rfvgbn

Nasionalismes

Wat is nasionalisme?

Rasse-ideologie en Eugenetika

• Nazi-rasse-ideologie is swaar beïnvloed deur die eugenetika-beweging, wat daarop gemik was om die genetiese kwaliteit van die menslike bevolking te verbeter deur mense en groepe, wat as minderwaardig beskou word, uit te sluit en diegene wat as superieur beskou word, te bevorder.
• Adolf Hitler se regime het die geloof in die rasse-suiwerheid van die "Ariese" ras verkondig, en hierdie pseudowetenskaplike konsep van rasse-hiërargie het Jode, Roma, gestremde individue en ander groepe as minderwaardig geklassifiseer.
• Die ideologie het die uitwissing van hierdie groepe vereis om die Duitse geenpoel te reinig.

Wetlike Raamwerk

• Die Nazi's het talle wette geïmplementeer wat rassisme geïnstitusionaliseer en diskriminasie gewettig het.
• Die Neurenbergse Wette van 1935 is uitstekende voorbeelde, wat Jode van hul burgerskap ontneem en huwelike of seksuele verhoudings tussen Jode en etniese Duitsers verbied het.
• Hierdie wette het die wetlike basis gevorm vir die latere massavernietiging van Jode en ander groepe tydens die Holocaust.

Impak op Jode en Ander Teikengroepe

• Die direkte gevolge van hierdie rassebeleide was katastrofies:
• Die Holocaust: Meer as ses miljoen Jode is stelselmatig vermoor in konsentrasiekampe, ghetto's en massa-teregstellings.
• Die volksmoord het ook Roma, gestremde individue, Poolse en Sowjet-burgers, kommuniste, sosialiste, Jehovah se Getuies en homoseksuele geteiken, wat miljoene sterftes tot gevolg gehad het.
• Gedwonge Arbeids- en Uitwissingskampe: Arbeidskampe het die gedwonge arbeid van gevangenes onder wrede toestande uitgebuit, wat aansienlik bygedra het tot die Nazi-oorlogspoging, terwyl talle gevangenes gesterf het as gevolg van mishandeling, siekte, hongersnood en teregstelling.
• Mediese Eksperimentering: Onder die dekmantel van mediese navorsing en openbare gesondheid is gruwelike mediese eksperimente op gevangenes uitgevoer sonder toestemming, insluitend pogings om rasse- en genetiese navorsing te bevorder.

Maatskaplike Gevolge

• Die integrasie van rasse-ideologieë in elke faset van die Duitse lewe het diepgaande maatskaplike impak gehad:
• Kulturele Indoktrinasie: Onderwys en propaganda was daarop gerig om Nazi-rasteorieë te bevorder, wat die Duitse publiek, insluitend kinders, effektief indoktrineer het tot 'n vurige geloof in die oppergesag van die Ariese ras.
• Vermilitarisering van die Samelewing: Die SS, oorspronklik Hitler se persoonlike lyfwag, het ontwikkel tot 'n groot militêre-, polisie- en veiligheidsmag wat Nazi-rassebeleide met wrede doeltreffendheid afgedwing het.
• Sosiale Fragmentasie en Vrees: Die Nazi-fokus op rassesuiwerheid het 'n atmosfeer van vrees en wantroue geskep, wat die Duitse samelewing verdeel het in diegene wat aan die rasse-ideale voldoen het en diegene wat vervolg is.

Globale Impak

• Die Nazi-regime se rassebeleide en die gevolglike gruweldade het 'n diepgaande en blywende impak gehad op die globale diskoers rakende menseregte, wat gelei het tot die ontwikkeling van die Volksmoordkonvensie en die Universele Verklaring van Menseregte na die Tweede Wêreldoorlog.
• Hierdie dokumente is ontwerp om die herhaling van sulke gruweldade te voorkom deur wetlike raamwerke daar te stel om menseregte en waardigheid te beskerm.

