Psychologie: Schizofrenie en Psychosespectrumstoornissen
148 Questions
1 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Welke symptomen zijn kenmerkend voor psychosespectrumstoornissen?

  • Verlies van eetlust
  • Slaapstoornissen
  • Wanen en hallucinaties (correct)
  • Verhoogde energie

    • Wat is het belangrijkste verschil tussen schizofrenie en schizofreniforme stoornis?

  • Schizofrenie gaat altijd gepaard met sociale terugtrekking
  • Symptomen van schizofreniforme stoornis duren korter dan zes maanden (correct)
  • Schizofrenie is volledig onbehandelbaar
  • Schizofreniforme stoornis heeft altijd hallucinaties

    • Wat zijn cognitieve symptomen van schizofrenie?

  • Wanen
  • Initiatiefverlies
  • Problemen met aandacht en geheugen (correct)
  • Vlak affect

    • Welke van de volgende stoornissen heeft zowel kenmerken van schizofrenie als een stemmingsstoornis?

    <p>Schizoaffectieve stoornis</p> Signup and view all the answers

    Wat wordt verstaan onder negatieve symptomen van schizofrenie?

    <p>Gemis van normale uitingen zoals spraakarmoede</p> Signup and view all the answers

    Wat is de geschatte wereldwijde prevalentie van schizofrenie?

    <p>Minder dan 1%</p> Signup and view all the answers

    Wat kenmerkt psychotische recidieven bij schizofrenie?

    <p>Ze zijn vaak aanwezig</p> Signup and view all the answers

    Wat is een veelvoorkomend misverstand over schizofrenie?

    <p>Patiënten zijn altijd gewelddadig</p> Signup and view all the answers

    Hoe kan een behandelaar de kans op succesvolle samenwerking met psychotische patiënten vergroten?

    <p>Door inzicht en begrip te ontwikkelen voor de positie van de patiënt</p> Signup and view all the answers

    Wat is een veelvoorkomende reactie van patiënten op hun psychotische ervaring?

    <p>Ze vinden zichzelf niet ziek en denken geen behandeling nodig te hebben</p> Signup and view all the answers

    Wanneer kan gedwongen opname noodzakelijk zijn?

    <p>Wanneer er een gevaarlijke situatie ontstaat en de patiënt behandeling weigert</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijk aspect van de behandeling voor patiënten met schizofrenie?

    <p>Bijdragen aan het hervinden van zelfvertrouwen</p> Signup and view all the answers

    Waarom is intensieve samenwerking noodzakelijk voor patiënten met schizofrenie?

    <p>Omdat zorgbehoefte sterk kan wisselen</p> Signup and view all the answers

    Wat is de geschatte prevalentie van de waanstoornis in de bevolking?

    <p>0,03%</p> Signup and view all the answers

    Welke behandeling wordt doorgaans zal toegepast bij psychosespectrumstoornissen?

    <p>Antipsychotica</p> Signup and view all the answers

    Wat is een kenmerk van positieve symptomen bij schizofrenie?

    <p>Wanen en hallucinaties</p> Signup and view all the answers

    Op welke leeftijd openbaart schizofrenie zich meestal?

    <p>Tussen 16 en 30 jaar</p> Signup and view all the answers

    Wat wordt niet gerekend tot de psychosespectrumstoornissen volgens de gegeven indeling?

    <p>Persoonlijkheidsstoornis</p> Signup and view all the answers

    Wat geeft aan dat iemand lijdt aan een kortdurende psychotische stoornis?

    <p>Volledig herstel na korte tijd</p> Signup and view all the answers

    Wat zijn belangrijke omgevingsfactoren die bijdragen aan de kwetsbaarheid voor psychosespectrumstoornissen?

    <p>Cannabisgebruik</p> Signup and view all the answers

    Wat is een veel voorkomende hallucinatie bij schizofrenie?

    <p>Stemmen horen</p> Signup and view all the answers

    Wat typeert vaak patiënten met een waanstoornis?

    <p>Voelen zich tekortgedaan of benadeeld</p> Signup and view all the answers

    Welke van de volgende is geen vorm van psychosespectrumstoornis?

    <p>Obsessieve-compulsieve stoornis</p> Signup and view all the answers

    Welke benadering wint terrein bij de classificatie van psychosespectrumstoornissen?

    <p>Dimensies benadering</p> Signup and view all the answers

    Wat is een relevant kenmerk van schizofrenie dat de behandeling kan beïnvloeden?

