Podcast
Questions and Answers
Jaką długość ma rozciągłość południkowa Polski?
Jaką długość ma rozciągłość południkowa Polski?
Polska graniczy z pięcioma państwami w Europie.
Polska graniczy z pięcioma państwami w Europie.
False
Wymień dwa aspekty położenia Polski.
Wymień dwa aspekty położenia Polski.
matematyczno-geograficzne, fizycznogeograficzne, geopolityczne
Powierzchnia administracyjna Polski wynosi ______ km².
Powierzchnia administracyjna Polski wynosi ______ km².
Signup and view all the answers
Jakie są główne obszary fizycznogeograficzne w Polsce?
Jakie są główne obszary fizycznogeograficzne w Polsce?
Signup and view all the answers
Polska leży na półkuli południowej.
Polska leży na półkuli południowej.
Signup and view all the answers
Ile wynosi całkowita powierzchnia terytorium Polski?
Ile wynosi całkowita powierzchnia terytorium Polski?
Signup and view all the answers
Dopasuj jednostki tektoniczne do ich lokalizacji:
Dopasuj jednostki tektoniczne do ich lokalizacji:
Signup and view all the answers
Jakie jest najniższy punkt w Polsce?
Jakie jest najniższy punkt w Polsce?
Signup and view all the answers
Klimat w Polsce jest całkowicie kontynentalny.
Klimat w Polsce jest całkowicie kontynentalny.
Signup and view all the answers
Jakie są średnie podstawowe cechy pasów rzeźby terenu w Polsce?
Jakie są średnie podstawowe cechy pasów rzeźby terenu w Polsce?
Signup and view all the answers
Najwyższy szczyt w Polsce to __________.
Najwyższy szczyt w Polsce to __________.
Signup and view all the answers
Dopasuj rodzaje zbiorników wodnych do ich charakterystyki:
Dopasuj rodzaje zbiorników wodnych do ich charakterystyki:
Signup and view all the answers
Jakie formy polodowcowe występują w Polsce?
Jakie formy polodowcowe występują w Polsce?
Signup and view all the answers
Bałtyk ma wysokie zasolenie w porównaniu do Morza Śródziemnego.
Bałtyk ma wysokie zasolenie w porównaniu do Morza Śródziemnego.
Signup and view all the answers
Jakie są dwa główne źródła zanieczyszczeń Bałtyku?
Jakie są dwa główne źródła zanieczyszczeń Bałtyku?
Signup and view all the answers
Obszary chronione w Polsce stanowią __________ powierzchni Bałtyku.
Obszary chronione w Polsce stanowią __________ powierzchni Bałtyku.
Signup and view all the answers
Które z poniższych jednostek geologicznych znajdują się w Polsce?
Które z poniższych jednostek geologicznych znajdują się w Polsce?
Signup and view all the answers
Obszar fałdowań paleozoicznych obejmuje Karpaty.
Obszar fałdowań paleozoicznych obejmuje Karpaty.
Signup and view all the answers
Jakie wydarzenie geologiczne miało miejsce w erze paleozoicznej?
Jakie wydarzenie geologiczne miało miejsce w erze paleozoicznej?
Signup and view all the answers
Najstarsze ślady czworonogów znalezione w Polsce pochodzą z regionu __________.
Najstarsze ślady czworonogów znalezione w Polsce pochodzą z regionu __________.
Signup and view all the answers
Dopasuj odkrycia paleontologiczne do ich znaczenia:
Dopasuj odkrycia paleontologiczne do ich znaczenia:
Signup and view all the answers
Jakie surowce energetyczne są wydobywane w Polsce?
Jakie surowce energetyczne są wydobywane w Polsce?
Signup and view all the answers
W Polsce znajdują się złoża soli kamiennej w Wieliczce.
W Polsce znajdują się złoża soli kamiennej w Wieliczce.
Signup and view all the answers
Gdzie w Polsce wydobywa się węgiel brunatny?
Gdzie w Polsce wydobywa się węgiel brunatny?
Signup and view all the answers
Alpejskie ruchy górotwórcze prowadziły do powstania __________.
Alpejskie ruchy górotwórcze prowadziły do powstania __________.
Signup and view all the answers
Dopasuj surowce mineralne do ich zastosowań:
Dopasuj surowce mineralne do ich zastosowań:
Signup and view all the answers
Jakie skamieniałości są najczęściej związane z erą mezozoiczną?
Jakie skamieniałości są najczęściej związane z erą mezozoiczną?
Signup and view all the answers
Polska ma jedne z najbogatszych zasobów złóż mineralnych w Europie.
Polska ma jedne z najbogatszych zasobów złóż mineralnych w Europie.