Gevallestudie 4.1.1

Suid-Afrika

Agtergrond en Vorming

Afrikanernasionalisme

• Historiese Konteks: Afrikanernasionalisme het ontwikkel uit die ervarings van die Boereoorloë teen Brittanje, wat 'n diepgewortelde wrewel teen Britse imperialisme aangevuur het en 'n sterk begeerte na onafhanklikheid onder Afrikaners bevorder het.
• Kulturele Identiteit: Dit is swaar beïnvloed deur die Afrikanervolk se sin vir kulturele en taalkundige onderskeiding.
• Hierdie vorm van nasionalisme het die bewaring en bevordering van Afrikaner-kultuurerfenis, taal (Afrikaans) en Christelike godsdiensoortuigings beklemtoon.
• Politieke Aspirasie: Afrikanernasionalisme het ten doel gehad om Afrikaners te verenig om politieke mag te verkry en te behou binne die raamwerk van 'n rassegesegregeerde samelewing.
• Dit het gelei tot beleide wat Afrikanerbelange bevoordeel het, insluitend werksbespreking en ekonomiese bemagtigingsinisiatiewe wat spesifiek Afrikaners bevoordeel het.

Afrikanasinalisme

• Koloniale Uitbuiting: Afrikanasinalisme was 'n reaksie op die uitbuiting en marginalisering van swart Suid-Afrikaners onder koloniale bewind en daaropvolgende witminderheidsregerings.
• Dit is aangevuur deur die vervreemdeling van grond, onderdrukkende arbeidspraktyke en die institusionalisering van rassesegregasie.
• Eenheid en Mobilisering: Hierdie vorm van nasionalisme het ten doel gehad om swart Suid-Afrikaners oor stam- en etniese lyne te verenig om te veg teen koloniale bewind en diskriminerende beleide.
• Dit was gemik op die mobilisering van die swart meerderheid om die stelselmatige onregte van apartheid uit te daag en uiteindelik omver te werp.
• Kulturele Herbevestiging: Afrikanasinalisme het ook die herbevestiging van Afrikakulture, -tale en -identiteite behels en die uitbeelding van Afrikane as minderwaardig ingevolge koloniale bewind teëgewerk.

Ontwikkeling en Impak

• Segregasie en Apartheid: Albei vorme van nasionalisme het die politieke landskap van Suid-Afrika aansienlik beïnvloed.
• Afrikanernasionalisme het direk gelei tot die formalisering van apartheid in 1948, 'n stelsel van streng rassesegregasie wat afgedwing is deur die Nasionale Party, wat deur Afrikaners oorheers is.
• Ekonomiese Faktore: Die ekonomiese depressies van die 1920's en 1930's het rassespanning verder vererger en nasionalistiese sentimente verhard.
• Arm blankes en swartes is teen mekaar afgespeel in die kompetisie om werk, wat die apartheidbeleid later geïnstitusionaliseer om blankes, veral Afrikaners, te bevoordeel.
• Wetgewing: Sleutelwetgewing soos die Grondwet van 1913, wat swart Suid-Afrikaners beperk het tot die besit van grond slegs in aangewese reservate, het die groei van Afrikanasinalisme gekataliseer.
• Hierdie reservate was tipies oorbevolk en ondergereserveer, wat bygedra het tot wydverspreide armoede en ontneming van swartes.

Gevallestudie 4.1.1 a)

Die opkoms van Afrikanasinalisme

Sleutelorganisasies en -bewegings

• Afrikaanse Mense Organisasie (APO): Aanvanklik gefokus op die regte van "kleurlinge", het die APO ontwikkel om die regte van alle onderdrukte rassegroepe in Suid-Afrika te bepleit.
• Ten spyte van aanvanklike terugslae, soos die onsuksesvolle afvaardiging na Londen in 1909, het die APO onder dr. Abdurahman gegroei tot beduidende invloed, wat op breër regte en erkenning van nie-Europese volke aangedring het.
• Natal Indiese Kongres (NIC): Die NIC, wat in 1894 deur Mahatma Gandhi gestig is, het 'n deurslaggewende rol gespeel in die bepleit van Indiese regte en het die grondslag gelê vir nie-rassige Afrikanasinalisme.
• Die passiewe weerstandskampe wat deur Gandhi gelei is, was instrumenteel in die uitdaging van diskriminerende wette, hoewel hulle nie onmiddellik volle burgerskapregte bereik het nie.
• Suid-Afrikaanse Inboorling Nasionale Kongres (SANNC)/Afrikaanse Nasionale Kongres (ANC): Die SANNC (later herdoop tot ANC), wat in 1912 gestig is, het ten doel gehad om verskeie Afrikagroepe te verenig en hul regte te bepleit deur meer formele en diplomatieke benaderings, soos petisies en afvaardigings na die Britse regering.
• Oor die jare heen het dit verskuif na 'n meer massagebaseerde benadering, veral onder die invloed van sy Jeugliga.

