Педагогикалық өлшемдердің әдіснамасы

Педагогикалық өлшемдердің әдіснамасын зерттеген ғалымдардың еңбектері

• Білім беру жүйесінде оқыту нәтижелерін бағалау және өлшеу маңызды рөл атқарады.
• Педагогикалық өлшемдер оқу жетістіктерін бағалау жүйесі, білім алушылардың даму деңгейін анықтау әдістері және оқыту сапасын жақсарту құралдары болып табылады.
• Бұл презентация педагогикалық өлшемдерге зор үлес қосқан ғалымдардың еңбектерін қарастырады.

Бенджамин Блум және Таксономия Теориясы

• Бенджамин Блум (1913-1999) – білім беру психологиясы саласында үлкен жаңалықтар енгізген ғалым.
• Блум таксономиясы білім беру процесінде оқу мақсатына жетуді жүйелейтін модель болып табылады.
• Блум таксономиясының кезеңдері:
  • Білу (Knowledge) – ақпаратты есте сақтау.
  • Түсіну (Comprehension) – ақпаратты түсіну және түсіндіру.
  • Қолдану (Application) – теорияны практикада қолдану.
  • Талдау (Analysis) – ақпаратты бөліктерге бөліп қарастыру.
  • Синтез (Synthesis) – жаңа идеялар қалыптастыру.
  • Бағалау (Evaluation) – дәлелдерге сүйене отырып шешім қабылдау.
• Бұл таксономия мұғалімдерге оқу нәтижелерін нақты жоспарлауға көмектеседі.

Лев Выготский және Жақын Даму Аймағы Теориясы

• Лев Выготский (1896-1934) – когнитивті даму және оқыту психологиясын зерттеген ғалым.
• Жақын даму аймағы (Зона ближайшего развития – ZPD) теориясы оқушының даму деңгейін анықтауға бағытталған.
• Жақын даму аймағы үш аймаққа бөлінеді:
  • Қолданыстағы білім (бала өзі орындай алатын тапсырмалар).
  • Жақын даму аймағы (мұғалімнің көмегімен орындайтын тапсырмалар).
  • Қолжетімсіз аймақ (балаға әлі қиын тапсырмалар).
• Мұғалім оқушылардың қабілетіне қарай оқу процесін ұйымдастыруы тиіс, оқушылардың даму деңгейіне сай тапсырмалар берілуі керек.

Джон Хэтти және Көрінетін Оқу Теориясы

• Джон Хэтти – педагогикалық зерттеулерге негізделген Visible Learning (Көрінетін оқу) концепциясының авторы.
• Көрінетін оқу теориясы 800-ден астам зерттеуге негізделген оқыту әдістерінің тиімділігін анықтайды.
• Мұғалімдердің кері байланысы – оқушылардың жетістіктеріне ең үлкен әсер ететін фактор.
• Оқушылардың өз оқу процесіне қатысуы – білім сапасын арттырудың негізгі жолы.
• Көрінетін оқу теориясы мұғалімдерге қай әдістер оқушыларға жақсы әсер ететінін көрсетеді.

Роберт Мэйгер және Оқу Мақсаттарын Қалыптастыру Теориясы

• Роберт Мэйгер (1923-2020) – білім беру саласында оқу мақсаттарын дұрыс қоюға арналған әдіснаманы ұсынған ғалым.
• Мэйгер әдісі бойынша оқу мақсаттары:
  • Нақты нәтиже көрсету – оқушылар не істеуі керек?
  • Шарттарды белгілеу – қандай жағдайда орындауы керек?
  • Бағалау критерийлерін анықтау – қандай өлшемдер бойынша бағаланады?
• Мэйгер теориясы мұғалімдерге оқу мақсаттарын дұрыс қоюға көмектеседі және оқушылардың нақты нәтижеге бағытталуына ықпал етеді.

Ховард Гарднер және Көптеген Интеллект Теориясы

• Ховард Гарднер – адам интеллектісін дәстүрлі IQ көрсеткіштерінен тыс қарастырған ғалым.
• Гарднер бойынша интеллект түрлері:
  • Лингвистикалық – тілдік қабілеттер.
  • Логикалық-математикалық – сандық және логикалық ойлау.
  • Кеңістіктік – көрнекі ақпаратты өңдеу.
  • Музыкалық – әуендер мен ырғақты қабылдау.
  • Кинестетикалық – дене қозғалысына байланысты қабілеттер.
  • Тұлғааралық – басқалармен қарым-қатынас.
  • Ішкі – өзін-өзі тану қабілеті.
  • Табиғи – қоршаған ортаға бейімделу қабілеті.
• Әр оқушының өзіне тән ерекше қабілеті бар, оқыту әдістерін әртүрлі интеллект түрлеріне бейімдеу қажет.

Қорытынды

• Педагогикалық өлшемдер оқыту сапасын арттырудың негізгі құралы болып табылады.
• Ғалымдардың зерттеулері білім беру әдістерін жетілдіруге көмектесті.
• Қазіргі білім беру жүйесі осы теорияларға негізделген.