Қазақ мемлекеттігінің қалыптасуы

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

«Әке ұлысы» мен «ата ұлысы» деген ұғымдар қандай кезеңде қалыптасты?

VIII-IX ғасырлар

X-XI ғасырлар

XI-XIII ғасырлар

XIV-XVI ғасырлар (correct)

Қазақстан халқының қалыптасу процесі қандай кезеңдерден басталады?

Алғашқы қауымдық құрылыс және қола дәуірі (correct)

Орта ғасырлар мен XVI-XVII ғасырлар

Тәуелсіздік және қазіргі заман

Темір дәуірі және кейінгі ғасырлар

Халық болып қалыптасу үшін қанша тарихи кезеңдерді басынан өткізу қажет?

Тек екі ғасыр

Көптеген ғасырлар (correct)

Бір немесе екі ғасыр

Бес немесе алты ғасыр

Орта Азиядағы ру-тайпа аралық сапырылыстың нәтижесінде қандай процесс жүрді?

Ұлттық екшелеу және қалыптасу процестері Signup and view all the answers

Жетісу жерінде мемлекеттік дәстүрді қайта жандандыруға қандай қауіп әсер етті?

Жоңғар қалмақтары тарапынан төнген қауіп Signup and view all the answers

Қазақстанның ұлан-ғайыр территориясын ежелден мекендеген тайпалар қалай аталады?

Байырғы (автохонды) тайпалар Signup and view all the answers

Шыңғыс хан Әулеті билеген ортағасырлық кеңістіктегі «ата ұлысы» ұғымының маңызы неде?

Идеологиялық және саяси фактор ретінде қызмет ету Signup and view all the answers

XIV-XVI ғасырларда Орта Азияда неше түрлі процесс жүрді?

Ұлттық екшелеу және қалыптасу процестері Signup and view all the answers

Қазақ мемлекеттігінің құрылу уақыты қандай жылмен байланыстырылады?

1465-1466 Signup and view all the answers

Жәнібек пен Керей сұлтандардың хандық құрған жері қайда орналасқан?

Шу Signup and view all the answers

Керей хан мен Жәнібек сұлтан қай ұлыстан бөлініп шықты?

Әбілқайыр ұлысы Signup and view all the answers

Керей хан мен Жәнібек сұлтандардың көшіп келген уақыты қандай кезеңмен сипатталады?

XIV ғасырдың соңғы кезеңі Signup and view all the answers

Мемлекеттік құрылымның негізін қалаушылары кімдер?

Керей хан мен Жәнібек сұлтан Signup and view all the answers

Керей хан мен Жәнібек сұлтанның іс-әрекеті халықтың арасында қалай баға берілді?

Тарихи маңызы бар Signup and view all the answers

Жетісудағы қандай патша ұрпағы XIV ғасырдың соңында патшалық құрған?

Ұрыс хан Signup and view all the answers

Қара халықтың хандықтарға көшуәрекетіндегі рөлі туралы не айтылады?

Оның рөлі еленбеген Signup and view all the answers

Керей хан мен Жәнібек сұлтандардың билігіне қатысты қандай ұсыныс түскен?

Жаңа мемлекеттік құрылым құру Signup and view all the answers

Қазақ хандығының қалыптасу кезеңі қандай процестермен ерекшеленді?

Этносаяси процестер Signup and view all the answers

Study Notes

Қазақ мемлекеттігінің қалыптасуы

Қазақ хандығының пайда болуы қазақ ұлысының қалыптасу процесінің нәтижесі болды.
Керей хан мен Жәнібек сұлтан бастаған халық Әбілқайыр хан билеген өзбек ұлысынан бөлініп, Шу бойына қоныс аударды.
Бұл оқиға 1465-1466 жылдары болған және қазақ мемлекеттігінің құрылған уақыты ретінде қабылданады.
Мохаммед Хайдар бұл оқиғаны Керей хан мен Жәнібек сұлтан бастаған халықтың Шу бойындағы Қозыбашы деген жерге келіп, дербес хандықты қалыптастыруымен байланыстырады.
Бұл көші-қон тек бір рет емес, бірнеше рет қайталанғандығын тарихи деректер растайды.
Керей хан мен Жәнібек сұлтанның халықты өзбек ұлысынан бөліне көшуге итермелеген себеп − ықпалды билеуші топтардың саналы әрекеті және мемлекеттік құрылымды құруға деген ұмтылысы.
Жәнібек пен Керей сұлтандардың XIV ғасырдың соңында Жетісуда патшалық құрған Ұрыс ханның мұрагерлері болғандығы да айтылады.
Жергілікті билеуші топтардың Ұрыс ханның мұрагерлеріне «атасының ұлысын» жаңғырту ұсынысын бергені анық.
Ұрыс хан XIV ғасырдың 60-70 жылдары Алтын Ордадағы аласапырандықтан кейін Жетісуға келіп хандық құрды.
Оның ұлы Құйыршық сұлтан да әкесінің хандығын биледі.
«Әке ұлысы», «ата ұлысы» деген ұғымдар ортағасырлық кеңістікте кең тараған және ыдырай жатқан мемлекеттік құрылымдарды мұраға иемденудің бір түрі болатын.
XIV-XVI ғасырларда Орта Азияда ру-тайпалар арасындағы сапырылыс, араласумен қатар ұлттық бөліну және қалыптасу процестері жүрді.
«Ата ұлысы» деген ұғым ұлттық бөліну мен қалыптасуға идеологиялық және саяси тұрғыдан қолайлы фактор болды.
Жергілікті билеуші топтардың Жетісуда мемлекеттік дәстүрді қайта жандандыруға деген ұсынысына бірнеше себептер болды, оның ішіндегі ең маңыздысы жоңғар қалмақтарынан келетін қауіп еді.
Халықтың қалыптасу процесі көптеген тарихи кезеңдерді басынан өткізуді талап етеді және бұл процесс бірнеше ғасырларға созылады.
Қазақстандағы халықтың қалыптасу процесі ежелгі қауымдық құрылыс ыдырағаннан кейін, қола дәуірі, темір дәуірі және бұл кезде өмір сүрген ру-тайпалардың өсіп-өркендеуінен басталды.
Қазақстан ұлан-ғайыр жерінде өмір сүрген байырғы (автохонды) тайпалар мен тайпалар бірлестіктері халықтың қалыптасуының негізін қалады.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Description

Бұл викторина қазақ мемлекеттігінің қалыптасу тарихы мен кезеңдеріне арналған. Қазақ хандығының құрылуы, Керей хан мен Жәнібек сұлтанның рөлі туралы білімдеріңізді тексеріңіз. Тарихи оқиғалар мен кезеңдерге қатысты сұрақтар дайындады.