Die Impak van die Tweede Wêreldoorlog

• Die Tweede Wêreldoorlog het 'n diepgaande impak gehad op die opkoms van Afrikanasinalisme.
• Die deelname van Afrikasoldate aan die oorlog, tesame met die beginsels van die Atlantiese Handves, het verwagtinge vir selfbeskikking en gelyke regte verhoog.
• Ontnugtering met die koloniale moondhede se versuim om hierdie verwagtinge na te kom, het nasionalistiese sentimente aangevuur.

Na-oorlogse Ontwikkelings en Massabewegings

• Na die Tweede Wêreldoorlog was daar 'n beduidende verskuiwing na massagebaseerde bewegings:
• Die Mynwerkersstaking van 1946: Dit was 'n deurslaggewende gebeurtenis wat die groeiende onrus en militansie onder swart werkers getoon het.
• Die harde onderdrukking van die staking het die rasse-onregte en ekonomiese uitbuiting wat in die mynboubedryf geheers het, beklemtoon.
• Die Uitdagingskampusse: Geïnspireer deur die ANC en ander groepe, het hierdie kampusse in die 1950's 'n verskuiwing gemarkeer na meer direkte konfrontasie met apartheidswette, deur gebruik te maak van taktiek van burgerlike ongehoorsaamheid en nie-samewerking.

Die Evolusie van Afrikanasinalisme

• Teen die 1950's is Afrikanasinalisme in Suid-Afrika gekenmerk deur twee hoofvertakkings:
• Inklusiewe, Nie-rassige Nasionalisme: Voorgestaan deur die ANC, het hierdie benadering gepoog om 'n verenigde weerstand oor verskillende rasse- en etniese groepe te bou teen die apartheidsregime.
• Afrikanasionalisme: Hierdie perspektief, wat gelei het tot die stigting van die Pan Afrikanisitiese Kongres (PAC) in 1959, het 'n uitsluitlike Afrikanasinalisme beklemtoon en gefokus op die regte en bevryding van die swart meerderheid.

Gevallestudie 4.1.1 b)

Die opkoms van Afrikanernasionalisme

Vroeë 20ste Eeu: Grondslag van Afrikanernasionalisme

• Die Groot Trek en die daaropvolgende vestiging van die Boere republieke was deurslaggewend in die vroeë vorming van Afrikanernasionalisme.
• Hierdie gebeure het 'n duidelike begeerte na onafhanklikheid en selfbeskikking gesimboliseer, wat Afrikaners definieer teen beide die Britse koloniale bewind en die inheemse Afrikabevolking.
• Hierdie tydperk is gekenmerk deur 'n tweespalt binne Afrikanernasionalisme tussen diegene wat 'n meer inklusiewe benadering tot nasionale identiteit bevoordeel het en diegene wat 'n noue, uitsluitelike vorm van nasionalisme nagevolg het.

Midde-20ste Eeu: Opkoms en Institusionalisering

• Die Gesuiwerde Nasionale Party se opkoms tot mag in 1948 was 'n kritieke tyd.
• Aangedryf deur die ekonomiese frustrasies van Afrikanerboere en sake-eienaars wat gemarginaliseer gevoel het deur Engels-oorheersde korporatiewe belange, het die party 'n vorm van nasionalisme bevorder wat Afrikaners kultureel, ekonomies en polities wou verhef.
• Die party se oorwinning het apartheid geïnstitusionaliseer en 'n stelsel van rassesegregasie en ekonomiese bemagtiging vir Afrikaners ten koste van ander rassegroepe formaliseer.

