Podcast
Questions and Answers
कृषी उत्पादनाची सुरुवात कधी झाली?
कृषी उत्पादनाची सुरुवात कधी झाली?
नक्ष्यांकाठच्या संस्कृतीतील मानवाने तंत्रज्ञानाच्या क्षेत्रात प्रगती केली आहे.
नक्ष्यांकाठच्या संस्कृतीतील मानवाने तंत्रज्ञानाच्या क्षेत्रात प्रगती केली आहे.
True (A)
जगाच्या कोणत्या भागात सर्वाधिक प्राचीन नागरी संस्कृती विकसित झाली?
जगाच्या कोणत्या भागात सर्वाधिक प्राचीन नागरी संस्कृती विकसित झाली?
नक्ष्यांकाठ
नवाश्मयुगाच्या उदयास __________ आणि __________ यांचा महत्वपूर्ण संबंध आहे.
नवाश्मयुगाच्या उदयास __________ आणि __________ यांचा महत्वपूर्ण संबंध आहे.
Signup and view all the answers
खालील प्रदेशांचा त्यांच्या विशेषत्वाने मिलावा:
खालील प्रदेशांचा त्यांच्या विशेषत्वाने मिलावा:
Signup and view all the answers
कुशल मानवाने कोणती हत्यारे तयार केली?
कुशल मानवाने कोणती हत्यारे तयार केली?
Signup and view all the answers
मध्याश्मयुगीन मानवाने शेती-पशुपालन सुरू केले.
मध्याश्मयुगीन मानवाने शेती-पशुपालन सुरू केले.
Signup and view all the answers
नद्यांकाठची संस्कृती कशामुळे विकसित झाली?
नद्यांकाठची संस्कृती कशामुळे विकसित झाली?
Signup and view all the answers
__________ हत्यारे मांस खरवडण्यासाठी, फळांचे कठीण कवच फोडण्यासाठी उपयोगी होती.
__________ हत्यारे मांस खरवडण्यासाठी, फळांचे कठीण कवच फोडण्यासाठी उपयोगी होती.
Signup and view all the answers
खालील प्रभावांचा त्यांच्या उल्लेखानुसार मिलावा:
खालील प्रभावांचा त्यांच्या उल्लेखानुसार मिलावा:
Signup and view all the answers
मेसोपोटेमिया शब्दाचा अर्थ काय आहे?
मेसोपोटेमिया शब्दाचा अर्थ काय आहे?
Signup and view all the answers
इजिप्तचे मूळ नाव 'काळी भूमी' असे होते.
इजिप्तचे मूळ नाव 'काळी भूमी' असे होते.
Signup and view all the answers
मेसोपोटेमियामध्ये कोणती मुख्य पिके घेतली जात होती?
मेसोपोटेमियामध्ये कोणती मुख्य पिके घेतली जात होती?
Signup and view all the answers
नाईल नदीच्या खोऱ्यातील इजिप्तच्या इतिहासात _________ चा अभ्यास महत्त्वाचा आहे.
नाईल नदीच्या खोऱ्यातील इजिप्तच्या इतिहासात _________ चा अभ्यास महत्त्वाचा आहे.
Signup and view all the answers
खोऱ्यांशी संबंधित ठिकाणे यांच्याशी जुळवा:
खोऱ्यांशी संबंधित ठिकाणे यांच्याशी जुळवा:
Signup and view all the answers
होयांग हो नदीचे खोरे कुठे स्थित आहे?
होयांग हो नदीचे खोरे कुठे स्थित आहे?
Signup and view all the answers
रोझेटा स्टोनवरचे अभिलेख इजिप्तच्या चित्रलिपीचे वाचन करण्यास मदत करतात.
रोझेटा स्टोनवरचे अभिलेख इजिप्तच्या चित्रलिपीचे वाचन करण्यास मदत करतात.
Signup and view all the answers
इजिप्तच्या पुरातत्त्वीय अवशेषांचे अध्ययन कोणत्या काळात झाले?
इजिप्तच्या पुरातत्त्वीय अवशेषांचे अध्ययन कोणत्या काळात झाले?
Signup and view all the answers
मेसोपोटेमियामध्ये भटके-निमभटके जनसमूह _______ मध्ये स्थिरावले.
