Pag-aaral ng Mitolohiya

Narito ang mga study notes mula sa teksto:

Mitolohiya

• Ito ay ang personipikasyon ng mga lakas ng kalikasan, tulad ng apoy, ulan, at hangin.
• Naglalaman ng mga kuwento tungkol sa mga diyos, bayani, at kung paano nagsimula ang isang lugar o grupo ng tao.
• Ang salitang "mitolohiya" ay nangangahulugang agham o pag-aaral ng mga mito, myth, at alamat.
• Tumutukoy sa kalipunan ng mga mito mula sa isang pangkat ng tao sa isang lugar na naglalahad ng kasaysayan ng mga diyos-diyosan.
• Hango ang salitang ‘mito/myth’ sa salitang Latin na ‘mythos’ at sa Griyegong ‘muthos’ na ang kahulugan ay kuwento.

Gamit ng Mitolohiya

• Ipinapaliwanag ang pagkakalikha ng daigdig.
• Ipinauunawa ang mga puwersa ng kalikasan.
• Ikinukuwento ang mga sinaunang gawaing panrelihiyon.
• Nagtuturo ng mabuting aral.
• Nagpapaliwanag ng kasaysayan.
• Naipapahayag ang pangarap, takot, at pag-asa ng sangkatauhan.

Mitolohiyang Griyego

• May kinalaman sa pinagmulan, kalikasan ng mundo, buhay at gawain ng mga diyos, bayani, at nilalang na mitolohiya.
• Tumatalakay sa pinagmulan at kahalagahan ng sariling kulto, at mga ritwal ng sinaunang Griyego.
• Ang "Library" ni Pseudo-Apollodorus ang tanging mythographical handbook na nakaligtas mula sa sinaunang Griyego.
• Ang Bibliotheca ni Pseudo-Apollodorus ay isang kompendyum ng mga alamat at kabayanihan ng mga Griyego, na isinaayos sa tatlong aklat, na napetsahan noong ika-1 o ika-2 siglo AD.
• Kabilang sa mga diyos at diyosa ang:
  • Zeus (kidlat at lahat ng diyos at diyosa)
  • Hera (pamilya at kasal, asawa ni Zeus)
  • Poeisodon (karagatan)
  • Hades (kamatayan)
  • Demeter (agrikultura)
  • Hestia (apuyan/tahanan)
  • Dionysus (alak)
  • Apollo (araw, musika, paglunas)
  • Artemist (buwan at hayop)
  • Athena (karunungan)
  • Aphrodite (pag-ibig at kagandahan)
  • Ares (digmaan)
  • Hephaestus (apoy)
• Ilan sa mga sikat na kuwento ay Pandora's Box, Prometheus, Persephone and Hades, Theseus and the Minotaur, Daedalus and Icarus, Perseus and the Gorgon Medusa, Orpheus and Eurydice, The 12 Labours of Heracles, Echo and Narcissus, Sisyphus, at Cupid at Psyche.

Mitolohiyang Romano

• Madalas tawaging "Greco-Roman."
• Orihinal na katulad ng mitolohiyang Griyego, ngunit nadagdagan ng mga kuwentong Griyego para sa mga diyos na Romano.
• Tungkol sa politika, ritwal, at moralidad ayon sa batas ng mga diyos at diyosa ng Sinaunang Taga-Rome.
• Narito ang ilang pagtutumbas ng romano at griyego
• Jupiter - Zeus
• Juno - Hera
• Pluto - Hades
• Neptune - Poseidon
• Vesta - Hestia
• Ceres - Demeter
• Mercury - Hermes
• Minerva - Athena
• Venus - Aphrodite
• Vulcan - Hephaestus
• Mars - Ares
• Diana - Artemis
• Phoebus - Apollo
• Ilan sa mga popular na kuwento ay Romulus and Remus, Aeneas, The Rape of the Sabine Women, Numa Pompilius, Scaevola, Coriolanus, Cybele, The Roman Myth of Jupiter and the Bee, Jupiter ang Io, Apollo and Cassandra Myth, Legend of Lucretia, Cloelia, Janus, Pluto and the River Styx, at The Roman Myths of Hercules.

Mitolohiyang Ehipto

• Istruktura ng paniniwala at anyo ng sinaunang kulturang Egyptian mula c. 4000 BCE hanggang 30 BCE.
• Mahalaga sa pagbuo ng konsepto ng buhay pagkatapos ng kamatayan, mga diyos, at reinkarnasyon.
• Ilan sa mga diyos at diyosa ay:
  • Osiris (underworld)
  • Isis
  • Horus (himpapawid)
  • Seth (kaguluhan)
  • Ptah
  • Re
  • Hathor (kagandahan at pag-ibig)
  • Anubis (kamatayan)
  • Thoth
  • Bastet (ng mga pusa at kababaihan)
  • Amun (araw at hangin)
• Ilan sa mga popular na kuwento ay The Story of Re, The Isis and Osiris, The Battle of Set and Horus, The Underworld and Anubis, Ra, Cats and Bastet, Hatshepsut, at The Prince and the Sphinx.