Afrikanernasionalisme en Apartheid

• Onder apartheid is Afrikanernasionalisme gepropageer deur verskeie kulturele, opvoedkundige en godsdienstige inisiatiewe wat Afrikaneridentiteit wou verenig rondom die beginsels van rassesuiwerheid en goddelike voorsienigheid.
• Die Afrikaner Broederbond het 'n deurslaggewende rol gespeel in die samevoeging van hierdie identiteit en het die regeringsbeleid en die onderwysstelsel beïnvloed om Afrikanerwaardes te weerspieël en te versterk.

Ekonomiese en Kulturele Drywers

• Ekonomiese beleide, veral dié wat tydens die Groot Depressie geïmplementeer is, het 'n beduidende rol gespeel in die konsolidasie van Afrikanernasionalisme.
• Hierdie beleide het Afrikaner-indiensneming geprioritiseer en Afrikanerbelange in besigheid en landbou bevorder.
• Kultureel het bewegings soos die Afrikaanse Taalbeweging en instellings soos die Federasie van Afrikaner Kultuurverenigings die Afrikaanse taal en kultuur bevorder, wat 'n verenigde Afrikaneridentiteit verder verstewig het.

Afname en Erfenis Na 1994

• Die afname van Afrikanernasionalisme het begin met die einde van apartheid in 1994 en het oorgegaan in 'n meer demokratiese en inklusiewe politieke landskap in Suid-Afrika.
• Ten spyte van die aansienlike vermindering in sy invloed, bly elemente van Afrikanernasionalisme voortbestaan in sekere enklaves soos Orania, waar daar 'n voortgesette klem is op die bewaring van Afrikanerkulturele en politieke identiteit afgesien van die breër Suid-Afrikaanse samelewing.

Gevallestudie 4.1.2

Die Midde-Ooste

Arabiese Nasionalisme

• Historiese Wortels: Arabiese nasionalisme het in die 19de eeu vorm begin aanneem teen die agtergrond van afnemende Ottomaanse gesag en toenemende Westerse koloniale belange in die Arabiese wêreld.
• Kulturele Eenheid: Die bevordering van 'n gedeelde taalkundige, kulturele en historiese identiteit onder Arabiere het die beweging momentum gekry as 'n reaksie op die Turkse nasionalisme van die Ottomaanse ryk, wat dikwels nie-Turkse kulture onderdruk het.
• Politieke Manifestering: Die verbrokkeling van die Ottomaanse Ryk tydens die Eerste Wêreldoorlog en die daaropvolgende Arabiese opstand wat deur die Britte teen die Ottomane gefasiliteer is, het die groei van Arabiese nasionalisme aangespoor.
• Na-oorlogse verdrae en koloniale afdelings, soos die Sykes-Picot-ooreenkoms, het egter die Arabiese aspirasies vir eenheid en onafhanklikheid gefrustreer en die weg gebaan vir toekomstige konflikte.

Sionisme (Joodse Nasionalisme)

• Oorsprong: Moderne Sionisme het in die laat 19de eeu in Europa ontstaan te midde van groeiende antisemitisme.
• Theodor Herzl, dikwels beskou as die vader van moderne Sionisme, het gepleit vir 'n wetlik versekerde tuiste in Palestina vir die Joodse volk in reaksie op wydverspreide vervolging.
• Ideologiese Ontwikkeling: Sionisme is gevorm deur die nasionalistiese strome van die tyd, wat die reg op selfbeskikking en nasionale identiteit beklemtoon het.
• Dit het beduidende momentum gekry ná die gruweldade van die Tweede Wêreldoorlog en het uitgeloop op die vestiging van Israel.
• Vestiging van Israel: Die Balfour-verklaring van 1917 deur Brittanje, wat die vestiging van 'n "nasionale tuiste vir die Joodse volk" in Palestina ondersteun, was 'n belangrike mylpaal.
• Na die Tweede Wêreldoorlog het die Verenigde Nasies 'n verdelingsplan voorgestel om die Arabies-Joodse konflik in Palestina op te los, wat gelei het tot die vestiging van die Staat Israel in 1948.