Signup and view all the answers
Jaka jest największa skamieniałość znaleziona w Polsce?
Jaka jest największa skamieniałość znaleziona w Polsce?
Signup and view all the answers
W wyniku __________ ukształtowała się rzeźba polodowcowa w Polsce.
W wyniku __________ ukształtowała się rzeźba polodowcowa w Polsce.
Signup and view all the answers
Dopasuj erę geologiczną do jej głównych charakterystyk:
Dopasuj erę geologiczną do jej głównych charakterystyk:
Signup and view all the answers
Study Notes
Położenie i Powierzchnia Polski
-
Położenie matematyczno-geograficzne:
- Punkt najdalej na północ: Jastrzębia Góra (54°50'N).
- Punkt najdalej na południe: Szczyt Opołonek (49°00'N).
- Punkt najdalej na zachód: Zakole Odry w Osinowie Dolnym (14°07'E).
- Punkt najdalej na wschód: Zakole Bugu w Zosinie (24°09'E).
- Rozciągłość południkowa: 649 km.
- Rozciągłość równoleżnikowa: 689 km.
- Wpływ na długość dnia i wschody Słońca.
-
Położenie fizycznogeograficzne:
- Polska leży w umiarkowanych szerokościach geograficznych półkuli północnej i wschodniej.
- Znajduje się w Niżu Środkowoeuropejskim.
- Nizinny charakter sprzyja rolnictwu i komunikacji.
-
Położenie geopolityczne:
- Lokalizacja pomiędzy Wschodem a Zachodem Europy.
- Członkostwo w UE (od 2004 r.) i NATO (od 1999 r.) ma wpływ na rozwój gospodarczy i bezpieczeństwo.
-
Powierzchnia Polski:
- Całkowita powierzchnia terytorium (z wodami morskimi): 322 719 km².
- Powierzchnia administracyjna: 312 722 km².
-
Granice Polski:
- Długość granic lądowych: 3511 km.
- Długość granic morskich: 440 km.
- Granice z 7 państwami: Niemcy, Czechy, Słowacja, Ukraina, Białoruś, Litwa, Rosja.
- Granice naturalne: rzeki (np. Odra, Bug) i pasma górskie (Karpaty, Sudety).
-
Regiony fizycznogeograficzne:
- Podział hierarchiczny według J. Kondrackiego (obszary, podobszary, prowincje itp.).
- Najniższą jednostką są mezoregiony.
- Główne regiony: Niż Środkowoeuropejski, Karpaty i Sudety, dostęp do Morza Bałtyckiego (np. Zalewy Szczeciński, Wiślany).
Budowa Geologiczna i Historia Polski
-
Podział tektoniczny Polski:
- Polska leży na styku 3 wielkich jednostek tektonicznych: Platforma Wschodnioeuropejska, Obszar Fałdowań Paleozoicznych i Obszar Fałdowań Alpejskich.
-
Platforma Wschodnioeuropejska:
- Zajmuje północno-wschodnią część Polski.
- Fundament krystaliczny (skały magmowe i metamorficzne), pokrywa skał osadowych.
- Charakterystyczne jednostki: Obniżenie perybałtyckie, Wyniesienie mazurskie.
-
Obszar Fałdowań Paleozoicznych:
- Obejmuje Sudety, Góry Świętokrzyskie i blok przedsudecki.
- Powstanie związane z orogenezami kaledońską i hercyńską.
-
Obszar Fałdowań Alpejskich:
- Znajduje się na południu Polski (Karpaty i zapadlisko przedkarpackie).
- Powstał w wyniku alpejskich ruchów górotwórczych.
-
Epoki geologiczne:
- Paleozoik: Transgresje morskie, powstanie Gór Świętokrzyskich i Sudetów, złoża węgla kamiennego, aktywność wulkaniczna.
- Mezozoik: Duże transgresje morskie, złoża wapieni i dolomitów, amonity jako skamieniałości przewodnie.
- Kenozoik: Alpejskie ruchy górotwórcze (Karpaty, Sudety), złoża soli kamiennej i siarki, zlodowacenia, ukształtowanie Morza Bałtyckiego.
Paleontologické Odkrycia W Polsce
-
Tetrapod z Zachełmia:
- Odkrycie w 2010 roku w Górach Świętokrzyskich.
- Najstarsze ślady tetrapodów, żyjących ok. 395 milionów lat temu.
- Zmiana datowania wyjścia kręgowców na ląd.
-
Smok z Lisowic:
- Odkrycie w 2006 roku w Lisowicach.
- Skamieniałe szczątki drapieżnego dinozaura z okresu jurajskiego.