मेसोपोटेमियामध्ये भटके-निमभटके जनसमूह _______ मध्ये स्थिरावले.
Signup and view all the answers
इजिप्तचे अरबी नाव काय आहे?
इजिप्तचे अरबी नाव काय आहे?
Signup and view all the answers
मध्याश्मयुगातील पाती कशाने बनविल्या जातात?
मध्याश्मयुगातील पाती कशाने बनविल्या जातात?
Signup and view all the answers
सूक्ष्मास्त्रे नखाएवढ्या आकाराच्या असतात.
सूक्ष्मास्त्रे नखाएवढ्या आकाराच्या असतात.
Signup and view all the answers
मध्याश्मयुगात बाणांच्या टोकावर काय बसवले जाते?
मध्याश्मयुगात बाणांच्या टोकावर काय बसवले जाते?
Signup and view all the answers
होलोसिन काळात __________ प्राणी आणि वनस्पती यांची उपलब्धता वाढली.
होलोसिन काळात __________ प्राणी आणि वनस्पती यांची उपलब्धता वाढली.
Signup and view all the answers
मध्याश्मयुगात शिकार करण्यासाठी कोणती हत्यारे उपयोगी नव्हती?
मध्याश्मयुगात शिकार करण्यासाठी कोणती हत्यारे उपयोगी नव्हती?
Signup and view all the answers
काळाच्या अंतिमता मॅमोथसारख्या विशालकाय प्राण्यांच्या अनेक प्रजातींनी नष्ट व्हायच्या.
काळाच्या अंतिमता मॅमोथसारख्या विशालकाय प्राण्यांच्या अनेक प्रजातींनी नष्ट व्हायच्या.
Signup and view all the answers
मध्याश्मयुगातील अवजारांच्या निर्मितीची आवश्यक पूर्व परिस्थिती कशावर आधारित होती?
मध्याश्मयुगातील अवजारांच्या निर्मितीची आवश्यक पूर्व परिस्थिती कशावर आधारित होती?
Signup and view all the answers
नवीन काळात _____ वाढले.
नवीन काळात _____ वाढले.
Signup and view all the answers
मध्याश्मयुगातील अवजारांची उपयोगिता जुळवा:
मध्याश्मयुगातील अवजारांची उपयोगिता जुळवा:
Signup and view all the answers
मध्याश्मयुगामध्ये पाती कशाने काढल्या जातात?
मध्याश्मयुगामध्ये पाती कशाने काढल्या जातात?
Signup and view all the answers
इजिप्त देशाचे श्रेयकारक नाव काय आहे?
इजिप्त देशाचे श्रेयकारक नाव काय आहे?
Signup and view all the answers
चीनमधील होयांग हो नदीचे खोरे चिनी संस्कृतीचा उगमस्थान मानले जाते.
चीनमधील होयांग हो नदीचे खोरे चिनी संस्कृतीचा उगमस्थान मानले जाते.
Signup and view all the answers
नवाश्मयुगीन आट्य वसाहती इजिप्तमधील शेतीची सुरुवात कधी झाली?
नवाश्मयुगीन आट्य वसाहती इजिप्तमधील शेतीची सुरुवात कधी झाली?
Signup and view all the answers
होयांग हो नदीचे चिनी नाव ______ आहे.
होयांग हो नदीचे चिनी नाव ______ आहे.
Signup and view all the answers
तुमच्या समर्पक चुका साधा करा: नदी व तिचा महत्त्व
तुमच्या समर्पक चुका साधा करा: नदी व तिचा महत्त्व
Signup and view all the answers
इसवीसनापूर्वी ६००० वर्षांच्या सुमारास इजिप्तमध्ये कोणती मुख्य पिके होती?
इसवीसनापूर्वी ६००० वर्षांच्या सुमारास इजिप्तमध्ये कोणती मुख्य पिके होती?
Signup and view all the answers
यलो रिव्हरची अन्य नावं नाहीत.
यलो रिव्हरची अन्य नावं नाहीत.
Signup and view all the answers
होयांग हो नदीच्या पूरामुळे काय परिणाम होतो?
होयांग हो नदीच्या पूरामुळे काय परिणाम होतो?
