Оптика дәрісі

Магнит кырының кыскычлыгының ХБЖ олчәү берәмлеге

Энтропия - системаның тәртипсезлегене үлчәү

Ток көче - үткәргеч аша вакыт берәмлегендә үткән заряд микъдары

Оптика – физика бүлеге, ул яктылыкның таралуы, җыю, чагылу, сыну, интерференция, дифракция, поляризация һ.б. күренешләрен өйрәнә

Уртасы шетенә караганда калын линзалар яктылыкны җыя

Уртасына караганда шетендә калынрак булган линзалар

Линзаның оптик үзәгеннән төп фокуска кадәрге ара

Линза шетендәге нурлар үзәк нурларга караганда көчлерәк сынала

Агымдагы нурлар төрле сыну күрсәткечләренә ия

Объекттан килгән нурлар оптик күчәргә зур почмак ясап үтә

10 кг массалы блок 5 Н күч белән хәрәкәт иткәндә, аның тизләнешенең дәрәҗәсе 0,5 м/с².

Моторлы кәмә елга буйлап 5 м/с тизлектә, ә су тыныч булганда 3 м/с тизлектә хәрәкәт итә. Елга агымының тизлеге 2 м/с.

Серпенең энергиясенең бер өлеше аның эчке энергиясенә әверелә.

Лифт пассажиры җир белән бәйле тыныч хәлдә була, әгәр ул бердәм хәрәкәттә булса.

Ek​=1/2 mv2 формуласын кулланып, хәрәкәттәге әйбернең кинетик энергиясен исәпләргә була.

Әгәр s - әйбернең t вакыт аралыгындагы юлы булса, s/t күләме бердәм хәрәкәт тизлеген билгели.

Әгәр s - әйбернең t вакыт аралыгындагы юлы булса, rs/rt формуласы белән әйбернең тизлек күләмен билгеләргә мөмкин.

Тизлекнең үзгәреше вакытка бүленсә, бу теләсә нинди хәрәкәтнең тизләнешен билгели.

12 сәгать эчендә ясалма җир юлдашының юлы πR, ә урын алыштыру 2R.

Әйбер түгәрәк буйлап хәрәкәт иткәндә, тизләнеш векторының юнәлеше түгәрәкнең үзәгенә таба була.

Ньютон механикасының барлык 3 кануны да инерция системасында үтәлә.

Эшнең үлчәү берәмлеге - Джоуль.

ХБЖ системасында куәтнең үлчәү берәмлеге - Ватт (Вт).

Спортчы укны максатка ата: укка тартылыш көче эш итә. Бу һәрвакыт дөрес.

Көчнең үлчәү берәмлеге - Ньютон (Н).

Бер үлчәмле зурлык, ул объектның хәрәкәте тизлеген һәм юнәлешен күрсәтә.

Бер-берсенә тәэсир итүче ике җисем арасындагы үзара тәэсирне билгели.

Объектның хәрәкәт килешүен үзгәртүгә китерә торган зурлык.

Дөньяның кайбер өлеше, ул үзенең кайбер үзенчәлекләренә ия.

Системының эчке энергиясен үзгәртергә мөмкин булган процес

Денеге тәэсир итүче һәм аның хәрәкәтенең тизлеген үзгәртергә сәләтле булган зурлык.

Көч сирәклегенең үзгәрешләрен күрсәтә.

Бер берәмлек вакыт эчендә үткән заряд микъдары.

Нурланышның материал аша үтүе.

Магнит кыры кабул ителгән ноктадагы көчне билгели.

Ике нокта арасындагы потенциал айырмасы.

Электр тогының үтүен кисәтүче көч.

Идел үткәргеч аша үткән электр тогы тудырган магнит кыры.

Электр кырының җисемгә тәэсир иткән көче.

Электр тогының кедергесен температура арта барган саен арта.

