Педагогикалық өлшемдер және ғалымдардың еңбектері

Педагогикалық өлшемдерге үлес қосқан ғалымдардың еңбектері

• Оқыту нәтижелерін бағалау және өлшеу білім беру жүйесінде маңызды рөл атқарады.
• Педагогикалық өлшемдер оқу жетістіктерін бағалау жүйесі, білім алушылардың даму деңгейін анықтау әдістері және оқыту сапасын жақсарту құралдары болып табылады.

Бенджамин Блум және Таксономия теориясы

• Бенджамин Блум (1913-1999) білім беру психологиясына жаңалықтар енгізген ғалым.
• Блум таксономиясы білім беру процесінде оқу мақсатына жетуді жүйелейтін модель.
• Блум таксономиясы мұғалімдерге оқу нәтижелерін жоспарлауға көмектеседі.
• Блум таксономиясының кезеңдері: білу, түсіну, қолдану, талдау, синтез, бағалау.
  • Білу – ақпаратты есте сақтау.
  • Түсіну – ақпаратты түсіндіру.
  • Қолдану – теорияны практикада қолдану.
  • Талдау – ақпаратты бөліктерге бөліп қарастыру.
  • Синтез – жаңа идеялар қалыптастыру.
  • Бағалау – дәлелдерге сүйене отырып шешім қабылдау.

Лев Выготский және Жақын даму аймағы теориясы

• Лев Выготский (1896-1934) когнитивті даму және оқыту психологиясын зерттеген ғалым.
• Жақын даму аймағы оқушының қабілетіне қарай оқу процесін ұйымдастыруды талап етеді.
• Оқушылардың даму деңгейіне сай тапсырмалар берілуі керек.
• Жақын даму аймағы 3 бөліктен тұрады: қолданыстағы білім, жақын даму аймағы және қолжетімсіз аймақ.
  • Қолданыстағы білім – бала өзі орындай алатын тапсырмалар.
  • Жақын даму аймағы – мұғалімнің көмегімен орындайтын тапсырмалар.
  • Қолжетімсіз аймақ – балаға әлі қиын тапсырмалар.

Джон Хэтти және Көрінетін оқу теориясы

• Джон Хэтти "Көрінетін оқу" концепциясының авторы.
• Хэттидің негізгі идеялары 800-ден астам зерттеуге негізделген.
• Мұғалімдердің кері байланысы оқушылардың жетістіктеріне үлкен әсер етеді.
• Оқушылардың өз оқу процесіне қатысуы білім сапасын арттырады.
• Хэттидің теориясы тиімді оқыту әдістерін ғылыми негізде анықтайды.
• Мұғалімдерге қай әдістердің оқушыларға жақсы әсер ететінін көрсетеді.

Роберт Мэйгер және Оқу мақсаттарын қалыптастыру теориясы

• Роберт Мэйгер (1923-2020) оқу мақсаттарын дұрыс қоюға арналған әдіснаманы ұсынған ғалым.
• Мэйгер әдісі бойынша оқу мақсаттары нақты нәтиже көрсетуі, шарттарды белгілеуі және бағалау критерийлерін анықтауы керек.
  • Нақты нәтиже көрсету – оқушылар не істеуі керек?
  • Шарттарды белгілеу – қандай жағдайда орындауы керек?
  • Бағалау критерийлерін анықтау – қандай өлшемдер бойынша бағаланады?
• Мэйгердің теориясы оқушылардың нақты нәтижеге бағытталуына ықпал етеді.
• Мэйгердің теориясы мұғалімдерге оқу мақсаттарын дұрыс қоюға көмектеседі.

Ховард Гарднер және Көптік интеллект теориясы

• Ховард Гарднер адам интеллектісін дәстүрлі IQ көрсеткіштерінен тыс қарастырған ғалым.
• Гарднер әр оқушының өзіне тән қабілеті бар екенін айтады.
• Оқыту әдістерін әртүрлі интеллект түрлеріне бейімдеу қажет.
• Интеллект түрлері: лингвистикалық, логикалық-математикалық, кеңістіктік, музыкалық, кинестетикалық, тұлғааралық, ішкі, табиғи.
  • Лингвистикалық – тілдік қабілеттер.
  • Логикалық-математикалық – сандық және логикалық ойлау.
  • Кеңістіктік – көрнекі ақпаратты өңдеу.
  • Музыкалық – әуендер мен ырғақты қабылдау.
  • Кинестетикалық – дене қозғалысына байланысты қабілеттер.
  • Тұлғааралық – басқалармен қарым-қатынас.
  • Ішкі – өзін-өзі тану қабілеті.
  • Табиғи – қоршаған ортаға бейімделу қабілеті.

Қорытынды

• Педагогикалық өлшемдер оқыту сапасын арттырудың негізгі құралы.
• Ғалымдардың зерттеулері білім беру әдістерін жетілдіруге көмектесті.
• Қазіргі білім беру жүйесі осы теорияларға негізделген.