Ποινικός Κώδικας: Άρθρο 25 - Κατάσταση Ανάγκης

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Αντιστοιχίστε τις ακόλουθες καταστάσεις με την καταλληλότερη νομική έννοια σύμφωνα με το άρθρο 25 ΠΚ:

Ένας άνδρας σπάει το παράθυρο ενός αυτοκινήτου για να σώσει ένα παιδί που έχει εγκλωβιστεί μέσα και κινδυνεύει από θερμοπληξία. = Κατάσταση ανάγκης Ένας διαρρήκτης δικαιολογεί την πράξη του λέγοντας ότι χρειαζόταν χρήματα για να πληρώσει τα χρέη του. = Δεν στοιχειοθετείται κατάσταση ανάγκης Κάποιος οδηγός, προσπαθώντας να αποφύγει μια σύγκρουση, στρίβει απότομα και προκαλεί ζημιά σε ένα σταθμευμένο αυτοκίνητο. = Κατάσταση ανάγκης Ένας οφειλέτης κλέβει τρόφιμα για να θρέψει την οικογένειά του. = Δεν στοιχειοθετείται κατάσταση ανάγκης

Συνδέστε τις παρακάτω ενέργειες με το αν πληρούν ή όχι την προϋπόθεση της απουσίας άλλου τρόπου αποτροπής του κινδύνου:

Ένας περαστικός σπάει την πόρτα ενός σπιτιού για να σβήσει μια μικρή φωτιά, ενώ θα μπορούσε να καλέσει την πυροσβεστική. = Δεν πληρείται Μια μητέρα κλέβει φάρμακα από ένα φαρμακείο που είναι κλειστό, επειδή το παιδί της έχει σοβαρή αλλεργική κρίση και δεν υπάρχει άλλο ανοιχτό φαρμακείο κοντά. = Πληρείται Ένας άνθρωπος, για να γλιτώσει από έναν σκύλο που τον κυνηγάει, εισέρχεται σε ένα κατάστημα χωρίς να ζητήσει άδεια. = Πληρείται Ένας διαδηλωτής σπάει μια βιτρίνα καταστήματος, ενώ θα μπορούσε να εκφράσει την αντίθεσή του με ειρηνικό τρόπο. = Δεν πληρείται

Αντιστοιχίστε τις παρακάτω περιπτώσεις με το αν η πράξη είναι ανάλογη προς τον κίνδυνο:

Ένας άνθρωπος, για να αποφύγει μια απειλή, καταστρέφει ένα ακριβό έργο τέχνης. = Δεν είναι ανάλογη Ένας γιατρός, για να σώσει τη ζωή ενός ασθενούς, προκαλεί μια μικρή σωματική βλάβη. = Είναι ανάλογη Κάποιος σπάει ένα παράθυρο για να βγει από ένα φλεγόμενο κτίριο. = Είναι ανάλογη Ένας ληστής, για να διαφύγει, πυροβολεί έναν άοπλο περαστικό. = Δεν είναι ανάλογη

Συνδέστε τις παρακάτω περιπτώσεις με το αν ο κίνδυνος προκλήθηκε ή όχι με υπαιτιότητα του δράστη:

<p>Ένας οδηγός προκαλεί τροχαίο ατύχημα λόγω υπερβολικής ταχύτητας και στη συνέχεια κλέβει ένα αυτοκίνητο για να διαφύγει. = Προκλήθηκε με υπαιτιότητα του δράστη Ένας ορειβάτης παγιδεύεται σε μια χιονοστιβάδα που προκλήθηκε από φυσικά αίτια και χρησιμοποιεί εργαλεία που ανήκουν σε άλλο ορειβάτη για να απεγκλωβιστεί. = Δεν προκλήθηκε με υπαιτιότητα του δράστη Ένας εμπρηστής βάζει φωτιά σε ένα δάσος και μετά προσπαθεί να τη σβήσει χρησιμοποιώντας ένα πυροσβεστικό όχημα που κλέβει. = Προκλήθηκε με υπαιτιότητα του δράστη Ένας ναυαγός, προσπαθώντας να σωθεί από μια καταιγίδα, εισέρχεται σε ένα ιδιωτικό νησί. = Δεν προκλήθηκε με υπαιτιότητα του δράστη</p> Signup and view all the answers

