Ôn tập KHTN 6: Lực không tiếp xúc và lực ma sát

• Hướng dẫn ôn tập môn Khoa học Tự nhiên lớp 6

Lực không tiếp xúc

• Lực không tiếp xúc xuất hiện giữa các vật không tiếp xúc trực tiếp.
• Ví dụ về lực không tiếp xúc: lực hấp dẫn giữa Trái Đất và Mặt Trăng, nam châm hút đinh sắt ở xa, hai nam châm đẩy nhau.

Lực ma sát

Các loại lực ma sát

• Lực ma sát nghỉ: Xuất hiện khi vật đứng yên trên mặt tiếp xúc và có lực tác động nhưng chưa đủ để làm vật chuyển động.
• Lực ma sát trượt: Xuất hiện khi vật trượt trên mặt tiếp xúc.
• Lực ma sát lăn: Xuất hiện khi vật lăn trên mặt tiếp xúc.

Ví dụ về lực ma sát

• Ma sát nghỉ: vật đứng yên trên mặt bàn nghiêng.
• Ma sát trượt: Hộp gỗ trượt trên sân nhà.
• Ma sát lăn: Bánh xe lăn trên đường, quả bóng lăn trên sân.

Đặc điểm của lực ma sát

• Ma sát lăn nhỏ hơn ma sát trượt.
• Lực ma sát có phương tiếp tuyến với mặt tiếp xúc và chiều ngược với chiều chuyển động hoặc chiều có khuynh hướng chuyển động.

Khối lượng và trọng lượng

Khối lượng

• Khối lượng là số đo lượng chất của một vật.
• Đơn vị: kilôgam (kg).
• Đặc điểm: Không thay đổi theo vị trí địa lý.
• Công thức: m = P/10

Trọng lượng

• Trọng lượng là độ lớn lực hút của Trái Đất tác dụng lên vật.
• Đơn vị: Newton (N).
• Công thức: P = m x 10
• Đặc điểm: Thay đổi theo vị trí địa lý (độ cao, vĩ độ).

Ví dụ

• Một túi đường có khối lượng 1,4 kg có trọng lượng là: P = m x 10 = 1,4 x 10 = 14 N

Độ biến dạng của lò xo

• Độ biến dạng của lò xo tỉ lệ thuận với khối lượng vật treo trên lò xo.
• Ứng dụng: Dùng để đo lực (lực kế).

Ví dụ

• Nếu treo quả cân 50g làm lò xo dãn 1cm, khi treo thêm quả cân 100g nữa, lò xo sẽ dãn thêm 2cm, tổng độ biến dạng là 3cm.
• Công thức: (mcũ + m mới ) x Alcu / mcũ

Năng lượng

Các dạng năng lượng

• Cơ năng: Năng lượng liên quan đến chuyển động và vị trí của vật.
• Nhiệt năng: Năng lượng liên quan đến nhiệt độ của vật.
• Điện năng: Năng lượng của dòng điện.
• Hóa năng: Năng lượng trong các liên kết hóa học.