Signup and view all the answers
चीनच्या नवाश्मयुगीन गाव वसाहतींमध्ये शेतीची सुरुवात ______ वर्षांच्या सुमारास झाली.
चीनच्या नवाश्मयुगीन गाव वसाहतींमध्ये शेतीची सुरुवात ______ वर्षांच्या सुमारास झाली.
Signup and view all the answers
हिमालयातील हिमखंड चीनमध्ये कोणत्या नद्यांच्या पाण्याचे प्रमुख स्रोत आहेत?
हिमालयातील हिमखंड चीनमध्ये कोणत्या नद्यांच्या पाण्याचे प्रमुख स्रोत आहेत?
Signup and view all the answers
मध्याश्मयुगातील सूक्ष्मास्त्रे कशा प्रकारच्या वस्त्रांची बनवली गेली?
मध्याश्मयुगातील सूक्ष्मास्त्रे कशा प्रकारच्या वस्त्रांची बनवली गेली?
Signup and view all the answers
शेतीच्या कामांसाठी शेतकऱ्यांना सध्या भ्रमंती करण्याची आवश्यकता आहे.
शेतीच्या कामांसाठी शेतकऱ्यांना सध्या भ्रमंती करण्याची आवश्यकता आहे.
Signup and view all the answers
नवाश्मयुगातील पहिली कायमस्वरूपी वसाहत कोणती आहे?
नवाश्मयुगातील पहिली कायमस्वरूपी वसाहत कोणती आहे?
Signup and view all the answers
इसवी सनापूर्वी ९००० च्या सुमारास जेरिको गावात वसाहत __________.
इसवी सनापूर्वी ९००० च्या सुमारास जेरिको गावात वसाहत __________.
Signup and view all the answers
मध्याश्मयुगातील तंत्रज्ञानाशी संबंधित वस्त्रांची जुळवणी करा:
मध्याश्मयुगातील तंत्रज्ञानाशी संबंधित वस्त्रांची जुळवणी करा:
Signup and view all the answers
गाल व मासेमारीसाठी कशाचा वापर केला जातो?
गाल व मासेमारीसाठी कशाचा वापर केला जातो?
Signup and view all the answers
तृणधान्ये आणि फळांचे उत्पादन मध्याश्मयुगात कमी झाले होते.
तृणधान्ये आणि फळांचे उत्पादन मध्याश्मयुगात कमी झाले होते.
Signup and view all the answers
ज्यामुळे स्थिर गाव-वसाहती निर्माण झाल्या, त्याचे मुख्य कारण काय आहे?
ज्यामुळे स्थिर गाव-वसाहती निर्माण झाल्या, त्याचे मुख्य कारण काय आहे?
Signup and view all the answers
सोशल्स सेशल्स तंत्राच्या विकासामुळे ____________ शेतकरी स्थिर राहू लागले.
सोशल्स सेशल्स तंत्राच्या विकासामुळे ____________ शेतकरी स्थिर राहू लागले.
Signup and view all the answers
दगडाच्या वापरासंबंधित वस्त्रांची जुळवणी करा:
दगडाच्या वापरासंबंधित वस्त्रांची जुळवणी करा:
Signup and view all the answers
गावातील, गाय-वसाहतीचे विस्तारित मनाचे अभिप्राय काय आहे?
गावातील, गाय-वसाहतीचे विस्तारित मनाचे अभिप्राय काय आहे?
Signup and view all the answers
गाय-वसाहतीचे विस्तारित मन शहरांमध्ये विकसित झाले.
गाय-वसाहतीचे विस्तारित मन शहरांमध्ये विकसित झाले.
Signup and view all the answers
चित्रात वर्णिलेल्या वस्त्राची शुद्ध चॉकलेटी रंग म्हणजे काय?
चित्रात वर्णिलेल्या वस्त्राची शुद्ध चॉकलेटी रंग म्हणजे काय?
Signup and view all the answers
सामाजिक नियमांचे विकास गावातील __________ अभ्यास परिधान करतात.
सामाजिक नियमांचे विकास गावातील __________ अभ्यास परिधान करतात.
Signup and view all the answers
गावातल्या वसाहतीच्या सामाजिक भूमिकांची तुलना मिळवा:
गावातल्या वसाहतीच्या सामाजिक भूमिकांची तुलना मिळवा:
Signup and view all the answers
नवाश्मयुगीन स्थिर गाव-वसाहतींच्या लोकसंख्येची किमान संख्या काय होती?
