Peranan Keluarga dalam Pendidikan

Topik 2: Persekitaran Sosial dan Pencapaian Akademik

• Topik ini meliputi keluarga, sosialisasi, pendidikan, persekitaran rumahtangga, orientasi nilai dan sekolah yang mempengaruhi pencapaian akademik.

2.1 Keluarga, Sosialisasi dan Pendidikan

• Keluarga merupakan institusi sosial yang sangat penting dalam masyarakat dan peranannya mempengaruhi pencapaian akademik murid.
• Belen T.G Medina (1991) mentakrifkan keluarga memberi makna yang berbeza dan boleh berubah mengikut pola masyarakat.
• Scott Coltrane (1998) mentakrifkan keluarga sebagai satu set hubungan interpersonal yang memberitahu maksud sosial dalam perhubungan dan tindakan seharian.
• Keluarga diklasifikasikan kepada dua bentuk utama iaitu keluarga asas (suami, isteri, anak-anak) dan keluarga luas (keluarga asas + anggota lain yang ada hubungan keluarga).
• Fungsi utama keluarga adalah menambah bilangan anggota masyarakat, melalui cara biologi atau sosial (perkahwinan).
• Ibu bapa merupakan elemen penting dalam keluarga yang ditekankan dalam aspek penglibatan mereka dalam PdP untuk menyokong dasar PPPM (2013-2025).
• Keluarga berperanan membentuk anak-anak berpendidikan untuk melahirkan generasi masa depan yang cemerlang.
• Kajian Ernst (1990) mendapati status sosioekonomi rendah berkait dengan jangkaan rendah terhadap anak dan hukuman yang mungkin memberi kesan jangka pendek.
• Latar belakang sosioekonomi keluarga yang baik mempengaruhi prestasi akademik anak-anak.
• Ibu bapa adalah role model, sentiasa memberi nasihat dalam bidang pendidikan dan galakkan murid melanjutkan pelajaran (Clark, 2002).
• Latar belakang keluarga yang baik menjamin kemandirian anak-anak dalam bidang pendidikan.
• Keterlibatan ibu bapa dalam membentu adalah amat penting untuk melahirkan generasi yang mempunyai matlamat dan merebut peluang pendidikan (Rohaty, 2003).
• Keluarga yang harmoni dan bahagia dapat membantu murid meningkatkan akademik mereka.
• Ibu bapa yang terlibat dalam pembelajaran anak di rumah memberi perhatian pada nilai pendidikan dan menyokong anak-anak.
• Minat ibu bapa dalam pembelajaran anak-anak dan jangkaan terhadap pencapaian akademik mempengaruhi kecemerlangan mereka.
• Ibu bapa bekerjasama dengan pihak sekolah, mewujudkan persekitaran selamat dan selesa, menjadi teladan, dan mengadakan kerjasama untuk mencapai matlamat pembelajaran.
• Sosialisasi merujuk kepada proses berterusan untuk mematuhi tingkah laku yang diharapkan, nilai, norma, dan kemahiran sosial untuk memainkan peranan dalam masyarakat.
• Agen utama sosialisasi ialah keluarga, sekolah, media, kumpulan rakan sebaya, dan institusi sosial.
• Sosialisasi terbahagi kepada dua jenis: primer (dalam keluarga, peringkat umur 0-5 tahun) dan sekunder (melalui institusi sosial).
• Objektif utama sosialisasi persekitaran sekolah adalah menjadikan anak-anak cekap sosial.
• Sekolah dijadikan dunia sosial yang signifikan terhadap perkembangan sosial anak-anak.
• Kanak-kanak dapat sesuaikan diri dengan baik dalam kalangan mereka sendiri di sekolah agar dapat tingkatkan pencapaian akademik.
• Pendidikan, pekerjaan dan pendapatan isi rumah yang baik dapat membantu anak-anak dalam meningkatkan prestasi akademik di sekolah.
• Abd. Halim et. Al. (2005) bahawa kemiskinan keluarga dan kekurangan pendidikan ibu bapa menyumbang kepada kepercayaan anak-anak miskin untuk mencapai cita-cita mereka kerana kekangan ekonomi.
• Ibu bapa yang berpendidikan tinggi punyai jangkaan, sikap dan sokongan besar terhadap pendidikan lebih tinggi.
• Bimbingan dan dorongan ibu bapa dalam membangunkan ciri-ciri personaliti yang positif kepada anak-anak menyumbang kepada pencapaian akademik mereka.