    <p>De duur van de symptomen</p> Signup and view all the answers

    Wat is een kenmerk van wanen bij patiënten met schizofrenie?

    <p>Patiënten kunnen overtuigingen hebben over gedachten die door anderen worden beïnvloed.</p> Signup and view all the answers

    Wat verstaan we onder 'betrekkingswanen'?

    <p>De overtuiging dat alledaagse gebeurtenissen speciale boodschappen bevatten.</p> Signup and view all the answers

    Wat is een voorbeeld van een formele denkstoornis?

    <p>Incoherentie in de gedachtegang.</p> Signup and view all the answers

    Welke van de volgende symptomen hoort niet bij negatieve symptomen?

    <p>Verhoogde energie.</p> Signup and view all the answers

    Wat is een veelvoorkomend probleem bij patiënten met cognitieve symptomen van schizofrenie?

    <p>Executieve-functiestoornissen.</p> Signup and view all the answers

    Wat zijn negatieve symptomen vaak het gevolg van?

    <p>Minder goede invloed van antipsychotica.</p> Signup and view all the answers

    Welke verklaring is kenmerkend voor 'gedachteonttrekking'?

    <p>Patiënten zijn ervan overtuigd dat hun gedachten volledig kunnen verdwijnen.</p> Signup and view all the answers

    Wat is niet een kenmerk van negatieve symptomen?

    <p>Zichtbare sociale interactie.</p> Signup and view all the answers

    Wat beschrijft het best een 'gedachtestop'?

    <p>Een abrupte onderbreking in de gedachtestroom.</p> Signup and view all the answers

    Wat is een van de gevolgen van negatieve symptomen?

    <p>Moeilijkheden met zelfverzorging.</p> Signup and view all the answers

    Wat kan de oorzaak zijn van secundaire negatieve symptomen?

    <p>Te weinig stimulatie.</p> Signup and view all the answers

    Wat wordt vaak gezien als een moeilijkheid bij het onderscheiden van negatieve symptomen en depressiesymptomen?

    <p>Patiënten met negatieve symptomen hebben geen somberheid.</p> Signup and view all the answers

    Wat kan een gevolg zijn van executieve-functiestoornissen?

    <p>Verminderde redenering.</p> Signup and view all the answers

    Wat is een veelvoorkomende misvatting over patiënten met schizofrenie?

    <p>Zij hebben vaak geen overtuiging dat zij behandeld moeten worden.</p> Signup and view all the answers

    Wat is de gemiddelde dosering haloperidolequivalent waarbij extrapiramidale symptomen ontstaan bij patiënten die eerder met antipsychotica zijn behandeld?

    <p>4,3 mg per dag</p> Signup and view all the answers

    Wat is het risico van het overschrijden van de neuroleptic threshold dosis?

    <p>Er is een hoger risico op bijwerkingen</p> Signup and view all the answers

    Welke van de volgende symptomen valt niet onder psychomotoriek bij schizofrenie?

    <p>Depressie</p> Signup and view all the answers

    Bij welke groep patiënten is de kans op succesvol stoppen met antipsychotica het hoogst?

    <p>Patiënten met een eerste psychose</p> Signup and view all the answers

    Wat is een kenmerk van de schizofreniforme stoornis dat het onderscheidt van schizofrenie?

    <p>De symptomen duren tussen de één en zes maanden</p> Signup and view all the answers

    Wat kan de dosisverlaging zijn ten opzichte van de laagst effectieve dosering in de acute fase?

    <p>25%</p> Signup and view all the answers

    Welke uitspraak over de schizoaffectieve stoornis is juist?

    <p>Stemmingssymptomen moeten gelijktijdig aanwezig zijn met psychosesymptomen</p> Signup and view all the answers

    Welk percentage van de patiënten gebruikt na één maand geen antipsychotica meer volgens advies?

    <p>33%</p> Signup and view all the answers

    Wat is een kenmerk van een waanstoornis?

    <p>De waan duurt minimaal één maand</p> Signup and view all the answers

    Wat is een mogelijke complicatie van langdurig gebruik van antipsychotica?

    <p>Verhoogd risico op tardieve dyskinesie</p> Signup and view all the answers

    Wat gebeurt er typisch na een episode van een kortdurende psychotische stoornis?

    <p>Volledig herstel volgt gewoonlijk na korte tijd</p> Signup and view all the answers

    Welke combinatie heeft een matig gunstig effect op negatieve symptomen?

