Rynek Finansowy - Pytania Otwarte

Instrumenty finansowe, których wartość zależy od wartości innego, bazowego instrumentu lub aktywa. Mogą być oparte na akcjach, obligacjach, surowcach, walutach lub innych pochodnych.

Główna instytucja odpowiedzialna za regulację podaży pieniądza w danym kraju. Określa stopy procentowe, dokonuje transakcji krótkoterminowymi papierami wartościowymi, reguluje rezerwy obowiązkowe dla banków i wpływa na prędkość cyrkulacji pieniądza.

Ryzyko, które rośnie wraz z czasem trwania instrumentu pochodnego. Im dłużej obowiązuje pochodna, tym większa jest szansa, że wystąpią nieprzewidziane zdarzenia wpływające na jej wartość.

Krótkoterminowe papiery wartościowe emitowane przez Skarb Państwa (Ministerstwo Finansów). Stanowią część długu publicznego i charakteryzują się niskim ryzykiem ze względu na wysoką wiarygodność państwa.

Operacje terminowe obejmujące kupno lub sprzedaż instrumentów finansowych w przyszłości.

Instrument rynku pieniężnego umożliwiający NBP utrzymywanie krótkoterminowych stóp procentowych na określonym poziomie. Podobne do bonów skarbowych, ale emitowane przez NBP.

Transakcje terminowe mające na celu zabezpieczenie się przed niekorzystnymi zmianami cen na rynku.

Transakcje terminowe podejmowane w celu osiągnięcia zysku z przewidywanych zmian cen.

Proces zwiększania podaży pieniądza na rynku poprzez kupno krótkoterminowych papierów wartościowych przez bank centralny. Powoduje obniżenie stóp procentowych, co może prowadzić do wzrostu inflacji.

Transakcje terminowe przeprowadzane w momencie, kiedy obie strony umowy spotykają się fizycznie, np. handlowiec zboża kupujący zboże od rolnika.

Proces zmniejszania podaży pieniądza na rynku poprzez sprzedaż krótkoterminowych papierów wartościowych przez bank centralny. Powoduje wzrost stóp procentowych, co może spowolnić wzrost gospodarczy.

Rynek finansowy obejmujący transakcje krótkotrwałymi instrumentami finansowymi.

W przypadku surowców, jednorodność oznacza, że każde jednostki są identyczne lub łatwo sprowadzalne do identycznych.

Część rynku pieniężnego, gdzie uczestniczą osoby prywatne i mniejsze firmy. Przykładowo, wpłacanie pensji na konto.

Pochodna zawierająca określoną liczbę instrumentów bazowych.

Część rynku pieniężnego, gdzie działają instytucje finansowe i duże przedsiębiorstwa. Przykładowo, emisja bonów skarbowych.

Wzrost cen srebra był wynikiem zwiększonej podaży pieniądza i braku kryzysu finansowego w Chinach do lat 30. XX wieku.

Kryzys w roku 1931 miał swoje źródło w odejściu Wielkiej Brytanii od standardu złota, co doprowadziło do dewaluacji funta i obniżenia stóp procentowych.

Francja w latach 20. XX wieku prowadząc politykę zwiększania rezerw złota, opóźniła kryzys w porównaniu do innych krajów.

Główne przyczyny kryzysu z 2007-2008 roku obejmują politykę stóp procentowych banków centralnych w latach 2000, recesję po 2001 roku oraz bańkę spekulacyjną na rynku nieruchomości.

Szkoła Austriacka uważa, że zbyt duży popyt na kapitał prowadzi do wzrostu cen aktywów, tworząc bańkę spekulacyjną, która w końcu pęka.

Deficyt handlowy w USA od połowy lat 90. jest wynikiem zwiększonego importu i globalnej nadwyżki oszczędności.

Zdaniem części ekonomistów, globalną nadwyżkę oszczędności generują państwa takie jak Japonia, Niemcy oraz państwa rozwijające się.

Przykłady nieuczciwych praktyk handlowych partnerów handlowych USA obejmują jednostronną budowę importu przez USA i selektywną politykę handlową Japonii.

Wpływ stopy procentowej na kurs waluty: podwyżka stopy zwykle podnosi kurs waluty w stosunku do innych walut. To dlatego, że wyższe stopy procentowe przyciągają inwestorów, którzy szukają wyższych zysków. Popyt na walutę rośnie, a tym samym jej wartość.

Główne zadanie banków centralnych: podtrzymanie stabilności cen i zapobieganie nadmiernej inflacji.

Umowa z 1985 roku, w której USA, Japonia, Niemcy, Wielka Brytania i Francja zgodziły się na interwencję na rynku walutowym, aby osłabić dolara amerykańskiego i wzmocnić inne waluty. Miało to na celu zmniejszenie deficytu handlowego USA.

Interwencja Szwajcarskiego Banku Narodowego (SNB) w 2012 roku, która miała na celu zapobieżenie nadmiernemu wzmocnieniu franka szwajcarskiego w stosunku do euro. SNB ustalił minimalny kurs franka w stosunku do euro na poziomie 1,20 franka za 1 euro.

Pozycja walutowa to zestawienie wierzytelności i zobowiązań w walutach obcych danego podmiotu. Odpowiada na pytanie: czy dana jednostka ma więcej środków w danej walucie, czy też jest jej dłużnikiem.

Pozycja płynności to podobne pojęcie do pozycji walutowej, ale obejmuje tylko krótkoterminowe wierzytelności i zobowiązania w walutach obcych (np. na 24 lub 48 godzin). Określa to, jak szybko podmiot może spłacić swoje zobowiązania.

