Pagtatatag ng ASEAN

Narito ang mga study notes tungkol sa pagtatatag ng ASEAN

Ang Pagtatatag ng ASEAN: Pagsilang at Pag-unlad ng Panloob at Panlabas na Rehiyunal na Ugnayan

• Ang Samahan ng mga Bansa sa Timog Silangang Asya o Association of Southeast Asian Nations (ASEAN) ay isa sa mga panrehiyunal na organisasyon sa mundo.
• Naglalayon itong katawanin ang Timog Silangang Asya at mapagtibay ang pagkakakilanlan ng rehiyon.
• Layunin din nitong magkaroon ng matatag na ekonomiya, politika at lipunan sa mga bansa at estadong kasapi.
• Kabilang sa mga pangunahing layunin ng panrehiyunal na organisasyon ang isinasaad sa Deklarasyon ng ASEAN.
• Layunin nitong mapabilis ang paglago at mapaunlad ang ekonomiya, lipunan at kultura ng buong rehiyon.

Layunin na nakasaad sa ASEAN Declaration

• Mapabilis ang paglago ng ekonomiya, lipunan at pag-unlad ng kultura sa rehiyon sa pamamagitan ng sama-samang pagkilos.
• Maisulong ang kapayapaan at katatagan sa rehiyon sa pamamagitan ng pagpapanatili ng pagkilala at paggalang sa hustisya at mga batas na sumusunod sa United Nations Charter.
• Maisulong ang pagtutulungan ng mga bansa sa kalagayang pang-ekonomiya, panlipunan, kultural, teknikal, agham, at pang-administratibo.
• Makapagbigay ng tulong sa isa't isa sa pamamagitan ng pagsasanay o pasilidad para sa pananaliksik sa sektor ng edukasyon, propesyunal, teknikal, at administratibo.
• Makipagtulungan upang mapabilis ang patuloy na pag-unlad ng agrikultura at industriya, pati na rin ang pagpapabuti ng transportasyon at komunikasyon.
• Maisagawa rin ang pag-aaral sa pagpapalitan ng kalakal upang mapaangat ang kabuhayan ng mga mamamayan ng ASEAN.
• Maisulong ang mga pag-aaral tungkol sa Timog Silangang Asya.
• Mapanatili ang malapit at kapakipakinabang na kooperasyon kasama ang mga pandaigdigan at rehiyunal na organisasyon na may kaparehong layunin upang mapalakas ang kooperasyon.

Kasaysayan ng ASEAN

• Bago pa man naitatag ang ASEAN, may mga nauna nang rehiyunal na organisasyong naglalayon ng kooperasyon at pagkakaisa sa rehiyon.
• Pinalitan ng ASEAN ang naunang rehiyunal na organisasyon na Association of Southeast Asia na naitatag noong Hulyo 31, 1961, na pinangunahan ng Malaysia, Pilipinas at Thailand.

Association of Southeast Asia (ASA)

• Ito ang unang rehiyunal na organisasyon sa Timog Silangang Asya na naglalayong mapaigting ang kooperasyon at mapaunlad ang rehiyunal na ekonomiya at kultura.
• Ngunit, ang pag-usbong ng mga alitang teritoryal gaya ng alitan ng Indonesia laban sa Pilipinas at Malaysia laban sa Pilipinas (sa isyu ng Sabah) ang naging rason ng pagbagsak ng ASA.

Asian and Pacific Council (ASPAC)

• Ito ay isang malawak na organisasyong panrehiyunal na itinatag ng mga bansa sa Silangang Asya (Japan at South Korea) at ng Pilipinas, Australia, Taiwan, New Zealand, South Vietnam, at Thailand noong 1966.

Bangkok Declaration (1967)

• Noong Agosto 8, 1967, nagsama-sama ang limang kalihim ng ugnayang panlabas ng Indonesia, Malaysia, Pilipinas, Singapore, at Thailand.
• Ito ang dokumento ng deklarasyon na pormal na nagtatag sa Association of Southeast Asian Nations (ASEAN).
• Nilalaman ng deklarasyon ang mga layunin at ninanais ng ASEAN, nakasentro sa pagtutulungan ng mga bansa patungkol sa isyung kinakaharap sa ekonomiya, lipunan, kultura, teknolohiya, edukasyon, at iba pang sektor.

Estraktura ng ASEAN

• Ang ASEAN Charter ang nagsisilbing legal na balangkas at pundasyon ng ASEAN.
• Ang kasalukuyang Sec.-Gen. ay si Kao Kim Hourn mula sa bansang Cambodia.
• Ang ASEAN ay pinangungunahan ng isang Secretary-General na nakikipag-ugnayan sa mga ASEAN Community Council.
• ASEAN Community Councils ay binubuo ng tatlong haligi : ASEAN Political-Security Community, ASEAN Economic Community, and ASEAN Socio-Cultural Community.

ASEAN Political-Security Community

• ASEAN Political-Security Community (APSC) Council ay nagsusumite ng mga ulat o rekomendasyon sa ASEAN Summit.

