Nöroloji ve Beyin Cerrahisi Ders Notları

İşte Nöroloji ve Beyin Cerrahisi dersleri için çalışma notları:

Miyopatiler ve Nöromusküler Kavşak Hastalıkları ile Uyku ve Uyku Bozuklukları Hakkında Genel Bilgiler

• Bazı nörolojik hastalıkların tanısı esas olarak hastanın öyküsüne dayanır. Migren ve idiyopatik trigeminal nevralji gibi durumlarda nörolojik belirtiler veya spesifik laboratuvar bulguları bulunmaz. Tanı, dikkatli bir değerlendirme ve alternatif seçeneklerin dışlanmasıyla konur.
• Migren ve trigeminal nevralji vakalarında BT ve MR gibi görüntüleme yöntemleri tanıda öncelikle dışlama amaçlı kullanılır. Beyin lezyonunun olmaması, öyküye dayalı tanının doğruluğunu destekler.
• Epilepsi tanısı öncelikle nöbetin tarifine dayanır. EEG'nin normal olması tanıyı ortadan kaldırmaz.

Nörolojik Muayene ve İlk İzlenimler Hakkında

• Hemiplejik hastanın vücut postürü, Parkinson hastasının maskeli yüzü ve kas distrofilerinde görülen "badi-badi" yürüyüşleri ilk izlenimlerde dikkat çeker.
• Dizartri ve afazi gibi konuşma bozuklukları da hemen dikkat çeker.

Sendromlar ve Nörolojik Lokalizasyon Hakkında

• Afazi ile birlikte sağ hemiplejinin görülmesi için lezyonun piramidal yolu ve konuşma alanlarını etkilemesi gerekir. Bu durum sol hemisferde hasara yol açar.
• Bir hastada serebellar ve piramidal bulguların yanı sıra diplopi ve vertigo varsa, bu belirtilerin tümünü açıklayabilecek lokalizasyon beyinsapıdır.
• Bacakları etkilemeyen ve iki taraflı piramidal bulguların olduğu durumlarda, gövdede belirli bir seviyeye kadar çıkan duyu kusuru ve sfinkter bozukluğu varsa, lezyon medulla spinaliste olmalıdır.
• Aynı sendrom yavaş gelişiyorsa ve yeni bulgular ekleniyorsa, beyinsapı gliomu gibi yavaş gelişen lezyonlar düşünülmelidir.
• Beyinsapı sendromu, sistemik ateroskleroz belirtileri olan hastalarda dakikalar içinde akut olarak ortaya çıkarsa, serebrovasküler bir olay akla gelmelidir.
• Paraplejik hastanın semptomları sinsi ve ilerleyici ise medulla spinalise bası yapan bir lezyon düşünülmelidir. Semptomların akut başlangıcı ise post-vaksinal veya post-enfeksiyöz miyeliti düşündürür.
• Radiküler ağrıları olan hastanın semptomları ters bir bel hareketinden sonra ortaya çıkmışsa lomber disk hernisi olasılığı düşünülmelidir.

Laboratuvar İncelemeleri Hakkında

• EEG, EMG ve uyarılmış potansiyeller kas, sinir ve beyin biyopsileri önemli yardımcı yöntemlerdir. Nöroradyoloji sinir hekiminin vazgeçilmezi haline gelmiştir.
• Nükleer tıp tarafından geliştirilen PET incelemesi nörolojide yaygınlaşmaktadır.
• Belden bacak arkasına vuran, öksürükle artan ağrılarda Aşil refleksinin alınamaması 1. sakral radiksin basıya uğradığını gösterir.

Lezyonun Doğası Hakkında

• Sağ hemipleji ve afazi olan ve ateroskleroza yol açan hastalıkları olan kişilerde lezyonun vasküler kaynaklı olma olasılığı yüksektir.
• Beyinsapı belirtileri veren genç hastada tablo kısa sürede yerleşmişse ve daha önce optik nevrit gibi farklı sinir sistemi bölgeleri etkilenmişse, multipl skleroz olasılığı yüksektir.
• Belden bacak arkasına vuran ağrılardan yakınan ve Aşil refleksi alınmayan bir hastada 1. sakral radiksin basısı düşünülmelidir.
• Nöroradyolojideki gelişmeler pek çok herediter hastalığın kesin tanısının konmasında büyük yarar sağlamaktadır.

Acil Durumlar Hakkında

• Nörolojik hastaların bir bölümü acil olarak kliniğe getirilir. Bu durumlarda tablo geri dönülmez aşamaya varmadan müdahale önemlidir.
• Solunum yolunun açık tutulması kritik önem taşır.
• Status epileptikus semptomatik tedavisi önemlidir.