    <p>Lamotrigine met clozapine</p> Signup and view all the answers

    Wat is een gunstig prognostisch kenmerk bij de schizofreniforme stoornis?

    <p>Acute begin binnen vier weken</p> Signup and view all the answers

    Wat is het percentage van schizofreniepatiënten dat (partieel) therapieresistent is?

    <p>30%</p> Signup and view all the answers

    Welke type waan is een voorbeeld van een grootheidswaanzin?

    <p>Erotomane waan</p> Signup and view all the answers

    Wat is noodzakelijke monitoring bij de behandeling met clozapine?

    <p>Risico op aganulocytose</p> Signup and view all the answers

    Welke van de volgende uitspraken over de behandeling van een waanstoornis is correct?

    <p>Patiënten wijzen behandeling vaak met kracht af</p> Signup and view all the answers

    Wat wordt bedoeld met inadequaat affect?

    <p>Emotionele uitingen passen niet bij de situatie</p> Signup and view all the answers

    Wat is een niet-farmacologische interventie voor de behandeling van negatieve symptomen?

    <p>Cognitieve gedragstherapie</p> Signup and view all the answers

    Welk van de volgende symptoomtype is niet typisch voor schizoaffectieve stoornis?

    <p>Langdurig psychotisch functioneren</p> Signup and view all the answers

    Wat is de minimum duur van een episode van een kortdurende psychotische stoornis om aan de criteria van de DSM-5 te voldoen?

    <p>Minstens één dag tot minder dan één maand</p> Signup and view all the answers

    Wat is een kenmerk van intermitterende behandeling bij eerste-episodepatiënten?

    <p>Verhoogd recidiefrisico</p> Signup and view all the answers

    Wat is een veelvoorkomend kenmerk van patiënten met een waanstoornis?

    <p>Ze zijn vaak vervreemd van de werkelijkheid</p> Signup and view all the answers

    Welke van de volgende symptomen behoort NIET tot de criteria voor katatonie volgens de DSM-5?

    <p>Hallucinaties</p> Signup and view all the answers

    Welk van de volgende therapiestrategieën heeft nog geen bewezen effectiviteit?

    <p>Cognitieve remediatie</p> Signup and view all the answers

    Welke factor is gerelateerd aan een verhoogde kans op transitie naar een psychosespectrumstoornis?

    <p>Sociaal-terugtrekgedrag</p> Signup and view all the answers

    Welke uitspraak over symptomen bij schizofrenie is incorrect?

    <p>Symptomen zijn altijd cognitief van aard</p> Signup and view all the answers

    Wat is een essentieel criterium voor de diagnose van schizoaffectieve stoornis?

    <p>Er zijn altijd significante stemmingssymptomen</p> Signup and view all the answers

    Wat is een veelvoorkomend kenmerk van katatonie?

    <p>Verminderde psychomotorische activiteit</p> Signup and view all the answers

    Wat beschrijft de term 'psychomotorische vertraging'?

    <p>Langzamere fysieke bewegingen</p> Signup and view all the answers

    Wat beschrijft het beste de prodromale symptomen van schizofrenie?

    <p>Vaak een sombere of angstige stemming en sociaal-terugtrekgedrag</p> Signup and view all the answers

    Wat is een kenmerk van het beloop van schizofrenie bij mannen in vergelijking met vrouwen?

    <p>Mannen hebben vaker last van negatieve symptomen.</p> Signup and view all the answers

    Wat gebeurt er meestal na de eerste vijf tot tien jaar van schizofrenie?

    <p>Er is meestal een stabilisatie van het klinische beeld</p> Signup and view all the answers

    Wat is een mogelijke verklaring voor het feit dat psychotische patiënten vaak hulp mijden?

    <p>Zij zijn overtuigd van de juistheid van hun denkbeelden</p> Signup and view all the answers

    Wat zijn mogelijke factoren die geassocieerd zijn met een minder gunstig beloop van schizofrenie?

    <p>Begin op jonge leeftijd en slechte werkhistorie.</p> Signup and view all the answers

    Welke van de volgende stoornissen is GEEN typische toestand waarin katatonie kan optreden?

    <p>Eetstoornis</p> Signup and view all the answers

    Wat is de geschatte mortaliteit van patiënten met schizofrenie door suïcide?

    <p>Ongeveer 6%.</p> Signup and view all the answers

    Wat is echolalie?

    <p>Het herhalen van woorden of zinnen van anderen</p> Signup and view all the answers

    Welke claim is waar over het gebruik van middelen door patiënten met schizofrenie?

