Panunungkulan at Programa ni Ferdinand Marcos Sr.

Panunungkulan ni Ferdinand Marcos Sr.

• Si Ferdinand Marcos Sr. ang huling pangulo ng Ikatlong Republika, na nanungkulan mula Disyembre 30, 1965 hanggang Pebrero 25, 1986.

Mga Programa ni Marcos

• Nagpatupad siya ng malawak na programa ng reporma sa lupa.
• Nagpagawa ng modernong irigasyon at paraan ng pagsasaka.
• Pinalaganap ang mga serbisyong pangkalusugan sa mga rural na lugar.
• Binago ang organisasyon ng Sandatahang Lakas at binawasan ang kriminalidad.
• Pinaunlad ang mga baryo sa pamamagitan ng pagbibigay ng tiyak na parte sa kinikita ng pamahalaan.
• Isinaayos ang malaki at maliit na industriya.
• Ipinatupad ang Educational Development Decree of 1972 na nagpatayo ng 80,000 silid-aralan at nagbago sa edukasyon.
• Nagpagawa ng higit sa 6,000 kilometro ng lansangan kasama ang NLEX at SLEX.
• Inilunsad ang Green Revolution na nagpataas ng produksyon ng pagkain sa bansa.
• Ipinakilala ang Miracle Rice na nagpalaki ng produksyon ng bigas.
• Sa pamamagitan ng International Rice Research Institute (IRRI), pinabuti ang seedling ng palay para sa mga magsasaka.
• Binigyang halaga at tinangkilik ang sining at kultura sa pamamahala ni Unang Ginang Imelda Marcos.
• Itinatag ang Export Processing Zone (EPZ) sa mga lalawigan para sa mga dayuhang kompanya.
• Binuo ang National Economic Development Authority (NEDA) na bumalangkas sa mga programa ng pamahalaan.

Pakikipag-ugnayang Panlabas

• Ipinadala ang Philippine Civil Association Group (PHILCAG) sa Vietnam noong Setyembre 1966.
• Aktibo ang pamahalaan sa pakikipag-ugnayan sa ASEAN.

Mga Pangyayari bago ang Batas Militar

• Nahalal muli si Marcos bilang Pangulo noong Nobyembre 11, 1969.
• Naging masama ang lagay ng ekonomiya dahil sa labis na pag-utang.

Mga Nabuong Samahan Laban sa Pamahalaan

• Isa sa mga dahilan ng pagdedeklara ng batas militar ay ang paglaganap ng komunismo.
• Communist Party of the Philippines (CPP): nabuo noong Disyembre 26, 1968 sa pamumuno ni Jose Maria Sison.
• Kabataang Makabayan (KM): itinatag noong Nobyembre 30, 1963, pinamunuan nina Jose Maria Sison at Nilo Tayag.
• New People’s Army (NPA): itinatag ni Bernabe Buscayno noong Marso 29, 1969.
• National Democratic Front (NDF): itinatag noong Abril 24, 1973.
• Moro National Liberation Front (MNLF): layuning bumuo ng isang bansang Moro.
• Black Propaganda: paraan ng pagbatikos sa pamahalaan.

Mga Pangyayari Bago Ideklara ang Batas Militar

• Enero 26, 1970: rali ng National Union of Students of the Philippines sa harap ng Kongreso.
• Enero 30, 1970: rali ng mga estudyante mula Kongreso papuntang Malacañang.
• Pebrero 18, 1970: unang Rally ng Bayan sa Plaza Miranda.
• Pebrero 27, 1970: pangalawang Rally ng Bayan sa Liwasang Bonifacio.
• Agosto 21, 1971: paghagis ng granada sa pagpupulong ng Partido Liberal.
• Marso 15 hanggang Setyembre 11, 1972: serye ng pambobomba sa Metro Manila.

Pagdedeklara ng Batas Militar

• Ipinahayag ni Marcos ang Batas Militar sa buong Pilipinas noong Setyembre 21, 1972 (Proklamasyon Blg. 1081).
• Desaparecidos: mga taong dinakip at hindi na nakita ng kanilang mga pamilya.

