Орта ғасырлардың тарихы

Середньовічна історія

Хронологічні рамки: приблизно V-XV століття, від падіння Західної Римської імперії до початку Відродження.
Основні етапи:
1. Раннє середньовіччя (V-IX ст.):
  - Після падіння Риму спостерігається політичний розкол.
  - Виникнення германських королівств (остготів, франків, англів та саксів).
  - Розвиток християнства, поширення місій.
2. Середнє середньовіччя (X-XIII ст.):
  - Зростання феодальної системи, заміщення ранньофеодальних відносин.
  - Кульмінація влади церкви; папство стає політичним центром.
  - Війни та конфлікти: хрестові походи як важливий фактор для взаємодії Європи й мусульманського світу.
3. Пізнє середньовіччя (XIV-XV ст.):
  - Поява нових держав і націй (Франція, Англія, Іспанія).
  - Соціальні й економічні зміни: розвиток міст та торгівлі, занепад феодалізму.
  - Кризові явища: Чорна смерть, які призвели до демографічних змін.
Культура та наука:
- Розвиток романської та готичної архітектури (як собори).
- Виникнення університетів (Булонський, Парижський).
- Високий рівень дипломатії та навчань (філософія, теологія).
Соціальна структура:
- Феодальна піраміда: королі, барони, лицарі, селяни.
- Важливістьц цехових організацій у містах.
- Роль церкви як соціального інституту (освіта, благодійність).
Політичні події:
- Війни, заключені договори та династичні шлюби (наприклад, Столітня війна).
- Локальні та міжнародні конфлікти, що формували сучасні територіальні межі.
Економічні зміни:
- Зміни в сільському господарстві: трелювання, освоєння нових земель.
- Зростання торгівлі та комерції; поліпшення транспортної інфраструктури.
- Зародження капіталізму на основі міського життя.

Орта ғасыр тарихы

Орта ғасырлар шамамен V-XV ғасырлар аралығын қамтиды, ол Батыс Рим империясының құлауынан бастап Қайта өркендеу дәуірінің басталуына дейін созылады.
Негізгі кезеңдері:
Ерте орта ғасыр (V-IX ғасырлар)
- Рим империясының құлауынан кейін саяси бөлініс басталды.
- Герман корольдіктерінің (остготтар, франктар, англиялықтар мен сакстар) пайда болуы.
- Христиан дінінің дамуы, миссиялық жұмыстардың кеңеюі.
Орта орта ғасыр (X-XIII ғасырлар)
- Феодалдық жүйенің өсуі, ерте феодалдық қатынастарды алмастыру.
- Шіркеу билігінің шыңы; папалық саяси орталыққа айналады.
- Соғыстар мен қақтығыстар: Еуропа мен ислам әлемінің өзара әрекеттесуі үшін маңызды фактор болып табылатын крест жорықтары.
Кейінгі орта ғасыр (XIV-XV ғасырлар)
- Жаңа мемлекеттер мен ұлттардың пайда болуы (Франция, Англия, Испания).
- Әлеуметтік және экономикалық өзгерістер: қалалар мен сауданың дамуы, феодализмнің ыдырауы.
- Дағдарыс құбылыстары: халық санының өзгеруіне әкелген Қара өлім.

Мәдениет және ғылым

Роман және готикалық сәулет өнерінің дамуы (мысалы, соборлар).
Университеттердің пайда болуы (Булон, Париж).
Жоғары деңгейдегі дипломатия және оқу-білім беру (философия, теология).

Әлеуметтік құрылым

Феодалдық пирамида: корольдер, барондар, рыцарлар, шаруалар.
Қалалардағы цех ұйымдарының маңызы.
Әлеуметтік институт ретінде шіркеудің рөлі (білім беру, қайырымдылық).

Саяси оқиғалар

Соғыстар, жасалған келісімшарттар және династиялық некелер (мысалы, Жүз жылдық соғыс).
Қазіргі аумақтық шекараларды қалыптастырған жергілікті және халықаралық қақтығыстар.