ASEAN Economic Community

• ASEAN Economic Community ay responsible na tumulong sa pagsasakatuparan ng ASEAN Community Vision.

ASEAN Socio-Cultural Community

• ASEAN Socio-Cultural Community ang responsableng tumulong sa pagsasakatuparan ng ASEAN Community Vision sa pamamagitan ng layunin ng Socio-Cultural Community Pillar.

ASEAN Coordinating Council

• Ang ASEAN Coordinating Council ay naitatag noong 2008.
• Binubuo ng kalihim ng ugnayang panlabas ng mga bansa na kabilang sa ASEAN.
• Sila ay nagpupulong dalawang beses sa isang taon upang paghandaan ang ASEAN Summit.
• Nagasaayos at nangangasiwa sa implementasyon ng mga mandato ng mga pinuno ng ASEAN at ng iba pang organisasyon.

Mga Miyembrong Bansa

1. Pilipinas
2. Indonesia
3. Thailand
4. Malaysia
5. Singapore
6. Brunei (1984)
7. Vietnam (1995)
8. Myanmar (1997)
9. Lao People's Democratic Republic (1997)
10. Cambodia (1999)

Kaunlaran at Kapayapaan

• May mga hakbangin ang hakbangin upang maisakatuparan ang layunin ng organisasyon sa pagpapanatili ng kooperasyon at pagpapaunlad sa iba't ibang aspeto ng mga bansang kasapi ng ASEAN.

Declaration on the Zone of Peace, Freedom and Neutrality (ZOPFAN)

• Sa deklarasyon na nilagdaan noong Nobyembre 27, 1971, lumagda ang mga kalihim ng ugnayang panlabas ng mga kasaping bansa kasabay ang ASEAN Foreign Ministers Meeting sa Kuala Lumpur, Malaysia.

Declaration of ASEAN Concord

• Nilalayon nitong isulong ang kapayapaan, kaunlaran, kasaganahan at kapakanan ng mga mamamayan ng mga miyembrong bansa.
• Nilalaman ang Programme of Action bilang balangkas ng pagkakaisa ng ASEAN.
• Sa kasalukuyan, mayroong nang tatlong ASEAN Concord: ASEAN Concord (Bali Declaration 1976), ASEAN Concord II (2003), and ASEAN Concord (2011).

ASEAN Free Trade Area (AFTA) at ASEAN Economic Community (AEC)

• Naglalayon na mas mapadali at mapausbong ang kalakalan sa pagitan ng mga bansang kabilang sa ASEAN.
• Ninanais ng kasunduang ito na mas mapaigting ang pagkakaisa ng ekonomiya ng mga bansa sa rehiyon sa pag-alis ng taripa sa mga produkto ng mga miyembro.

Southeast Asian Nuclear Weapon-Free Zone Treaty (SEANWFZ)

• Disyembre 15, 1995 nilagdaan ng mga kasaping bansa sa Bangkok, Thailand (Bangkok Treaty of 1995).
• Ito ang pagpapahayag ng suporta at paninindigan na ang rehiyon ay dapat na hindi nagtatago, gumagamit o nag-iimpok ng mga armas nukleyar at iba pang sandata ng malawakang pagwawasak.

ASEAN Vision 2020

• Nilagdaan noong Disyembre 15, 1997, sa Kuala Lumpur, Malaysia.
• Ito ay ang kasulatan na naglalaman ng kagustuhan ng mga kasaping bansa na marating ng rehiyon.
• "ASEAN shall have, by the year 2020, established a peaceful and stable Southeast Asia where each nation is at peace with itself and where the causes for conflict have been eliminated, through abiding respect for justice and the rule of law and through the strengthening of national and regional resilience."

ASEAN Community Vision 2025

• Ito ay nahahati sa pagtalakay ng mga hakbangin at nais makamit ng organisasyon para sa rehiyon sa tatlong malawak na usapin.

ASEAN Political-Security Community Vision 2025

• "Our ASEAN Political-Security Community by 2025 shall be a united, inclusive and resilient community. Our peoples shall live in a safe, harmonious and secure environment, embrace the values of tolerance and moderation as well as uphold ASEAN fundamental principles, shared values and norms. ASEAN shall remain cohesive, responsive and relevant in addressing challenges to regional peace and security as well as play a central role in shaping the evolving regional architecture, while deepening our engagement with external parties and contributing collectively to global peace, security and stability."

ASEAN Economic Community Vision 2025

• "Our ASEAN Economic Community by 2025 shall be highly integrated and cohesive; competitive, innovative and dynamic; with enhanced connectivity and sectoral cooperation; and a more resilient, inclusive, and people-oriented, people-centered community, integrated with the global economy.”

ASEAN Socio-Cultural Community Vision 2025

• Our ASEAN Socio-Cultural Community by 2025 shall be one that engages and benefits the peoples, and inclusive, sustainable, resilient and dynamic.