Podstawy geografii fizycznej - wykład

Ogół elementów przyrodniczych, w tym także przekształconych w wyniku działań człowieka, np. powierzchnia Ziemi, kopaliny, wody, powietrze, zwierzęta, rośliny, krajobraz oraz klimat.

Zbiór czynników oddziałujących na środowisko, np. zanieczyszczenia, hałas.

Zasada geologiczna zakładająca, że czynniki fizyczne i chemiczne oddziałujące na Ziemię i jej skorupę były w przeszłości podobne do dzisiejszych.

Przekonanie o istnieniu nienaruszalnych praw natury, niezmiennych w czasie.

Powtarzalność w czasie kompleksu zjawisk w epigeosferze, które za każdym razem rozwijają się ​​w jednym kierunku.

Rekonstrukcja roślinności z przeszłości na podstawie pyłków roślin, które są magazynowane sedymentacyjnie.

Nauka zajmująca się badaniem powłoki Ziemi, jej zróżnicowaniem przyrodniczym i społeczno-gospodarczym oraz związkami między środowiskiem a działalnością społeczeństw.

Określenie używane współcześnie w odniesieniu do geografii, podkreślające różnorodność tematyki i stosowanych metod.

Trójwymiarowa powłoka ziemska, w której łączą się litosfera, hydrosfera, atmosfera, biosfera i antroposfera.

Gałąź geografii badająca środowisko przyrodnicze jako całość oraz jego komponenty.

Nauka badająca formy rzeźby powierzchni Ziemi oraz procesy je tworzące i przekształcające.

Gałąź geografii, która bada przestrzenną strukturę gospodarki narodowej oraz jej poszczególne elementy, jak np. osadnictwo, przemysł, rolnictwo.

Studium wód powierzchniowych i podziemnych oraz procesów z nimi związanych.

Nauka o glebach, w tym ich genetycznych typach i rozmieszczeniu.

Wynoszenie zimnych wód oceanicznych z głębin na powierzchnię, spowodowane odpływem ciepłych wód powierzchniowych przez pasaty.

Opadanie ciepłych mas wody, które ochładzają się podczas transportu na zimniejsze strefy, co zwiększa ich gęstość.

Cykliczne zmiany w cyrkulacji oceanów, które prowadzą do osłabienia upwellingu na zachodzie Ameryki Południowej, powodując susze w Australii.

Fale powstające na skutek podwodnych trzęsień ziemi lub wybuchów wulkanów, które powodują gwałtowne podniesienie lub obniżenie dna oceanicznego.

Zjawisko polegające na cyklicznym obniżeniu i podniesieniu się poziomu wody w zbiorniku wodnym, spowodowane przez zmiany ciśnienia i wiatru.

Cykliczne wznoszenie się i opadanie poziomu morza, spowodowane siłą przyciągania Księżyca i Słońca oraz siłą odśrodkową Ziemi.

Rodzaj klimatu, który występuje w górach, charakteryzujący się niższymi temperaturami i większą ilością opadów.

Występowanie gleb uzależnione od rodzaju skały macierzystej, ukształtowania terenu i warunków wodnych.

Proces wywiewania suchych ziaren i cząstek skalnych przez wiatr, który tworzy zagłębienia zwane nieckami deflacyjnymi. Działa do momentu osiągnięcia poziomu wilgoci lub roślinności, które spajają grunt.

Powierzchnia pokryta drobnymi kamieniami, która powstaje w wyniku deflacji, kiedy mniejsze cząstki zostają odwiezione przez wiatr.

Połyskliwa powłoka na powierzchni kamieni, która powstaje w wyniku osadzania się minerałów, takich jak magnez czy żelazo.

Duże, wygładzone głazy, ukształtowane przez wiatr, które mają ukierunkowane powierzchnie wskazujące dominujący kierunek wiatru podczas ich formowania.

Wystające skały o stromych ścianach, które tworzą się z odporniejszych skał, gdy otoczenie jest erodowane przez wiatr.

Dno wyschniętego jeziora, które może być pokryte solą lub gliną.

Koryta wypełnione wodą, które tworzą się przez krótkotrwałe, ale intensywne opady na obszarach pustynnych.

Duże, nachylone powierzchnie, które powstają na obszarach pustynnych. Oznaczają obszary, z których woda była usuwana.

Wulkan o płaskim stożku z kalderą w centralnym punkcie, charakteryzujący się spokojnymi erupcjami płynnej lawy bazaltowej.

Gęsta, gazowa lawa o wysokiej lepkości, która podczas erupcji tworzy strome zbocza stożkowe.

Typ wulkanu łączący w sobie cechy wulkanu tarczowego i stożkowego, charakteryzujący się naprzemiennym wybuchem lawy i materiałów piroklastycznych.

Strefa na Ziemi, gdzie koncentruje się znacząca aktywność wulkaniczna, charakteryzująca się częstymi erupcjami.

Masa lodu powstała z przekształcenia śniegu, która porusza się pod wpływem grawitacji.

Okres w historii Ziemi, charakteryzujący się występowaniem zjawisk glacjalnych, czyli okresami zlodowacenia, które miały miejsce w plejstocenie.

Epoka geologiczna, w której żyjemy obecnie, charakteryzująca się stosunkowo ciepłym klimatem.

Procesy kształtowania powierzchni Ziemi przez lodowce, m.in. erozję i akumulację.

Przemieszczanie się wody między atmosferą, hydrosferą i litosferą. Zachodzi do wysokości około 16 km w troposferze i głębokości ok. 1 km w skorupie ziemskiej. Do atmosfery woda dostaje się poprzez parowanie (ewaporacja i transpiracja).

Ruchy wód morskich spowodowane stałymi wiatrami, różnicami gęstości wód oceanicznych i różnicami poziomu wody. Kierunek prądów morskich nie zawsze pokrywa się z kierunkiem wiatru, ze względu na siłę Coriolisa, rozmieszczenie lądów i ich linię brzegową, a także kształt dna oceanicznego.

Ruch wody morskiej spowodowany głównie wiatrem. Ruch jest oscylacyjny, po torach kołowych, a w ostatniej fazie staje się postępowy. Tworzą się fale przyboju wdzierające się na plaże.

Zmiana temperatury i wilgotności powietrza, dzień i noc, aktywność roślin i zwierząt, aktywność człowieka, migracja zooplanktonu w zbiornikach wodnych, strefy czasowe.

Specyficzny wiatr wiejący w dolinach. W ciągu dnia ciepłe powietrze unosi się w górę, a wieczorem opada na dno dolin.

Wiatr wiejący w pobliżu wybrzeża. W dzień powietrze nad lądem jest cieplejsze i unosi się, powodując wiatr wiejący od morza w kierunku lądu. W nocy powietrze nad morzem jest cieplejsze i unosi się, powodując wiatr wiejący od lądu w kierunku morza.

Cykliczne zmiany poziomu wody w morzach i oceanach, spowodowane siłami grawitacyjnymi Księżyca i Słońca.