Prawo Morskie i UNCLOS
48 Questions
0 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Zgodnie z Konwencją Narodów Zjednoczonych o Prawie Morza (UNCLOS), jakie państwo ma prawo eksploatacji zasobów w swojej Wyłącznej Strefie Ekonomicznej (EEZ)?

  • Wszystkie stany posiadające dostęp do morza.
  • Państwa o statusie „flagowego” dla statków w EEZ.
  • Państwa o statusie „portowego” dla statków w EEZ.
  • Tylko państwo, do którego należy EEZ. (correct)
  • Która z poniższych sytuacji jest zgodna z prawem nieszkodliwego przepływu statków przez morze terytorialne innego państwa?

  • Prowadzenie badań naukowych bez zgody państwa brzegowego.
  • Łowienie ryb w strefie przybrzeżnej.
  • Przelot statku z zachowaniem zasad bezpieczeństwa żeglugi. (correct)
  • Przeprowadzenie manewrów wojskowych w pobliżu wybrzeża.
  • Co jest głównym celem Międzynarodowego Trybunału Prawa Morza (ITLOS)?

  • Regulacja handlu morskiego.
  • Rozstrzyganie konfliktów wojennych na morzu.
  • Nadzór nad eksploracją dna oceanicznego.
  • Rozstrzyganie sporów dotyczących prawa morza. (correct)
  • Która z poniższych czynności jest dozwolona na obszarze otwartych mórz (high seas)?

    <p>Prowadzenie działalności naukowej i badań. (A)</p> Signup and view all the answers

    W jaki sposób UNCLOS reguluje kwestie ochrony środowiska morskiego?

    <p>Nakładając obowiązek ochrony oceanów przed zanieczyszczeniami i nadmierną eksploatacją. (A)</p> Signup and view all the answers

    Który z poniższych sporów morskich dotyczy wyspy, która jest przedmiotem sporu o suwerenność?

    <p>Falklandy/Malwiny. (B)</p> Signup and view all the answers

    Które z poniższych stwierdzeń dotyczących prawa morskiego jest prawdziwe?

    <p>UNCLOS jest najważniejszym dokumentem regulującym prawo morskie, ale nie jest jedynym. (B)</p> Signup and view all the answers

    Konwencja Narodów Zjednoczonych o Prawie Morza (UNCLOS) stanowi podstawę podziału obszarów morskich na różne kategorie. Która z nich jest NIEpoprawnie opisana?

    <p>Szelf kontynentalny (do 350 mil morskich) - państwo ma prawo do suwerenności nad wodami, ale nie do zasobów podmorskich. (A)</p> Signup and view all the answers

    Jaka jest główna korzyść z korzystania z zasady persistent objector?

    <p>Pozwala uniknąć związania nowymi normami zwyczajowymi, ale tylko jeśli sprzeciw jest konsekwentny i jednoznaczny. (C)</p> Signup and view all the answers

    Co ma wspólnego ONZ, UE i NATO?

    <p>Wszystkie te organizacje są przykładami organizacji międzynarodowych o charakterze międzyrządowym. (A)</p> Signup and view all the answers

    W jaki sposób korporacje transnarodowe wpływają na prawo międzynarodowe?

    <p>Mogą wpływać na prawo międzynarodowe poprzez swoje umowy inwestycyjne z państwami, udział w arbitrażu międzynarodowym i potencjalną odpowiedzialność za naruszenia praw człowieka. (B)</p> Signup and view all the answers

    Co oznacza stwierdzenie, że organizacje międzynarodowe mają ograniczoną zdolność prawną, określoną w ich statucie?

    <p>Organizacje międzynarodowe mogą działać tylko w ramach określonych w ich statucie celów i kompetencji. (C)</p> Signup and view all the answers

    Dlaczego UE jest przykładem organizacji, która uzyskała prawie państwowy poziom kompetencji?