    <p>Ongeveer 40% van de patiënten is afhankelijk van alcohol.</p> Signup and view all the answers

    Wat is niet een factor die samenhangt met een hogere mortaliteit bij schizofrenie?

    <p>Hoog niveau van sociale interactie.</p> Signup and view all the answers

    Welke van de volgende symptomen is een kenmerk van stupor?

    <p>Geen psychomotorische activiteit</p> Signup and view all the answers

    Wat speelt een belangrijke rol bij de diagnostiek van schizofrenie?

    <p>Psychiatrische anamnese en status-mentalisonderzoek.</p> Signup and view all the answers

    Wat houdt wasachtige buigzaamheid in?

    <p>Lichte, gelijkblijvende weerstand tegen veranderen van houding</p> Signup and view all the answers

    Welke symptomen kunnen helpen bij het stellen van de diagnose schizofrenie?

    <p>Hallucinaties en wanen.</p> Signup and view all the answers

    Wat is het typ­ische verloop van de eerste symptomen van schizofrenie bij vrouwen vergeleken met mannen?

    <p>Symptomen beginnen gemiddeld later bij vrouwen</p> Signup and view all the answers

    Wat is een typische observatie bij een patiënt met een psychotische stoornis?

    <p>Een chaotisch en onverzorgd huishouden.</p> Signup and view all the answers

    Wat is het risico dat een patiënt loopt tijdens ernstige katatonie?

    <p>Zelfbeschadiging of schade aan anderen</p> Signup and view all the answers

    Wat is het effect van nicotine op antipsychotica?

    <p>Verlaagt de spiegel van antipsychotica.</p> Signup and view all the answers

    Wat zijn motorische maniërismen?

    <p>Vreemde, overdreven karikaturen van normale handelingen</p> Signup and view all the answers

    Wat is één van de belangrijkste verschillen tussen schizofrenie en waanstoornis?

    <p>Duur van de symptomen.</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijk kenmerk van psychotische symptomen die door middelengebruik worden veroorzaakt?

    <p>Varieert met het type middel en dosering.</p> Signup and view all the answers

    Wat kan een goed beloop van schizofrenie bevorderen?

    <p>Vroegtijdige diagnose en behandeling.</p> Signup and view all the answers

    Wat kan helpen bij het vaststellen van schizofrenie tijdens een consult?

    <p>De combinatie van anamnese en observaties.</p> Signup and view all the answers

    Wat is een schrijnend gevolg van schizofrenie voor patiënten?

    <p>Een verhoogde kans op psychische comorbiditeit.</p> Signup and view all the answers

    Wat is de voorkeur bij het optreden van parkinsonisme tijdens behandeling met antipsychotica?

    <p>Dosisverlaging</p> Signup and view all the answers

    Wat is een veelvoorkomende bijwerking van antipsychotica die bij ongeveer 30% van de patiënten voorkomt?

    <p>Acathisie</p> Signup and view all the answers

    Welke van de volgende uitspraken over tardieve dyskinesie is juist?

    <p>Het wordt gekenmerkt door vloeiende onwillekeurige bewegingen.</p> Signup and view all the answers

    Wat is het verband tussen de dosering van antipsychotica en de kans op sedatie?

    <p>Hogere dosering kan leiden tot meer sedatie.</p> Signup and view all the answers

    Wat zijn de symptomen van een metabool syndroom?

    <p>Buikomvang vergroot en verhoogd nuchter bloedglucose.</p> Signup and view all the answers

    Wat is een mogelijke bijdrage van discriminatie aan het risico op psychosespectrumstoornissen?

    <p>Het vergroot het gevoel van onzekerheid.</p> Signup and view all the answers

    Welke rol speelt cannabisgebruik bij het ontstaan van psychosespectrumstoornissen?

    <p>Het verhoogt het risico, vooral bij jongere gebruikers.</p> Signup and view all the answers

    Welke antipsychotica geven een hoger risico op overgewicht?

    <p>Clozapine en olanzapine</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijke verantwoordelijkheid bij het voorschrijven van antipsychotica?

    <p>Patiënten screenen op cardiovasculaire risicofactoren.</p> Signup and view all the answers

    Wat is het belangrijkste doel van psycho-educatie in de behandeling van psychosespectrumstoornissen?

    <p>Het vergroten van het zelfvertrouwen.</p> Signup and view all the answers

    Welke symptomen hebben over het algemeen een betere behandelbaarheid met antipsychotica?