- Pierwsze znalezisko dinozaura w Polsce.
-
Mamuty Krakowskie:
- Odkrycie w okolicach kopca Kościuszki w Krakowie (1967).
- Ponad 85 tysięcy szczątków plejstoceńskich zwierząt, głównie mamutów.
- Największe znalezisko w Polsce i jedno z największych w Europie.
-
Silesaurus opolensis:
- Odkrycie w Krasiejowie.
- Szczątki przodka dinozaurów.
- Jedne z najbogatszych znalezisk skamieniałości w Europie.
Surowce Mineralne Polski
-
Klasyfikacja surowców:
- Energetyczne (węgiel kamienny, węgiel brunatny, ropa naftowa, gaz ziemny).
- Metaliczne (ruda miedzi, cynku, ołowiu, srebro, złoto).
- Chemiczne (sól kamienna, sole potasowe, siarka, fosforyty).
- Skalne (piask, żwiry, wapienie, dolomity, marmury, granity).
-
Główne obszary występowania: Południe i południowy-zachód (związane z historią geologiczną).
-
Przykłady występowania:
- Węgiel kamienny: Wyżyna Śląska, Sudety, Wyżyna Lubelska.
- Węgiel brunatny: Bełchatów, Konin, Bogatynia.
- Ropa naftowa i gaz ziemny: Pogórze Karpackie, szelf bałtycki.
-
Lokalizacja innych złóż: Rudy miedzi (Nizina Śląska), sól kamienna (Bochnia, Wieliczka).
-
Znaczenie gospodarcze: Kluczowe źródła energii, surowce chemiczne, metale, składniki budowlane.
Ukształtowanie Powierzchni Polski
-
Czynniki kształtujące: Ruchy górotwórcze (paleozoiczne, alpejskie), zlodowacenia (północnopolskie, środkowopolskie), lodowce górskie.
-
Układ pasowy rzeźby: Pobrzeża, pojezierza, niziny, wyżyny, kotliny, góry.
-
Cechy charakterystyczne: Przewaga nizin, nachylenie w kierunku północno-zachodnim, pasowy układ rzeźby terenu.
-
Średnia wysokość: 173 m n.p.m.
-
Najniższy punkt: Żuławy Wiślane (-2,2 m p.p.m.).
-
Najwyższy punkt: Rysy (2499 m n.p.m).
-
Formy polodowcowe: Moreny denne, rynny podlodowcowe, ozy, sandry, pradoline, głazy narzutowe.
-
Pas pobrzeży: Niskie równiny, klify, mierzeje, depresje (Żuławy Wiślane).
-
Pas pojezierzy: Pagórkowate tereny, wzgórza morenowe, jeziora.
-
Pas nizin: Równiny, niewysokie wzniesienia, szerokie doliny.
-
Pas wyżyn: Zróżnicowane ukształtowanie, skały wapienne, wąwozy lessowe.
-
Pas kotlin: Równiny i faliste obszary.
-
Pas gór: Sudety i Karpaty (np. Rysy).
Klimat Polski
- Klimat umiarkowany ciepły przejściowy: Wpływ klimatu morskiego i kontynentalnego, zmienność warunków pogodowych.
Sztuczne Zbiorniki Wodne
- Zbiorniki antropogeniczne: Około 140 zbiorników wodnych, m.in. zbiorniki zaporowe i poeksploatacyjne.
Morze Bałtyckie
-
Położenie: Północna Europa, otoczone przez 9 państw.
-
Czynniki fizyczne: Powierzchnia, średnia i maksymalna głębokość, zaliczony do najmłodszych mórz.
-
Temperatura i zasolenie: Chłodne, niskie zasolenie.
-
Linia brzegowa: Zróżnicowana (klifowe, piaszczyste, fjerdowo-szkierowe).
-
Flora i fauna: Niska różnorodność biologiczna z powodu niskiego zasolenia i zanieczyszczeń, rośliny i zwierzęta morskie (np. foki, ryby).
-
Zanieczyszczenia: Przemysł, rolnictwo, odpady komunalne (eutrofizacja, substancje toksyczne, plastiki).
-
Ochrona Bałtyku: Obszary chronione, działania ograniczające zanieczyszczenia. (np. Polska i Natura 2000).
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Description
Quiz ten bada położenie matematyczno-geograficzne, fizycznogeograficzne oraz geopolityczne Polski. Zawiera informacje o rozciągłości geograficznej, wpływie na warunki klimatyczne oraz członkostwie w organizacjach międzynarodowych. Sprawdź swoją wiedzę dotyczącą powierzchni Polski oraz jej znaczenia.