नवाश्मयुगीन स्थिर गाव-वसाहतींच्या लोकसंख्येची किमान संख्या काय होती?
Signup and view all the answers
मध्याश्मयुगीन भटक्या-निमभटक्या लोकांचे स्थिर जीवनाकडे स्थित्यंतर होत असताना संख्या 100 पर्यंत वाढली, हे खरे आहे.
मध्याश्मयुगीन भटक्या-निमभटक्या लोकांचे स्थिर जीवनाकडे स्थित्यंतर होत असताना संख्या 100 पर्यंत वाढली, हे खरे आहे.
Signup and view all the answers
स्थिर गाव-वसाहतींमध्ये कशामुळे सामाईक जागा निर्माण झाल्या?
स्थिर गाव-वसाहतींमध्ये कशामुळे सामाईक जागा निर्माण झाल्या?
Signup and view all the answers
नवाश्मयुगात प्रत्येक घरातल्या उत्पादनविषयक खास कौशल्यांचे कुटुंबातील पुढील पिढीला __________ देणे सुरु झाले.
नवाश्मयुगात प्रत्येक घरातल्या उत्पादनविषयक खास कौशल्यांचे कुटुंबातील पुढील पिढीला __________ देणे सुरु झाले.
Signup and view all the answers
गाव-वसाहतींच्या विशेष गोष्टींचे मिलावे:
गाव-वसाहतींच्या विशेष गोष्टींचे मिलावे:
Signup and view all the answers
जपानमधील जॉमोन संस्कृती मधील काय निर्माण झाले?
जपानमधील जॉमोन संस्कृती मधील काय निर्माण झाले?
Signup and view all the answers
नवाश्मयुगात आर्थिक व्यवहारांचे नियंत्रण करणारी मध्यवर्ती यंत्रणा अस्तित्वात आली.
नवाश्मयुगात आर्थिक व्यवहारांचे नियंत्रण करणारी मध्यवर्ती यंत्रणा अस्तित्वात आली.
Signup and view all the answers
मध्याश्मयुगात कशामुळे स्थिर गाव वसाहतींचे स्वरूप विकसित झाले?
मध्याश्मयुगात कशामुळे स्थिर गाव वसाहतींचे स्वरूप विकसित झाले?
Signup and view all the answers
तीच संख्या साधारण __________ पर्यंत वाढणे आवश्यक होते.
तीच संख्या साधारण __________ पर्यंत वाढणे आवश्यक होते.
Signup and view all the answers
स्थिर गाव वसाहतींच्या विशेष अनुषंगाने गोष्टींचे मिलावे:
स्थिर गाव वसाहतींच्या विशेष अनुषंगाने गोष्टींचे मिलावे:
Signup and view all the answers
नवाश्मयुगात मातीची भांडी कशासाठी वापरली जात होती?
नवाश्मयुगात मातीची भांडी कशासाठी वापरली जात होती?
Signup and view all the answers
नवाश्मयुगात मातीची भांडी चाकावर बनवली जात नव्हती.
नवाश्मयुगात मातीची भांडी चाकावर बनवली जात नव्हती.
Signup and view all the answers
मणी बनवण्यासाठी कोणत्या तुकड्यांचा वापर केला जातो?
मणी बनवण्यासाठी कोणत्या तुकड्यांचा वापर केला जातो?
Signup and view all the answers
नवाश्मयुगामध्ये __________ चाकाचा वापर होऊ लागला.
नवाश्मयुगामध्ये __________ चाकाचा वापर होऊ लागला.
Signup and view all the answers
नवाश्मयुगातील उत्पादनांच्या प्रकारांशी त्यांचे कार्य मिळवा:
नवाश्मयुगातील उत्पादनांच्या प्रकारांशी त्यांचे कार्य मिळवा:
Signup and view all the answers
नवाश्मयुगातील व्यापार आर्थिक विकासासाठी कसा महत्त्वाचा होता?
नवाश्मयुगातील व्यापार आर्थिक विकासासाठी कसा महत्त्वाचा होता?
Signup and view all the answers
नवाश्मयुगीन स्थळांवर दगडांचे अर्धवट मणी सापडत नाहीत.