    <p>Ponieważ UE posiada własny system prawny, prawo do zawierania umów i wyroki Trybunału Sprawiedliwości UE uznają prawo unijne za pierwszeństwo nad prawem krajowym. (C)</p> Signup and view all the answers

    W jaki sposób nowe państwa są związane prawem zwyczajowym?

    <p>Nowe państwa są automatycznie związane istniejącym prawem zwyczajowym. (B)</p> Signup and view all the answers

    Jaka jest główna różnica między korporacjami transnarodowymi a organizacjami międzynarodowymi?

    <p>Organizacje międzynarodowe mają formalną osobowość prawną w prawie międzynarodowym, a korporacje transnarodowe nie. (C)</p> Signup and view all the answers

    Jaki jest potencjał rozwoju prawnego korporacji transnarodowych?

    <p>W przyszłości korporacje transnarodowe mogą uzyskać ograniczoną osobowość prawną, jeśli będą narażone na sankcje międzynarodowe lub podlegają przepisom prawa humanitarnego. (C)</p> Signup and view all the answers

    Jaka jest główna przyczyna konfliktu o Falklandy?

    <p>Walka o kontrolę nad wyspami i ich zasobami naturalnymi. (D)</p> Signup and view all the answers

    Które z poniższych twierdzeń dotyczących sporu o Falklandy jest prawdziwe?

    <p>Wojna o Falklandy zakończyła się w 1982 roku. (A)</p> Signup and view all the answers

    Co stanowi o znaczeniu prawnym sporu o Falklandy?

    <p>Sporny charakter suwerenności nad wyspami. (A)</p> Signup and view all the answers

    Jaki jest główny problem konfliktu w Morzu Egejskim?

    <p>Określenie granic morskich i dostępu do zasobów naturalnych. (A)</p> Signup and view all the answers

    Które z poniższych stwierdzeń dotyczących sporu w Morzu Egejskim jest prawdziwe?

    <p>Spór o wyspy Imia (Islas Kardak) stanowił jedną z głównych przyczyn wzrostu napięć w latach 1980-1990. (D)</p> Signup and view all the answers

    Co stanowi o znaczeniu prawnym sporu w Morzu Egejskim?

    <p>Zastosowanie konwencji o prawie morza (UNCLOS) w praktyce. (B)</p> Signup and view all the answers

    Co łączy spór o Falklandy i spór w Morzu Egejskim?

    <p>Oboje są związane z eksploatacją zasobów naturalnych. (A)</p> Signup and view all the answers

    Które z poniższych stwierdzeń najlepiej podsumowuje problemy współczesnego prawa międzynarodowego na przykładzie sporu o Falklandy i sporu w Morzu Egejskim?

    <p>Kwestia suwerenności i eksploatacji zasobów naturalnych jest bardzo kontrowersyjny w prawie międzynarodowym. (A)</p> Signup and view all the answers

    Który z wymienionych sądów międzynarodowych może rozpatrywać skargi indywidualne dotyczące praw człowieka?

    <p>Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPCz) (C)</p> Signup and view all the answers

    Jaka jest podstawowa różnica między Międzynarodowym Trybunałem Karnym (MTK) a Międzynarodowym Trybunałem Sprawiedliwości (MTS)?

    <p>MTK zajmuje się przestępstwami jednostki, MTS sprawami między państwami (D)</p> Signup and view all the answers

    Które z poniższych twierdzeń dotyczących jurysdykcji Międzynarodowego Trybunału Karnego (MTK) jest prawdziwe?

    <p>MTK ma jurysdykcję tylko nad państwami, które podpisały Statut Rzymski (B)</p> Signup and view all the answers

    Który z poniższych trybunałów lub sądów NIE jest sądem ad hoc?

    <p>Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPCz) (D)</p> Signup and view all the answers

    Która z poniższych sytuacji jest przykładem egzekwowania wyroków sądów międzynarodowych?

    <p>Państwo członkowskie Rady Europy wdraża zmiany w systemie prawnym, aby dostosować się do wyroku ETPCz (A)</p> Signup and view all the answers

    Jaki jest główny problem związany z egzekwowaniem wyroków sądów międzynarodowych?