Mga Hamon noong Batas Militar

• Nawalan ng karapatang magsalita laban sa pamahalaan.
• Nawalan ng demokrasya.
• Pinasara ang mga istasyon ng radyo at telebisyon.
• Hinuli ang mga lider ng rali at mga politikong sumasalungat kay Marcos.
• Sinuspinde ang Saligang Batas ng Ikatlong Republika.
• Inalis ang lahat ng opisyal ng pamahalaan at mambabatas.
• Artikulo VII, Seksyon 10, Talata II ng Saligang Batas ng 1935: nagbibigay karapatan sa pangulo na gamitin ang kapangyarihan bilang pinuno ng Sandatahang Lakas.
• Saligang Batas 1973 (Konstitusyong Marcos): may mga hangarin, pagpapawalang bisa sa Kongreso, pagbabago ng uri ng pamahalaan, at paggamit ng pangulo sa kanyang kapangyarihan.

Pagtugon sa mga Pangangailangan ng mga Tao

• Nagtatag ng pabahay sa ilalim ng Bagong Lipunan Sites and Services (BLISS) at Pagtutulungan sa Kinabukasan-Ikaw, Bangko, Industriya, Gobyerno (Pag-IBIG).
• Presidential Decree No. 27: nilagdaan noong Oktubre 21, 1972, naglalayong magkaroon ng sariling lupa ang mga magsasaka.

Mga Programang Pangkabuhayan

• Ginawa ang Angat Dam, Pan-Philippine Highway, at San Juanico Bridge.
• Bataan Export Processing Zone: gumagawa ng mga kagamitang panluwas.
• Umutang ang World Bank at International Monetary Fund sa Pilipinas.
• Pambansang Komisyon sa Pag-uugnayan sa Paggawa: para mapangalagaan ang karapatan ng mga manggagawa.
• Nagpatayo ng mga ahensiyang tumutulong sa Ministry ng Paggawa tulad ng National Seamen's Board, Bureau of Apprenticeship, at iba pa.
• Education Act of 1982: malawakang pagbabago sa sistema ng edukasyon.
• Presidential Decree 6-A: layuning mahubog ang mga mag-aaral para sa pag-unlad.
• Programang "Bagong Anyo": ipinagawa ang mga lumang museo at pambansang parke.

Mga Pangyayaring Nagbigay-daan sa People Power Revolution I

• Pagpaslang kay Benigno “Ninoy” Aquino Jr. noong Agosto 21, 1983.
• Protesta laban sa Pamahalaan: nagkaroon ng sunod-sunod na rali.
• Enero 17, 1981: Proklamasyon blg. 2045 na nagwakas sa Batas Militar.
• Hulyo 16, 1981: Nagdaos ng halalan para sa panguluhan ng bansa.

Pagbagsak ng Ekonomiya

• Pagkasunod-sunod na rali na humiling ng hustisya para kay Aquino.
• Paglisan ng mga dayuhang mamumuhunan.
• Paglipat ng mga puhunan ng mga negosyanteng Pilipino sa ibang bansa.
• Pag-alis ng mga mamamayan sa perang nakalagak sa mga bangko.
• Pagsara ng maraming bangko.
• Pag-iwas ng mga turista na pumunta sa Pilipinas.
• Pagbaba ng halaga ng pananalapi at paghina ng produksyon.

Snap Election 1986

• Naganap noong Pebrero 7, 1986 para mapatunayan sa ibang bansa na may tiwala ang mga Pilipino kay Marcos.
• Naglaban para sa pagka-pangulo sina Corazon Aquino at Marcos, at para sa pagka-bise presidente sina Laurel at Tolentino.
• National Citizens' Movement for Free Election (NAMFREL): ay isang kilusan na nagbantay sa mga presinto.
• Ayon sa COMELEC, sina Marcos at Tolentino ang nagwagi.
• Civil Disobedience: hindi pagpapakilala kay Marcos sa posisyon ng Gobyerno.

Pagtiwalag ng Pamahalaan

• Pebrero 22, 1986: sina Juan Ponce Enrile at Heneral Fidel V. Ramos ay tumiwalag sa gabinete.
• Nanawagan sila sa mga mamamayan na suportahan sila at bigyan ng proteksyon ang mga militar na tumiwalag sa pamahalaan.

