Offentleg debatt og argumentasjon

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Kva kjenneteiknar ei implisitt påstand?

Det er ei meirknad som er irrelevant.

Det er ei antakning som ikkje er uttalt. (correct)

Det er ein argumentasjon som er udemokratisk.

Det er ein påstand som er sagt direkte.

Kva er eit deduktivt argument?

Eit argument som er avhengig av personleg erfaring.

Eit argument der konklusjonen følger nødvendigvis frå premissane. (correct)

Eit argument basert på relativitet av ulike faktorar.

Eit argument der konklusjonen ikkje nødvendigvis følger av premissane.

Kva bør ein vurdere når ein vurderer relevansen av eit argument?

Kor mykje folk er einige i argumentet.

Kor godt argumentet støttar konklusjonen. (correct)

Kor lenge argumentet har vore i bruk.

Kor komplicert argumentet er.

Kva er hovudoppgåva til epistemologi?

Å undersøke spørsmål om kunnskap. Signup and view all the answers

Kva er hypotetisk-deduktiv metode?

Ein metode der ein skaper hypotetiske situasjonar for å teste teoriar. Signup and view all the answers

Kva skil ein god vitskap frå dårleg vitskap?

Kriteria som vurderer metodar og resultat. Signup and view all the answers

Kva er eit eksempel på ei svak relevant innvending?

Vi må ha fleire lærarar fordi det er dyrt å byggje skular. Signup and view all the answers

Kva er eit viktig formål med offentleg debatt?

Å fremje meiningsutveksling mellom deltakarar. Signup and view all the answers

Kva aspekt ved debatt er viktig for å oppretthalde saklegheit?

Unngå fornærming og skrik. Signup and view all the answers

Kva skiljer den retoriske funksjonen frå den logiske funksjonen i argumentasjon?

Retorisk funksjon appellerer til følelsar. Signup and view all the answers

Kva er skilnaden mellom augeblikket for rett eller galt og relevans i argumentasjon?

Rettheit handlar om sannhet, medan relevans handlar om støtte til konklusjonen. Signup and view all the answers

Kva refererer til korleis argumenta er bygd opp i argumentasjonsstruktur?

At hovudpåstanden står på toppen og er støtta av grunnar. Signup and view all the answers

Kva karakteriserer normativ argumentasjon?

Den føreskriv løysningar for korleis ting bør vere. Signup and view all the answers

Kvifor er öppneheit viktig i debattar?

For at debattantar skal vere villige til å høyre på andre synspunkt. Signup and view all the answers

Kva er eit karakteristisk brot av debattsnormene?

Å avvise alt motparten seier utan grunn. Signup and view all the answers

Study Notes

Offentleg debatt

Formål: Meiningsutveksling, slutningstaking, samfunnskritikk.
Meiningsutveksling: Debattar hjelper folk å forstå ulike synspunkt og skape breiare innsikt i komplekse tema.
Slutningstaking: Debattar kan hjelpe å finne løysningar på samfunnsproblem.
Samfunnskritikk: Debattar utfordrar makta og avdekker urett. Åpen kritikk er viktig i eit demokrati.

Debattsnormer

Relevans: Argumenta må vere knytt til temaet. Urelaterte påstandar, som personlige angrep, er brudd på denne normalen.
Saklegheit: Unngå følelsesmessige reaksjonar og fornærming. Skrik og fornærmingar er brudd.
Openheit: Aktiv lytting og respekt for andre synspunkt er viktig. Avvise alt motparten seier utan grunn er ein brudd.

Retorisk vs. logisk argumentasjon

Retorisk: Overtale gjennom følelsar eller troverdighet. Eksempel: "Om vi ikkje handlar no, kjem barna våre til å lide!"
Logisk: Argumentet følger logiske regler. Eksempel: "Om vi reduserer utslepp, reduserer vi oppvarminga."

Riktigheit vs. relevans

Riktigheit: Påstanden i argumentet må vere sann. Eksempel: "Jorda er rund."
Relevans: Argumentet må støtte konklusjonen direkte. Eksempel: "Jorda er rund, så vi treng betre klimapolitikk" er ikkje relevant.

Argumentasjonsstruktur

Oppbygging: Hovedpåstand støtta av underliggande grunnar.
Eksempel: "Vi bør ete mindre kjøtt." (hovudpåstand) - "Det reduserer klimagassutslepp." og "Det er sunnare." (grunnar)

Normativ argumentasjon

Normativ: Handlar om korleis ting bør være, ikkje korleis dei er.
Deskriptiv: Beskriver verkelegheita. Eksempel: "Norge bruker mykje energi."
Normativ: Foreskriver løysningar. Eksempel: "Norge bør bruke mindre energi."

Samansette argumenter

Fler påstandar: Samansette argumenter bygger på fleire påstandar som støttar hovudpåstanden.
Eksempel: "Vi bør bruke elbilar." - Grunn 1: "De reduserer CO₂-utslepp." og Grunn 2: "De er billigare i drift."

Implisitte påstandar

Uuttalte antakningar: Implisitte påstandar er ting som ikkje blir sagt direkte.
Eksempel: "Veska må vere på kontoret" (Implisitt: veska er berre ein stad om gangen).

Innvending mot relevans vs. riktigheit

Relevans: Argumentet støttar ikkje konklusjonen. Eksempel: "Vi må ha fleire lærarar fordi det er dyrt å byggje skular."
Riktigheit: Påstanden er feil. Eksempel: "Skulane i Norge er underfinansiert."

Deduktive og induktive argumenter

Deduktiv: Konklusjonen følger nødvendigvis frå premissane. Eksempel: "Alle menneske er dødelege. Sokrates er eit menneske. Sokrates er dødeleg."
Induktiv: Basert på sannsynlegheit, ikkje nødvendigheit.
Eksempel: Generalisering, analogiar. Eksempel: "Bilen min er rask, så denne bilen er også rask."

Relevansvurdering

Deduktiv: Er premissane logisk kopla til konklusjonen?
Induktiv: Er det nok eksempel til å trekke ein sannsynleg konklusjon?

Epistemologi

Epistemologi: Læren om kunnskap.
Spørsmål: Kva er kunnskap? Korleis får vi kunnskap? / Kva kan vi vite sikkert?
Vitskapsfilosofien: Korleis veit vi at ein teori er sann? Kva skil god vitskap frå dårleg vitskap?

Vitskapsmetodikk

Metodar: Viktig for å sikre påliteleg og systematisk kunnskap. Gir oss retningslinjer for å samle inn og vurdere data på ein objektiv måte.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Description

Utforsk grunnleggjande prinsipp for offentleg debatt. Lær om debattsnormer, skilnader mellom retorisk og logisk argumentasjon, og korleis debattar kan utfordre makta. Bli betre kjent med samfunnskritikk og slutningstaking.