Αντιστοιχίστε τις παρακάτω δηλώσεις με το αν αποτελούν ή όχι ορισμένο ισχυρισμό κατάστασης ανάγκης:

<p>«Έκανα ό,τι έκανα για να επιβιώσω.» = Μη ορισμένος ισχυρισμός «Επειδή απειλούμουν άμεσα και δεν υπήρχε άλλος τρόπος, αναγκάστηκα να αντιδράσω.» = Μη ορισμένος ισχυρισμός «Λόγω της σφοδρής καταιγίδας και της άμεσης απειλής για τη ζωή μου, κατέφυγα σε ένα εγκαταλελειμμένο σπίτι, καθώς δεν υπήρχε άλλη επιλογή.» = Ορισμένος ισχυρισμός «Βρέθηκα σε μια δύσκολη κατάσταση και έπρεπε να κάνω κάτι.» = Μη ορισμένος ισχυρισμός</p> Signup and view all the answers

Αντιστοιχίστε τις παρακάτω περιπτώσεις με το έννομο αγαθό που απειλείται:

<p>Ένας γιατρός παραβιάζει το ιατρικό απόρρητο για να προστατεύσει τη δημόσια υγεία. = Δημόσια υγεία Ένας άνθρωπος σπάει την πόρτα ενός σπιτιού για να σώσει έναν ηλικιωμένο που έχει υποστεί καρδιακή προσβολή. = Ζωή Ένας φύλακας παραβιάζει έναν κανόνα ασφαλείας για να αποτρέψει μια βιομηχανική καταστροφή. = Περιουσία Ένας γονέας κλέβει φάρμακα για το παιδί του που κινδυνεύει. = Υγεία</p> Signup and view all the answers

Συνδέστε τις ακόλουθες καταστάσεις με το αν πληρούν ή όχι την απαίτηση για άμεσο κίνδυνο:

<p>Ένας άνθρωπος κλέβει χρήματα επειδή φοβάται ότι στο μέλλον δεν θα έχει να φάει. = Δεν πληρείται Ένας άνθρωπος κλέβει φαγητό επειδή λιμοκτονεί άμεσα. = Πληρείται Ένας άνθρωπος σπάει την πόρτα ενός σπιτιού, επειδή ακούει φωνές και υποψιάζεται ότι κάποιος κινδυνεύει. = Πληρείται Ένας άνθρωπος βανδαλίζει περιουσία, επειδή πιστεύει ότι έτσι θα αποτρέψει μελλοντικές αδικίες. = Δεν πληρείται</p> Signup and view all the answers

Αντιστοιχίστε τις παρακάτω περιπτώσεις με το αν μπορούν να θεωρηθούν ως υπερβολικές αντιδράσεις σε κατάσταση ανάγκης:

<p>Ένας άνθρωπος, για να γλιτώσει από μια μικρή πυρκαγιά, καταστρέφει όλο το κτίριο. = Υπερβολική Ένας γιατρός, για να σώσει τη ζωή ενός ασθενούς, προκαλεί μια μόνιμη αναπηρία στον ίδιο τον ασθενή. = Υπερβολική Ένας άνθρωπος, για να γλιτώσει από έναν σκύλο, τον χτυπάει με ένα ξύλο. = Μη υπερβολική Ένας άνθρωπος, για να γλιτώσει από έναν επίθεση, χρησιμοποιεί θανατηφόρα βία. = Υπερβολική</p> Signup and view all the answers

Συνδέστε τις ακόλουθες καταστάσεις με την πιθανότητα επιτυχούς επίκλησης του άρθρου 25 ΠΚ, λαμβάνοντας υπόψη τις λεπτομέρειες κάθε περίπτωσης:

<p>Ένας κρατούμενος δραπετεύει από τη φυλακή, επειδή ισχυρίζεται ότι η υγεία του κινδυνεύει λόγω των συνθηκών κράτησης, χωρίς να έχει εξαντλήσει όλα τα νόμιμα μέσα. = Απίθανη Ένας κυνηγός σκοτώνει ένα προστατευόμενο είδος ζώου, επειδή ισχυρίζεται ότι κινδύνευε η ζωή του από αυτό το ζώο, χωρίς να υπάρχουν αδιάσειστα στοιχεία. = Απίθανη Ένας γιατρός πραγματοποιεί μια παράνομη μεταμόσχευση οργάνου, επειδή ισχυρίζεται ότι αυτό ήταν ο μόνος τρόπος για να σώσει τη ζωή του ασθενούς του, έχοντας όμως παρακάμψει τις νόμιμες διαδικασίες. = Απίθανη Ένας άνθρωπος παραβιάζει έναν νόμο, επειδή αυτό ήταν ο μόνος τρόπος για να αποτρέψει μια άμεση και σοβαρή απειλή για τη ζωή πολλών ανθρώπων, χωρίς να υπάρχει άλλη εναλλακτική λύση. = Πιθανή</p> Signup and view all the answers

Αντιστοιχίστε τις νομικές έννοιες με την καταλληλότερη περιγραφή τους:

<p>Άμεσος κίνδυνος = Κίνδυνος που απειλεί άμεσα ένα έννομο αγαθό Υπαιτιότητα του δράστη = Η ευθύνη του δράστη για την πρόκληση του κινδύνου Αναλογικότητα της πράξης = Η ισορροπία μεταξύ της πράξης και του κινδύνου που αποτρέπεται Απουσία άλλου τρόπου αποτροπής = Η μη ύπαρξη εναλλακτικής λύσης για την αποφυγή του κινδύνου</p> Signup and view all the answers

Συνδέστε τις παρακάτω καταστάσεις με το αν συνιστούν ή όχι κατάχρηση του άρθρου 25 ΠΚ:

<p>Ένας άνθρωπος επικαλείται την κατάσταση ανάγκης για να δικαιολογήσει μια πράξη που είχε σχεδιάσει εκ των προτέρων. = Κατάχρηση Ένας άνθρωπος ενεργεί αυθόρμητα για να αποτρέψει έναν άμεσο κίνδυνο. = Μη κατάχρηση Ένας άνθρωπος χρησιμοποιεί το άρθρο 25 ΠΚ για να αποφύγει τις συνέπειες μιας παράνομης πράξης που διέπραξε σκόπιμα. = Κατάχρηση Ένας άνθρωπος επικαλείται την κατάσταση ανάγκης για να προστατεύσει ένα έννομο αγαθό, χωρίς να υπάρχει άλλος τρόπος. = Μη κατάχρηση</p> Signup and view all the answers

Αντιστοιχίστε τις παρακάτω περιπτώσεις με το αποτέλεσμα που θα είχε η απόδειξη ή η μη απόδειξη των ισχυρισμών κατάστασης ανάγκης σε μια δίκη:

<p>Αποδεικνύεται η κατάσταση ανάγκης = Απαλλαγή του κατηγορουμένου Δεν αποδεικνύεται η κατάσταση ανάγκης = Καταδίκη του κατηγορουμένου Υπάρχουν αμφιβολίες για την κατάσταση ανάγκης = Μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της ποινής Ο κατηγορούμενος δεν προβάλλει ισχυρισμό κατάστασης ανάγκης = Δεν επηρεάζει την εξέλιξη της δίκης</p> Signup and view all the answers

Συνδέστε τις παρακάτω ακραίες καταστάσεις με την πιθανή νομική αντιμετώπισή τους βάσει του άρθρου 25 ΠΚ:

<p>Ένας γιατρός προκαλεί μόνιμη βλάβη σε έναν ασθενή για να σώσει τη ζωή εκατό άλλων ασθενών σε μια μαζική καταστροφή. = Εξαιρετικά αμφίβολη δικαιολόγηση, λόγω δυσανάλογου αποτελέσματος Ένας αστυνομικός σκοτώνει έναν αθώο για να αποτρέψει μια τρομοκρατική επίθεση που θα σκότωνε χιλιάδες ανθρώπους, χωρίς άλλη εναλλακτική λύση. = Ιδιαίτερα αμφιλεγόμενη, εξαρτάται από την άμεση απειλή και την αναγκαιότητα Ένας πολίτης καταστρέφει ένα ιστορικό μνημείο για να χρησιμοποιήσει τα υλικά του για να κατασκευάσει ένα καταφύγιο για να σώσει τη ζωή του και της οικογένειάς του κατά τη διάρκεια ενός πολέμου. = Μπορεί να δικαιολογηθεί, αλλά με μεγάλη επιφύλαξη λόγω της αξίας του μνημείου Ένας χάκερ παραβιάζει ένα σύστημα ασφαλείας για να αποτρέψει την απελευθέρωση ενός θανατηφόρου ιού που θα προκαλούσε παγκόσμια πανδημία. = Πιθανή δικαιολόγηση, λόγω υπέρτερου έννομου αγαθού (δημόσια υγεία)</p> Signup and view all the answers