Ang People Power Revolution I o Rebolusyong EDSA

• Tinawag rin na People Power I Revolution.
• Ito ay kinilala bilang isa sa pinaka mapayapang rebolusyon.
• Ito ay walang karahasang naganap dito.
• Pagkilos ng mga mamamayan upang labanan ang diktatoryang Marcos.
• Nagpadala si Marcos ng mga sundalo at tangke sa EDSA ngunit buong tapang itong sinalubong ng mga mamamayan.
• Nagdasal at nagkantahan ng makabayang awitin ang mga tao.

Pagbagsak ni Marcos

• Pebrero 25, 1986: iprinoklama sina Corazon C. Aquino at Salvador Laurel sa Club Filipino.
• Umalis ang pamilyang Marcos sa Malacañang at nagtungo sa Hawaii, USA.
• Itinatag ang Rebolusyonaryong Pamahalaan.

Saligang Batas 1987

• Philippine Constitutional Commission (ComCom): itinatag upang balangkasin ang bagong Saligang Batas.
• Ang Pilipinas ay isang estadong republika at demokratiko.
• Ang mga mamamayan ay may mga karapatan at kalayaan.
• May tungkuling makilahok sa mga programa at proyekto ng pamahalaan.
• Nagsagawa ng Pambansa/Lokal na Eleksyon noong Mayo 11, 1987.

Mga Kontribusyon ni Corazon Aquino

• Si Corazon Aquino ang ika-11 na Pangulo ng Pilipinas at unang babae na Pangulo, nanungkulan mula Pebrero 25, 1986, hanggang Hunyo 30, 1992.

Mga Suliranin ni Corazon Aquino

• Problema sa mga komunista, pagkalugmok ng ekonomiya, pagbagsak ng moralidad, kawalan ng trabaho, katiwalian, kawalan ng tiwala sa ekonomiya, at pagbawi sa mga nakaw na pera ng mga Marcos.

Mga Kontribusyon ng Pamahalaang Aquino

• Malaking pagkakautang ng bansa sa World Bank at International Monetary Fund. Nakipag-ugnayan siya sa iba’t-ibang bansa upang mamuhunan muli ang mga dayuhan sa Pilipinas.

Proyekto para sa Ekonomiya

• Free Enterprise System, Trade Liberalization, Asset Privatization Trust, at Pagtulong sa mga Pilipino na makapagtrabaho sa ibang bansa.

Proyekto para sa mga Biktima ng Karahasan

• Bureau of Women's Welfare, Crisis Intervention Center, Department of Social Work and Development (DSWD), at Day Care Law (Batas Republika 6972).

Proyekto para sa Katahimikan at Kaligtasan

• National Reconciliation and Development Program (NRDP) at Free Secondary Public Education Act of 1986.

Proyekto para sa mga Manggagawa

• Summer Work Appreciation Program (SWAP), Industrial Peace Accord (IPA), Community Employment and Development Program, at Overseas Employment.

Panunungkulan ni Fidel V. Ramos

• Si Fidel V. Ramos ang ika-12 Pangulo ng Pilipinas, nanungkulan mula Hunyo 30, 1992, hanggang Hunyo 30, 1998.

Mga Programa ni Fidel V. Ramos

• Ipinagpatuloy ang Trade Liberalization at ang Asset Privatization Trust.
• Philippines 2000: maging isang Newly Industrialized Country (NIC) ang PH.
• Special Zone of Peace & Development (SZOPAD): pakikipagkasundo ni Pang. Ramos sa mga rebeldeng Muslim sa Mindanao.
• Final Peace Agreement: nilagdaan noong Setyembre 02, 1996.
• Southern Philippines Council for Peace & Development (SPCPD): pamumunuan ni Nur Misuari.
• Expanded Value Added Tax (EVAT): maglalagay ng 10% buwis.
• Presidential Anti-crime Commission (PACC): tumutugon sa problema ng kriminalidad.

Mga Suliranin ni Fidel V. Ramos

• Ipinagbili ang 40% ng Petron sa Saudi Aramco.
• Pagtaas ng presyo ng mga bilihin dahil sa pag-alis ng kontrol ng langis.
• Malawakang pangongolekta ng mas mataas na buwis dahil sa VAT.
• "White Elephant Project" na mga programa na sinasabi ng pamahalaan na kailangan ng mga mamamayan, pero hindi naman talaga ipinagawa, natapos, o kailangan.