    <p>Brak woli politycznej państw do egzekwowania wyroków (D)</p> Signup and view all the answers

    Który z poniższych sądów lub trybunałów zajmuje się sprawami dotyczącymi prawa morskiego?

    <p>Międzynarodowy Trybunał Prawa Morza (ITLOS) (A)</p> Signup and view all the answers

    Która z poniższych czynności NIE należy do kompetencji Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE)?

    <p>Egzekwowanie wyroków MTK (D)</p> Signup and view all the answers

    Jaki jest główny cel koncepcji R2P?

    <p>Ochrona ludności cywilnej przed przemocą i naruszaniem praw człowieka (C)</p> Signup and view all the answers

    Które z wymienionych wydarzeń jest przykładem zastosowania R2P w praktyce?

    <p>Interwencja NATO w Libii w 2011 roku (C)</p> Signup and view all the answers

    Które z poniższych stwierdzeń dotyczące R2P jest fałszywe?

    <p>R2P jest koncepcją, która nie jest kontrowersyjna i ma pełne poparcie w społeczności międzynarodowej (A)</p> Signup and view all the answers

    Jakie są główne formy reakcji międzynarodowej na sytuacje, w których państwo nie chroni swojej ludności?

    <p>Dyplomacja, sankcje, pomoc humanitarna, użycie siły militarnej (D)</p> Signup and view all the answers

    Które z poniższych wydarzeń jest przykładem niepowodzenia koncepcji R2P?

    <p>Brak skutecznej reakcji społeczności międzynarodowej na ludobójstwo w Rwandzie w 1994 roku (D)</p> Signup and view all the answers

    Który argument stanowi główny zarzut wobec koncepcji R2P?

    <p>R2P jest narzędziem służącym do promowania interesów wielkich mocarstw (B)</p> Signup and view all the answers

    Jaka jest główna krytyka R2P w kontekście sytuacji w Syrii?

    <p>Rada Bezpieczeństwa ONZ jest sparaliżowana i nie jest w stanie podjąć decyzji w sprawie interwencji w Syrii (A)</p> Signup and view all the answers

    Które z poniższych stwierdzeń dotyczących R2P jest prawdziwe?

    <p>R2P jest koncepcją, która jest krytykowana za brak jasnych definicji i kryteriów stosowania (C)</p> Signup and view all the answers

    Który z poniższych przykładów NIE stanowi przykładu naruszenia przez państwo norm ius cogens?

    <p>Naruszenie praw człowieka przez państwo (D)</p> Signup and view all the answers

    Jaki jest główny problem z art. 2(4) Karty Narodów Zjednoczonych?

    <p>Art. 2(4) jest przestrzegany w sposób selektywny, co podważa jego skuteczność. (A)</p> Signup and view all the answers

    Który z poniższych przykładów NIE jest uznawany za wyjątek od zakazu użycia siły w prawie międzynarodowym?

    <p>Wsparcie dla rebeliantów walczących o niepodległość (C)</p> Signup and view all the answers

    Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości (MTS) jest uprawniony do rozpatrywania spraw dotyczących:

    <p>Tylko sporów między państwami (A)</p> Signup and view all the answers

    Jaką rolę odgrywają wielkie mocarstwa w kontekście art. 2(4) Karty Narodów Zjednoczonych?

    <p>Wielkie mocarstwa mogą wykorzystywać swoje prawo veta w Radzie Bezpieczeństwa ONZ, aby zablokować działania zgodne z art. 2(4). (B)</p> Signup and view all the answers

    Które z poniższych stwierdzeń NIE odnosi się do odpowiedzialności państw w prawie międzynarodowym?

    <p>Państwa ponoszą odpowiedzialność za naruszenie praw człowieka w obrębie swojego terytorium. (B)</p> Signup and view all the answers

    Która z poniższych organizacji NIE jest uprawniona do pociągania państw do odpowiedzialności międzynarodowej?