नवाश्मयुगीन स्थळांवर दगडांचे अर्धवट मणी सापडत नाहीत.
Signup and view all the answers
चाकाचा वापर का झाला?
चाकाचा वापर का झाला?
Signup and view all the answers
नवाश्मयुग हे __________ आणि __________ चा महत्त्वपूर्ण विकास आहे.
नवाश्मयुग हे __________ आणि __________ चा महत्त्वपूर्ण विकास आहे.
Signup and view all the answers
Study Notes
नक्ष्यांकाठची संस्कृती
- कुशल मानवाने दगडी हत्यारे तयार केली, ज्यामुळे मांस खरवडणे, हाडांचा मगज खाणे, आणि फळांचे कठीण कवच फोडणे यांसारख्या कामांसाठी उपयोग झाला.
- निसर्गाच्या निरीक्षणातून मध्याश्मयुगीय मानवाने वनस्पतींची लागवड सुरू केली आणि वन्य प्राण्यांचे माणसाळवणे केले.
- स्थिर गाव वसाहतांचे उदय इसवी सनापूर्व १२०००-१११०० वर्षांपूर्वी साधारणतः साधता आला.
आदय शेतकरी
- नक्ष्यांकाठच्या प्रदेशांमध्ये (मेसोपोटेमिया, इजिप्त, भारतीय उपखंड, चीन) प्राचीन नागरी संस्कृती उगवली.
- या संस्कृतींमध्ये शेती-पशुपालनाच्या आधारे स्थिर गाव वसाहतींचे निर्माण झाले.
नद्यांच्या खोऱ्यातील नागरी संस्कृती
- मेसोपोटेमिया: टायग्रीस आणि युक्रेटिस नद्यांच्या मध्यभागी स्थित आहे; १०००० वर्षे पुरातन गाव वसाहती.
- इजिप्त: नाईल नदीच्या खोऱ्यात आहे, जिथे काळ्या मातीमुळे 'केमेत' नाव λाजला.
- चीन: होयांग हो नदीचे खोरे, प्राचीन चिनी संस्कृतीचा उगमस्थान; ७००० वर्षांपूर्वी शेतीची सुरुवात.
मध्याश्मयुगातील तंत्रज्ञान
- 'सूक्ष्मास्त्रे' नामक पाती वापरली जात होती; या पात्या नखांएवढ्या आकाराच्या.
- हत्यारांची निर्मिती व उपयोग साध्या पद्धतीने करण्यात आला, जसे की सूक्ष्मास्त्रे व बाणांचा वापर.
व्यापार आणि दळणवळण
- मध्याश्मयुगीन मानवी वस्तुविनिमय महत्त्वपूर्ण होता; प्राण्यांचा वापर व चाकाचा उदय यामुळे व्यापारात वृद्धी झाली.
- नवाश्मयुगात मातीच्या भंडाळ्यांच्या उत्पादनासाठी चाकाचे उपयोग सुरू झाले.
स्थिर गाव वसाहतींचे संगठन
- स्थिर गाव वसाहतींमध्ये लोकसंख्या २५ ते १०० लोकांची असावी लागली.
- गावात सामाईक जागा, धान्य साठवणीची ठिकाणे, आणि उत्पादनाची व्यवस्था होती.
नवाश्मयुगीन संस्कृती
- मातीची भांडी अन्न साठवणीसाठी व पाककृतींसाठी वापरली जात होती.
- हस्तव्यवसायाच्या माध्यमातून मणी व इतर वस्तूंना बाजारात स्थान मिळाले.
भारतातील नवाश्मयुगीन स्थळे
- भारतात अनेक स्थळी नवाश्मयुगीन लोकांचं अस्तित्व सापडलं, जे विविध तंत्रातील क्रांतींनी आकार घेत होता.
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Description
या क्विझमध्ये भारतीय आदय शेतकऱ्यांची शेतीची सुरुवात, स्थिर गाव वसाहती, व्यापार, दळणवळण व नागरीकरणाची सुरुवात यांचा अभ्यास केला जातो. नद्यांजवळील संस्कृतीची माहिती आणि दगडी हत्यारांच्या उपयोगाबाबतही चर्चा करण्यात येणार आहे.
