Osmanlı Kültür ve Medeniyeti

Osmanlı Kültür ve Medeniyeti

• Osmanlı Devleti, monarşik, teokratik ve çok uluslu bir devlettir.
• Padişah, yasama, yürütme ve yargı yetkilerinin tamamına sahiptir.
• Osmanlı Devleti, İslam diniyle yönetilir ve İslam'ın temel ilkelerine bağlıdır.
• Osmanlı Devleti, farklı etnik gruplardan oluşur ve etnik yapısı kozmopolittir.
• Osmanlı Devleti imparatorluk olarak kabul edilir ve geniş bir coğrafyaya yayılmıştır.
• Osmanlı Devleti, sömürgeci bir devlet değildi; gittiği bölgelere bilim, irfan, temizlik ve medeniyet götürdü.

Yönetim Sistemi

• Osmanlı Devleti'nde yönetimin temeli şer'î hükümler ve örfî hükümler üzerine kuruludur.
• Şer'î hükümler, İslam hukukuna dayalıyken, örfî hükümler, Türk törelerine dayanır.
• Padişahın sözleri, örfî hukuk kapsamında değerlendirilir.
• Osmanlı Devleti, fethettiği bölgelerde yerel hukuku hızla uygulamamıştır; bunun yerine adapte olma sürecini benimsemiştir.
• Osmanlı Devleti yönetiminin temelleri, şer'î hükümler, örfî hükümler ve fethedilen bölgelerin hukuk ve uygulamaları ile şekillenmiştir.

Padişah ve Ünvanlar

• Osmanlı padişahları, çeşitli ünvanlar kullanmışlardır. Örneğin, Birinci Murat, "Hüdavendigar" ünvanını, Fatih Sultan Mehmet ise "Kayser-i Rûm" ünvanını kullanmıştır.
• Fatih Sultan Mehmet, Bizans'ı fethettikten sonra "Kayser-i Rûm" ünvanını kullanarak, Bizans İmparatorluğu'nun varisinin kendisi olduğunu ve bölgedeki hakimiyetini kabul ettirmeyi amaçlamıştır.
• Osmanlı padişahları "Allah'ın yeryüzündeki gölgesi" olarak kabul edilirlerdi.

Osmanlı Devleti'nin Özel Kurumları

• Osmanlı Devleti'nde "Kılıç Alayı" adı verilen bir tören vardı.
• Kılıç Alayı, şehzadenin taç giyme töreni olarak kabul ediliyordu ve Fatih Sultan Mehmet'ten sonra Eyüp Sultan Türbesi'nde düzenleniyordu.
• Kılıç Alayı, şehzadenin padişahlığa hazır olduğunu ve halkın önünde tanıtıldığını simgeliyordu.

Osmanlı Devleti'nin Hukuk ve Belgeleri

• Kanun-ı Kadim: Eskiden kabul edilmiş ve uzun süre uygulanmış kanunlar.
• Berat: Atama, tayin ve terfi yazısı.
• Ferman: Padişahın çıkardığı yasa veya emir.
• Ahitname: Padişahın halkla yaptığı sözleşme.
• Adaletname: Padişahın adaleti sağlayacağına dair verdiği söz.
• Amanname: Padişahın verdiği güvenlik veya bağışlama belgesi.

Osmanlı Devleti'nin Yönetim Yapısının Değişimi

• Osmanlı Devleti, 1876 yılında Meşrutiyet'i ilan etmiştir.
• Meşrutiyet ilanıyla, Osmanlı Devleti'nin yönetim sistemi monarşiden meşrutiyete geçmiştir.
• Meşrutiyet ilanı, kanun-i esasin yürürlüğe girmesi ve parlamentonun açılmasıyla gerçekleşti.
• 1920'de Türkiye Büyük Millet Meclisi açıldı.
• 1922'de Saltanat kaldırıldı ve 1923'te Cumhuriyet ilan edildi.
• Osmanlı Devleti, monarşiden meşrutiyete ve ardından cumhuriyete geçiş süreciyle tarihi bir evrim geçirmiştir.

Kale Kuşatması

• Kale kuşatmasında yiyecek, içecek ve mühimmat tükendiğinde düşman psikolojisi bozulur.
• "Aman" diyenlere kılıç kaldırılmaz, ancak direnenler müzakereye zorlanır.
• Kaledeki askerler, düşmanların sadece blöf yaptığını düşünüp direnmeye devam edebilir.
• Osmanlı'da düşman atlarının önüne çamurlu su konulurdu, atın suyu içmesi kalede su olmadığını gösterirdi.
• "Kul" kelimesi Farsça kökenlidir ve paşa'nın hizmetkarını ifade eder.

Osmanlı Devleti Merkez Teşkilatı

• Merkez teşkilatı padişah, saray ve Divan-ı Hümayun olmak üzere üç başlıktan oluşur.
• Padişahın yetkileri geniştir.
• Padişahın oğlu "Şehzade" olarak adlandırılır.
• Şehzadeler, taht kavgalarını önlemek için "Sancak Beyliği"ne gönderilirler.
• Sancak Beyliği, İslam öncesinden kalma bir gelenektir.
• Şehzadeler, Sancak'ta yöneticilik tecrübesi kazanır.

Sancak Beyliği ve Usulü

• İlk Sancak Beyi, I. Murat'tır.
• Son Sancak Beyi, III. Mehmet'tir.
• Sancak Beyliği sisteminin kaldırılması ve yerine "Ekreber Üşed" sistemi getirilmesiyle taht mücadeleleri önlenmeye çalışılmıştır. (Sancak sisteminin kaldırılma tarihine farklı kaynaklar farklı tarihler veriyor.)
• Şehzadeler, genellikle eski beylik merkezlerine gönderilir.
• Anadolu dışındaki tek Şehzade sancağı, Kırım'ın Kefe sancağıdır.
• Yavuz Sultan Selim, oğlu Kanuni Sultan Süleyman'ı Kırım'a göndermiştir.
• Bir Şehzade'nin Manisa sancağına gönderilmesi genellikle padişah olma ihtimalini artırır.
• Şehzadeler genellikle Rumeli'ye gönderilmez. Yavuz Sultan Selim, Rumeli'ye gönderilen tek Şehzade'dir.

Osmanlı Başkentleri

• Osmanlı Devleti'nin başkentleri şunlardır: Söğüt, Karacahisar, Bilecik, Yenişehir, İznik, Bursa, Edirne ve İstanbul.
• İstanbul, en uzun süre başkent olan şehirdir.
• Konya, Anadolu Selçuklu'nun başkentiydi.
• İznik, hem Anadolu Selçuklu'nun hem de Osmanlı Devleti'nin kısa bir süre başkentliğini yapmıştır.

Osmanlı Sarayları

• İlk Osmanlı sarayı, Orhangazi tarafından Bursa'da inşa edilmiştir.
• I. Murat, Edirne'de "Yeni Saray"ı inşa ettirmiştir.
• Fatih Sultan Mehmet, Topkapı Sarayı'nı inşa etmiştir.
• Topkapı Sarayı, 1470'ten 1870'e kadar yaklaşık 400 yıl boyunca yönetim merkezi olarak kullanılmıştır.
• Dağılma döneminde Topkapı Sarayı'ndan, Dolmabahçe, Çırağan, Beylerbeyi ve Yıldız Sarayı'na taşınılmıştır.
• Yıldız Sarayı, Abdülhamit tarafından seçilmiştir, çünkü deniz kenarında olmaması terakkici donanmaların padişaha karşı kullanılmasını engellemeyi amaçlamıştır.