Natuurrampen in Japan

Natuurrampen in Japan

• Japan ligt in de Ring van Vuur, een gebied rond de Grote Oceaan met veel vulkanen en aardbevingen.
• Japan bestaat uit vier grote en vele kleinere eilanden.
• Het bergachtige landschap van Japan maakt slechts een klein deel geschikt voor bewoning.
• Japan ligt aan de rand van de Euraziatische en Pacifische plaat.
• De Pacifische plaat schuift onder de Euraziatische plaat, waardoor een subductiezone ontstaat.
• De oceanische Pacifische plaat is zwaarder dan de continentale Euraziatische plaat.
• Tijdens subductie duikt de oceanische plaat onder de continentale plaat.
• De gesmolten oceanische plaat vormt magma, wat vulkanen doet uitbarsten.
• Subductie veroorzaakt diepe troggen en aardbevingen.
• De aarde bestaat uit de aardkern, aardmantel en aardkorst.
• Convectiestromen in de aardmantel veroorzaken plaatbewegingen.
• Platen kunnen bewegen langs elkaar, van elkaar af of naar elkaar toe.
• Convergente beweging: platen bewegen naar elkaar toe.
  • Oceaanplaat en continentale plaat: subductie, troggen en vulkanen.
  • Twee oceanische platen: subductie, troggen en vulkanen.
  • Twee continentale platen: botsingen die bergketens vormen.
• Divergente beweging: platen bewegen van elkaar af.
  • Onder de oceanen: nieuwe oceaanbodem en mid-oceanische ruggen met vulkanen.
• Transform beweging: platen bewegen langs elkaar.
  • Aardbevingen.

De Grote Oost-Japanse Aardbeving

• In maart 2011 vond een zware aardbeving plaats voor de kust van Japan met een kracht van 9 op de schaal van Richter.
• De aardbeving veroorzaakte een tsunami met enorme gevolgen, duizenden slachtoffers en miljarden euro's aan schade.
• De tsunami leidde tot een kernramp in de Fukushima kerncentrale en radioactieve straling in een straal van 30 km.
• Het gebied rond Fukushima is onbewoonbaar geworden.
• De schaal van Mercalli meet de intensiteit van een aardbeving, rekening houdend met de schade.
• De schaal van Richter meet de kracht van de aardbeving. De intensiteit hangt af van de kracht, afstand tot het epicentrum, gebouwen en bodemgesteldheid.

Aardbevingen

• Zware aardbevingen ontstaan vaak bij platentektoniek langs elkaar.
• Deze platen bewegen vaak diep.
• Seismologen bestuderen aardbevingen en meten trillingen met een seismograaf.
• De schaal van Richter geeft de kracht weer (elke stap is 10 keer sterker).
• Een aardbeving van kracht 9,5 gebeurde in Chili in 1960.
• Nederland heeft ook aardbevingen, maar minder vaak dan andere gebieden.
• Groningen heeft aardbevingen door het winnen van aardgas, wat de bodem doet zakken.
• In Roermond komen kleine gevolgen van aardbevingen voor door breuken in de bodem.
• Meeste aardbevingen in randzones van platen.
• Zware aardbevingen (8+) kunnen tsunami's veroorzaken.
• Tsunamis kunnen tot 30 meter hoog worden in kustgebieden.
• In 2004 werd Sumatra door een 9,1 aardbeving getroffen en in 2011 Japan door de 9,0 aardbeving.
• Deze Japanse aardbeving en tsunami beschadigde de kerncentrale in Fukushima.

Vulkanen

• De Aso-vulkaan in Japan is een caldera-vulkaan, ontstaan door een inzakkende magmakamer.
• De Aso-vulkaan heeft een krater van 8 km breed.
• De laatste uitbarsting was in 2016.

