Politicologie Samenvatting UGent

Oorspronkelijk afkomstig uit het Oudgrieks, betekende "politeia" alles met betrekking tot de "polis", de burgerlijke samenleving en het bestuur van de gemeenschap.

Politiek is gebonden aan een specifiek territorium. Iedereen op dat territorium is onderworpen aan dezelfde regels.

Verenigingen die niet aan een specifiek territorium gebonden zijn, zoals de katholieke kerk of een studentenvereniging, verschillen van elkaar.

Om te ontsnappen aan het territoriale lidmaatschap van een staat, kan je verhuizen naar een andere staat met andere regels.

De staat is beperkt tot het creëren van orde, tucht, bescherming van grenzen en eigendom, en het innen van belasting.

De interventionistische welvaartsstaat bemoeit zich met veel aspecten van de samenleving, van onderwijs tot gezondheidszorg.

De taken van de politiek zijn tijdgebonden en hangen af van de behoeften van de samenleving.

Volgens Plato kon de mens alleen tot volle ontplooiing komen in een geordende samenleving, een polis.

Plato geloofde in de voordelen van arbeidsverdeling en het vervullen van een specifieke rol in de samenleving.

Volgens Plato was de vrije wil ondergeschikt aan de belangen van de staat. De leiding lag bij een wijsgerechte klasse.

Aristoteles zag de mens als een "politiek dier", waarbij politiek de hoogste menselijke activiteit is.

Aristoteles zag "eudaimonia", een volwaardig leven, als belangrijk resultaat van de politiek.

Machiavelli zag politiek als een techniek van macht, waarbij het belangrijk is om macht te verwerven en te behouden.

Machiavelli streefde ernaar om de katholieke kerk te verbannen en Italië weer machtig te maken.

De status van de vorst (Status regis) evolueerde naar een abstract concept van de staat, waardoor politiek een amorele kunst werd.

De Franse Revolutie leidde tot nieuwe politieke stromingen, zoals liberalisme, conservatisme en socialisme.

De Verlichting bracht de gedachte met zich mee dat de mens en de samenleving konden worden vervolmaakt.

Het begrip 'politiek' is een onderwerp van voortdurende discussie en kan op verschillende manieren worden geïnterpreteerd.

Centrale begrippen in de politiek, zoals macht, belang en vrijheid, zijn allemaal dubbelzinnig en kunnen worden betwist.

De kern van de politiek is het onderscheid tussen vriend en vijand, volgens Schmitt. Dit onderscheid is essentieel.

Volgens Schmitt is de politiek onafhankelijk van moraliteit, esthetica of economie.

De dynamische relaties tussen vriend en vijand zijn te beschouwen als extreme uitersten, niet als permanente categorieën.

Een wereld zonder kans op strijd of vrede is volgens Schmitt een wereld zonder politiek. Conflict is noodzakelijk.

Mouffe pleit voor een democratisch systeem met ruimte voor conflict en open debat.

Agonisme, volgens Mouffe, is een vorm van strijd met respect voor de regels, zonder de noodzaak tot vernietiging.

Easton ziet schaarste als de basis van conflict, waardoor een politieke instelling nodig is voor de verdeling van waarde.

De systeemtheorie beschouwt de politiek als een model gebaseerd op input (eisen uit de omgeving) en output (beleid) via gatekeepers.

De politieke wetenschap is een heterogene discipline met verschillende deelgebieden.

De politieke wetenschap bestudeert politieke gebeurtenissen, instellingen en processen om ze te analyseren, te begrijpen en te verklaren.