    <p>Organizacja Narodów Zjednoczonych (B)</p> Signup and view all the answers

    Które z poniższych stwierdzeń najlepiej odzwierciedla znaczenie R2P (Odpowiedzialność za ochronę) w prawie międzynarodowym?

    <p>R2P jest narzędziem wywierania wpływu na państwa, które łamią prawa człowieka, ale jego skuteczność jest dyskusyjna. (D)</p> Signup and view all the answers

    Flashcards

    Prawo morza

    Gałąź prawa międzynarodowego regulująca korzystanie z obszarów morskich.

    UNCLOS

    Konwencja Narodów Zjednoczonych o Prawie Morza z 1982 roku.

    Wody wewnętrzne

    Obszar morski, w którym państwo ma pełną suwerenność.

    Morze terytorialne

    Obszar do 12 mil morskich z pełną suwerennością, ale z prawem przepływu.

    Signup and view all the flashcards

    Wyłączna strefa ekonomiczna (EEZ)

    Obszar do 200 mil morskich, gdzie państwo eksploatuje zasoby.

    Signup and view all the flashcards

    Ochrona środowiska morskiego

    Obowiązek państw ochrony oceanów przed zanieczyszczeniami i nadmierną eksploatacją.

    Signup and view all the flashcards

    Międzynarodowy Trybunał Prawa Morza (ITLOS)

    Instytucja rozstrzygająca spory dotyczące prawa morza na podstawie UNCLOS.

    Signup and view all the flashcards

    Spór o Morze Południowochińskie

    Konflikt między Chinami a Filipinami oraz innymi krajami o wyspy i zasoby.

    Signup and view all the flashcards

    Persistent Objector

    Państwo mogące uniknąć związania nową normą zwyczajową, o ile sprzeciw jest konsekwentny i jednoznaczny.

    Signup and view all the flashcards

    Ius cogens

    Normy prawne, których nie można negować, np. zakaz ludobójstwa.

    Signup and view all the flashcards

    Nowe państwa

    Państwa, które są automatycznie związane istniejącym prawem zwyczajowym.

    Signup and view all the flashcards

    Organizacja międzynarodowa

    Zgrupowanie państw ustanowione na mocy umowy, mające wspólne cele.

    Signup and view all the flashcards

    Osobowość międzynarodowa

    Zdolność organizacji międzynarodowych do działania na arenie międzynarodowej.

    Signup and view all the flashcards

    Kompetencje organizacji

    Zdolność do czynności prawnych ograniczona statutem organizacji międzynarodowej.

    Signup and view all the flashcards

    Korporacje transnarodowe

    Przeciętny wpływowy podmiot, bez formalnej osobowości w prawie międzynarodowym.

    Signup and view all the flashcards

    OECD Guidelines for Multinational Enterprises

    Wytyczne dla korporacji dotyczące odpowiedzialności społecznej i prawnej w działalności międzynarodowej.

    Signup and view all the flashcards

    Wojna o Falklandy

    Konflikt zbrojny z 1982 roku między Argentyną a Wielką Brytanią o kontrolę nad Falklandami.

    Signup and view all the flashcards

    Suwerenność Falklandów

    Kwestia praw do Falklandów jest kontrowersyjna i nierozstrzygnięta, między Argentyną a Wielką Brytanią.

    Signup and view all the flashcards

    Spór Grecja vs. Turcja

    Konflikt dotyczący granic morskich, wysp i eksploatacji zasobów w Morzu Egejskim.

    Signup and view all the flashcards

    EEZ (wyłączna strefa ekonomiczna)

    Obszar morski, w którym państwo ma szczególne prawa do eksploatacji zasobów naturalnych.

    Signup and view all the flashcards

    Izolowany kryzys o wyspy Imia

    Międzynarodowy kryzys między Grecją a Turcją o kontrolę nad wyspą Imia.