Serebellum ve Hastalıkları Hakkında

• Beyin sapı mezensefalon, pons ve medulla oblongatadan oluşur.
• Serebellum ve beyin sapı arasında 4. ventrikül bulunur.
• Serebellar lezyonlara sıklıkla beyin sapı bulguları da eşlik eder.
• Serebellum korteksi üç tabakadan oluşur. Purkinje hücreleri orta tabakada bulunur ve efferent uyarıların çıktığı yerdir.
• Derinde 4 çift nükleus vardır: fastigial, dentat, emboliform ve globus. Purkinje hücreleri efferent aksonların çıkış yeridir. Önce serebellum çekirdeklerine veya vestibüler çekirdeğe giderler. Oradan yukarı talamus üzerinden serebral kortekse veya aşağı spinal korda motor kontrolü düzenlemek amacıyla uzanırlar.

Serebellar Disfonksiyon Nedenleri Hakkında

• Agenesis
• Dandy Walker sendromu: 4. ventrikülün genişlemesiyle serebellumun arkaya doğru itilmesi.
• Arnold Chiari malformasyonu: Serebellar tonsillerin foramen magnumdan aşağı doğru genişlemesi
• Von Hippel Lindau hastalığı
• Apseler, akut serebellit, akut dissemine ensefalomiyelit, Guillain Barre varyantı
• Multipl skleroz
• Miksödem
• Alkol (Vit B1 eksikliği)
• Doğumsal metabolizma hastalıkları, malignitelerin nonmetastatik bulguları
• Ataksi telenjiektazi (çocuklarda), Friedreich ataksisi
• Serebellar kanamalar ve infarktlar
• Alkol, fenitoin (doz aşımında)
• Astrositom (yetişkinlerde en sık), medullablastom (çocuklarda en sık), hemanjioblastom ve metastaz
• Nonmetastatik serebella dejenerasyonu istemli hareketler ve baş dönmesi

Serebral Loblar ve Hastalıkları Hakkında

• Sağ elini kullananların %99'unda sol beyin hemisferi baskındır.
• Presantral girus (Brodmann 4) istemli motor hareketlerin yapılmasını sağlar.
• Parasantral lobül idrar ve gayta kontrol merkezidir.

Frontal Korteks Hakkında

• Broca alanı (Brodmann 44) konuşmanın motor merkezidir.
• Baskın hemisferde dil fonksiyonları anlama ve konuşma alanları vardır. Baskın olmayan hemisferde ihmaller beklenir.
• Spastisite
• Babinski pozitifliği
• DTR'lerde artış
• Hoffman pozitifliği
• Bradikinezi: Haraketlerde yavaşlama, azalan yüz ifadesi Yüzün alt kısmı kontrlateral hemisferden, üst kısmı her iki hemisferden kontrol edilir. Hasta status epileptikus tablosu içinde olabilir. Burada ilk yapılacak şey, devam ettiği takdirde hastayı ölüme götürebilecek olan ardarda gelen nöbetlerin semptomatik tedavisidir. Etiyolojik nedeni belirlemeye yönelik araştırmalar da hemen bunu izlemelidir. Hipoglisemi ve diğer metabolik nedenlere bağlı koma tabloları, subdural ve epidural hematomlar, değişik nedenlere bağlı beyin fıtıklaşmaları, vb. bu gruba giren tablolardandır.

Dominant Hemisfer Fonksiyonları Hakkında

• Konuşma
• Duyarak ve okuayarak anlama
• Tekrarlama
• İsimlendirme
• Yazma, çizme
• Sayısal hesaplama
• Okuma
• Praksi • Nondominant hemisfer fonksiyonları: • Müzik • Emosyonel çeşitlilik • Yüz tanıma • Uzaydaki konumu anlama • Dikkatin sürekliliği • Piramidal sistem hareketlerden (kas kasılması) sorumludur. Bazal ganglionlar hareketlerin başlatılması ve uyumundan sorumludur. Serebellum denge ve hareketlerin mesafesinden sorumludur.

Piramidal Bulgular

Pleji: Kas gücü yok.

Parezi: Kas gücü zayıf.

Hemiparezi: Bir tarafta kas gücü kaybı (kol ve bacak)

Dipleji: İki uzuvda güçsüzlük. Paraparezi: Her iki ayakta güçsüzlük

Monopleji: Tek uzuvda kuvvet kaybı

Tetrapleji = Kuadripleji: 4 uzuvda kas gücü kaybı

Flask = Gevşek parezi: Kas tonusu azalmış. (2. motor nöron)

Spastik parezi: Kas tonusu artmış. (1.motor nöron)

Bazal Ganglionik Bulgular

Hipokinetik (azalmış haraket)

Bradikinezi: Haraketlerde yavaşlama

Bradimimi: Jest ve mimik haraketlerinde azalma

Rijidite: Hem agonist hem de antagonist kaslarda tonus artışının olduğu durumdur.

Donma fenomeni: Haraketi başlatamama

Kranial Sinirler ve Hastalıkları

En sık kraniyal sinir nöropatisinin sebebi diyabettir.: Ο Anosomi yapan nedenler Travma, Enfeksiyon, Subfrontal meningiom anosmi yapabilir. ○ Forster Kennedy Sendromu: Anosmi, ipsilat optik atrofi ve KİBAS'a bağlı kontrlateral papilödem tablosu. Ο Epileptik nöbetlere bağlı koku halüsinasyonları Ο Psişik nedenler