Психология | Дағды және қалыптасу

Адамның жасаған іс-әрекеті арқылы оның ішкі әлемі, мінез-құлқы, қабілеті, дағдысы сынды қасиеттері ашылады. Мысалы, баланың мектептегі тапсырмаларды орындауы, оның білім деңгейін көрсетеді.

Іс-әрекет - қозғалыс, әрекет, құбылыс бірігіп, мақсатты құрылымға айналады. Оның негізінде адам таным, сезім, ерік сипаттарын дамытады.

Жануарлардың әрекеттері қоршаған ортаға бейімделуге бағытталған. Ал адамдардың әрекеті қажеттіліктерін, мұқтаждықтарын қанағаттандыруға бағытталған. Адам әрекеті мақсатты және саналы.

Іс-әрекеттің мағыналы болуы үшін оның қоғам немесе адам өміріндегі рөлі, мақсаттылығы маңызды.

Іс-әрекет қоғамдық қарым-қатынас және байланыстар негізінде қалыптасады. Жеке адамда жалпыға ортақ мақсат және қажеттілік болуы керек.

Сана - іс- әрекет барысында қалыптасатын және сол іс-әрекет арқылы көрінетін адамның психологиялық ерекшелігі.

Психология жеке адамның әрекеттегір психологиялық ерекшеліктерін зерттейді: қабылдау, есте сақтау, ойлау, зейін салу, эмоция, көзқарас.

Іс-әрекет мақсатсыз орындалмайды. Іс-әрекетті қоздыратын мативтер, мақсаттар, әрекет модельдері болуы керек. Адам қалай істеу керектігін білуі қажет.

Іс-әрекет арқылы адам жаңа білім мен дағдыларды меңгереді, өзін өзі дамытады және қоғамға пайдалы бола алады.

Қоғамның ерте жастан балаларға дұрыс мінез-құлық танытып, жаман әдеттерден сақтандыру маңызды

Балалардың денесі әлі қатпағандықтан, қимыл-қозғалыс дағдыларын тез үйренеді.

Дене қимылдары мен дағдыларды үнемі жаттығу арқылы сақтап, жетілдіру керек.

Адамның белгілі бір іс-әрекетті орындау үшін қалыптасқан әдісі

Оқу, жазу және басқа дағдыларды үнемі жаттығу арқылы дамыту қажет.

Кез-келген дағдының негізі - шартты безуртты бекіту

Дағдыны жаттықтыру анализаторлардың өзара қатынасын қайта құруға әкеледі.

Дағдылар автоматтандырылады және сананың қатысуын қажет етпейді.

Дағдыны жақсы меңгеру еңбек өнімділігін арттырады.

Жаңа дағдыны меңгеруге көру және қозғалыс тандығыштары қатысады.

Адамдардың жүріс-тұрысын, мінез-құлқын, ойлауын, сезімін және әрекетін түсіну үшін қолданылатын термин

Сыртқы әлеммен байланыс жасау әдісі, белгілі бір мақсатқа жету үшін қолданылатын әрекеттер реті

Іс-әрекеттің жетекші күші, адамдардың белгілі бір әрекетті жасауға ұмтылуын тудыратын себеп

Іс-әрекеттің соңғы нәтижесі, адамның жасағысы келетін нәрсе

Іс-әрекеттің субъективтік бейнелеуі, адамның белгілі бір жағдайға, объектіге немесе оқиғаға деген қатынасын көрсететін сезіну

Адам іс-әрекет кезінде қолданатын білімдер мен тәжірибелерінің жиынтығы

Іс-әрекеттің маңызды элементтерінің бірі, бұл адамның белгілі бір әрекетті жасайтын себебі

Адамның белгілі бір әрекетті жасауға ұмтылуы, қызығушылығы

Сыртқы әлеммен байланыс жасаудың негізгі формасы, адамдардың өмір сүруін қамтамасыз ететін әрекет

Санасыз әрекет емес, процесс қайталау арқылы автоматтандырылған әрекетті білдіреді.