    Signup and view all the flashcards

    Prawo morza (UNCLOS)

    Międzynarodowa konwencja regulująca prawo dotyczące wód morskich.

    Signup and view all the flashcards

    Interpretacja prawa międzynarodowego

    Spór o zakres prawa międzynarodowego w kontekście sporów terytorialnych.

    Signup and view all the flashcards

    Stabilność w regionie Morza Egejskiego

    Wpływ konfliktu Grecji i Turcji na bezpieczeństwo w regionie Egejski.

    Signup and view all the flashcards

    Teoria R2P

    Koncepcja odpowiedzialności państw za ochronę ludności oraz interwencję międzynarodową.

    Signup and view all the flashcards

    Trzy filary R2P

    1. Odpowiedzialność państwa za ludność. 2. Wsparcie od społeczności międzynarodowej. 3. Interwencja przy braku ochrony.
    Signup and view all the flashcards

    Odpowiedzialność państwa

    Państwo ponosi odpowiedzialność za zbrodnie masowe lub brak ochrony ludności.

    Signup and view all the flashcards

    Interwencja humanitarna

    Pomoc międzynarodowa w formie działań w celu ochrony ludności.

    Signup and view all the flashcards

    Sukcesy R2P

    Przykłady udanych interwencji, np. Libia i Wybrzeże Kości Słoniowej.

    Signup and view all the flashcards

    Porazki R2P

    Nieudane interwencje w Syrii i Rwandzie, gdzie brak było działań.

    Signup and view all the flashcards

    Krytyka R2P

    Zarzuty dotyczące podwójnych standardów i nadużywania interwencji.

    Signup and view all the flashcards

    Dyplomacja i sankcje

    Formy reakcji międzynarodowej w celu wywarcia presji na państwo.

    Signup and view all the flashcards

    Ograniczenia MTS

    MTS może rozpatrywać tylko sprawy między państwami, wyroki są wiążące tylko dla sporów.

    Signup and view all the flashcards

    Międzynarodowy Trybunał Karny (MTK)

    Osądza jednostki za zbrodnie: ludobójstwo, wojenne, przeciwko ludzkości.

    Signup and view all the flashcards

    Zakres jurysdykcji MTK

    MTK ma jurysdykcję tylko nad państwami-stronami Statutu Rzymskiego.

    Signup and view all the flashcards

    Trybunał Sprawiedliwości UE (TSUE)

    Interpretacja prawa UE i zapewnienie jego jednolitego stosowania.

    Signup and view all the flashcards

    Kompetencje TSUE

    Rozpatruje skargi państw, instytucji UE i obywateli oraz może nakładać kary.

    Signup and view all the flashcards

    Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPCz)

    Rozpatruje indywidualne skargi dotyczące naruszeń praw człowieka.

    Signup and view all the flashcards

    Ograniczenia ETPCz

    Wyroki ETPCz są wiążące, ale egzekwowanie zależy od państw członkowskich.

    Signup and view all the flashcards

    Międzynarodowe Trybunały Arbitrażowe

    Rozstrzygają spory m.in. dotyczące prawa morskiego i inwestycji.

    Signup and view all the flashcards

    Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości

    Instytucja, która sądzi spory między państwami w sprawach międzynarodowych.

    Signup and view all the flashcards

    Międzynarodowy Trybunał Karny

    Sąd rozpatrujący zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciwko ludzkości.

    Signup and view all the flashcards

    Responsibility to Protect (R2P)

    Zasada ochrony ludności cywilnej przed masowymi zbrodniami.

    Signup and view all the flashcards

    Artykuł 2(4) Karty Narodów Zjednoczonych

    Zakazuje użycia siły w stosunkach międzynarodowych.

    Signup and view all the flashcards

    Samoobrona (art. 51 KNZ)

    Prawo państwa do użycia siły w odpowiedzi na napaść.

    Signup and view all the flashcards

    Mandat Rady Bezpieczeństwa

    Uprawnienie RB ONZ do autoryzacji użycia siły w kryzysach.