Panunungkulan ni Joseph Ejercito “Erap” Estrada

• Si Joseph “Erap” Estrada ang ika-13 Pangulo ng Pilipinas, nanungkulan mula Hunyo 30, 1998, hanggang Enero 20, 2001.
• JEEP Program: Justice, Economy, Environment, Peace.

Programang Pangkabuhayan ni Estrada

• Ipinagpatuloy ang Trade Liberalization at ang Asset Privatization Trust.
• Comprehensive Agrarian Reform Program (CARP): nakapagbahagi ng 266,000 ektaryang lupa sa mga magsasaka.

Pakikipag-ugnayang Panlabas ni Estrada

• Nakipagkalakalan sa buong mundo at hinikayat ang mga dayuhan na maglagak ng puhunan sa PH.
• Visiting Force Agreement (VFA): kasunduan sa pagitan ng US at PH na naglalayong magkaroon ng magkasamang pagsasanay ang mga hukbo ng dalawang bansa.

Mga Hadlang sa Pag-unlad ng Bansa

• Malaking pagkakautang ng PH na umabot sa halos $45B.
• Pagtaas ng presyo ng gasolina’t bilihin, El Niño, La Niña, Kaguluhan sa Mindanao, Katiwalian.

Impeachment Complaint Laban kay Pangulong Estrada

• Impeachment: isang prosesong konstitusyonal na maka-pagpapaalis sa isang pinuno ng pamahalaan dahil sa paglabag sa saligang batas, panunuhol, pagkasira ng tiwala ng bayan, at iba pang krimen.
• Inireklamo ni Gobernador Chavit Singson si Estrada na sangkot sa ilegal na sugal.

People Power Revolution II

• Enero 16, 2001: nagkatawagan ang mga mamamayan na pumunta sa EDSA at nagrali hanggang mapaalis Estrada.

Panunungkulan ni Gloria Macapagal Arroyo

• Si Gloria Macapagal Arroyo ang ika-14 Pangulo ng Pilipinas, nanungkulan mula Enero 20, 2001, hanggang Hunyo 30, 2010.

Mga Programa ni Arroyo

• Pagkakaroon ng 6-10 milyong trabaho.
• Edukasyon para sa lahat at computerization ng halalan.
• Permanenteng kapayapaan sa Mindanao.
• Pagtutok sa problema ng populasyon at trapiko.

Mga Suliranin ni Arroyo

• Mataas na antas ng kriminalidad, pagbaba ng halaga ng piso, smuggling, pagtaas ng presyo ng bilihin, kakulangan ng budget.

Eskandalo Ng "Hello Garci” Tape

• Hunyo 2005: pakikipag-usap ni Arroyo kay COMELEC Commissioner Garcillano.
• Nagdeklara si Arroyo ng State of Emergency noong Pebrero 25, 2006.

Impeachment Complaints Laban kay Arroyo

• Taon-taon, may impeachment complaint sa Kongreso laban kay Arroyo simula 2004.

Panunungkulan ni Benigno Aquino III

• Si Benigno Aquino III ang ika-15 Pangulo ng Pilipinas.
• Nanungkulan mula June 30, 2010 Hanggang June 30, 2016.

Mga Suliranin ni Aquino

• Mababang ekonomiya, pagkawala ng bilyon-bilyong salapi, malaking utang, katiwalian, kakulangan sa trabaho, Priority Development Fund (PDAF), at Mamasapano Massacre noong Enero 15, 2015.

Mga Programa ni Benigno Aquino III

• K-12 Program, Pantawid Pamilya Pilipino Program (4Ps).
• Ang Filipinas at ang Moro Islamic Liberation Front ay pumirma ng Comprehensive Agreement on the Bangsamoro noong March 27, 2014.

Panunungkulan ni Rodrigo Duterte

• Si Rodrigo Duterte ang ika-16 Pangulo ng Pilipinas.
• Nanungkulan mula June 30, 2016 Hanggang June 30, 2022

Mga Suliranin ni Duterte

• Pagpapasara ng Rappler at ABS-CBN. Maraming mga suliranin tulad ng COVID-19, nawawalang pondo ng PhilHealth, paglaganap ng illegal na droga, mataas na kriminalidad, pagtaas ng bilihin, smuggling.

Mga Programa ni Duterte

• Build, Build, Build Project, Tax Reform for Acceleration & Inclusion Law (TRAIN Law), University Health Care Law, Free Tertiary Education, Nationwide Smoking Ban.