Podcast
Questions and Answers
Cila nga këto nuk është një pasojë e rrezatimit kronik në trupin e njeriut?
Cila nga këto nuk është një pasojë e rrezatimit kronik në trupin e njeriut?
Cili është një shembull i një ndryshimi somatik të shpejtë pas marrjes së një doze akute të rrezatimit?
Cili është një shembull i një ndryshimi somatik të shpejtë pas marrjes së një doze akute të rrezatimit?
Cili është efekti i vonuar i rrezatimit në shëndetin e individëve që ekspozohen për një kohë të gjatë?
Cili është efekti i vonuar i rrezatimit në shëndetin e individëve që ekspozohen për një kohë të gjatë?
Cila nga këto karakteristika përshkruan rrezatimin jo jonizues?
Cila nga këto karakteristika përshkruan rrezatimin jo jonizues?
Signup and view all the answers
Cila është një përshkrim i saktë për ndikimin biologjik të rrezatimit?
Cila është një përshkrim i saktë për ndikimin biologjik të rrezatimit?
Signup and view all the answers
Cila nga karakteristikat e rrezatimit alfa është e saktë?
Cila nga karakteristikat e rrezatimit alfa është e saktë?
Signup and view all the answers
Si ndahen rrezatimet jonizuese?
Si ndahen rrezatimet jonizuese?
Signup and view all the answers
Cila është e vërtetë për grimcat beta?
Cila është e vërtetë për grimcat beta?
Signup and view all the answers
Cila nga proceset e humbjes së energjisë karakterizon grimcat e ngarkuara?
Cila nga proceset e humbjes së energjisë karakterizon grimcat e ngarkuara?
Signup and view all the answers
Cila është e vërtetë për rrezatimin që kalon pa bashkëvepruar me materien?
Cila është e vërtetë për rrezatimin që kalon pa bashkëvepruar me materien?
Signup and view all the answers
Study Notes
Mjekësia Nukleare - Shënime
- Përmbajtje: Tekstet me simbolin ㉠ nënkuptojnë se pjesët janë në afat të gjatë.
Hyrje - Atomi
- George Havsey: Kryen eksperimentet e para me izotope radioaktive në bimë (1923).
- Mjekësia Nukleare: Përdor lendet radioaktive për zbulimin dhe trajtimin e sëmundjeve.
- Energjite e grimcave: Kuantizuara, mund të marrin vetëm vlera të caktuara.
-
Postulatet e Bohr:
- Atomet emetojnë fotone (dritë) kur elektronët kalojnë nga nivelet energjetike më të larta në më të ulëta.
- Elektronët lëvizin rreth bërthamës në orbita të caktuara, të quajtura gjendje stacionare, pa emetuar energji.
- Kur elektroni kalon nga një gjendje stacionare në tjetrën, emet apo absorbon një sasi të caktuar energjie (kuant).
Nivelet energjetike të elektroneve
- eV (elektronvolt): Njësia për energji në fizikën atomike e nukleare (1 eV = 1.602 x 10-19 J).
- Numra kuantik: "n" (kryesor), "l" (orbital), "ml" (magnetik), dhe "s" (spin).
- Parimi i Paulit: Dy elektrone nuk mund të kenë të katër numrat kuantik të njëjtë.
- Numri maksimal i elektroneve: Në një nivel energjetik është 2n2, ku "n" është numri kuantik kryesor. Elektronet e valencës janë të fundit ne nennivel dhe percaktojnë vetit kimike.
Berthama
- Protonet (Z): Numri atomik, i identifikon elementin.
- Masa e atomit (A): Numri i protoneve plus neutroneve.
- Izotope: Atomet me numër të njëjtë protone, por numër të ndryshëm neutronesh.
- Izobare: Atomet me numër të njëjtë masë, por numër të ndryshëm protoneve.
- Izotone: Atomet me numër të njëjtë neutronesh, por numër të ndryshëm protoneve.
- Nuklide: Forma specifike e një atomi me numër të caktuar protoneve dhe neutronesh.
- Nukleone: Protonet dhe neutronet e bërthamës.
- Forca berthamore: Forca terheqëse e fortë brenda bërthamës që mbizotëron forcën e repulsivë nukleare.
- Masa e Protoneve , Neutroneve, dhe Elektroneve:
- Forcat berthamore: Permasat e berthamave, 10-15m
Strukturë e berthamës
- Numra magjike: (2, 8, 20, 28, 50, 82, 126) Numrat magjike te berthamave tregojne shume te qendrueshme per shkak te niveleve elektronike te plotesuara.
- Modeli i grimcave elementare: Gjendjet e ulta energjetike jane te plotesuara, ndersa ekzistenca e niveleve te paplotesuara (te lira) mundeson ngacmimin e berthameve.
- Radioaktiviteti: Transformimi spontan i nje atomi jo te qendrueshem ne nje tjeter duke emetuar rrezatim.
- Rrezatimi elektromagnetik: -jo-jonizues (radio, mikrovalë, infrakuq, dritë e dukshme, ultraviolette); -jo- jonizues (rrezet gama, rrezet X, rrezet kozmike);
Zberthimi radioaktiv dhe aktiviteti
- Perioda e gjysmë-zberthimit (T½): Koha qe i duhet nje radioizotopi per t'u zberthyer ne gjysmen e vleres se tij initiale.
- Aktiviteti: Numri i zberthimeve per nje njesi kohe.
- Njësia SI për aktivitetin radioaktiv: Bekerel (Bq).
Bashkëveprimi i rrezatimit me materien
- Rrezet alfa: grimca të rënda, pozitive
- Rrezet beta: elektrone të shpejta
- Rrezet gama: vale elektromagnetike pa ngarkesë
- ① Permes rrezatimit ne lende: perdoren shume mekanizma te ndryshem, absorbon, shperhap, ose kalon. Kjo ndikon ne humbjen e energjise me shume mekanizma gradualisht apo katastrofike.
- ② Depertueshmeria: Varet nga lloji dhe fuqia e rrezatimit. Rrezet me masë të madhe penetrojn?? më pak.
- ③ Karakteristika kimike e materialit dhe shpejtesia qe e humb grimca energjinë.
Dozimetria
- Doza absorbuese: Energjia e absorbuar per njesi mase. Njësia: Grej (Gy).
- Doza ekspozuese: Masa e ngarkeses elektrike per nje kohe te caktuar. Njësia: Kulon për kilogram (C/kg).
- Doza ekujvalente: Shpreh efektin biologjik per llojet e ndryshme te rrezatimit. Njësia: Sivert (Sv).
- Shpejtesia e absorbimit te dozes: Gy/s apo J/kg
- Shpejtesia e dozes ekspozuese: C/kg
- Doza efektive: Doza ekujvalente e absorbuar nga indet biologjike e pershkruar si Sivert (Sv).
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Related Documents
Description
Ky kuiz shqyrton pasojat e rrezatimit në trupin e njeriut. Pjesëmarrësit do të testojnë njohuritë e tyre mbi llojet e rrezatimit dhe ndikimet biologjike që ato kanë. Eshtë një mundësi e shkëlqyer për të kuptuar efektet afatshkurtra dhe afatgjata të rrezatimit.