    <p>Positieve symptomen.</p> Signup and view all the answers

    Wat is de meest voorkomende oorzaak van seksuele symptomen bij antipsychotica?

    <p>Verhoging van de prolactinespiegel</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijk risico wanneer patiënten met schizofrenie stoppen met antipsychotica?

    <p>Er is een verhoogde kans op depressie.</p> Signup and view all the answers

    Wat zijn de symptomen van het neuroleptisch maligne syndroom (NMS)?

    <p>Koorts, spierrigiditeit en verhoogd creatinekinase</p> Signup and view all the answers

    Hoe wordt de effectiviteit van antipsychotica in vergelijking met placebo beoordeeld?

    <p>Antipsychotica zijn effectiever dan placebo, maar niet altijd.</p> Signup and view all the answers

    Wat is een veelvoorkomend gevolg van schizofrenie met betrekking tot levensverwachting?

    <p>Gemiddeld 20 jaar korter leven</p> Signup and view all the answers

    Wat gebeurt er meestal met psychosesymptomen na het staken van middelen uit tabel 8.1?

    <p>Ze verdwijnen meestal binnen enkele dagen.</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijke oorzaak voor psychosesymptomen bij jongvolwassenen?

    <p>Somatische aandoeningen.</p> Signup and view all the answers

    Welke van de volgende factoren kan de gevoeligheid voor psychoses verhogen?

    <p>Jong beginnen met het gebruik van cannabis.</p> Signup and view all the answers

    Wat is een aanwijzing voor ernstige cardiale aandoeningen tijdens antipsychotica behandeling?

    <p>Verminderde inspanningstolerantie</p> Signup and view all the answers

    Welke antipsychotica zijn geassocieerd met een gunstig effect op negatieve symptomen?

    <p>Amisulpride, clozapine, en olanzapine.</p> Signup and view all the answers

    Welke aandoening komt meestal minder ernstig tot uiting in ontwikkelingslanden vergeleken met de westerse wereld?

    <p>Schizofrenie.</p> Signup and view all the answers

    Welke bijwerking moet nauwlettend in de gaten worden gehouden bij patiënten die clozapine gebruiken?

    <p>Daling van het aantal witte bloedcellen</p> Signup and view all the answers

    Wat gebeurt er vaak als bijwerkingen van antipsychotica langdurig worden genegeerd?

    <p>Patiënten kunnen blijvende schade oplopen.</p> Signup and view all the answers

    Hoe is de incidentie van schizofrenie tussen mannen en vrouwen?

    <p>Komt ongeveer 1,5 keer meer voor bij mannen dan bij vrouwen.</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijk aspect bij het gebruik van antipsychotica met betrekking tot bijwerkingen?

    <p>Bijwerkingen hangen af van de dosering.</p> Signup and view all the answers

    Waarom is het belangrijk om zelfstigmatisatie te voorkomen in psycho-educatie?

    <p>Het vergroot de zelfwaardering en kwaliteit van leven.</p> Signup and view all the answers

    Wat is de risicoverhouding voor iemand met een eerstegraads familielid dat schizofrenie heeft?

    <p>5 tot 15 maal hogere kans.</p> Signup and view all the answers

    Wat kan het directe pathofysiologische gevolg zijn van een somatische aandoening?

    <p>Wanen of hallucinaties.</p> Signup and view all the answers

    Wat staat er bekend als een krachtig neurobiologisch middel ter behandeling van psychosespectrumstoornissen?

    <p>Antipsychotica.</p> Signup and view all the answers

    Welke van de volgende behandelmethoden moet altijd worden ingesloten in de behandeling van psychosespectrumstoornissen?

    <p>Psycho-educatie.</p> Signup and view all the answers

    Welke van de volgende neurobiologische processen is betrokken bij het ontstaan van schizofrenie?

    <p>Verstoring van dopaminerge neurotransmissie.</p> Signup and view all the answers

    Wat is de relatie tussen negatieve symptomen en positieve symptomen bij schizofrenie?

    <p>Positieve symptomen kunnen negatieve symptomen verergeren.</p> Signup and view all the answers

    Wat is een veel voorkomende misvatting over de relatie tussen genetische factoren en schizofrenie?

    <p>Alle psychoses zijn genetisch bepaald.</p> Signup and view all the answers

    Wat gebeurt er met de hersenstructuur bij patiënten met schizofrenie?

    <p>Verlies van hersenweefsel.</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijke factor bij de keuze van een specifiek antipsychoticum voor een patiënt?