Gevolge van Nasionalistiese Konflikte

• Die oorvleuelende nasionalistiese aspirasies van Arabiere en Jode in Palestina het gelei tot 'n langdurige en dikwels gewelddadige konflik wat beduidende streeks- en wêreldwye implikasies gehad het.
• Sleutelkwessies sluit in:
• Territoriale Geskille: Die grond wat deur historiese Palestina aangewys is, was die sentrale punt van dispuut, met albei groepe wat nasionalistiese aansprake maak gebaseer op historiese, kulturele en godsdienstige bande.
• Politieke Onstabiliteit: Die konflik het bygedra tot politieke onstabiliteit in die streek, internasionale betrekkinge beïnvloed en gelei tot verskeie oorloë en intifadas (opstande).
• Humanitêre Impak: Daar was uitgebreide humanitêre gevolge, insluitend verplasing, verlies aan lewens en menseregteskendings onder beide Palestyne en Israeli's.
• Internasionale Betrekkinge: Die Arabies-Israeliese konflik het wêreldmoondhede ingetrek en het 'n beduidende impak op die Midde-Oosterse geopolitiek gehad, wat alliansies en beleide ver buite die streek se grense beïnvloed.

Gevallestudie 4.1.3

Van 'Goudkus' tot Ghana

Vroeë Nasionalisme en Koloniale Impak

• Die "Goudkus" was 'n Britse kolonie wat 'n unieke mengsel van tradisionele samelewings en 'n moderne koloniale ekonomie vertoon het.
• Hier is sleutelpunte oor die vroeë nasionalisme daarvan:
• Opgevoede Elite: 'n Klas opgevoede Afrikane, bestaande uit prokureurs, dokters en koopmanne, het langs die kus ontstaan.
• Aanvanklik het hulle koloniale bewind ondersteun en dit gesien as 'n weg na modernisering sonder om die gepaardgaande uitbuitings ten volle te verstaan.
• Rol van Tradisionele Hoofde: Die Britte het tradisionele hoofde benut om koloniale beleide te administreer, veral in die mobilisering van arbeid vir goudmyne en kakaoplantasies.
• Hierdie stelsel het 'n tweespalt geskep tussen die kus-elite en die landelike tradisionele leiers.
• Sosio-ekonomiese Afdelings: Die kolonie was nie 'n vestigingsekonomie nie, maar was gebaseer op hulpbrononttrekking en landbou wat deur plaaslike hoofde onder koloniale toesig bestuur word.
• Die onderskeid tussen die welgestelde, Westers-opgevoede Afrikane en die landelike boere het begin verskerp en 'n grondslag gelê vir nasionalistiese sentimente.

Opkoms van Nasionalisme

• Die opkoms van nasionalisme in Ghana kan verstaan word deur verskeie fases:
• Nasionale Kongres van Brits-Wes-Afrika (NCBWA): Gestig in 1919, dit was 'n vroeë poging deur die opgevoede elite om groter politieke insluiting en hervorming te soek.
• Hulle het aangedring op verkose verteenwoordiging en is beïnvloed deur wêreldwye bewegings soos Marcus Garvey se Terug-na-Afrika-kampanje.
• Impak van Globale Gebeure: Die Atlantiese Handves en sy beginsels van selfbeskikking, tesame met die gevolge van die Tweede Wêreldoorlog, het die Goudkus se opgevoede elite diep beïnvloed.
• Hierdie gebeure het die teenstrydighede van koloniale bewind blootgelê en eise vir onafhanklikheid geïnspireer.
• Na-oorlogse Aktivisme: Die einde van die Tweede Wêreldoorlog het 'n toename in aktivisme gesien, veral onder veterane en die stedelike werkersklas wat ernstig geraak is deur die ekonomiese beleide van die koloniale administrasie.
• Die Accra-onluste van 1948, veroorsaak deur polisieskietery op protesterende oud-dienspligtiges, het wydverspreide onrus gekataliseer.

