəqabət qabiliyyətli iqtisadiyyat sisteminin formalaşması kimi qiymətləndirir### Sahibkarlıq Fəaliyyətinin Əsas Aspektləri
-
Sahibkarlıq fəaliyyəti qeyri-müəyyənlik və risk şəraitində həyata keçirilir
-
Sahibkarın əsas funksiyası iqtisadi resursların birləşdirilməsidir
-
Sahibkar üçün zəruri keyfiyyətlər: iqtisadi, psixoloji, təşkilati, təşəbbüskarlıq
-
Sahibkarlığın məqsədi mənfəət əldə etməkdir, istənilən cəmiyyətdə və iqtisadi inkişaf səviyyəsində
-
Sahibkarlığın sosial-iqtisadi aspektləri çox cəhətlidir, təsərrüfat fəaliyyətinin xarakteri, məzmunu, psixoloji strukturu sosial-siyasi və sosial mexanizmləri yaradır
İstehsal Amillərinin Rolu
- İstehsalın ənənəvi üç amili: torpaq, kapital və əmək
- İstehsal ehtiyatlarının ən əlverişli kombinasiyasına təsir edən amillər: daxili və xarici iqtisadi, texniki amillər
- İstehsal amilləri resursların birləşdirilməsi və istehsal prosesində istifadəsi mənasında başa düşülür
Sahibkarlıq Fəaliyyətinin Təsnifatı
- Sahibkarlıq fəaliyyəti klassik (ənənəvi) və innovasiya fəaliyyətinə bölünür
- Sahibkarlıq mülkiyyət mənsubiyyətinə görə fərdi, kollektiv, dövlət və birgə sahibkarlığa ayrılır
- Fəaliyyət sahəsinə görə sənaye, kənd təsərrüfatı, nəqliyyat və ticarət sahələrində həyata keçirilir
Sahibkarlıq Mühiti və Risklər
- Sahibkarlıq mühiti işgüzar fəaliyyətin həyata keçirilməsinə təsir göstərən şərait və amillər məcmusudur
- Sahibkarlıq risklər sığortalana bilən və sığortalana bilməyən qruplara bölünür
- İşgüzar fəaliyyət zamanı sahibkar tərəfindən yerinə yetirilməli əsas işlər: sahibkarlıq fəaliyyətinin növünü, sahəsini, istiqamətini, metodlarını və vasitələrini müəyyən etmək
Kiçik, Orta və İri Sahibkarlıq
-
Müəssisələr işçilərin sayı və satılan məhsulun dəyər ifadəsində həcminə görə təsnifləşdirilir
-
Kiçik sahibkarlığın əsas xüsusiyyətləri: məhdud satış bazarı, zəruri resursların azlığı
-
İri sahibkarlığın üstünlüyü: istehsalın yüksək səviyyədə ictimailəşməsi
-
Birgə sahibkarlıq (birgə müəssisələr) məqsədi mənfəət əldə etməkdir, xarici investisiyalar cəlb edilir### Sahibkarlıq Fəaliyyətinə Təsir Edən Amillər
-
Sahibkarlığa təsir edən əsas amillər: iqtisadi, siyasi, sosioloji, psixoloji resurslar
-
Iqtisadi amillər: fondverimi, fondtutumu, əmək məhsuldarlığı, əmək haqqı, rentabellik, ƏDV
-
Resurslara görə amillər: təbii, əmək, kapital və intellektual resurslar
-
Sahibkarların inkişafına təsir edən digər amillər: siyasi, iqtisadi, sosial, psixoloji
Sahibkarlığın Təşkilati-Hüquqi Formaları
- Iri sahibkarlığın təşkilati-hüquqi forması: iri müəssisə
- Xüsusi sahibkarlığın təşkilati-hüquqi forması: müəssisə
- Sahibkarlıq fəaliyyətinin ərazi meyarına görə: yerli, regional, ümumölkə, beynəlxalq səviyyədə
- Sahibkarlıq fəaliyyətinin sferası: istehsal, kommersiya, xidmət
- Sahibkarlıq fəaliyyətinin sahəsinə görə: sənaye, kənd təsərrüfatı, nəqliyyat, ticarət
- Sahibkarlıq fəaliyyətinin həcminə görə: kiçik, orta, iri
- Sahibkarlık fəaliyyətinin mülkiyyət mənsubiyyətinə görə: fərdi, kollektiv, dövlət, birgə
Sahibkarlığın Növləri
- İstehsal sahibkarlığı: müxtəlif növ məhsulların istehsalı və çatdırılması
- Kommersiya sahibkarlığı: ticarət, əmtəə alqı-satqısı ilə məşğul olma
- Maliyyə sahibkarlığı: kredit, sığorta, fond birjası
- Konsultativ sahibkarlıq: ödənişli məsləhət xidmətlərinin göstərilməsi
Birjalar və Onların Rolu
- Əmtəə birjası: əmtəələrin alqı-satqısı ilə məşğul olan təşkilati bazar
- Fond birjası: qiymətli kağızların alqı-satqısının həyata keçirildiyi bazar
- Birjaların funksiyaları: ticarət sövdələşmələri, alqı-satqı əməliyyatlarının sürətləndirilməsi, ticarət mübahisələrinin həlli
- Birjanın mənfəəti: sövdələşmələrdən komissiya ayırmaları
Kommersiya Banklarının Fəaliyyəti
- Kommersiya bankları tərəfindən yerinə yetirilən əsas vəzifələr:
- Müxtəlif subyektlərə (dövlət, müəssisə, əhali) kreditlərin verilməsi
- Azad pulların qəbul edilməsi
- Tədiyyə dövriyyəsinin təmin edilməsi
- Mərkəzi Bank kommersiya banklarının fəaliyyətinə nəzarət edir
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Related Documents
Description
Bu test sualları Sahibkarlığın əsasları və biznesə giriş fənnindən götürülmüşdür. Quiz Sahibkarlığın əsasları və biznesə giriş mövzusunu əhatə edir.