Вакуумдагы электр зарядлары арасындагы тартылыш яки тебелү көче кулон заңы белән аныклана.

Электр тогын уздырмаучы матдәләр (пластик, шыша, һ.б.)

Тербелү периоды тапкырлыкка кире пропорциональ.

Идеал газның эчке энергиясе температурага, шулай ук газ молекулаларының санына бәйле.

Радиоактив матдәнең вакыт белән күпме ыдыравын билгеләп тора.

Күп төрле гадәтләнгән техникада, шулай ук күп кенә куллану өлкәләрендә фотоэффект кулланыла.

F=BILsinθ - магнит кырындагы ток белән аныклана.

Магнит кырының индукциясе теслада (Т) үлчәнә.

Сұйықтың тұтқырлығы - бұл сұйықтың ағуының қарсылығын көрсететін физикалық шама.

Жылу табиғи рәвештә җылырак җисемнән суыкрак җисемгә таба таба.

Nьютонның өченче законы барлык эш-гамәлләргә каршы яуап көченә ия булуын раслый.

Дененің жылдамдығы өзгермәгән вакытта яки үзәк таралу аныкланмаган вакытта, дененің хәрәкәте даими була.

Бер электр үткәргечнең магнит кыры индукциясе 1m аралыкта BBB булса, ул якынрак аралыкта күбрәк була, һәм ерак аралыкта азрак була.

Электр энергиясе суны җылытканда, кызулык энергиясенә әйләнә.

Металларда электр тогыны электроннар ташый.

Электр тогының үлчәү берәмлеге ампер (A) булып санала.

Газ разряды - газларда электр тогы агу процессы.

Жартылай үткәргечләрдә электр тогы электроннар һәм тешүкләр ташый.

Үткәргечнең каршылыгы (R) температурага бәйле.

Омметр - каршылыгы үлчәү өчен кулланылучы җайланма.

Электр тогының булган көче (F) магнит кыры индукциясенә (B), тогына (I) һәм үткәргечнең озынлыгына (L) бәйле.

Электромагнит индукциясе - магнит кырында электр тогының барлыкка килүе.

1 Вебер - ЭҚК индукциясенең үлчәү берәмлеге.

Магнитны катушкага якынлаштырганда яки аралаштырганда, анда электр тогы туып, катушкада магнит кыры барлыкка килә.

1 Тесла - магнит кыры индукциясенең үлчәү берәмлеге.

Магнит кырында электр тогы бар үткәргечкә Ампер көче тәэсир итә.

Трансформаторның эш принцибы - электромагнит индукциясенә нигезләнгән.

Тогы бар үткәргеч тирәсендә магнит кырының сызыкларының юнәлешен оң кул кагыйдәсе белән аныклыйлар.

Җисемнәр һәм кисәкчәләрнең бер-берсенә карата урнашуына бәйле рәвештә аларның бер-берсе белән үзара тәэсирләшү энергиясе.

Физик үзенчәлекләрнең кристалл эчендәге юнәлешләргә бәйле булуы.

Q=A.

Елга агымы тизлеге исәпләнергә тиеш.

V=const.

A=pΔV

C=Q/U

A=mgh

Vадам = Vпойыз ± Vадамга карата

Ek = 1/2 mv²

v=λf

Түбән температурада молекулаларның хәрәкәте акрын.

Уң кул кагыйдәсе буенча.

Жарык дулкыннарының билгеле бер юнәлештә тирбәлү процессы.

Электроннар.

Газдагы электр тогының агымы.

Ике дулкын кушылганда, жарык энергиясенең киңлектә яңадан бүленеше.

Орта тыгызлыгы һәм серпімділігі.

Төзелекнең суда ештілмеуі.

Электроннар.

C = 3 × 10⁸ м/с

Кулон законы.

𝐴 = 𝑈𝐼𝑡

P=UI

R=U/I

Жарык дулкыннарының кедергеләрне айланып әтүе.