2.2 Persekitaran Rumahtangga dan Pencapaian Akademik

• Awang (2002) membahagikan persekitaran rumah tangga kepada beberapa aspek yang saling berkait dalam mempengaruhi pencapaian akademik murid.
• Atan Long (1978) menyatakan hubungan dalam keluarga (kanak-kanak dengan orang dewasa) mempengaruhi bahasa pertuturan kanak-kanak.
• Baldwin & Baronski (1990) mengatakan persekitaran keluarga merujuk kepada corak interaksi keseluruhan antara ahli-ahli dalam sesebuah keluarga.
• Teori Psikososial Erikson (1982) mengatakan manusia berkembang mengikut pelan yang telah ditentukan (prinsip epigenik).
• Bryant (1974) menekankan pengaruh faktor latar belakang terhadap proses PdP murid.
• Hannigge (1998) menyatakan persekitaran keluarga mesti tiada risiko, ibu bapa menggalakkan murid ulangkaji, menguji dan menyelesaikan masalah tanpa merasa takut untuk gagal.
• Persekitaran rumah tangga mempunyai pengaruh yang signifikan terhadap prestasi akademik murid.

2.3 Orientasi Nilai dan Pencapaian Akademik

• Nilai adalah konsep atau standard, budaya atau semata-mata peribadi iaitu sesuatu perkara itu dibandingkan dan diluluskan atau sebaliknya.
• Orientasi nilai adalah minda dan set kemahiran, bagaimana seorang individu rangka setiap interaksi dengan pihak berkepentingan utama di sekitar mereka.
• Individu atau kumpulan terikat dengan nilai-nilai seperti budaya, tetapi dalam budaya tradisi, individu punya pilihan dan skop terhad dalam pemilihan nilai-nilai.
• Olive (2017) mengatakan sistem nilai kelas bawahan bertindak sebagai halangan mobiliti sosial dengan mengurangkan penekanan kepada kejayaan tradisi seperti pendidikan.
• Sharifah (2010) mengatakan orientasi nilai boleh dikongsi bersama namun terdapat konsep yang berbeza antara kehendak atau aspirasi dengan harapan atau jangkaan.
• Motivasi pencapaian sebagai aspek orientasi pencapaian bercirikan personaliti, memberikan desakan dalaman untuk berjaya agar dapat kepuasan daripada kejayaan dan mengelakkan penderitaan daripada kegagalan.

2.4 Sekolah dan Pencapaian Akademik

• Mullis et. al (2012) mengatakan pencapaian akademik murid didapati mempunyai hubungan dengan sekolah, ciri dan sumber sekolah, ciri bilik darjah dan arahan guru.
• Supardan (2016) jenis sekolah yang dihadiri oleh murid adalah yang mempunyai tingkah laku baik, punyai pandangan positif terhadap sesuatu, nilai dan pencapaian.
• 5 Faktor berkaitan sekolah dan pencapaian akademik:
  • Kemahiran pelajar murid
    • Kecepatan mengumpul, memproses serta merumus maklumat kendiri agar boleh digunakan untuk pembelajaran seumur hidup.
  • Latar belakang ibu bapa
    • Ibu bapa pendidikan dan ekonomi baik.
  • Pengaruh rakan sebaya
    • Habibah (1997) mentakrifkan rakan sebaya ialah kelompok yang ada persamaan dari minat,nilai, dan aktiviti.
    • Murid atau rakan sebaya yang positif memberi kesan bagi menggalakkan motivasi untuk berjaya.
  • Kualiti guru
    • SPKM (2010) - guru yang mengajarkan berkualiti, harus melengkapi rancangan pengajaran, pelaksanaan, pengurusan kelas, dsb.
  • Infrastruktur Pembelajaran

    • Tessmer & Harris (1992) mengatakan merupakan ruang yang dapat digunakan untuk mengkaji pelajar dan terdapat makmal sains, kawasan lapang, dan pejabat.

    • Rudy (2017) mencadangkan 10 Cara Meningkatkan Pencapaian Akademik di sekolah.

    • Wujudkan iklim hormat-menghormati.

    • Tetapkan hasil tugasan yang amat bermanfaat.

    • galakkan murid menyempurnakan projek anda dengan ketekunan

    • Arahkan mereka, sekurang-kurangnya dua kali, untuk membaca setiap hari.

    • Mengarahkan mereka untuk menulis apa sahaja yang mungkin dengan kerap.

    • Tanamkan bukti dan rasionaliti yang betul di ruang kuliah.

    • Perkenalkan dan pastikan ahli akademik dan guru.

    • galakkan pelajar untuk mempertimbangkan setiap nombor, dari pertama hingga terakhir.

    • memastikan bahawa setiap pelajar menyokong kurikulum di jabatan.

    • Apabila menyampaikan prinsip atau latihan utama, pastikan bahawa semua orang bermotivasi terlebih dahulu.

Ketahui definisi keluarga oleh Belen T.G Medina (1991) dan dua bentuk utama keluarga. Penerokaan kepentingan penglibatan ibu bapa, kesan sosioekonomi rendah, dan pengaruh latar belakang keluarga terhadap pendidikan anak-anak.