    <p>De bijwerkingen per antipsychoticum zijn relevant.</p> Signup and view all the answers

    Welke van deze stoornissen is niet geclassificeerd als een psychosespectrumstoornis?

    <p>Obsessieve-compulsieve stoornis.</p> Signup and view all the answers

    Welk type symptomen is gerelateerd aan een verhoogde kwetsbaarheid voor schizofrenie?

    <p>Alle genoemde symptomen.</p> Signup and view all the answers

    Wat is een factor die invloed heeft op de incidentie van psychosespectrumstoornissen?

    <p>Migratie en bevolkingsdichtheid.</p> Signup and view all the answers

    Wat is een van de complicaties bij het vaststellen van een psychosespectrumstoornis?

    <p>Uitsluiten van somatische oorzaken.</p> Signup and view all the answers

    Wat is een indicatie dat een psychotische episode gerelateerd is aan een somatische aandoening?

    <p>Er zijn aanwijzingen van een somatische aandoening.</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijk doel van cognitieve gedragstherapie?

    <p>Het verminderen van de ernst van hallucinaties en depressiviteit</p> Signup and view all the answers

    Wat wordt als een contra-indicatie voor cognitieve gedragstherapie beschouwd?

    <p>Ernstige leerbeperkingen bij de patiënt</p> Signup and view all the answers

    Wat is een voordeel van Individuele Plaatsing en Steun (IPS)?

    <p>Patiënten worden direct in de praktijk geplaatst</p> Signup and view all the answers

    Welke interventie heeft significant minder terugval en opnames aangetoond bij patiënten met schizofrenie?

    <p>Psycho-educatieve interventies</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijk kenmerk van psychomotorische therapie?

    <p>Er zijn aanwijzingen voor gunstige effecten vergeleken met standaardzorg</p> Signup and view all the answers

    Wat wordt niet geadviseerd bij het opstellen van een behandelplan voor patiënten met psychosespectrumstoornissen?

    <p>Bijkomende lichamelijke problemen negeren</p> Signup and view all the answers

    Waarom zijn lange termijn interventies vaak effectiever dan kortere interventies?

    <p>Ze bieden meer tijd voor vertrouwensontwikkeling</p> Signup and view all the answers

    Wat is een veelvoorkomend obstakel bij sociale vaardigheidstrainingen?

    <p>Generalisatie van vaardigheden naar de praktijk ontbreekt</p> Signup and view all the answers

    Welke uitspraak over muziektherapie is correct?

    <p>Muziektherapie heeft een gunstig effect op negatieve symptomen</p> Signup and view all the answers

    Wat is een kenmerk van de non-directieve interventiecounseling?

    <p>De patiënt bepaalt de inhoud van de sessies</p> Signup and view all the answers

    Wat is een effect van copingstrategieën bij hallucinaties, volgens onderzoek?

    <p>Ze leveren geen consistente gunstige effecten op</p> Signup and view all the answers

    Wat zijn essentiële elementen bij het betrekken van naasten bij de behandeling?

    <p>Zij hebben recht op voorlichting en steun</p> Signup and view all the answers

    Wat is het doel van cognitieve remediatie?

    <p>Het verbeteren van aandacht, geheugen en probleemoplossing</p> Signup and view all the answers

    Hoe beïnvloedt adequate medicatie cognitieve beperkingen?

    <p>Het heeft geen invloed op cognitieve beperkingen</p> Signup and view all the answers

    Study Notes

    Psychosespectrumstoornissen

    • Psychosespectrumstoornissen worden gekenmerkt door wanen, hallucinaties en gedrags- of denkdesorganisatie.
    • Deze groep omvat stoornissen waarbij psychosesymptomen de hoofdsymptomen zijn.
    • Onder de DSM-5 classificatie vallen: schizofrenie, schizofreniforme stoornis, schizoaffectieve stoornis, waanstoornis, kortdurende psychotische stoornis, katatonie, psychotische stoornis door een middel en psychotische stoornis door een somatische aandoening.
    • Schizofrenie symptomen worden ingedeeld in positieve, negatieve en cognitieve symptomen.