Συνδέστε τις παρακάτω υποθετικές νομοθετικές τροποποιήσεις με την πιθανή επίδρασή τους στην εφαρμογή του άρθρου 25 ΠΚ:

<p>Προσθήκη διάταξης που να απαιτεί την καταβολή αποζημίωσης για τις ζημιές που προκαλούνται κατά την τέλεση πράξης σε κατάσταση ανάγκης. = Μείωση της χρήσης του άρθρου 25 ΠΚ, λόγω του οικονομικού βάρους. Κατάργηση της απαίτησης για απουσία υπαιτιότητας του δράστη στην πρόκληση του κινδύνου. = Αύξηση της χρήσης του άρθρου 25 ΠΚ, αλλά με πιθανή κατάχρηση. Θέσπιση ανώτατου ορίου στην αξία των αγαθών που μπορούν να θυσιαστούν για την αποτροπή του κινδύνου. = Περιορισμός της εφαρμογής του άρθρου 25 ΠΚ σε περιπτώσεις μικρής οικονομικής ζημίας. Αυστηροποίηση των ποινών για ψευδή επίκληση της κατάστασης ανάγκης. = Μείωση της κατάχρησης του άρθρου 25 ΠΚ, λόγω του φόβου των κυρώσεων.</p> Signup and view all the answers

Κατηγοριοποιήστε τις παρακάτω καταστάσεις ανάλογα με το αν θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε νομική αναγνώριση της άμυνας λόγω ανάγκης (που διαφέρει από την κατάσταση ανάγκης, αλλά σχετίζεται):

<p>Ένας άνθρωπος χρησιμοποιεί βία για να υπερασπιστεί τον εαυτό του από μια επίθεση, αλλά η βία που χρησιμοποιεί είναι υπερβολική σε σχέση με την απειλή. = Μπορεί να αναγνωριστεί, αλλά με πιθανή καταδίκη για υπέρβαση των ορίων της άμυνας. Ένας άνθρωπος σκοτώνει έναν εισβολέα που προσπαθεί να κλέψει από το σπίτι του, αλλά δεν υπάρχει άμεση απειλή για τη ζωή του. = Αμφίβολη αναγνώριση, εξαρτάται από τη νομοθεσία για την άμυνα της ιδιοκτησίας. Ένας άνθρωπος προκαλεί σωματική βλάβη σε έναν άλλο άνθρωπο για να αποτρέψει μια άμεση και σοβαρή απειλή για τη ζωή ενός τρίτου προσώπου. = Πιθανή αναγνώριση, αν η βία ήταν αναγκαία και ανάλογη. Ένας άνθρωπος χρησιμοποιεί βία για να εκδικηθεί κάποιον που τον είχε προσβάλει στο παρελθόν. = Ανέφικτη αναγνώριση, δεν υπάρχει άμεση απειλή.</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Ισχυρισμός περί Κατάστασης Ανάγκης (άρθρο 25 ΠΚ)

Πράξη που δεν θεωρείται άδικη, εάν είναι ο μόνος τρόπος αποφυγής άμεσου κινδύνου για ζωή, υγεία, ή περιουσία.

Άμεσος και Αναπότρεπτος Κίνδυνος

Ο κίνδυνος πρέπει να είναι επικείμενος και άμεσος, απειλώντας ένα έννομο αγαθό άμεσα.

Κίνδυνος που δεν προκλήθηκε με υπαιτιότητα του δράστη

Δεν μπορεί κάποιος να ισχυριστεί κατάσταση ανάγκης αν ο ίδιος προκάλεσε τον κίνδυνο.