Дағдылардың дәрежесі мен сипаты адамның психикалық ерекшеліктеріне байланысты.

Дағдылардың маңызы - сананы маңызды мақсаттарды шешуге босату.

Дағдылардың пайда болуы бірнеше рет қайталаумен, бұрынғы тәжірибемен байланысты.

Даъдылану әрқашан да санасыз автоматтандырылмайды, кейде ойланып істеуді қажет етеді.

Дағдылар - тұрақты емес, әр адам әр түрлі әрекеттерге қолдана алады.

Дағдыны қалыптастыруда саналы әрекеттер маңызды рөл атқарады.

Дағдыларды қалыптастыруда жаттығулардың рөлі аса маңызды.

Дағдылану биологиялық әрекеттен өзгеше, жеке тұлғаға тән әрекет.

Адам санасы күрделене түсуіне іс-әрекет пен ойлаудың рөлі өте үлкен.

Дағдыға қажетті құрал-жабдықтардың жетіспеушілігі немесе сапасыздығы сияқты сыртқы факторлар.

Дағдыны игеру және нығайту үшін дұрыс әдіс таңдау, сонымен қатар қалыптасқан дағдыны үнемі жаттығу арқылы бекіту.

Дағдыны игерудің алғашқы кезеңдерінде байқалатын тез оқу қарқыны.

Дағдыны игерудің орта кезеңіндегі жаттығу қарқынының баяулауы.

Дағдыны игерудегі әртүрлі факторлардың әсерінен туындайтын, жаттығу қарқынының уақытша тоқтап қалуы.

Әртүрлі еңбек салаларында, іс-әрекеттерді табысты орындау үшін міндетті түрде игерілуі керек.

Физикалық қимылдар мен олардың дәйекті орындалуы.

Ойлау процестерін, логикалық ойлауды, талдау және синтездеуді қамтитын дағдылар.

Сезім мүшелері арқылы ақпаратты қабылдау және өңдеу дағдылары.

Қоғамдағы мінез-құлық нормаларын игеру және оларды практикада қолдану.

Бұрын қалыптасқан дағдының жаңа дағдыны игеруге оң әсері. Бұл процесс жаңа білімді игеруді жеңілдетеді және оның тиімділігін арттырады.

Бұрын қалыптасқан дағдының жаңа дағды игеруге теріс әсері немесе керісінше, жаңа қалыптасып жатқан дағдының бұрын қалыптасқан дағдыға кедергі келтіруі.

Жаңа дағдыларды игеру кезінде, оның оң немесе теріс әсерінің болуы ықтималдығы. Алмасу немесе интерференция дағдыларды қалыптастыруға жалпы құбылыс болып табылады.

Жаңа дағдыларды қалыптастыру кезінде мұғалім дағдылардың алмасуын пайдалана отырып, жаңа дағдыны тез және тиімді игеруге көмектеседі.

Мұғалім бұрын қалыптасқан дағдылардың жаңа дағдыны игеруге теріс әсерін болдырмау үшін, олардың арасындағы айырмашылықтарды көрсетеді.

Оқушылар өз бетінше есептер шығару арқылы дағдыларды саналы түрде алмастыруға жаттығады.

Оқытушы жаңа есептің бұрынғы есептерден ерекшелігіне назар аударып, оқушылардың жаңа алгоритмді игеруін жеңілдетеді.

Жылдам оқу дағдысы тіл мұғалімі үшін сөздердегі қатені байқауға кедергі келтіруі мүмкін.

Бір типтегі есепті шығару дағдысы басқа типтегі есептерді шығаруға бастапқыда кедергі келтіруі мүмкін.

Қимыл дағдысын қалыптастыруда кері байланысты қамтамасыз ету әдісі. Бұл әдіс қимылдың дұрыстығын бағалауға және қажетті түзетулер енгізуге мүмкіндік береді.