    Positieve symptomen

    • Gestoord realiteitsbesef: wanen en hallucinaties.
    • Cognitieve desorganisatie: gedesorganiseerd spreken en gedrag.
    • Deze symptomen kunnen in episoden of blijvend aanwezig zijn.
    • Hallucinaties: Meest voorkomend is stemmen horen, met variabele inhoud en effect op de patiënt. 'Stemmen' kunnen kritiek leveren, opdrachten geven of met elkaar spreken over de patiënt.
    • Wanen: Verschillende thema's zoals achtervolging, samenspanning, bedreiging of bijzondere betekenis aan alledaagse gebeurtenissen toekennen. Wanen over verlies van controle over eigen gedachten (gedachteonttrekking, -inbrenging, uitzending) zijn kenmerkend.
    • Formele denkstoornissen: Ontsporing (meer niet-gereleerde opmerkingen), tangentialiteit (doorslaan naar ander onderwerp), verzanden (verlies van draad), incoherentie (niet te volgen gedachtestroom); of neologismen (nieuwe woorden).

    Negatieve symptomen

    • Deze symptomen worden gekenmerkt door het ontbreken van normale psychische uitingen:
      • Affectieve vervlakking: verminderd of afwezig emotionele expressie/mimiek.
      • Initiatiefverlies: minder motorische activiteit en zelfstandigheid.
      • Apathie: gebrek aan interesse en motivatie.
      • Gedachtearmoede: ervaren van weinig gedachten.
      • Logie/spraakarmoede: beperkt spreken.
      • Anergie: gebrek aan energie/motivatie.
      • Sociaal terugtrekgedrag: minder sociaal contact.
    • vaak bij cognitieve en sociale disfuncties. Soms ontstaan positieve symptomen pas later.
    • Deze symptomen zijn vaak langdurig hinderlijk en lastiger te behandelen.

    Cognitieve symptomen

    • Vertraagde verwerkingssnelheid.
    • Aandachts- en werkgeheugenproblemen.
    • Problemen met verbale en visuele geheugen en leren.
    • Executieve functiestoornissen (problemen met redeneren en probleemoplossing).
    • Overlap met autismespectrumstoornis in sociale cognitie.

    Schizofreniforme stoornis

    • Symptomen lijken op schizofrenie, maar duren korter dan zes maanden.
    • Herstel tot premorbide niveau na verdwijnen symptomen.
    • Ongeveer 70% ontwikkelt later schizofrenie. Gunstige prognoses: acuut begin, verwardheid tijdens psychose, goed premorbide functioneren, afwezigheid van affectieve vervlakking.

    Schizoaffectieve stoornis

    • Combinatie van schizofrenie- en stemmingsstoornis-symptomen.
    • Stemmingsstoornis (depressieve of manische) aanwezig tijdens grootste deel van de ziekte.
    • Wanen/hallucinaties zonder prominente stemmingsstoornissen minstens twee weken.
    • Gemiddeld gunstiger beloop dan schizofrenie als stemmingsstoornis op de voorgrond staat.

    Waanstoornis

    • Zeldzaam (0,03% bevolking).
    • Chronisch beloop, begin meestal rond 40 jaar, met niet-bizarre wanen.
    • Vaak gevoel van tekort gedaan/benadeling.
    • Functioneren buiten de wanen redelijk normaal.
    • Geen negatieve symptomen, vaak afwijzing van behandeling..
    • Gevorderde therapie nodig om wanen te bespreken.

    Kortdurende psychotische stoornis

    • Minst ernstige stoornis van het psychospectrum.
    • Volledig herstel na korte periode.
    • Vaak na stressvolle gebeurtenis.
    • Rust, ondersteuning, en korte medicatie kunnen nodig zijn.

    Katatonie

    • Psychomotorische symptomen, verminderde of extreme activiteit/gedrag.
    • Stupor, katalepsie, wasachtige buigzaamheid, mutisme, negativisme, poseren, manierismen, stereotypieën, grimasseren, echolalie, echopraxie.
    • Kan optreden bij vele psychiatrische en somatische aandoeningen.

    Ontwikkeling, beloop en gevolgen

    • Schizofrenie manifesterende zich meestal tussen 16 en 30 jaar (vrouwen later dan mannen).
    • Prodromale symptomen (vóór de psychotische episode): somberheid, angst, terugtrekking, cognitieve problemen, compulsief gedrag voorafgaand. Sociaal terugtrekgedrag bij jonge mensen met subklinische psychoses geeft verhoogd risico.
    • Herstel in kwaliteit van leven/functioneren (redelijk tot goed) mogelijk na 5-10 jaar voor 60%.
    • Mannen slechter beloop dan vrouwen (negatieve symptomen, sociaal functioneren).
    • Suïcide risico, hoger bij jongere mannen met recidieven.