Ryzyko rynkowe w handlu walutowym dotyczy zmienności kursu wymiany w krótkim czasie. Inwestor może stracić pieniądze, jeśli kurs waluty zmieni się niekorzystnie przed zakończeniem transakcji.

Ryzyko rozliczenia to ryzyko błędu w procesie rozliczenia transakcji walutowych. Przykładem jest przelew pieniędzy na zły numer konta.

Spowodowało wzrost cen, tworząc bańkę spekulacyjną. Kiedy ceny zaczęły spadać, wiele kredytów hipotecznych stało się wyższych niż wartość nieruchomości, zwiększając liczbę niespłacanych zobowiązań.

Obligacje związane z kredytami subprime były masowo kupowane przez banki i inwestorów z innych krajów. To oznaczało, że załamanie w USA miało globalne skutki.

Wiele instytucji finansowych ogłosiło niewypłacalność. Bankructwo Lehman Brothers we wrześniu 2008 roku wstrząsnęło rynkami na całym świecie. Wiele banków wymagało interwencji rządowych, aby zapobiec całkowitej katastrofie.

Doprowadził do globalnej recesji. Spadła produkcja przemysłowa, wiele firm musiało zwolnić pracowników. Stopa bezrobocia w USA osiągnęła 10% w 2009 roku, a w niektórych krajach europejskich przekroczyła 20%.

Stany Zjednoczone, kraje Unii Europejskiej (szczególnie Grecja, Hiszpania, Portugalia, Irlandia i Włochy), Wielka Brytania i Islandia poniosły największe straty. W Islandii kryzys doprowadził do niemal całkowitego załamania systemu bankowego.

Polska uniknęła recesji i była jedynym krajem w Unii Europejskiej, który w 2009 roku odnotował wzrost gospodarczy. Wpływ był jednak widoczny w spadku popytu na polskie produkty eksportowe, zwłaszcza w przemyśle motoryzacyjnym.

Zniszczył zaufanie do systemu finansowego. Wiele banków upadło.

Strata wartości aktywów na rynkach finansowych. Wpływał na oszczędności wielu inwestorów.

Joseph Kennedy, ojciec Johna F. Kennedy'ego, był znanym inwestorem giełdowym w latach 20. XX wieku. Jego strategia polegała na wykorzystywaniu informacji niepublicznych (ang. insider trading) do osiągnięcia zysku. Kupując akcje danej firmy, a następnie ujawniając te informacje w prasie, wpływał na wzrost ich wartości. Później sprzedawał swoje akcje, generując znaczny zysk, podczas gdy cena akcji spadała, a firma okazywała się oszustwem. Współcześnie takie działania są zabronione i uważane za nielegalne.

Plan Dowsa (lub Plan Dawes'a), miał na celu pobudzenie niemieckiej gospodarki po I Wojnie Światowej, aby Niemcy były w stanie płacić reparacje wojenne. Plan zakładał finansowanie niemieckiej gospodarki pieniędzmi z USA. Miało to pomóc Brytyjczykom w spłaceniu długów zaciągniętych u Amerykanów.

Głównym czynnikiem załamania się niemieckiej gospodarki w latach 30. XX wieku było zakończenie finansowania z USA. Kredyty krótkoterminowe, które napędzały rozwój Niemiec, zostały przerwane po krachu na Wall Street.

Teoria Keynsa zakłada, że kryzysy gospodarcze spowodowane są brakiem wystarczającego popytu. Zgodnie z tą teorią rządowe wydatki na infrastrukturę publiczną i programy socjalne powinny zwiększać popyt i wspomagać wzrost gospodarczy.

Spowolnienie gospodarcze w latach 30. XX wieku w USA zakończyło się wraz z wybuchem II Wojny Światowej. Wzmożone wydatki na zbrojenia i produkcję wojenną znacząco pobudziły gospodarkę, prowadząc do zwiększenia popytu i zatrudnienia.

Monetaryści uważają, że przyczyną Wielkiego Kryzysu był spadek podaży pieniądza spowodowany ograniczeniami związanymi z systemem standardu złota. W tym systemie wartość pieniądza oparta jest na ilości złota, co może ograniczyć możliwości tworzenia pieniądza przez banki centralne.

Kraje, które nie były związane z systemem standardu złota podczas Wielkiego Kryzysu, miały większą elastyczność w zarządzaniu swoją walutą. Mogły dewaluować swoje waluty i zwiększać podaż pieniądza, co umożliwiało im lepsze radzenie sobie z recesją.

Wielki Kryzys dotknął w różnym stopniu różne kraje. Niemcy, które przeszły już przez hiperinflację po I Wojnie Światowej, odczuły ograniczoną poprawę pod koniec lat 20. XX wieku. W 1925 r. Wielka Brytania powróciła do standardu złota po I Wojnie Światowej, co doprowadziło do przewartościowania funta i strajków górników. Polska wykorzystała tę sytuację, eksportując węgiel do Szwecji.

Okres międzywojenny charakteryzował się znaczną niestabilnością gospodarczą i społeczną, w szczególności po katastrofalnych skutkach I Wojny Światowej.

Kraje z reguły stosują dwa główne podejścia do zarządzania gospodarką: politykę fiskalną i politykę monetarną. Polityka fiskalna polega na wykorzystaniu wydatków publicznych i podatków do regulacji gospodarki, natomiast polityka monetarna skupia się na zarządzaniu podażą pieniądza i stopami procentowymi. Przykładowo, zwiększenie wydatków rządowych i obniżenie podatków jest częścią stymulacyjnej polityki fiskalnej, podczas gdy obniżenie stóp procentowych należy do polityki monetarnej.