    Signup and view all the flashcards

    Study Notes

    Prawo Morza

    • Prawo morza to gałąź prawa międzynarodowego regulująca zasady korzystania z obszarów morskich i rozstrzygania sporów między państwami.
    • Kluczowym dokumentem w tej dziedzinie jest Konwencja Narodów Zjednoczonych o Prawie Morza (UNCLOS, 1982), określająca zasady podziału mórz i oceanów oraz praw i obowiązków państw.
    • Podział obszarów morskich:
      • Wody wewnętrzne: pełna suwerenność państwa (np. zatoki, porty)
      • Morze terytorialne (do 12 mil morskich): pełna suwerenność, obowiązuje prawo nieszkodliwego przepływu obcych statków.
      • Wyłączna strefa ekonomiczna (EEZ, do 200 mil morskich): państwo ma wyłączne prawo do eksploatacji zasobów, ale inne państwa mogą swobodnie żeglować i przelatywać nad tym obszarem.
      • Szelf kontynentalny (do 350 mil morskich): państwo ma prawo do zasobów podmorskich, ale nie do suwerenności nad wodami.
      • Morze pełne (high seas): otwarte dla wszystkich państw, nikt nie może rościć sobie do niego praw własności.
    • Zasady dotyczące korzystania z mórz:
      • Prawo nieszkodliwego przepływu: statki państw trzecich mogą swobodnie przepływać przez morze terytorialne innego państwa, pod warunkiem, że nie stanowi to zagrożenia dla jego bezpieczeństwa (np. nie wolno prowadzić manewrów wojskowych czy łowić ryb).
      • Wolność mórz (High Seas Freedom): żegluga, rybołówstwo, przeloty lotnicze i kable podmorskie są dostępne dla wszystkich, żadne państwo nie może rościć sobie praw do mórz otwartych.

    Ochrona środowiska morskiego

    • UNCLOS nakłada na państwa obowiązek ochrony oceanów przed zanieczyszczeniami i nadmierną eksploatacją zasobów.

    Rozstrzyganie sporów dotyczących prawa morza

    • Międzynarodowy Trybunał Prawa Morza (ITLOS): rozstrzyga spory na podstawie UNCLOS.
    • Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości (MTS): np. spór Dania vs. Norwegia o wyspę Jan Mayen.
    • Arbitraż międzynarodowy: np. sprawa Morza Południowochińskiego (Filipiny vs. Chiny, 2016).

    Kluczowe spory morskie

    • Morze Południowochińskie: spór między Chinami a Filipiny, Wietnamem, Malezją i innymi państwami (spór o wyspy i zasoby).
    • Falklandy/Malwiny: spór między Wielką Brytanią a Argentyną (spór o suwerenność).
    • Spór Grecja vs. Turcja o Morze Egejskie: spór o granice morskie, wyspy i zasoby naturalne (np. gaz).
    • Rosja vs. Norwegia o Morze Barentsa: spór o granice morskie i zasoby.

    Współczesne wyzwania prawa morza

    • Zanieczyszczenie oceanów (plastik, ropa, katastrofy ekologiczne).
    • Nielegalne połowy i niszczenie ekosystemów morskich.
    • Roszczenia Chin na Morzu Południowochińskim i odrzucenie orzeczeń arbitrażowych.
    • Nowe technologie (np. podwodne drony wojskowe, eksploatacja dna oceanicznego).

    Studying That Suits You

    Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

    Quiz Team

    Related Documents

    Description

    Quiz ten bada znajomość Konwencji Narodów Zjednoczonych o Prawie Morza (UNCLOS) oraz różnych aspektów prawa morskiego. Sprawdź swoją wiedzę na temat wyłącznej strefy ekonomicznej, prawa nieszkodliwego przepływu statków i ochrony środowiska morskiego. Dowiedz się, jak korporacje transnarodowe wpływają na regulacje międzynarodowe.

    More Like This

    Use Quizgecko on...
    Browser
    Browser