Soorten Vulkanen

• Stratovulkanen ontstaan in subductie zones, hebben een kegelvorm en explosieve uitbarstingen met dik magma.
• Caldeira-vulkanen zijn oude stratovulkanen met een afgebroken top.
• Schildvulkanen, met flauwe hellingen en vloeibaar magma, veroorzaken rustige uitbarstingen, vaak onder de oceanen.
• Hotspots zijn vulkanen midden op een plaat met rustige uitbarstingen.
• Fumarolen zijn openingen waar hete gassen uitkomen.
• Warmwaterbronnen komen vaak in de buurt van vulkanen, met mineralen.
• Vulkanen zorgen voor vruchtbare grond en tufsteen (zachte steen) uit pyroclastische stromen, geschikt voor constructies.
• Vulkanen zijn toeristische attracties, goed voor de lokale economie.

Orkanen

• Orkanen zijn tropische stormen met windkracht 12 of hoger.
• Ze bevinden zich op het noordelijk en zuidelijk halfrond.
• Orkanen hebben een naam.
• Japan wordt vaak door orkanen getroffen.
• Orkanen veroorzaken schade aan gebouwen, infrastructuur, landbouw en overstromingen.
• Orkanen ontstaan boven warme zeeën met minimaal 27 graden Celsius.
• De warme lucht stijgt, wat een lagedrukgebied creëert (de lucht wordt aangetrokken).
• Het Coriolis-effect geeft de draaiing.
• Het oog is windstil.
• Orkanen verliezen kracht boven land.
• Armere landen hebben meer slachtoffers en schade door minder goede infrastructuur.
• Rijke landen hebben betere waarschuwingen en sterkere gebouwen.

Omgaan met Rampen

• In Japan wordt veel geoefend met rampen.
• Scholen en bedrijven hebben rampenplannen.
• Waarschuwingssystemen bestaan.
• Bouwtechnische maatregelen zorgen voor aardbevingsbestendige gebouwen.
• Seismologen maken kaarten met aardbevingsrisico's.
• Japan heeft een goed waarschuwingssysteem voor aardbevingen.
• Bouwtechnische maatregelen zijn duur.
• Goede planning beperkt rampgevolgen.
• Aardbevingen zijn moeilijk te voorspellen.
• Goed gebouwde structuren beperken schade.

Aardbevingen en Tsunamis

• Aardbevingen zijn moeilijk te voorspellen.
• Seismologen identificeren risicogebieden en adviseren voorzorgsmaatregelen.
• Waarschuwingsborden worden geplaatst in regio's met hoge aardbevingsrisico's.
• Japan heeft systemen die tsunami's kunnen lokaliseren, waar ze vandaan komen en welke gebieden moeten evacueren.

Tsunami Waarschuwingssystemen

• Sensoren meten veranderingen in waterdruk na aardbevingen.
• Deze gegevens worden naar satellieten gestuurd, die het doorgeven aan waarschuwingscentra.
• De waarschuwingscentra activeren sirenes en adviseren evacuatie naar hoger gelegen gebieden.

Vulkaanuitbarstingen

• Vulkanologen monitoren actieve vulkanen.
• Zij volgen lichte aardbevingen, temperatuur, uitzetting, en gasemissies.
• Dit helpt voorspellen van uitbarstingen (dagen van tevoren).
• Betonnen bunkers en dammen worden gebouwd om lavastromen af te leiden.
• Evacuatieroutes worden opgemerkt.

Technologie en Veiligheid

• Japan heeft een app voor burgers en toeristen voor aardbeving- en tsunamiwaarschuwingen.

Diagrammen

• Diagrammen (lijndiagrammen, staafdiagrammen, cirkeldiagrammen, stroomdiagrammen) verschaffen snelle en duidelijke informatie.

Ontdek de verschillende natuurrampen die Japan teisteren door zijn unieke geologische ligging in de Ring van Vuur. Leer meer over de impact van aardbevingen en vulkanen en hoe de beweging van tectonische platen deze fenomenen veroorzaken. Dit quiz biedt inzicht in de landschapskenmerken en de aardstructuur van Japan.