Pad na Onafhanklikheid

• Die reis na onafhanklikheid is gekenmerk deur toenemende politieke organisasie en massamobilisering:
• Verenigde Goudkus Konvensie (UGCC): Gevorm in 1947, dit het aanvanklik geleidelike hervormings gesoek, maar is as te konserwatief beskou deur meer radikale elemente binne die beweging.
• Konvensie Volksparty (CPP): Kwame Nkrumah het die CPP in 1949 gestig nadat hy weggebreek het van die UGCC.
• Die CPP het onmiddellike onafhanklikheid bepleit en die "Positiewe Aksie"-veldtog geloods, wat stakings en nie-gewelddadige betogings gekombineer het.
• Verkiesings en Selfbestuur van 1951: Die CPP se oorwinning in die verkiesings van 1951 het gelei tot Nkrumah se vrylating uit die tronk en sy aanstelling as die eerste minister.
• Sy administrasie het gewerk aan volle onafhanklikheid, wat uiteindelik op 6 Maart 1957 bereik is, toe die Goudkus amptelik herdoop is tot Ghana.

4.2

Die positiewe en negatiewe kenmerke van nasionalisme

Positiewe Kenmerke van Nasionalisme

• Bevordering van Nasionale Eenheid en Identiteit: Nasionalisme bevorder 'n gevoel van gedeelde identiteit en gemeenskaplike doel onder mense binne 'n nasie.
• Hierdie eenheid kan deurslaggewend wees om verskille van klas, etnisiteit of godsdiens te oorkom en 'n samehangende samelewing te bevorder.
• Soewereiniteit en Selfbestuur: Nasionalistiese bewegings het histories bygedra tot die nastrewing van selfbestuur en onafhanklikheid.
• Baie kolonies het onafhanklikheid verkry deur nasionalistiese bewegings wat gemik is op selfbeskikking, soos in Indië, Algerië en regoor Afrika tydens die dekolonisasie-era.
• Ekonomiese Ontwikkeling: In baie gevalle het nasionalisme pogings aangespoor om nasionale ekonomiese ontwikkeling te bevorder.
• Beskermende ekonomiese beleide, wat daarop gemik is om huishoudelike nywerhede te koester en buitelandse afhanklikheid te verminder, is dikwels aangedryf deur nasionalistiese sentimente.
• Behoud van Kultuur en Erfenis: Nasionalisme kan 'n deurslaggewende rol speel in die behoud en viering van kulturele erfenis en praktyke, wat andersins in 'n globaliserende wêreld in gevaar kan wees.

Negatiewe Kenmerke van Nasionalisme

• Uitsluiting en Diskriminasie: Nasionalisme kan lei tot uitsluitende houdings en beleide waar slegs die belange en regte van die dominante groep oorweeg word, wat lei tot diskriminasie teen minderhede.
• In die geval van Afrikanernasionalisme is die beleide onder apartheid eksplisiet ontwerp om nie-Afrikanergemeenskappe te marginaliseer.
• Xenofobie en Rassisme: Nasionalistiese drif kan xenofobie en rassisme bevorder, soos gesien in die gewelddadige konflikte in die Balkan gedurende die 1990's.
• Nasionalisme in hierdie kontekste het 'n vyandige houding teenoor 'buite staanders' of diegene wat as anders beskou word, bevorder, wat gelei het tot ernstige menseregteskendings.
• Konflik en Oorlog: Nasionalisme kan eskaleer tot aggressiewe buitelandse beleide en konflikte.
• Historiese voorbeelde sluit die twee Wêreldoorloë in, waar nasionalistiese drif onder Europese moondhede bygedra het tot die uitbreek en verlenging van konflik.
• Onderdrukking van Verskil: In baie nasionalistiese regimes word politieke verskil beskou as onpatrioties of verraderlik.
• Dit kan lei tot die onderdrukking van vrye spraak, politieke opposisie en kritiese media, wat demokratiese beginsels ondermyn.
• Etniese Suiwering: In sy mees ekstreme vorm kan nasionalisme lei tot etniese suiwering, waar een etniese groep poog om 'n ander uit sekere geografiese gebiede met geweld te verwyder, soos in 1992 in Bosnië gepoog is.