Mitolohiya sa Pilipinas

• Kabilang ang mga salaysay at pamahiin tungkol sa mga masalamangkang nilalang at nilikha ng mga Pilipino.
• Ilan sa mga diyos at diyosa ay:
  • Bathala (pinakamakapangyarihan)
  • Sitan (tagabantay ng kasamaan)
  • Mapulon (panahon)
  • Lakapati (pagkamayabong)
  • Apolaki (digmaan)
  • Mayari (buwan)
  • Tala (mga bituin)
  • Danan (umaga)
  • Anion Tabu (ulan at hangin)
  • Amanikable (karagatan)
  • Idionale (pagsasaka)
  • Dimangan (magandang ani)
  • Dumakulem (tagabantay ng bundok)
  • Anagolay (nawawalang bagay)
  • Mapulan (pag-ibig at pagsilang)
• Ilan sa mga mabubuting espiritu ay Patianak, Mamanjig, at Limbang, habang ang masasamang espiritu ay Tanggal, Tama-tama, at Salot.
• Ilan sa mga sikat na kuwento ay Si Malakas at si Maganda, Ang Kwento ng Pagbuo sa Pilipinas, Ang Tikbalang Kung Kabilugan ng Buwan, You Shall Be as Gods: Anting-Anting and the Filipino Quest for Mystical Power, Si Mariang Makiling at ang Alamat ng Animas Anya, Adarna, at Bakunawa.

Elemento ng Mitolohiya

• Tauhan: Diyos o diyosa, makulay at may imahinasyon, may kapangyarihan.
• Banghay: Pagkakasunod-sunod ng pangyayari, nagpapaliwanag ng mga pangyayari at kalagayan ng mga tao noon at ngayon.
• Tagpuan: Salamin ng sinaunang lugar at kalagayan ng bansa.

Epiko

• Ay isang tulang pasalaysay ng kabayanihan ng pangunahing tauhan na may katangiang higit sa karaniwan.
• Ang pangunahing tauhan ay kadalasang nagmula sa lipi ng mga diyos o diyosa.
• Ang salitang "epiko" ay galing sa Griyego na "epos" na nangangahulugang 'awit'; ito ngayon ay tumutukoy sa pasalaysay na kabayanihan.

Katangian ng Epiko

1. Umiikot sa mapanganib na pakikipagsapalaran ang kwento.
2. May mga bansag o pagkakakilanlan ang mga tauhan.
3. Malawak ang tagpuan.
4. Binubuo ng mahahabang kawikaan.
5. Supernatural ang mga pangyayari.
6. Isinasalamin ang kaibahan ng mortal na tao at ng diyos o diyosa.
7. Nagsisilbing huwaran ang mga bayani.
8. Ang paglalarawan ay may inspirasyon sa kapaligiran, may kababalaghan, at eksaherado.
9. Ang mga salita o parirala ay inuulit; ang dibisyon ay matatalinhaga.
10. Naglalarawan ng metapora at kasaganaan ng mga imahe sa araw-araw na buhay at kalikasan.

Halimbawa ng Epiko sa Iba't Ibang Bansa

• Gresya: Iliad at Odyssey
• Isinalaysay ng Iliad ang pakikibaka ng mga Griyego upang iligtas si Helen.
• Kinukuha ng Odyssey ang pagbagsak salungsod ng Troy bilang panimulang punto nito.
• India: Ramayana
• Sumusunod sa pagsisikap ni Prinsipe Rama na iligtas ang kanyang asawang si Sita.
• Pransiya: Awit ni Rolando.
• Batay sa Labanan ng Roncevaux Pass noong 778

Halimbawa ng Epiko sa Pilipinas

• Luzon:
• Biag ni Lam-ang: Isinulat ni Pedro Bucaneg.
• Hudhud
• Manimimbin
• Visayas.
• Humadapnon: Pagsasalaysay ng pakikipagsapalaran kay Humadapnon
• Maragtas: Tungkol sa grupo ng mga datu
• Juan Pusong
• Tuwaang
• Mindanao:
• bantugan, darangan
• Ulahingan
• Tudbulul
• ulod

Ang mga study notes na ito ay naglalayong magbigay ng buod ng teksto, na nagtatampok ng mga pangunahing konsepto at detalye.