Απουσία Άλλου Τρόπου Αποτροπής του Κινδύνου

Πρέπει να αποδειχθεί ότι δεν υπήρχε άλλη λογική εναλλακτική λύση για να αποφευχθεί ο κίνδυνος.

Signup and view all the flashcards

Αναλογικότητα της Πράξης προς τον Κίνδυνο

Η ενέργεια πρέπει να είναι ανάλογη με τον κίνδυνο που αντιμετωπίζεται.

Signup and view all the flashcards

Ορισμένος Τρόπος Προβολής του Ισχυρισμού

Να περιλαμβάνει τον κίνδυνο, την αναγκαιότητα της πράξης και την αναλογικότητα.

Signup and view all the flashcards

Μη Ορισμένος Ισχυρισμός

Γενικός και αόριστος ισχυρισμός χωρίς συγκεκριμένα περιστατικά.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

  • Το άρθρο 25 του ΠΚ αναφέρει ότι μια πράξη που τελείται σε κατάσταση ανάγκης δεν είναι άδικη, εφόσον ήταν ο μόνος τρόπος αποφυγής άμεσου κινδύνου που απειλούσε αγαθά (ζωή, υγεία, περιουσία).
  • Αφορά είτε τον ίδιο τον δράστη είτε κάποιο άλλο πρόσωπο.

Βασικές Προϋποθέσεις Αναγνώρισης Κατάστασης Ανάγκης

  • Απαιτείται απόδειξη συγκεκριμένων πραγματικών περιστατικών.
  • Άμεσος και αναπότρεπτος κίνδυνος: Ο κίνδυνος πρέπει να είναι πραγματικός και άμεσος, απειλώντας άμεσα ένα έννομο αγαθό.
  • Παράδειγμα: Διάρρηξη παραθύρου για διαφυγή από φλεγόμενο κτίριο.
  • Κίνδυνος που δεν προκλήθηκε από υπαιτιότητα του δράστη: Δεν μπορεί κάποιος να επικαλεστεί κατάσταση ανάγκης, αν ο ίδιος προκάλεσε τον κίνδυνο.
  • Παράδειγμα: Εμπρησμός ιδιόκτητου σπιτιού και κλοπή πυροσβεστήρα από γείτονα.
  • Απουσία άλλου τρόπου αποτροπής του κινδύνου: Πρέπει να αποδειχθεί ότι δεν υπήρχε εναλλακτική λύση.
  • Παράδειγμα: Διάρρηξη φαρμακείου για φάρμακο που σώζει παιδί που πνίγεται.
  • Η πράξη πρέπει να είναι ανάλογη με τον κίνδυνο.
  • Παράδειγμα: Θανάτωση σκύλου που καταδιώκει κάποιον, αλλά όχι καταστροφή αυτοκινήτου για να σωθεί κάποιος από αυτόν.

Τρόπος Προβολής του Ισχυρισμού

  • Ο ισχυρισμός πρέπει να είναι συγκεκριμένος.
  • Πρέπει να περιλαμβάνει:
    • Τον κίνδυνο που υπήρχε (π.χ. πυρκαγιά, πλημμύρα, επίθεση).
    • Ότι δεν υπήρχε άλλος τρόπος αποτροπής.
    • Ότι η πράξη ήταν αναγκαία και ανάλογη προς τον κίνδυνο.
    • Ότι ο κίνδυνος δεν προκλήθηκε από τον ίδιο.

Λάθη στην Προβολή του Ισχυρισμού

  • Μη ορισμένος ισχυρισμός: «Έδρασα σε κατάσταση ανάγκης!» (Γενικό και αόριστο, δεν γίνεται δεκτό).
  • Ορισμένος ισχυρισμός: «Η φωτιά εξαπλωνόταν γρήγορα και δεν υπήρχε άλλος τρόπος διαφυγής. Έσπασα την πόρτα ενός κλειστού σπιτιού για να βγω ασφαλής. Αν δεν το έκανα, υπήρχε σοβαρός κίνδυνος για τη ζωή μου.»

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

More Like This

Use Quizgecko on...
Browser
Browser