    Diagnostiek

    • Geheel gebaseerd op observatie (psychiatrische anamnese, status-mentalisonderzoek) en relevante informatie.
    • Aandacht voor familiale belasting en vroegere/huidige situaties, gedragingen en symptomen.
    • Moeilijkheden met patiënten tijdens acute psychotische fase, vaak ontbrekend besef van ziekte.
    • Vreemd gedrag/ordeningswijze huishouden kan ook wijzen op psychose, met achterliggende psychotische verklaringen.

    Differentiële diagnostiek

    • Mogelijk medicijn of somatische oorzaken uitsluiten: gebruik afwijkende middelen (zoals medicijnen en drugs), somatische aandoeningen (epilepsie, infecties, endocriene problemen).
    • Onderscheid met andere aandoeningen belangrijk, (bijv. stemmingsstoornissen met psychotische kenmerken, delier, andere psychiatrische aandoeningen).

    Epidemiologie

    • Incidentie: relatief laag, 0,2‰. Levenslange kans 0,8%.
    • Mannen vaker aangedaan dan vrouwen (1.5 keer meer).
    • Gelijk verdeeld over wereld, mogelijk minder ernstig in ontwikkelingslanden door minder sociale exclusie.
    • Hoger in stedelijke gebieden van geïndustrialiseerde landen.

    Etiopathogenese

    • Genetische factoren: sterk verbonden met risico, diverse genen betrokken bij neurotransmissie (glutamaat, dopamine) en immuniteit interactie met omgevingsfactoren .
    • Neurobiologische correlaten: Vermoedelijke neurobiologische ontwikkelingsstoornis, verstoringen in neurale netwerken en neurotransmitter (dopaminerge, glutaminerge) ontregeling. Frontaal/limbisch systeem afwijkingen.
    • Psychosociale correlaties: Migratie, bevolkingsdichtheid, discriminatie, psychotrauma (misbruik) kunnen risicolopend zijn. Cannabisgebruik belangrijke risicofactor vooral bij jongeren met vroegtijdig en intensieve consumptie van THC-rijk cannabisproducten.

    Behandeling

    • Psycho-educatie, medicatie (antipsychotica), psychosociale, en psychotherapeutische interventies.

    • Psycho-educatie: samenwerking en voorlichting (zelfvertrouwen), interactie met behandelaar. Ervaring van experts aanbevolen.

    • Neurobiologische behandeling (antipsychotica): verbetering positieve en soms negatieve symptomen. Meeste antipsychotica werken, geen grote verschillen tussen antipsychotica, maar dosering is belangrijk.

      • Bijwerkingen: bewegingsstoornissen (dosis afhankelijk), acathisie, acute dystonie, tardieve dyskinesie, sedatie, metabole problemen/effecten, seksuele disfunctie, cardiale risico's, NMS, agranulocytose.
      • Clozapine kan effect hebben op negatieve symptomen maar risicovolle bijwerkingen.
      • Depot-medicatie: kan compliance verbeteren.

    • Psychologische behandeling: cognitieve gedragstherapie, gezinsinterventies, psychomotorische therapie, muziektherapie, counseling, coping bij hallucinaties, cognitieve remediatie. Cognitieve therapie kan helpen met begrijpen van symptomen en bevordering van zelfvertrouwen.

    • Psychosociale behandeling: sociale vaardigheidstraining, rehabilitatieprogramma's (werk, wonen). IPS (Individual Placement and Support) is effectief.

    • Integratie behandelplan: Veiligheid, huisvesting, ondersteuning, bijkomende problemen, structuur, zelfvertrouwen bij patiënt. Behandeling moet langdurig zijn (geen genezing). Naastbetrokkenen (familie) nodig voor voorlichting en steun.

    • Therapietrouw: belangrijk voor langdurig succes, gebruik van depot-medicatie kan hierbij helpen maar compliance is vaak een obstakel.

    • Therapiestandaard: langdurige behandeling met intensieve samenwerking ambulantezorg, klinische zorg, woonbegeleiding.

    Studying That Suits You

    Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

    Quiz Team

    Description

    Dit quizje test je kennis over psychosespectrumstoornissen, met een focus op schizofrenie. Je leert over symptomen, prevalentie en belangrijke verschilpunten tussen gerelateerde stoornissen. Test je begrip van behandelingsstrategieën en veelvoorkomende misverstanden over schizofrenie.

    More Like This

    Use Quizgecko on...
    Browser
    Open
    Browser
    Browser